Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
5. ආනන්දසුත්තවණ්ණනා
5. Ānandasuttavaṇṇanā
225. පඤ්චමෙ ආනන්දොති ධම්මභණ්ඩාගාරිකත්ථෙරො. අතිවෙලන්ති අතික්කන්තං වෙලං. ගිහිසඤ්ඤත්තිබහුලොති රත්තිඤ්ච දිවා ච බහුකාලං ගිහී සඤ්ඤාපයන්තො. භගවති පරිනිබ්බුතෙ මහාකස්සපත්ථෙරො ථෙරං ආහ – ‘‘ආවුසො, මයං රාජගහෙ වස්සං උපගන්ත්වා ධම්මං සඞ්ගායිස්සාම, ගච්ඡ ත්වං අරඤ්ඤං පවිසිත්වා උපරිමග්ගත්තයත්ථාය වායාමං කරොහී’’ති. සො භගවතො පත්තචීවරමාදාය කොසලරට්ඨං ගන්ත්වා එකස්මිං අරඤ්ඤාවාසෙ වසිත්වා පුනදිවසෙ එකං ගාමං පාවිසි. මනුස්සා ථෙරං දිස්වා – ‘‘භන්තෙ ආනන්ද, තුම්හෙ පුබ්බෙ සත්ථාරා සද්ධිං ආගච්ඡථ. අජ්ජ එකකාව ආගතා. කහං සත්ථාරං ඨපෙත්වා ආගතත්ථ? ඉදානි කස්ස පත්තචීවරං ගහෙත්වා විචරථ? කස්ස මුඛොදකං දන්තකට්ඨං දෙථ, පරිවෙණං සම්මජ්ජථ, වත්තපටිවත්තං කරොථා’’ති බහුං වත්වා පරිදෙවිංසු. ථෙරො – ‘‘මා, ආවුසො, සොචිත්ථ, මා පරිදෙවිත්ථ, අනිච්චා සඞ්ඛාරා’’තිආදීනි වත්වා තෙ සඤ්ඤාපෙත්වා භත්තකිච්චාවසානෙ වසනට්ඨානමෙව ගච්ඡති. මනුස්සා සායම්පි තත්ථ ගන්ත්වා තථෙව පරිදෙවන්ති. ථෙරොපි තථෙව ඔවදති. තං සන්ධායෙතං වුත්තං. අජ්ඣභාසීති ‘‘අයං ථෙරො භික්ඛුසඞ්ඝස්ස කථං සුත්වා ‘සමණධම්මං කරිස්සාමී’ති අරඤ්ඤං පවිසිත්වා ඉදානි ගිහී සඤ්ඤාපෙන්තො විහරති, සත්ථු සාසනං අසඞ්ගහිතපුප්ඵරාසි විය ඨිතං, ධම්මසඞ්ගහං න කරොති, චොදෙස්සාමි න’’න්ති චින්තෙත්වා අභාසි.
225. Pañcame ānandoti dhammabhaṇḍāgārikatthero. Ativelanti atikkantaṃ velaṃ. Gihisaññattibahuloti rattiñca divā ca bahukālaṃ gihī saññāpayanto. Bhagavati parinibbute mahākassapatthero theraṃ āha – ‘‘āvuso, mayaṃ rājagahe vassaṃ upagantvā dhammaṃ saṅgāyissāma, gaccha tvaṃ araññaṃ pavisitvā uparimaggattayatthāya vāyāmaṃ karohī’’ti. So bhagavato pattacīvaramādāya kosalaraṭṭhaṃ gantvā ekasmiṃ araññāvāse vasitvā punadivase ekaṃ gāmaṃ pāvisi. Manussā theraṃ disvā – ‘‘bhante ānanda, tumhe pubbe satthārā saddhiṃ āgacchatha. Ajja ekakāva āgatā. Kahaṃ satthāraṃ ṭhapetvā āgatattha? Idāni kassa pattacīvaraṃ gahetvā vicaratha? Kassa mukhodakaṃ dantakaṭṭhaṃ detha, pariveṇaṃ sammajjatha, vattapaṭivattaṃ karothā’’ti bahuṃ vatvā parideviṃsu. Thero – ‘‘mā, āvuso, socittha, mā paridevittha, aniccā saṅkhārā’’tiādīni vatvā te saññāpetvā bhattakiccāvasāne vasanaṭṭhānameva gacchati. Manussā sāyampi tattha gantvā tatheva paridevanti. Theropi tatheva ovadati. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Ajjhabhāsīti ‘‘ayaṃ thero bhikkhusaṅghassa kathaṃ sutvā ‘samaṇadhammaṃ karissāmī’ti araññaṃ pavisitvā idāni gihī saññāpento viharati, satthu sāsanaṃ asaṅgahitapuppharāsi viya ṭhitaṃ, dhammasaṅgahaṃ na karoti, codessāmi na’’nti cintetvā abhāsi.
පසක්කියාති පවිසිත්වා. හදයස්මිං ඔපියාති කිච්චතො ච ආරම්මණතො ච හදයම්හි පක්ඛිපිත්වා. ‘‘නිබ්බානං පාපුණිස්සාමී’’ති වීරියං කරොන්තො නිබ්බානං කිච්චතො හදයම්හි ඔපෙති නාම, නිබ්බානාරම්මණං පන සමාපත්තිං අප්පෙත්වා නිසීදන්තො ආරම්මණතො. තදුභයම්පි සන්ධායෙසා භාසති. ඣායාති ද්වීහි ඣානෙහි ඣායිකො භව. බිළිබිළිකාති අයං ගිහීහි සද්ධිං බිළිබිළිකථා. පඤ්චමං.
Pasakkiyāti pavisitvā. Hadayasmiṃ opiyāti kiccato ca ārammaṇato ca hadayamhi pakkhipitvā. ‘‘Nibbānaṃ pāpuṇissāmī’’ti vīriyaṃ karonto nibbānaṃ kiccato hadayamhi opeti nāma, nibbānārammaṇaṃ pana samāpattiṃ appetvā nisīdanto ārammaṇato. Tadubhayampi sandhāyesā bhāsati. Jhāyāti dvīhi jhānehi jhāyiko bhava. Biḷibiḷikāti ayaṃ gihīhi saddhiṃ biḷibiḷikathā. Pañcamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 5. ආනන්දසුත්තං • 5. Ānandasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 5. ආනන්දසුත්තවණ්ණනා • 5. Ānandasuttavaṇṇanā