Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ථෙරගාථාපාළි • Theragāthāpāḷi |
3. ආනන්දත්ථෙරගාථා
3. Ānandattheragāthā
1017.
1017.
‘‘පිසුණෙන ච කොධනෙන ච, මච්ඡරිනා ච විභූතනන්දිනා;
‘‘Pisuṇena ca kodhanena ca, maccharinā ca vibhūtanandinā;
සඛිතං න කරෙය්ය පණ්ඩිතො, පාපො කාපුරිසෙන සඞ්ගමො.
Sakhitaṃ na kareyya paṇḍito, pāpo kāpurisena saṅgamo.
1018.
1018.
‘‘සද්ධෙන ච පෙසලෙන ච, පඤ්ඤවතා බහුස්සුතෙන ච;
‘‘Saddhena ca pesalena ca, paññavatā bahussutena ca;
සඛිතං කරෙය්ය පණ්ඩිතො, භද්දො සප්පුරිසෙන සඞ්ගමො.
Sakhitaṃ kareyya paṇḍito, bhaddo sappurisena saṅgamo.
1019.
1019.
‘‘පස්ස චිත්තකතං බිම්බං…පෙ.… යස්ස නත්ථි ධුවං ඨිති.
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ…pe… yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
1020.
1020.
‘‘පස්ස චිත්තකතං බිම්බං…පෙ.… වත්ථෙහි සොභති.
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ…pe… vatthehi sobhati.
1021.
1021.
‘‘අලත්තකකතා …පෙ.… නො ච පාරගවෙසිනො.
‘‘Alattakakatā …pe… no ca pāragavesino.
1022.
1022.
‘‘අට්ඨපදකතා…පෙ.… නො ච පාරගවෙසිනො.
‘‘Aṭṭhapadakatā…pe… no ca pāragavesino.
1023.
1023.
‘‘අඤ්ජනීව නවා…පෙ.… නො ච පාරගවෙසිනො.
‘‘Añjanīva navā…pe… no ca pāragavesino.
1024.
1024.
‘‘බහුස්සුතො චිත්තකථී, බුද්ධස්ස පරිචාරකො;
‘‘Bahussuto cittakathī, buddhassa paricārako;
පන්නභාරො විසඤ්ඤුත්තො, සෙය්යං කප්පෙති ගොතමො.
Pannabhāro visaññutto, seyyaṃ kappeti gotamo.
1025.
1025.
‘‘ඛීණාසවො විසඤ්ඤුත්තො, සඞ්ගාතීතො සුනිබ්බුතො;
‘‘Khīṇāsavo visaññutto, saṅgātīto sunibbuto;
ධාරෙති අන්තිමං දෙහං, ජාතිමරණපාරගූ.
Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jātimaraṇapāragū.
1026.
1026.
‘‘යස්මිං පතිට්ඨිතා ධම්මා, බුද්ධස්සාදිච්චබන්ධුනො;
‘‘Yasmiṃ patiṭṭhitā dhammā, buddhassādiccabandhuno;
නිබ්බානගමනෙ මග්ගෙ, සොයං තිට්ඨති ගොතමො.
Nibbānagamane magge, soyaṃ tiṭṭhati gotamo.
1027.
1027.
‘‘ද්වාසීති බුද්ධතො ගණ්හිං, ද්වෙ සහස්සානි භික්ඛුතො;
‘‘Dvāsīti buddhato gaṇhiṃ, dve sahassāni bhikkhuto;
චතුරාසීතිසහස්සානි, යෙ මෙ ධම්මා පවත්තිනො.
Caturāsītisahassāni, ye me dhammā pavattino.
1028.
1028.
‘‘අප්පස්සුතායං පුරිසො, බලිබද්දොව ජීරති;
‘‘Appassutāyaṃ puriso, balibaddova jīrati;
මංසානි තස්ස වඩ්ඪන්ති, පඤ්ඤා තස්ස න වඩ්ඪති.
Maṃsāni tassa vaḍḍhanti, paññā tassa na vaḍḍhati.
1029.
1029.
‘‘බහුස්සුතො අප්පස්සුතං, යො සුතෙනාතිමඤ්ඤති;
‘‘Bahussuto appassutaṃ, yo sutenātimaññati;
අන්ධො පදීපධාරොව, තථෙව පටිභාති මං.
Andho padīpadhārova, tatheva paṭibhāti maṃ.
1030.
1030.
‘‘බහුස්සුතං උපාසෙය්ය, සුතඤ්ච න විනාසයෙ;
‘‘Bahussutaṃ upāseyya, sutañca na vināsaye;
තං මූලං බ්රහ්මචරියස්ස, තස්මා ධම්මධරො සියා.
Taṃ mūlaṃ brahmacariyassa, tasmā dhammadharo siyā.
1031.
1031.
‘‘පුබ්බාපරඤ්ඤූ අත්ථඤ්ඤූ, නිරුත්තිපදකොවිදො;
‘‘Pubbāparaññū atthaññū, niruttipadakovido;
සුග්ගහීතඤ්ච ගණ්හාති, අත්ථඤ්චොපපරික්ඛති.
Suggahītañca gaṇhāti, atthañcopaparikkhati.
1032.
1032.
‘‘ඛන්ත්යා ඡන්දිකතො 1 හොති, උස්සහිත්වා තුලෙති තං;
‘‘Khantyā chandikato 2 hoti, ussahitvā tuleti taṃ;
සමයෙ සො පදහති, අජ්ඣත්තං සුසමාහිතො.
Samaye so padahati, ajjhattaṃ susamāhito.
1033.
1033.
‘‘බහුස්සුතං ධම්මධරං, සප්පඤ්ඤං බුද්ධසාවකං;
‘‘Bahussutaṃ dhammadharaṃ, sappaññaṃ buddhasāvakaṃ;
ධම්මවිඤ්ඤාණමාකඞ්ඛං, තං භජෙථ තථාවිධං.
Dhammaviññāṇamākaṅkhaṃ, taṃ bhajetha tathāvidhaṃ.
1034.
1034.
‘‘බහුස්සුතො ධම්මධරො, කොසාරක්ඛො මහෙසිනො;
‘‘Bahussuto dhammadharo, kosārakkho mahesino;
චක්ඛු සබ්බස්ස ලොකස්ස, පූජනීයො බහුස්සුතො.
Cakkhu sabbassa lokassa, pūjanīyo bahussuto.
1035.
1035.
‘‘ධම්මාරාමො ධම්මරතො, ධම්මං අනුවිචින්තයං;
‘‘Dhammārāmo dhammarato, dhammaṃ anuvicintayaṃ;
ධම්මං අනුස්සරං භික්ඛු, සද්ධම්මා න පරිහායති.
Dhammaṃ anussaraṃ bhikkhu, saddhammā na parihāyati.
1036.
1036.
සරීරසුඛගිද්ධස්ස, කුතො සමණඵාසුතා.
Sarīrasukhagiddhassa, kuto samaṇaphāsutā.
1037.
1037.
‘‘න පක්ඛන්ති දිසා සබ්බා, ධම්මා න පටිභන්ති මං;
‘‘Na pakkhanti disā sabbā, dhammā na paṭibhanti maṃ;
ගතෙ කල්යාණමිත්තම්හි, අන්ධකාරංව ඛායති.
Gate kalyāṇamittamhi, andhakāraṃva khāyati.
1038.
1038.
‘‘අබ්භතීතසහායස්ස, අතීතගතසත්ථුනො;
‘‘Abbhatītasahāyassa, atītagatasatthuno;
නත්ථි එතාදිසං මිත්තං, යථා කායගතා සති.
Natthi etādisaṃ mittaṃ, yathā kāyagatā sati.
1039.
1039.
‘‘යෙ පුරාණා අතීතා තෙ, නවෙහි න සමෙති මෙ;
‘‘Ye purāṇā atītā te, navehi na sameti me;
ස්වජ්ජ එකොව ඣායාමි, වස්සුපෙතොව පක්ඛිමා.
Svajja ekova jhāyāmi, vassupetova pakkhimā.
1040.
1040.
‘‘දස්සනාය අභික්කන්තෙ, නානාවෙරජ්ජකෙ බහූ;
‘‘Dassanāya abhikkante, nānāverajjake bahū;
මා වාරයිත්ථ සොතාරො, පස්සන්තු සමයො මමං.
Mā vārayittha sotāro, passantu samayo mamaṃ.
1041.
1041.
‘‘දස්සනාය අභික්කන්තෙ, නානාවෙරජ්ජකෙ පුථු;
‘‘Dassanāya abhikkante, nānāverajjake puthu;
කරොති සත්ථා ඔකාසං, න නිවාරෙති චක්ඛුමා.
Karoti satthā okāsaṃ, na nivāreti cakkhumā.
1042.
1042.
‘‘පණ්ණවීසතිවස්සානි, සෙඛභූතස්ස මෙ සතො;
‘‘Paṇṇavīsativassāni, sekhabhūtassa me sato;
න කාමසඤ්ඤා උප්පජ්ජි, පස්ස ධම්මසුධම්මතං.
Na kāmasaññā uppajji, passa dhammasudhammataṃ.
1043.
1043.
‘‘පණ්ණවීසතිවස්සානි, සෙඛභූතස්ස මෙ සතො;
‘‘Paṇṇavīsativassāni, sekhabhūtassa me sato;
න දොසසඤ්ඤා උප්පජ්ජි, පස්ස ධම්මසුධම්මතං.
Na dosasaññā uppajji, passa dhammasudhammataṃ.
1044.
1044.
‘‘පණ්ණවීසතිවස්සානි, භගවන්තං උපට්ඨහිං;
‘‘Paṇṇavīsativassāni, bhagavantaṃ upaṭṭhahiṃ;
1045.
1045.
‘‘පණ්ණවීසතිවස්සානි, භගවන්තං උපට්ඨහිං;
‘‘Paṇṇavīsativassāni, bhagavantaṃ upaṭṭhahiṃ;
මෙත්තෙන වචීකම්මෙන, ඡායාව අනපායිනී.
Mettena vacīkammena, chāyāva anapāyinī.
1046.
1046.
‘‘පණ්ණවීසතිවස්සානි, භගවන්තං උපට්ඨහිං;
‘‘Paṇṇavīsativassāni, bhagavantaṃ upaṭṭhahiṃ;
මෙත්තෙන මනොකම්මෙන, ඡායාව අනපායිනී.
Mettena manokammena, chāyāva anapāyinī.
1047.
1047.
‘‘බුද්ධස්ස චඞ්කමන්තස්ස, පිට්ඨිතො අනුචඞ්කමිං;
‘‘Buddhassa caṅkamantassa, piṭṭhito anucaṅkamiṃ;
ධම්මෙ දෙසියමානම්හි, ඤාණං මෙ උදපජ්ජථ.
Dhamme desiyamānamhi, ñāṇaṃ me udapajjatha.
1048.
1048.
‘‘අහං සකරණීයොම්හි, සෙඛො අප්පත්තමානසො;
‘‘Ahaṃ sakaraṇīyomhi, sekho appattamānaso;
සත්ථු ච පරිනිබ්බානං, යො අම්හං අනුකම්පකො.
Satthu ca parinibbānaṃ, yo amhaṃ anukampako.
1049.
1049.
‘‘තදාසි යං භිංසනකං, තදාසි ලොමහංසනං;
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
සබ්බාකාරවරූපෙතෙ, සම්බුද්ධෙ පරිනිබ්බුතෙ.
Sabbākāravarūpete, sambuddhe parinibbute.
1050.
1050.
‘‘බහුස්සුතො ධම්මධරො, කොසාරක්ඛො මහෙසිනො;
‘‘Bahussuto dhammadharo, kosārakkho mahesino;
චක්ඛු සබ්බස්ස ලොකස්ස, ආනන්දො පරිනිබ්බුතො.
Cakkhu sabbassa lokassa, ānando parinibbuto.
1051.
1051.
‘‘බහුස්සුතො ධම්මධරො, කොසාරක්ඛො මහෙසිනො;
‘‘Bahussuto dhammadharo, kosārakkho mahesino;
චක්ඛු සබ්බස්ස ලොකස්ස, අන්ධකාරෙ තමොනුදො.
Cakkhu sabbassa lokassa, andhakāre tamonudo.
1052.
1052.
‘‘ගතිමන්තො සතිමන්තො, ධිතිමන්තො ච යො ඉසි;
‘‘Gatimanto satimanto, dhitimanto ca yo isi;
සද්ධම්මධාරකො ථෙරො, ආනන්දො රතනාකරො.
Saddhammadhārako thero, ānando ratanākaro.
1053.
1053.
‘‘පරිචිණ්ණො මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.
Ohito garuko bhāro, natthi dāni punabbhavo’’ti.
… ආනන්දො ථෙරො….
… Ānando thero….
තිංසනිපාතො නිට්ඨිතො.
Tiṃsanipāto niṭṭhito.
තත්රුද්දානං –
Tatruddānaṃ –
ඵුස්සොපතිස්සො ආනන්දො, තයොතිමෙ පකිත්තිතා;
Phussopatisso ānando, tayotime pakittitā;
ගාථායො තත්ථ සඞ්ඛාතා, සතං පඤ්ච ච උත්තරීති;
Gāthāyo tattha saṅkhātā, sataṃ pañca ca uttarīti;
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ථෙරගාථා-අට්ඨකථා • Theragāthā-aṭṭhakathā / 3. ආනන්දත්ථෙරගාථාවණ්ණනා • 3. Ānandattheragāthāvaṇṇanā