| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៩. ថេរវគ្គោ
9. Theravaggo
១. អានន្ទសុត្តវណ្ណនា
1. Ānandasuttavaṇṇanā
៨៣. បដិច្ចាតិ និស្សយំ កត្វា។ ‘‘ឯសោហមស្មី’’តិ ទិដ្ឋិគ្គាហោ, ‘‘សេយ្យោហមស្មី’’តិ មានគ្គាហោ ច តណ្ហាវសេនេវ ហោន្តីតិ តណ្ហាបិ តថាបវត្តិយា បច្ចយភូតា តថាបវត្តិ ឯវាតិ វុត្តំ ‘‘អស្មីតិ ឯវំ បវត្តំ តណ្ហាមានទិដ្ឋិបបញ្ចត្តយំ ហោតី’’តិ។ ទហរសទ្ទោ ពាលទារកេបិ បវត្តតីតិ តតោ វិសេសនត្ថំ ‘‘យុវា’’តិ វុត្តំ។ យុវាបិ ឯកោ អមណ្ឌនសីលោតិ តតោ វិសេសនត្ថំ ‘‘មណ្ឌនកជាតិកោ’’តិ វុត្តំ។ តេន មុខនិមិត្តបច្ចវេក្ខណស្ស សព្ភាវំ ទស្សេតិ។ តន្តិ អាទាសមណ្ឌលំ ឱលោកយតោ។ បរម្មុខំ ហុត្វា បញ្ញាយេយ្យាតិ យទិ បុរត្ថិមទិសាភិមុខំ ហុត្វា ឋិតំ, មុខនិមិត្តម្បិ បុរត្ថិមទិសាភិមុខមេវ ហុត្វា បញ្ញាយេយ្យាតិ អត្ថោ។ យទិបិ បរស្ស សទិសស្ស មុខំ ភវេយ្យ, តថាបិ កាចិ អសទិសតា ភវេយ្យាតិ វុត្តំ ‘‘វណ្ណាទីហិ អសទិសំ ហុត្វា បញ្ញាយេយ្យា’’តិ។ និភាសរូបន្តិ បដិភាសរូបំ។ និភាសរូបំ តាវ កំសាទិមយេ បភស្សរេ មណ្ឌលេ បញ្ញាយតុ, ឧទកេ បន កថន្តិ ‘‘កេន ការណេនា’’តិ បុច្ឆតិ។ ឥតរោ ‘‘មហាភូតានំ វិសុទ្ធតាយា’’តិ វទន្តោ តត្ថាបិ យថាលទ្ធបភស្សរភាវេនេវាតិ ទស្សេតិ។ ឯត្ថ ច មណ្ឌនជាតិកោ បុរិសោ វិយ បុថុជ្ជនោ, អាទាសតលាទយោ វិយ បញ្ចក្ខន្ធា, មុខនិមិត្តំ វិយ ‘‘អស្មី’’តិ គហណំ, មុខនិមិត្តំ ឧបាទាយ ទិស្សមានរូបាទិ វិយ ‘‘អស្មី’’តិ សតិ ‘‘អហមស្មី’’តិ ‘‘បរោស្មី’’តិអាទយោ គាហវិសេសា។ អភិសមេតោតិ អភិសមិតោ, អយមេវ វា បាឋោ។
83.Paṭiccāti nissayaṃ katvā. ‘‘Esohamasmī’’ti diṭṭhiggāho, ‘‘seyyohamasmī’’ti mānaggāho ca taṇhāvaseneva hontīti taṇhāpi tathāpavattiyā paccayabhūtā tathāpavatti evāti vuttaṃ ‘‘asmīti evaṃ pavattaṃ taṇhāmānadiṭṭhipapañcattayaṃ hotī’’ti. Daharasaddo bāladārakepi pavattatīti tato visesanatthaṃ ‘‘yuvā’’ti vuttaṃ. Yuvāpi eko amaṇḍanasīloti tato visesanatthaṃ ‘‘maṇḍanakajātiko’’ti vuttaṃ. Tena mukhanimittapaccavekkhaṇassa sabbhāvaṃ dasseti. Tanti ādāsamaṇḍalaṃ olokayato. Parammukhaṃ hutvā paññāyeyyāti yadi puratthimadisābhimukhaṃ hutvā ṭhitaṃ, mukhanimittampi puratthimadisābhimukhameva hutvā paññāyeyyāti attho. Yadipi parassa sadisassa mukhaṃ bhaveyya, tathāpi kāci asadisatā bhaveyyāti vuttaṃ ‘‘vaṇṇādīhi asadisaṃ hutvā paññāyeyyā’’ti. Nibhāsarūpanti paṭibhāsarūpaṃ. Nibhāsarūpaṃ tāva kaṃsādimaye pabhassare maṇḍale paññāyatu, udake pana kathanti ‘‘kena kāraṇenā’’ti pucchati. Itaro ‘‘mahābhūtānaṃ visuddhatāyā’’ti vadanto tatthāpi yathāladdhapabhassarabhāvenevāti dasseti. Ettha ca maṇḍanajātiko puriso viya puthujjano, ādāsatalādayo viya pañcakkhandhā, mukhanimittaṃ viya ‘‘asmī’’ti gahaṇaṃ, mukhanimittaṃ upādāya dissamānarūpādi viya ‘‘asmī’’ti sati ‘‘ahamasmī’’ti ‘‘parosmī’’tiādayo gāhavisesā. Abhisametoti abhisamito, ayameva vā pāṭho.
អានន្ទសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ānandasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. អានន្ទសុត្តំ • 1. Ānandasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. អានន្ទសុត្តវណ្ណនា • 1. Ānandasuttavaṇṇanā
