| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
6. ආනන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Ānandasuttavaṇṇanā
37. ඡට්‌ඨෙ ඔකාසං අවසරං අධිගච්‌ඡති එතෙනාති ඔකාසාධිගමො, මග්‌ගඵලසුඛාධිගමාය ඔකාසභාවතො වා ඔකාසො, තස්‌ස අධිගමො ඔකාසාධිගමො. එත්‌ථ ච දීඝනිකායෙනෙව (දී. නි. 2.288) පන සුත්‌තන්‌තදෙසනායං පඨමජ්‌ඣානං, චතුත්‌ථජ්‌ඣානං, අරහත්‌තමග්‌ගොති තයො ඔකාසාධිගමා ආගතා. තත්‌ථ (දී. නි. අට්‌ඨ. 2.288) පඨමං ඣානං පඤ්‌ච නීවරණානි වික්‌ඛම්‌භෙත්‌වා අත්‌තනො ඔකාසං ගහෙත්‌වා තිට්‌ඨතීති ‘‘පඨමො ඔකාසාධිගමො’’ති වුත්‌තං. චතුත්‌ථජ්‌ඣානං පන සුඛදුක්‌ඛං වික්‌ඛම්‌භෙත්‌වා අත්‌තනො ඔකාසං ගහෙත්‌වා තිට්‌ඨතීති දුතියො ඔකාසාධිගමො. අරහත්‌තමග්‌ගො සබ්‌බකිලෙසෙ වික්‌ඛම්‌භෙත්‌වා අත්‌තනො ඔකාසං ගහෙත්‌වා තිට්‌ඨතීති ‘‘තතියො ඔකාසාධිගමො’’ති වුත්‌තො. ඉධ පන වක්‌ඛමානානි තීණි අරූපජ්‌ඣානානි සන්‌ධාය ‘‘ඔකාසාධිගමො’’ති වුත්‌තං. තෙසංයෙව ච ගහණෙ කාරණං සයමෙව වක්‌ඛති.
37. Chaṭṭhe okāsaṃ avasaraṃ adhigacchati etenāti okāsādhigamo, maggaphalasukhādhigamāya okāsabhāvato vā okāso, tassa adhigamo okāsādhigamo. Ettha ca dīghanikāyeneva (dī. ni. 2.288) pana suttantadesanāyaṃ paṭhamajjhānaṃ, catutthajjhānaṃ, arahattamaggoti tayo okāsādhigamā āgatā. Tattha (dī. ni. aṭṭha. 2.288) paṭhamaṃ jhānaṃ pañca nīvaraṇāni vikkhambhetvā attano okāsaṃ gahetvā tiṭṭhatīti ‘‘paṭhamo okāsādhigamo’’ti vuttaṃ. Catutthajjhānaṃ pana sukhadukkhaṃ vikkhambhetvā attano okāsaṃ gahetvā tiṭṭhatīti dutiyo okāsādhigamo. Arahattamaggo sabbakilese vikkhambhetvā attano okāsaṃ gahetvā tiṭṭhatīti ‘‘tatiyo okāsādhigamo’’ti vutto. Idha pana vakkhamānāni tīṇi arūpajjhānāni sandhāya ‘‘okāsādhigamo’’ti vuttaṃ. Tesaṃyeva ca gahaṇe kāraṇaṃ sayameva vakkhati.
සත්‌තානං විසුද්‌ධිං පාපනත්‌ථායාති රාගාදීහි මලෙහි අභිජ්‌ඣාවිසමලොභාදීහි ච උපක්‌කිලෙසෙහි කිලිට්‌ඨචිත්‌තානං සත්‌තානං විසුද්‌ධිපාපනත්‌ථාය සමතික්‌කමනත්‌ථාය. ආයතිං අනුප්‌පජ්‌ජනඤ්‌හි ඉධ ‘‘සමතික්‌කමො’’ති වුත්‌තං. අත්‌ථං ගමනත්‌ථායාති කායිකදුක්‌ඛස්‌ස ච චෙතසිකදොමනස්‌සස්‌ස චාති ඉමෙසං ද්‌වින්‌නං අත්‌ථඞ්‌ගමාය, නිරොධායාති අත්‌ථො. ඤායති නිච්‌ඡයෙන කමති නිබ්‌බානං, තං වා ඤායති පටිවිජ්‌ඣීයති එතෙනාති ඤායො, සමුච්‌ඡෙදභාවො අරියමග්‌ගොති ආහ ‘‘සහවිපස්‌සනකස්‌ස මග්‌ගස්‌සා’’ති. පච්‌චක්‌ඛකරණත්‌ථායාති අත්‌තපච්‌චක්‌ඛතාය. පරපච්‌චයෙන විනා පච්‌චක්‌ඛකරණඤ්‌හි ‘‘සච්‌ඡිකිරියා’’ති වුච්‌චති. අසම්‌භින්‌නන්‌ති පිත්‌තසෙම්‌හාදීහි අපලිබුද්‌ධං අනුපහතං.
Sattānaṃvisuddhiṃ pāpanatthāyāti rāgādīhi malehi abhijjhāvisamalobhādīhi ca upakkilesehi kiliṭṭhacittānaṃ sattānaṃ visuddhipāpanatthāya samatikkamanatthāya. Āyatiṃ anuppajjanañhi idha ‘‘samatikkamo’’ti vuttaṃ. Atthaṃ gamanatthāyāti kāyikadukkhassa ca cetasikadomanassassa cāti imesaṃ dvinnaṃ atthaṅgamāya, nirodhāyāti attho. Ñāyati nicchayena kamati nibbānaṃ, taṃ vā ñāyati paṭivijjhīyati etenāti ñāyo, samucchedabhāvo ariyamaggoti āha ‘‘sahavipassanakassa maggassā’’ti. Paccakkhakaraṇatthāyāti attapaccakkhatāya. Parapaccayena vinā paccakkhakaraṇañhi ‘‘sacchikiriyā’’ti vuccati. Asambhinnanti pittasemhādīhi apalibuddhaṃ anupahataṃ.
රාගානුගතො සමාධි අභිනතො නාම හොති ආරම්‌මණෙ අභිමුඛාභාවෙන පවත්‌තියා, දොසානුගතො පන අපනතො අපගමනවසෙන පවත්‌තියා, තදුභයප්‌පටික්‌ඛෙපෙන ‘‘න චාභිනතො න චාපනතො’’ති වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘රාගවසෙනා’’තිආදි. න සසඞ්‌ඛාරනිග්‌ගය්‌හවාරිතගතොති ලොකියජ්‌ඣානචිත්‌තානි විය න සසඞ්‌ඛාරෙන සප්‌පයොගෙන තදඞ්‌ගප්‌පහානවික්‌ඛම්‌භනප්‌පහානවසෙන ච නිග්‌ගහෙත්‌වා වාරෙත්‌වා ඨිතො. කිඤ්‌චරහි කිලෙසානං ඡින්‌නන්‌තෙ උප්‌පන්‌නො. තථාභූතං ඵලසමාධිං සන්‌ධායෙතං වුත්‌තං. තෙනාහ ‘‘න සසඞ්‌ඛාරෙන…පෙ.… ඡින්‌නන්‌තෙ උප්‌පන්‌නො’’ති.
Rāgānugato samādhi abhinato nāma hoti ārammaṇe abhimukhābhāvena pavattiyā, dosānugato pana apanato apagamanavasena pavattiyā, tadubhayappaṭikkhepena ‘‘na cābhinato na cāpanato’’ti vuttanti āha ‘‘rāgavasenā’’tiādi. Na sasaṅkhāraniggayhavāritagatoti lokiyajjhānacittāni viya na sasaṅkhārena sappayogena tadaṅgappahānavikkhambhanappahānavasena ca niggahetvā vāretvā ṭhito. Kiñcarahi kilesānaṃ chinnante uppanno. Tathābhūtaṃ phalasamādhiṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tenāha ‘‘na sasaṅkhārena…pe… chinnante uppanno’’ti.
ආනන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Ānandasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 6. ආනන්‌දසුත්‌තං • 6. Ānandasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 6. ආනන්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Ānandasuttavaṇṇanā
