| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā |
၃-၁၀. အာနန္ဒတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ
3-10. Ānandattheraapadānavaṇṇanā
အာရာမဒ္ဝာရာ နိက္ခမ္မာတိအာဒိကံ အာယသ္မတော အာနန္ဒတ္ထေရသ္သ အပဒာနံ။ အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယာနိ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဟံသဝတီနဂရေ သတ္ထု ဝေမာတိကဘာတာ ဟုတ္ဝာ နိဗ္ဗတ္တိ။ သုမနောတိသ္သ နာမံ အဟောသိ။ ပိတာ ပနသ္သ နန္ဒရာဇာ နာမ။ သော အတ္တနော ပုတ္တသ္သ သုမနကုမာရသ္သ ဝယပ္ပတ္တသ္သ ဟံသဝတီနဂရတော ဝီသယောဇနသတေ ဌာနေ ဘောဂနဂရံ အဒာသိ။ သော ကဒာစိ ကဒာစိ အာဂန္တ္ဝာ သတ္ထာရဉ္စ ပိတရဉ္စ ပသ္သတိ။ တဒာ ရာဇာ သတ္ထာရဉ္စ သတသဟသ္သပရိမာဏံ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ သယမေဝ သက္ကစ္စံ ဥပဋ္ဌဟိ, အညေသံ ဥပဋ္ဌာတုံ န ဒေတိ။
Ārāmadvārā nikkhammātiādikaṃ āyasmato ānandattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare satthu vemātikabhātā hutvā nibbatti. Sumanotissa nāmaṃ ahosi. Pitā panassa nandarājā nāma. So attano puttassa sumanakumārassa vayappattassa haṃsavatīnagarato vīsayojanasate ṭhāne bhoganagaraṃ adāsi. So kadāci kadāci āgantvā satthārañca pitarañca passati. Tadā rājā satthārañca satasahassaparimāṇaṃ bhikkhusaṅghañca sayameva sakkaccaṃ upaṭṭhahi, aññesaṃ upaṭṭhātuṃ na deti.
တေန သမယေန ပစ္စန္တော ကုပိတော အဟောသိ။ ကုမာရော တသ္သ ကုပိတဘာဝံ ရညော အနာရောစေတ္ဝာ သယမေဝ တံ ဝူပသမေသိ။ တံ သုတ္ဝာ ရာဇာ တုဋ္ဌမာနသော ‘‘ဝရံ တေ တာဝ ဒမ္မိ, ဂဏ္ဟာဟီ’’တိ အာဟ။ ကုမာရော ‘‘သတ္ထာရံ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ တေမာသံ ဥပဋ္ဌဟန္တော ဇီဝိတံ အဝဉ္ဈံ ကာတုံ ဣစ္ဆာမီ’’တိ အာဟ။ ‘‘ဧတံ န သက္ကာ, အညံ ဝဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ဒေဝ, ခတ္တိယာနံ ဒ္ဝေ ကထာ နာမ နတ္ထိ, ဧတံ မေ ဒေဟိ, န မယ္ဟံ အညေနတ္ထော, သစေ သတ္ထာ အနုဇာနာတိ, ဒိန္နမေဝာ’’တိ။ သော ‘‘သတ္ထု စိတ္တံ ဇာနိသ္သာမီ’’တိ ဝိဟာရံ ဂတော။ တေန စ သမယေန ဘဂဝာ ဂန္ဓကုဋိံ ပဝိဋ္ဌော ဟောတိ။ သော ဘိက္ခူ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ အာဂတော, ဒသ္သေထ မ’’န္တိ။ ဘိက္ခူ ‘‘သုမနော နာမ ထေရော သတ္ထု ဥပဋ္ဌာကော, တသ္သ သန္တိကံ ဂစ္ဆာဟီ’’တိ အာဟံသု။ သော ထေရသ္သ သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ ‘‘သတ္ထာရံ, ဘန္တေ, ဒသ္သေထာ’’တိ အာဟ။ အထ ထေရော တသ္သ ပသ္သန္တသ္သေဝ ပထဝိယံ နိမုဇ္ဇိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ‘‘ရာဇပုတ္တော, ဘန္တေ, တုမ္ဟာကံ ဒသ္သနာယ အာဂတော’’တိ အာဟ။ ‘‘တေန ဟိ ဘိက္ခု ဗဟိ အာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။ ထေရော ပုနပိ ဗုဒ္ဓာသနံ ဂဟေတ္ဝာ အန္တောဂန္ဓကုဋိယံ နိမုဇ္ဇိတ္ဝာ တသ္သ ပသ္သန္တသ္သ ဗဟိပရိဝေဏေ ပာတုဘဝိတ္ဝာ ဂန္ဓကုဋိပရိဝေဏေ အာသနံ ပညာပေသိ။ ကုမာရော တံ ဒိသ္ဝာ ‘‘မဟန္တော ဝတာယံ ဘိက္ခူ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပာဒေသိ။
Tena samayena paccanto kupito ahosi. Kumāro tassa kupitabhāvaṃ rañño anārocetvā sayameva taṃ vūpasamesi. Taṃ sutvā rājā tuṭṭhamānaso ‘‘varaṃ te tāva dammi, gaṇhāhī’’ti āha. Kumāro ‘‘satthāraṃ bhikkhusaṅghañca temāsaṃ upaṭṭhahanto jīvitaṃ avañjhaṃ kātuṃ icchāmī’’ti āha. ‘‘Etaṃ na sakkā, aññaṃ vadehī’’ti. ‘‘Deva, khattiyānaṃ dve kathā nāma natthi, etaṃ me dehi, na mayhaṃ aññenattho, sace satthā anujānāti, dinnamevā’’ti. So ‘‘satthu cittaṃ jānissāmī’’ti vihāraṃ gato. Tena ca samayena bhagavā gandhakuṭiṃ paviṭṭho hoti. So bhikkhū upasaṅkamitvā ‘‘ahaṃ, bhante, bhagavantaṃ dassanāya āgato, dassetha ma’’nti. Bhikkhū ‘‘sumano nāma thero satthu upaṭṭhāko, tassa santikaṃ gacchāhī’’ti āhaṃsu. So therassa santikaṃ gantvā ‘‘satthāraṃ, bhante, dassethā’’ti āha. Atha thero tassa passantasseva pathaviyaṃ nimujjitvā bhagavantaṃ upasaṅkamitvā ‘‘rājaputto, bhante, tumhākaṃ dassanāya āgato’’ti āha. ‘‘Tena hi bhikkhu bahi āsanaṃ paññapehī’’ti. Thero punapi buddhāsanaṃ gahetvā antogandhakuṭiyaṃ nimujjitvā tassa passantassa bahipariveṇe pātubhavitvā gandhakuṭipariveṇe āsanaṃ paññāpesi. Kumāro taṃ disvā ‘‘mahanto vatāyaṃ bhikkhū’’ti cittaṃ uppādesi.
ဘဂဝာပိ ဂန္ဓကုဋိတော နိက္ခမိတ္ဝာ ပညတ္တာသနေ နိသီဒိ။ ရာဇပုတ္တော သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတ္ဝာ ပဋိသန္ထာရံ ကတ္ဝာ ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ထေရော တုမ္ဟာကံ သာသနေ ဝလ္လဘော မညေ’’တိ? ‘‘အာမ, ကုမာရ, ဝလ္လဘော’’တိ။ ‘‘ကိံ ကတ္ဝာ, ဘန္တေ, ဧသ ဝလ္လဘော’’တိ? ‘‘ဒာနာဒီနိ ပုညာနိ ကတ္ဝာ’’တိ။ ‘‘ဘဂဝာ, အဟမ္ပိ အယံ ထေရော ဝိယ အနာဂတေ ဗုဒ္ဓသာသနေ ဝလ္လဘော ဟောတုကာမော’’တိ သော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခသ္သ သင္ဃသ္သ သတ္တာဟံ ခန္ဓာဝာရေ ဘတ္တံ ဒတ္ဝာ သတ္တမေ ဒိဝသေ, ‘‘ဘန္တေ, မယာ ပိတု သန္တိကာ တုမ္ဟာကံ တေမာသံ ပဋိဇဂ္ဂနဝရော လဒ္ဓော, တေမာသံ မေ ဝသ္သာဝာသံ အဓိဝာသေထာ’’တိ ဝတ္ဝာ သတ္ထု အဓိဝာသနံ ဝိဒိတ္ဝာ သပရိဝာရံ ဘဂဝန္တံ ဂဟေတ္ဝာ ယောဇနေ ယောဇနေ သတ္ထု ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ စ ဝသနာနုစ္ဆဝိကေ ဝိဟာရေ ကာရေတ္ဝာ တတ္ထ တတ္ထ ဝသာပေန္တော အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနသမီပေ သတသဟသ္သေန ကီတေ သောဘနနာမကေ ဥယ္ယာနေ သတသဟသ္သေန ကာရိတံ ဝိဟာရံ ပဝေသာပေတ္ဝာ –
Bhagavāpi gandhakuṭito nikkhamitvā paññattāsane nisīdi. Rājaputto satthāraṃ vanditvā paṭisanthāraṃ katvā ‘‘ayaṃ, bhante, thero tumhākaṃ sāsane vallabho maññe’’ti? ‘‘Āma, kumāra, vallabho’’ti. ‘‘Kiṃ katvā, bhante, esa vallabho’’ti? ‘‘Dānādīni puññāni katvā’’ti. ‘‘Bhagavā, ahampi ayaṃ thero viya anāgate buddhasāsane vallabho hotukāmo’’ti so buddhappamukhassa saṅghassa sattāhaṃ khandhāvāre bhattaṃ datvā sattame divase, ‘‘bhante, mayā pitu santikā tumhākaṃ temāsaṃ paṭijagganavaro laddho, temāsaṃ me vassāvāsaṃ adhivāsethā’’ti vatvā satthu adhivāsanaṃ viditvā saparivāraṃ bhagavantaṃ gahetvā yojane yojane satthu bhikkhusaṅghassa ca vasanānucchavike vihāre kāretvā tattha tattha vasāpento attano vasanaṭṭhānasamīpe satasahassena kīte sobhananāmake uyyāne satasahassena kāritaṃ vihāraṃ pavesāpetvā –
‘‘သတသဟသ္သေန မေ ကီတံ၊ သတသဟသ္သေန ကာရိတံ။
‘‘Satasahassena me kītaṃ, satasahassena kāritaṃ;
သောဘနံ နာမ ဥယ္ယာနံ၊ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟ မဟာမုနီ’’တိ။ –
Sobhanaṃ nāma uyyānaṃ, paṭiggaṇha mahāmunī’’ti. –
ဥဒကံ ပာတေသိ။ သော ဝသ္သူပနာယိကဒိဝသေ သတ္ထု မဟာဒာနံ ပဝတ္တေတ္ဝာ ‘‘ဣမိနာ နီဟာရေန ဒာနံ ဒဒေယ္ယာထာ’’တိ ပုတ္တဒာရေ အမစ္စေ စ ဒာနေ ကိစ္စကရဏေ စ နိယောဇေတ္ဝာ သယံ သုမနတ္ထေရသ္သ ဝသနဋ္ဌာနသမီပေယေဝ ဝသန္တော ဧဝံ အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနေ သတ္ထာရံ တေမာသံ ဥပဋ္ဌဟိ။ ဥပကဋ္ဌာယ ပန ပဝာရဏာယ ဂာမံ ပဝိသိတ္ဝာ သတ္တာဟံ မဟာဒာနံ ပဝတ္တေတ္ဝာ သတ္တမေ ဒိဝသေ သတ္ထု ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ စ ပာဒမူလေ တိစီဝရေ ဌပေတ္ဝာ ဝန္ဒိတ္ဝာ ‘‘ဘန္တေ, ယဒေတံ မယာ ခန္ဓာဝာရတော ပဋ္ဌာယ ပုညံ ကတံ, န တံ သက္ကသမ္ပတ္တိအာဒီနံ အတ္ထာယ ကတံ, အထ ခော အဟမ္ပိ သုမနတ္ထေရော ဝိယ အနာဂတေ ဧကသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ ဥပဋ္ဌာကော ဝလ္လဘော ဘဝေယ္ယ’’န္တိ ပတ္ထနံ အကာသိ။ သတ္ထာ တသ္သ အနန္တရာယတံ ဒိသ္ဝာ ဗ္ယာကရိတ္ဝာ ပက္ကာမိ။
Udakaṃ pātesi. So vassūpanāyikadivase satthu mahādānaṃ pavattetvā ‘‘iminā nīhārena dānaṃ dadeyyāthā’’ti puttadāre amacce ca dāne kiccakaraṇe ca niyojetvā sayaṃ sumanattherassa vasanaṭṭhānasamīpeyeva vasanto evaṃ attano vasanaṭṭhāne satthāraṃ temāsaṃ upaṭṭhahi. Upakaṭṭhāya pana pavāraṇāya gāmaṃ pavisitvā sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā sattame divase satthu bhikkhusaṅghassa ca pādamūle ticīvare ṭhapetvā vanditvā ‘‘bhante, yadetaṃ mayā khandhāvārato paṭṭhāya puññaṃ kataṃ, na taṃ sakkasampattiādīnaṃ atthāya kataṃ, atha kho ahampi sumanatthero viya anāgate ekassa buddhassa upaṭṭhāko vallabho bhaveyya’’nti patthanaṃ akāsi. Satthā tassa anantarāyataṃ disvā byākaritvā pakkāmi.
သော တသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ ဝသ္သသတသဟသ္သံ ပုညာနိ ကတ္ဝာ တတော ပရမ္ပိ တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ဥဠာရာနိ ပုညကမ္မာနိ ဥပစိနိတ္ဝာ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ကသ္သပဘဂဝတော ကာလေ ကုလဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တော ဝိညုတံ ပတ္ဝာ ဧကသ္သ ထေရသ္သ ပိဏ္ဍာယ စရတော ပတ္တဂ္ဂဟဏတ္ထံ ဥတ္တရသာဋကံ ကတ္ဝာ ပူဇံ အကာသိ။ ပုန သဂ္ဂေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ တတော စုတော ဗာရာဏသိရာဇာ ဟုတ္ဝာ အဋ္ဌ ပစ္စေကဗုဒ္ဓေ ဒိသ္ဝာ တေ ဘောဇေတ္ဝာ အတ္တနော မင္ဂလုယ္ယာနေ အဋ္ဌ ပဏ္ဏသာလာယော ကာရေတ္ဝာ တေသံ နိသီဒနတ္ထာယ အဋ္ဌ သဗ္ဗရတနမယပီဌေ စေဝ မဏိအာဓာရကေ စ ပဋိယာဒေတ္ဝာ ဒသဝသ္သသဟသ္သာနိ ဥပဋ္ဌာနံ အကာသိ, ဧတာနိ ပာကဋာနိ။
So tasmiṃ buddhuppāde vassasatasahassaṃ puññāni katvā tato parampi tattha tattha bhave uḷārāni puññakammāni upacinitvā devamanussesu saṃsaranto kassapabhagavato kāle kulagehe nibbatto viññutaṃ patvā ekassa therassa piṇḍāya carato pattaggahaṇatthaṃ uttarasāṭakaṃ katvā pūjaṃ akāsi. Puna sagge nibbattitvā tato cuto bārāṇasirājā hutvā aṭṭha paccekabuddhe disvā te bhojetvā attano maṅgaluyyāne aṭṭha paṇṇasālāyo kāretvā tesaṃ nisīdanatthāya aṭṭha sabbaratanamayapīṭhe ceva maṇiādhārake ca paṭiyādetvā dasavassasahassāni upaṭṭhānaṃ akāsi, etāni pākaṭāni.
ကပ္ပသတသဟသ္သံ ပန တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော အမ္ဟာကံ ဗောဓိသတ္တေန သဒ္ဓိံ တုသိတပုရေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ တတော စုတော အမိတောဒနသက္ကသ္သ ဂေဟေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ သဗ္ဗေ ဉာတကေ အာနန္ဒိတေ ကရောန္တော ဇာတောတိ အာနန္ဒောတ္ဝေဝ နာမံ လဘိ။ သော အနုက္ကမေန ဝယပ္ပတ္တော ကတာဘိနိက္ခမနေ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ ပတ္ဝာ ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကေ ပဌမံ ကပိလဝတ္ထုံ ဂန္တ္ဝာ တတော နိက္ခမန္တေ ဘဂဝတိ တသ္သ ပရိဝာရတ္ထံ ပဗ္ဗဇိတုံ နိက္ခမန္တေဟိ ဘဒ္ဒိယာဒီဟိ သဒ္ဓိံ နိက္ခမိတ္ဝာ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ အာယသ္မတော ပုဏ္ဏသ္သ မန္တာဏိပုတ္တသ္သ သန္တိကေ ဓမ္မကထံ သုတ္ဝာ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌဟိ။
Kappasatasahassaṃ pana tattha tattha bhave puññāni upacinanto amhākaṃ bodhisattena saddhiṃ tusitapure nibbattitvā tato cuto amitodanasakkassa gehe nibbattitvā sabbe ñātake ānandite karonto jātoti ānandotveva nāmaṃ labhi. So anukkamena vayappatto katābhinikkhamane sammāsambodhiṃ patvā pavattitavaradhammacakke paṭhamaṃ kapilavatthuṃ gantvā tato nikkhamante bhagavati tassa parivāratthaṃ pabbajituṃ nikkhamantehi bhaddiyādīhi saddhiṃ nikkhamitvā bhagavato santike pabbajitvā āyasmato puṇṇassa mantāṇiputtassa santike dhammakathaṃ sutvā sotāpattiphale patiṭṭhahi.
တေန စ သမယေန ဘဂဝတော ပဌမဗောဓိယံ ဝီသတိဝသ္သာနိ အနိဗဒ္ဓာ ဥပဋ္ဌာကာ အဟေသုံ။ ဧကဒာ နာဂသမာလော ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတ္ဝာ ဝိစရတိ, ဧကဒာ နာဂိတော, ဧကဒာ ဥပဝာနော, ဧကဒာ သုနက္ခတ္တော, ဧကဒာ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော, ဧကဒာ သာဂတော, ဧကဒာ မေဃိယော, တေ ယေဘုယ္ယေန သတ္ထု စိတ္တံ နာရာဓယိံသု။ အထေကဒိဝသံ ဘဂဝာ ဂန္ဓကုဋိပရိဝေဏေ ပညတ္တဝရဗုဒ္ဓာသနေ ဘိက္ခုသင္ဃပရိဝုတော နိသိန္နော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဒာနိ မဟလ္လကော ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ‘ဣမိနာ မဂ္ဂေန ဂစ္ဆာမီ’တိ ဝုတ္တေ အညေန မဂ္ဂေန ဂစ္ဆန္တိ, ဧကစ္စေ မယ္ဟံ ပတ္တစီဝရံ ဘူမိယံ နိက္ခိပန္တိ, မယ္ဟံ နိဗဒ္ဓုပဋ္ဌာကံ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဝိဇာနထာ’’တိ။ တံ သုတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မသံဝေဂော ဥဒပာဒိ။ အထာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဥဋ္ဌာယ ဘဂဝန္တံ ဝန္ဒိတ္ဝာ ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, တုမ္ဟေ ဥပဋ္ဌဟိသ္သာမီ’’တိ အာဟ။ တံ ဘဂဝာ ပဋိက္ခိပိ။ ဧတေနုပာယေန မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အာဒိံ ကတ္ဝာ သဗ္ဗေ မဟာသာဝကာ ‘‘အဟံ ဥပဋ္ဌဟိသ္သာမိ , အဟံ ဥပဋ္ဌဟိသ္သာမီ’’တိ ဥဋ္ဌဟိံသု ဌပေတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ။ တေပိ ဘဂဝာ ပဋိက္ခိပိ။
Tena ca samayena bhagavato paṭhamabodhiyaṃ vīsativassāni anibaddhā upaṭṭhākā ahesuṃ. Ekadā nāgasamālo pattacīvaraṃ gahetvā vicarati, ekadā nāgito, ekadā upavāno, ekadā sunakkhatto, ekadā cundo samaṇuddeso, ekadā sāgato, ekadā meghiyo, te yebhuyyena satthu cittaṃ nārādhayiṃsu. Athekadivasaṃ bhagavā gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane bhikkhusaṅghaparivuto nisinno bhikkhū āmantesi – ‘‘ahaṃ, bhikkhave, idāni mahallako ekacce bhikkhū ‘iminā maggena gacchāmī’ti vutte aññena maggena gacchanti, ekacce mayhaṃ pattacīvaraṃ bhūmiyaṃ nikkhipanti, mayhaṃ nibaddhupaṭṭhākaṃ ekaṃ bhikkhuṃ vijānathā’’ti. Taṃ sutvā bhikkhūnaṃ dhammasaṃvego udapādi. Athāyasmā sāriputto uṭṭhāya bhagavantaṃ vanditvā ‘‘ahaṃ, bhante, tumhe upaṭṭhahissāmī’’ti āha. Taṃ bhagavā paṭikkhipi. Etenupāyena mahāmoggallānaṃ ādiṃ katvā sabbe mahāsāvakā ‘‘ahaṃ upaṭṭhahissāmi , ahaṃ upaṭṭhahissāmī’’ti uṭṭhahiṃsu ṭhapetvā āyasmantaṃ ānandaṃ. Tepi bhagavā paṭikkhipi.
အာနန္ဒော ပန တုဏ္ဟီယေဝ နိသီဒိ။ အထ နံ ဘိက္ခူ အာဟံသု – ‘‘အာဝုသော, တ္ဝမ္ပိ သတ္ထု ဥပဋ္ဌာကဋ္ဌာနံ ယာစာဟီ’’တိ။ ‘‘ယာစိတ္ဝာ လဒ္ဓုပဋ္ဌာနံ နာမ ကီဒိသံ ဟောတိ? သစေ ရုစ္စတိ, သတ္ထာ သယမေဝ ဝက္ခတီ’’တိ။ အထ ဘဂဝာ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒော အညေဟိ ဥသ္သာဟေတဗ္ဗော, သယမေဝ ဇာနိတ္ဝာ မံ ဥပဋ္ဌဟိသ္သတီ’’တိ အာဟ။ တတော ဘိက္ခူ ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော အာနန္ဒ, သတ္ထာရံ ဥပဋ္ဌာကဋ္ဌာနံ ယာစာဟီ’’တိ အာဟံသု။ ထေရော ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ ‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ အတ္တနာ လဒ္ဓံ ပဏီတံ စီဝရံ န ဒသ္သတိ, ပဏီတံ ပိဏ္ဍပာတံ န ဒသ္သတိ, ဧကဂန္ဓကုဋိယံ ဝသိတုံ န ဒသ္သတိ, နိမန္တနံ ဂဟေတ္ဝာ န ဂမိသ္သတိ, ဧဝာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥပဋ္ဌဟိသ္သာမီ’’တိ အာဟ။ ‘‘ဧတ္တကေ ဂုဏေ လဘတော သတ္ထု ဥပဋ္ဌာနံ ကော ဘာရော’’တိ ဥပဝာဒမောစနတ္ထံ ဣမေ စတ္တာရော ပဋိက္ခေပာ, ‘‘သစေ, ဘန္တေ, ဘဂဝာ မယာ ဂဟိတံ နိမန္တနံ ဂမိသ္သတိ, သစာဟံ ဒေသန္တရတော အာဂတာဂတေ တာဝဒေဝ ဒသ္သေတုံ လဘာမိ, ယဒာ မေ ကင္ခာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တာဝဒေဝ ဘဂဝန္တံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပုစ္ဆိတုံ လဘာမိ, သစေ ဘဂဝာ ပရမ္မုခာ ဒေသိတံ ဓမ္မံ ပုန မယ္ဟံ ဗ္ယာကရိသ္သသိ, ဧဝာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥပဋ္ဌဟိသ္သာမိ’’။ ‘‘ဧတ္တကမ္ပိ သတ္ထု သန္တိကေ အနုဂ္ဂဟံ န လဘတီ’’တိ ဥပဝာဒမောစနတ္ထဉ္စေဝ ဓမ္မဘဏ္ဍာဂာရိကဘာဝပရိပူရဏတ္ထဉ္စ ဣမာ စတသ္သော ယာစနာတိ ဣမေ အဋ္ဌ ဝရေ ဂဟေတ္ဝာ နိဗဒ္ဓုပဋ္ဌာကော အဟောသိ။ တသ္သေဝ ဌာနန္တရသ္သ အတ္ထာယ ကပ္ပသတသဟသ္သံ ပူရိတာနံ ပာရမီနံ ဖလံ ပာပုဏိ။
Ānando pana tuṇhīyeva nisīdi. Atha naṃ bhikkhū āhaṃsu – ‘‘āvuso, tvampi satthu upaṭṭhākaṭṭhānaṃ yācāhī’’ti. ‘‘Yācitvā laddhupaṭṭhānaṃ nāma kīdisaṃ hoti? Sace ruccati, satthā sayameva vakkhatī’’ti. Atha bhagavā – ‘‘na, bhikkhave, ānando aññehi ussāhetabbo, sayameva jānitvā maṃ upaṭṭhahissatī’’ti āha. Tato bhikkhū ‘‘uṭṭhehi, āvuso ānanda, satthāraṃ upaṭṭhākaṭṭhānaṃ yācāhī’’ti āhaṃsu. Thero uṭṭhahitvā ‘‘sace me, bhante, bhagavā attanā laddhaṃ paṇītaṃ cīvaraṃ na dassati, paṇītaṃ piṇḍapātaṃ na dassati, ekagandhakuṭiyaṃ vasituṃ na dassati, nimantanaṃ gahetvā na gamissati, evāhaṃ bhagavantaṃ upaṭṭhahissāmī’’ti āha. ‘‘Ettake guṇe labhato satthu upaṭṭhānaṃ ko bhāro’’ti upavādamocanatthaṃ ime cattāro paṭikkhepā, ‘‘sace, bhante, bhagavā mayā gahitaṃ nimantanaṃ gamissati, sacāhaṃ desantarato āgatāgate tāvadeva dassetuṃ labhāmi, yadā me kaṅkhā uppajjati, tāvadeva bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pucchituṃ labhāmi, sace bhagavā parammukhā desitaṃ dhammaṃ puna mayhaṃ byākarissasi, evāhaṃ bhagavantaṃ upaṭṭhahissāmi’’. ‘‘Ettakampi satthu santike anuggahaṃ na labhatī’’ti upavādamocanatthañceva dhammabhaṇḍāgārikabhāvaparipūraṇatthañca imā catasso yācanāti ime aṭṭha vare gahetvā nibaddhupaṭṭhāko ahosi. Tasseva ṭhānantarassa atthāya kappasatasahassaṃ pūritānaṃ pāramīnaṃ phalaṃ pāpuṇi.
သော ဥပဋ္ဌာကဋ္ဌာနံ လဒ္ဓဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ဒသဗလံ ဒုဝိဓေန ဥဒကေန တိဝိဓေန ဒန္တကဋ္ဌေန ဟတ္ထပာဒပရိကမ္မေန ပိဋ္ဌိပရိကမ္မေန ဂန္ဓကုဋိပရိဝေဏသမ္မဇ္ဇနေနာတိ ဧဝမာဒီဟိ ကိစ္စေဟိ ဥပဋ္ဌဟန္တော – ‘‘ဣမာယ နာမ ဝေလာယ သတ္ထု ဣဒံ နာမ လဒ္ဓုံ ဝဋ္ဋတိ, ဣဒံ နာမ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဒိဝသဘာဂံ သန္တိကာဝစရော ဟုတ္ဝာ ရတ္တိဘာဂေ မဟန္တံ ဒဏ္ဍဒီပိကံ ဂဟေတ္ဝာ ဂန္ဓကုဋိပရိဝေဏံ နဝဝာရေ အနုပရိယာယတိ သတ္ထရိ ပက္ကောသန္တေ ပဋိဝစနဒာနာယ, ထိနမိဒ္ဓဝိနောဒနတ္ထံ။ အထ နံ သတ္ထာ ဇေတဝနေ အရိယဂဏမဇ္ဈေ နိသိန္နော အနေကပရိယာယေန ပသံသိတ္ဝာ ဗဟုသ္သုတာနံ သတိမန္တာနံ ဂတိမန္တာနံ ဓိတိမန္တာနံ ဥပဋ္ဌာကာနဉ္စ ဘိက္ခူနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေသိ။
So upaṭṭhākaṭṭhānaṃ laddhadivasato paṭṭhāya dasabalaṃ duvidhena udakena tividhena dantakaṭṭhena hatthapādaparikammena piṭṭhiparikammena gandhakuṭipariveṇasammajjanenāti evamādīhi kiccehi upaṭṭhahanto – ‘‘imāya nāma velāya satthu idaṃ nāma laddhuṃ vaṭṭati, idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti divasabhāgaṃ santikāvacaro hutvā rattibhāge mahantaṃ daṇḍadīpikaṃ gahetvā gandhakuṭipariveṇaṃ navavāre anupariyāyati satthari pakkosante paṭivacanadānāya, thinamiddhavinodanatthaṃ. Atha naṃ satthā jetavane ariyagaṇamajjhe nisinno anekapariyāyena pasaṃsitvā bahussutānaṃ satimantānaṃ gatimantānaṃ dhitimantānaṃ upaṭṭhākānañca bhikkhūnaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi.
ဧဝံ သတ္ထာရာ ပဉ္စသု ဌာနေသု ဧတဒဂ္ဂေ ဌပိတော စတူဟိ အစ္ဆရိယဗ္ဘူတဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သတ္ထု ဓမ္မကောသာရက္ခော အယံ မဟာထေရော သေခောဝ သမာနော သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ဘိက္ခူဟိ သမုတ္တေဇိတော ဒေဝတာယ စ သံဝေဇိတော ‘‘သ္ဝေယေဝ စ ဒာနိ ဓမ္မသင္ဂီတိ ကာတဗ္ဗာ, န ခော ပန မေတံ ပတိရူပံ, ယ္ဝာယံ သေခော သကရဏီယော အသေခေဟိ ထေရေဟိ သဒ္ဓိံ ဓမ္မံ ဂာယိတုံ သန္နိပာတံ ဂန္တု’’န္တိ သဉ္ဇာတုသ္သာဟော ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေတ္ဝာ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော စင္ကမေ ဝီရိယသမတံ အလဘိတ္ဝာ တတော ဝိဟာရံ ပဝိသိတ္ဝာ သယနေ နိသီဒိတ္ဝာ သယိတုကာမော ကာယံ အာဝဋ္ဋေသိ။ အပတ္တဉ္စ သီသံ ဗိမ္ဗောဟနံ, ပာဒာ စ ဘူမိတော မုတ္တမတ္တာ, ဧကသ္မိံ အန္တရေ အနုပာဒာယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ, ဆဠဘိညော အဟောသိ။
Evaṃ satthārā pañcasu ṭhānesu etadagge ṭhapito catūhi acchariyabbhūtadhammehi samannāgato satthu dhammakosārakkho ayaṃ mahāthero sekhova samāno satthari parinibbute heṭṭhā vuttanayena bhikkhūhi samuttejito devatāya ca saṃvejito ‘‘sveyeva ca dāni dhammasaṅgīti kātabbā, na kho pana metaṃ patirūpaṃ, yvāyaṃ sekho sakaraṇīyo asekhehi therehi saddhiṃ dhammaṃ gāyituṃ sannipātaṃ gantu’’nti sañjātussāho vipassanaṃ paṭṭhapetvā bahudeva rattiṃ vipassanāya kammaṃ karonto caṅkame vīriyasamataṃ alabhitvā tato vihāraṃ pavisitvā sayane nisīditvā sayitukāmo kāyaṃ āvaṭṭesi. Apattañca sīsaṃ bimbohanaṃ, pādā ca bhūmito muttamattā, ekasmiṃ antare anupādāya āsavehi cittaṃ vimucci, chaḷabhiñño ahosi.
၆၄၄. ဧဝံ ဆဠဘိညာဒိဂုဏပဋိမဏ္ဍိတော ဥပဋ္ဌာကာဒိဂုဏေဟိ ဧတဒဂ္ဂဋ္ဌာနံ ပတ္တော အတ္တနော ပုဗ္ဗကမ္မံ သရိတ္ဝာ သောမနသ္သဝသေန ပုဗ္ဗစရိတာပဒာနံ ဒသ္သေန္တော အာရာမဒ္ဝာရာ နိက္ခမ္မာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အာရာမဒ္ဝာရာတိ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဓမ္မဒေသနတ္ထာယ ဝိဟာရဒ္ဝာရတော နိက္ခမိတ္ဝာ ဗဟိဒ္ဝာရသမီပေ ကတမဏ္ဍပမဇ္ဈေ သုပညတ္တဝရဗုဒ္ဓာသနေ နိသိန္နော ပဒုမုတ္တရော နာမ မဟာမုနိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ ဝသ္သန္တော အမတံ ဝုဋ္ဌိန္တိ ဓမ္မဒေသနာမဟာအမတဓာရာဟိ ဓမ္မဝသ္သံ ဝသ္သန္တော။ နိဗ္ဗာပေသိ မဟာဇနန္တိ မဟာဇနသ္သ စိတ္တသန္တာနဂတကိလေသဂ္ဂိံ နိဗ္ဗာပေသိ ဝူပသမေသိ, မဟာဇနံ နိဗ္ဗာနာမတပာနေန သန္တိံ သီတိဘာဝံ ပာပေသီတိ အတ္ထော။
644. Evaṃ chaḷabhiññādiguṇapaṭimaṇḍito upaṭṭhākādiguṇehi etadaggaṭṭhānaṃ patto attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ dassento ārāmadvārā nikkhammātiādimāha. Tattha ārāmadvārāti sabbasattānaṃ dhammadesanatthāya vihāradvārato nikkhamitvā bahidvārasamīpe katamaṇḍapamajjhe supaññattavarabuddhāsane nisinno padumuttaro nāma mahāmuni sammāsambuddho. Vassanto amataṃ vuṭṭhinti dhammadesanāmahāamatadhārāhi dhammavassaṃ vassanto. Nibbāpesi mahājananti mahājanassa cittasantānagatakilesaggiṃ nibbāpesi vūpasamesi, mahājanaṃ nibbānāmatapānena santiṃ sītibhāvaṃ pāpesīti attho.
၆၄၅. သတသဟသ္သံ တေ ဓီရာတိ ပရိဝာရသမ္ပတ္တိံ ဒသ္သေန္တော အာဟ။ ဆဟိ အဘိညာဟိ ဣဒ္ဓိဝိဓာဒိဉာဏကောဋ္ဌာသေဟိ သမန္နာဂတာ အနေကသတသဟသ္သစက္ကဝာဠေသု ခဏေန ဂန္တုံ သမတ္ထာဟိ ဣဒ္ဓီဟိ သမန္နာဂတတ္တာ မဟိဒ္ဓိကာတေ ဓီရာ သတသဟသ္သခီဏာသဝာ ဆာယာဝ အနပာယိနီတိ ကတ္ထစိ အနပဂတာ ဆာယာ ဣဝ တံ သမ္ဗုဒ္ဓံ ပဒုမုတ္တရံ ဘဂဝန္တံ ပရိဝာရေန္တိ ပရိဝာရေတ္ဝာ ဓမ္မံ သုဏန္တီတိ အတ္ထော။
645.Satasahassaṃ te dhīrāti parivārasampattiṃ dassento āha. Chahi abhiññāhi iddhividhādiñāṇakoṭṭhāsehi samannāgatā anekasatasahassacakkavāḷesu khaṇena gantuṃ samatthāhi iddhīhi samannāgatattā mahiddhikāte dhīrā satasahassakhīṇāsavā chāyāva anapāyinīti katthaci anapagatā chāyā iva taṃ sambuddhaṃ padumuttaraṃ bhagavantaṃ parivārenti parivāretvā dhammaṃ suṇantīti attho.
၆၄၆. ဟတ္ထိက္ခန္ဓဂတော အာသိန္တိ တဒာ ဘဂဝတော ဓမ္မဒေသနာသမယေ အဟံ ဟတ္ထိပိဋ္ဌေ နိသိန္နော အာသိံ အဟောသိန္တိ အတ္ထော။ သေတစ္ဆတ္တံ ဝရုတ္တမန္တိ ပတ္ထေတဗ္ဗံ ဥတ္တမံ သေတစ္ဆတ္တံ မမ မတ္ထကေ ဓာရယန္တော ဟတ္ထိပိဋ္ဌေ နိသိန္နောတိ သမ္ဗန္ဓော။ သုစာရုရူပံ ဒိသ္ဝာနာတိ သုန္ဒရံ စာရုံ မနောဟရရူပဝန္တံ ဓမ္မံ ဒေသိယမာနံ သမ္ဗုဒ္ဓံ ဒိသ္ဝာ မေ မယ္ဟံ ဝိတ္တိ သန္တုဋ္ဌိ သောမနသ္သံ ဥဒပဇ္ဇထ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။
646.Hatthikkhandhagato āsinti tadā bhagavato dhammadesanāsamaye ahaṃ hatthipiṭṭhe nisinno āsiṃ ahosinti attho. Setacchattaṃvaruttamanti patthetabbaṃ uttamaṃ setacchattaṃ mama matthake dhārayanto hatthipiṭṭhe nisinnoti sambandho. Sucārurūpaṃ disvānāti sundaraṃ cāruṃ manohararūpavantaṃ dhammaṃ desiyamānaṃ sambuddhaṃ disvā me mayhaṃ vitti santuṭṭhi somanassaṃ udapajjatha uppajjatīti attho.
၆၄၇. ဩရုယ္ဟ ဟတ္ထိက္ခန္ဓမ္ဟာတိ တံ ဘဂဝန္တံ နိသိန္နံ ဒိသ္ဝာ ဟတ္ထိပိဋ္ဌိတော ဩရုယ္ဟ ဩရောဟိတ္ဝာ နရာသဘံ နရဝသဘံ ဥပဂစ္ဆိံ သမီပံ ဂတောတိ အတ္ထော။ ရတနမယဆတ္တံ မေတိ ရတနဘူသိတံ မေ မယ္ဟံ ဆတ္တံ ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌသ္သ မတ္ထကေ ဓာရယိန္တိ သမ္ဗန္ဓော။
647.Oruyha hatthikkhandhamhāti taṃ bhagavantaṃ nisinnaṃ disvā hatthipiṭṭhito oruyha orohitvā narāsabhaṃ naravasabhaṃ upagacchiṃ samīpaṃ gatoti attho. Ratanamayachattaṃ meti ratanabhūsitaṃ me mayhaṃ chattaṃ buddhaseṭṭhassa matthake dhārayinti sambandho.
၆၄၈. မမ သင္ကပ္ပမညာယာတိ မယ္ဟံ ပသာဒေန ဥပ္ပန္နံ သင္ကပ္ပံ ဉတ္ဝာ ဣသီနံ အန္တရေ မဟန္တဘူတော သော ပဒုမုတ္တရော ဘဂဝာ။ တံ ကထံ ဌပယိတ္ဝာနာတိ တံ အတ္တနာ ဒေသိယမာနံ ဓမ္မကထံ ဌပေတ္ဝာ မမ ဗ္ယာကရဏတ္ထာယ ဣမာ ဂာထာ အဘာသထ ကထေသီတိ အတ္ထော။
648.Mama saṅkappamaññāyāti mayhaṃ pasādena uppannaṃ saṅkappaṃ ñatvā isīnaṃ antare mahantabhūto so padumuttaro bhagavā. Taṃ kathaṃ ṭhapayitvānāti taṃ attanā desiyamānaṃ dhammakathaṃ ṭhapetvā mama byākaraṇatthāya imā gāthā abhāsatha kathesīti attho.
၆၄၉. ကထန္တိ စေ? ယော သောတိအာဒိမာဟ။ သောဏ္ဏာလင္ကာရဘူသိတံ ဆတ္တံ ယော သော ရာဇကုမာရော မေ မတ္ထကေ ဓာရေသီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တမဟံ ကိတ္တယိသ္သာမီတိ တံ ရာဇကုမာရံ အဟံ ကိတ္တယိသ္သာမိ ပာကဋံ ကရိသ္သာမိ။ သုဏောထ မမ ဘာသတောတိ ဘာသန္တသ္သ မမ ဝစနံ သုဏောထ ဩဟိတသောတာ မနသိ ကရောထာတိ အတ္ထော။
649. Kathanti ce? Yo sotiādimāha. Soṇṇālaṅkārabhūsitaṃ chattaṃ yo so rājakumāro me matthake dhāresīti sambandho. Tamahaṃ kittayissāmīti taṃ rājakumāraṃ ahaṃ kittayissāmi pākaṭaṃ karissāmi. Suṇotha mama bhāsatoti bhāsantassa mama vacanaṃ suṇotha ohitasotā manasi karothāti attho.
၆၅၀. ဣတော ဂန္တ္ဝာ အယံ ပောသောတိ အယံ ရာဇကုမာရော ဣတော မနုသ္သလောကတော စုတော တုသိတံ ဂန္တ္ဝာ အာဝသိသ္သတိ တတ္ထ ဝိဟရိသ္သတိ။ တတ္ထ အစ္ဆရာဟိ ပုရက္ခတော ပရိဝာရိတော တုသိတဘဝနသမ္ပတ္တိံ အနုဘောသ္သတီတိ သမ္ဗန္ဓော။
650.Ito gantvā ayaṃ posoti ayaṃ rājakumāro ito manussalokato cuto tusitaṃ gantvā āvasissati tattha viharissati. Tattha accharāhi purakkhato parivārito tusitabhavanasampattiṃ anubhossatīti sambandho.
၆၅၁. စတုတ္တိံသက္ခတ္တုန္တိ တုသိတဘဝနတော စဝိတ္ဝာ တာဝတိံသဘဝနေ ဥပ္ပန္နော စတုတ္တိံသဝာရေ ဒေဝိန္ဒော ဒေဝရဇ္ဇံ ကရိသ္သတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဗလာဓိပော အဋ္ဌသတန္တိ တာဝတိံသဘဝနတော စုတော မနုသ္သလောကေ ဥပ္ပန္နော ဗလာဓိပော စတုရင္ဂိနိယာ သေနာယ အဓိပော ပဓာနော အဋ္ဌသတဇာတီသု ပဒေသရာဇာ ဟုတ္ဝာ ဝသုဓံ အနေကရတနဝရံ ပထဝိံ အာဝသိသ္သတိ ပုထဗ္ယံ ဝိဟရိသ္သတီတိ အတ္ထော။
651.Catuttiṃsakkhattunti tusitabhavanato cavitvā tāvatiṃsabhavane uppanno catuttiṃsavāre devindo devarajjaṃ karissatīti sambandho. Balādhipo aṭṭhasatanti tāvatiṃsabhavanato cuto manussaloke uppanno balādhipo caturaṅginiyā senāya adhipo padhāno aṭṭhasatajātīsu padesarājā hutvā vasudhaṃ anekaratanavaraṃ pathaviṃ āvasissati puthabyaṃ viharissatīti attho.
၆၅၂. အဋ္ဌပညာသက္ခတ္တုန္တိ အဋ္ဌပညာသဇာတီသု စက္ကဝတ္တီ ရာဇာ ဘဝိသ္သတီတိ အတ္ထော။ မဟိယာ သကလဇမ္ဗုဒီပပထဝိယာ ဝိပုလံ အသင္ခ္ယေယ္ယံ ပဒေသရဇ္ဇံ ကာရယိသ္သတိ။
652.Aṭṭhapaññāsakkhattunti aṭṭhapaññāsajātīsu cakkavattī rājā bhavissatīti attho. Mahiyā sakalajambudīpapathaviyā vipulaṃ asaṅkhyeyyaṃ padesarajjaṃ kārayissati.
၆၅၄. သက္ယာနံ ကုလကေတုသ္သာတိ သက္ယရာဇူနံ ကုလသ္သ ဓဇဘူတသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ ဉာတကော ဘဝိသ္သတီတိ အတ္ထော။
654.Sakyānaṃkulaketussāti sakyarājūnaṃ kulassa dhajabhūtassa buddhassa ñātako bhavissatīti attho.
၆၅၅. အာတာပီတိ ဝီရိယဝာ။ နိပကောတိ နေပက္ကသင္ခာတာယ ပညာယ သမန္နာဂတော။ ဗာဟုသစ္စေသု ဗဟုသ္သုတဘာဝေသု ပိဋကတ္တယဓာရဏေသု ကောဝိဒော ဆေကော။ နိဝာတဝုတ္တိ အနဝညတ္တိကော အထဒ္ဓော ကာယပာဂဗ္ဗိယာဒိထဒ္ဓဘာဝဝိရဟိတော သဗ္ဗပာဌီ သကလပိဋကတ္တယဓာရီ ဘဝိသ္သတီတိ သမ္ဗန္ဓော။
655.Ātāpīti vīriyavā. Nipakoti nepakkasaṅkhātāya paññāya samannāgato. Bāhusaccesu bahussutabhāvesu piṭakattayadhāraṇesu kovido cheko. Nivātavutti anavaññattiko athaddho kāyapāgabbiyādithaddhabhāvavirahito sabbapāṭhī sakalapiṭakattayadhārī bhavissatīti sambandho.
၆၅၆. ပဓာနပဟိတတ္တော သောတိ သော အာနန္ဒတ္ထေရော ဝီရိယကရဏာယ ပေသိတစိတ္တော။ ဥပသန္တော နိရူပဓီတိ ရာဂူပဓိဒောသူပဓိမောဟူပဓီဟိ ဝိရဟိတော, သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန ပဟာတဗ္ဗကိလေသာနံ ပဟီနတ္တာ ဥပသန္တော သန္တကာယစိတ္တော။
656.Padhānapahitatto soti so ānandatthero vīriyakaraṇāya pesitacitto. Upasanto nirūpadhīti rāgūpadhidosūpadhimohūpadhīhi virahito, sotāpattimaggena pahātabbakilesānaṃ pahīnattā upasanto santakāyacitto.
၆၅၇. သန္တိ အာရညကာတိ အရညေ ဘဝာ မဟာဝနေ ဇာတာ။ သဋ္ဌိဟာယနာတိ သဋ္ဌိဝသ္သကာလေ ဟာယနဗလာ ။ တိဓာ ပဘိန္နာတိ အက္ခိကဏ္ဏကောသသင္ခာတေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ဘိန္နမဒာ။ မာတင္ဂာတိ မာတင္ဂဟတ္ထိကုလေ ဇာတာ။ ဤသာဒန္တာတိ ရထီသာသဒိသဒန္တာ။ ဥရူဠ္ဟဝာ ရာဇဝာဟနာ။ ကုဉ္ဇရသင္ခာတာ နာဂာ ဟတ္ထိရာဇာနော သန္တိ သံဝိဇ္ဇန္တိ ယထာ, တထာ သတသဟသ္သသင္ခ္ယာ ခီဏာသဝသင္ခာတာ ပဏ္ဍိတာ မဟိဒ္ဓိကာ အရဟန္တနာဂာ သန္တိ, သဗ္ဗေ တေ အရဟန္တနာဂာ ဗုဒ္ဓနာဂရာဇသ္သ။ န ဟောန္တိ ပဏိဓိမ္ဟိ တေတိ တေ ပဏိဓိမ္ဟိ တာဒိသာ န ဟောန္တိ, ကိံ သဗ္ဗေ တေ ဘယဘီတာ သကဘာဝေန သဏ္ဌာတုံ အသမတ္ထာတိ အတ္ထော။ သေသံ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝာတိ။
657.Santi āraññakāti araññe bhavā mahāvane jātā. Saṭṭhihāyanāti saṭṭhivassakāle hāyanabalā . Tidhā pabhinnāti akkhikaṇṇakosasaṅkhātehi tīhi ṭhānehi bhinnamadā. Mātaṅgāti mātaṅgahatthikule jātā. Īsādantāti rathīsāsadisadantā. Urūḷhavā rājavāhanā. Kuñjarasaṅkhātā nāgā hatthirājāno santi saṃvijjanti yathā, tathā satasahassasaṅkhyā khīṇāsavasaṅkhātā paṇḍitā mahiddhikā arahantanāgā santi, sabbe te arahantanāgā buddhanāgarājassa. Na honti paṇidhimhi teti te paṇidhimhi tādisā na honti, kiṃ sabbe te bhayabhītā sakabhāvena saṇṭhātuṃ asamatthāti attho. Sesaṃ vuttanayattā uttānatthamevāti.
အာနန္ဒတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Ānandattheraapadānavaṇṇanā samattā.
ဧတ္တာဝတာ ပဌမာ ဗုဒ္ဓဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
Ettāvatā paṭhamā buddhavaggavaṇṇanā samattā.
ပဌမော ဘာဂော နိဋ္ဌိတော။
Paṭhamo bhāgo niṭṭhito.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi / ၃-၁၀. အာနန္ဒတ္ထေရအပဒာနံ • 3-10. Ānandattheraapadānaṃ
