Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၅. အနင္ဂဏသုတ္တံ
5. Anaṅgaṇasuttaṃ
၅၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ တတ္ရ ခော အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော, ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခော တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ပစ္စသ္သောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝောစ –
57. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso, bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘စတ္တာရောမေ, အာဝုသော, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဣဓ ပနာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဣဓာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဣဓ ပနာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ။ တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင္ဂဏာနံယေဝ သတံ သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ ။ တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ။ တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင္ဂဏာနံယေဝ သတံ သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ။
‘‘Cattārome, āvuso, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idhāvuso, ekacco puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Idha panāvuso, ekacco puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Idhāvuso, ekacco puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Idha panāvuso, ekacco puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ayaṃ imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ sāṅgaṇānaṃyeva sataṃ hīnapuriso akkhāyati. Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ sāṅgaṇānaṃyeva sataṃ seṭṭhapuriso akkhāyati . Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, ayaṃ imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ anaṅgaṇānaṃyeva sataṃ hīnapuriso akkhāyati. Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ imesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ anaṅgaṇānaṃyeva sataṃ seṭṭhapuriso akkhāyatī’’ti.
၅၈. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစ –
58. Evaṃ vutte, āyasmā mahāmoggallāno āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘ကော နု ခော, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ? ကော ပနာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ?
‘‘Ko nu kho, āvuso sāriputta, hetu ko paccayo yenimesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ sāṅgaṇānaṃyeva sataṃ eko hīnapuriso akkhāyati, eko seṭṭhapuriso akkhāyati? Ko panāvuso sāriputta, hetu ko paccayo yenimesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ anaṅgaṇānaṃyeva sataṃ eko hīnapuriso akkhāyati, eko seṭṭhapuriso akkhāyatī’’ti?
၅၉. ‘‘တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – န ဆန္ဒံ ဇနေသ္သတိ န ဝာယမိသ္သတိ န ဝီရိယံ အာရဘိသ္သတိ တသ္သင္ဂဏသ္သ ပဟာနာယ; သော သရာဂော သဒောသော သမောဟော သာင္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ရဇေန စ မလေန စ ပရိယောနဒ္ဓာ။ တမေနံ သာမိကာ န စေဝ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယုံ န စ ပရိယောဒပေယ္ယုံ 1, ရဇာပထေ စ နံ နိက္ခိပေယ္ယုံ။ ဧဝဉ္ဟိ သာ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အပရေန သမယေန သံကိလိဋ္ဌတရာ အသ္သ မလဂ္ဂဟိတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – န ဆန္ဒံ ဇနေသ္သတိ န ဝာယမိသ္သတိ န ဝီရိယံ အာရဘိသ္သတိ တသ္သင္ဂဏသ္သ ပဟာနာယ; သော သရာဂော သဒောသော သမောဟော သာင္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။
59. ‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – na chandaṃ janessati na vāyamissati na vīriyaṃ ārabhissati tassaṅgaṇassa pahānāya; so sarāgo sadoso samoho sāṅgaṇo saṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā rajena ca malena ca pariyonaddhā. Tamenaṃ sāmikā na ceva paribhuñjeyyuṃ na ca pariyodapeyyuṃ 2, rajāpathe ca naṃ nikkhipeyyuṃ. Evañhi sā, āvuso, kaṃsapāti aparena samayena saṃkiliṭṭhatarā assa malaggahitā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Evameva kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – na chandaṃ janessati na vāyamissati na vīriyaṃ ārabhissati tassaṅgaṇassa pahānāya; so sarāgo sadoso samoho sāṅgaṇo saṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati.
‘‘တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – ဆန္ဒံ ဇနေသ္သတိ ဝာယမိသ္သတိ ဝီရိယံ အာရဘိသ္သတိ တသ္သင္ဂဏသ္သ ပဟာနာယ; သော အရာဂော အဒောသော အမောဟော အနင္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ရဇေန စ မလေန စ ပရိယောနဒ္ဓာ။ တမေနံ သာမိကာ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယုဉ္စေဝ ပရိယောဒပေယ္ယုဉ္စ, န စ နံ ရဇာပထေ နိက္ခိပေယ္ယုံ။ ဧဝဉ္ဟိ သာ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အပရေန သမယေန ပရိသုဒ္ဓတရာ အသ္သ ပရိယောဒာတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော သာင္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – ဆန္ဒံ ဇနေသ္သတိ ဝာယမိသ္သတိ ဝီရိယံ အာရဘိသ္သတိ တသ္သင္ဂဏသ္သ ပဟာနာယ; သော အရာဂော အဒောသော အမောဟော အနင္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – chandaṃ janessati vāyamissati vīriyaṃ ārabhissati tassaṅgaṇassa pahānāya; so arāgo adoso amoho anaṅgaṇo asaṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā rajena ca malena ca pariyonaddhā. Tamenaṃ sāmikā paribhuñjeyyuñceva pariyodapeyyuñca, na ca naṃ rajāpathe nikkhipeyyuṃ. Evañhi sā, āvuso, kaṃsapāti aparena samayena parisuddhatarā assa pariyodātā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Evameva kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo sāṅgaṇova samāno ‘atthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – chandaṃ janessati vāyamissati vīriyaṃ ārabhissati tassaṅgaṇassa pahānāya; so arāgo adoso amoho anaṅgaṇo asaṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati.
‘‘တတ္ရာဝုသော , ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ မနသိ ကရိသ္သတိ, တသ္သ သုဘနိမိတ္တသ္သ မနသိကာရာ ရာဂော စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေသ္သတိ; သော သရာဂော သဒောသော သမောဟော သာင္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ပရိသုဒ္ဓာ ပရိယောဒာတာ။ တမေနံ သာမိကာ န စေဝ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယုံ န စ ပရိယောဒပေယ္ယုံ, ရဇာပထေ စ နံ နိက္ခိပေယ္ယုံ။ ဧဝဉ္ဟိ သာ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အပရေန သမယေန သံကိလိဋ္ဌတရာ အသ္သ မလဂ္ဂဟိတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ မနသိ ကရိသ္သတိ, တသ္သ သုဘနိမိတ္တသ္သ မနသိကာရာ ရာဂော စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေသ္သတိ;သော သရာဂော သဒောသော သမောဟော သာင္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တောကာလံကရိသ္သတိ။
‘‘Tatrāvuso , yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – subhanimittaṃ manasi karissati, tassa subhanimittassa manasikārā rāgo cittaṃ anuddhaṃsessati; so sarāgo sadoso samoho sāṅgaṇo saṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā parisuddhā pariyodātā. Tamenaṃ sāmikā na ceva paribhuñjeyyuṃ na ca pariyodapeyyuṃ, rajāpathe ca naṃ nikkhipeyyuṃ. Evañhi sā, āvuso, kaṃsapāti aparena samayena saṃkiliṭṭhatarā assa malaggahitā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Evameva kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – subhanimittaṃ manasi karissati, tassa subhanimittassa manasikārā rāgo cittaṃ anuddhaṃsessati;so sarāgo sadoso samoho sāṅgaṇo saṃkiliṭṭhacittokālaṃkarissati.
‘‘တတ္ရာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ န မနသိ ကရိသ္သတိ, တသ္သ သုဘနိမိတ္တသ္သ အမနသိကာရာ ရာဂော စိတ္တံ နာနုဒ္ဓံသေသ္သတိ; သော အရာဂော အဒောသော အမောဟော အနင္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ပရိသုဒ္ဓာ ပရိယောဒာတာ။ တမေနံ သာမိကာ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယုဉ္စေဝ ပရိယောဒပေယ္ယုဉ္စ, န စ နံ ရဇာပထေ နိက္ခိပေယ္ယုံ။ ဧဝဉ္ဟိ သာ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အပရေန သမယေန ပရိသုဒ္ဓတရာ အသ္သ ပရိယောဒာတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယ္ဝာယံ ပုဂ္ဂလော အနင္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တသ္သေတံ ပာဋိကင္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ န မနသိ ကရိသ္သတိ, တသ္သ သုဘနိမိတ္တသ္သ အမနသိကာရာ ရာဂော စိတ္တံ နာနုဒ္ဓံသေသ္သတိ; သော အရာဂော အဒောသော အမောဟော အနင္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိသ္သတိ။
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – subhanimittaṃ na manasi karissati, tassa subhanimittassa amanasikārā rāgo cittaṃ nānuddhaṃsessati; so arāgo adoso amoho anaṅgaṇo asaṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā parisuddhā pariyodātā. Tamenaṃ sāmikā paribhuñjeyyuñceva pariyodapeyyuñca, na ca naṃ rajāpathe nikkhipeyyuṃ. Evañhi sā, āvuso, kaṃsapāti aparena samayena parisuddhatarā assa pariyodātā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. ‘‘Evameva kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo anaṅgaṇova samāno ‘natthi me ajjhattaṃ aṅgaṇa’nti yathābhūtaṃ pajānāti, tassetaṃ pāṭikaṅkhaṃ – subhanimittaṃ na manasi karissati, tassa subhanimittassa amanasikārā rāgo cittaṃ nānuddhaṃsessati; so arāgo adoso amoho anaṅgaṇo asaṃkiliṭṭhacitto kālaṃ karissati.
‘‘အယံ ခော, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန , ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ။ အယံ ပနာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒ္ဝိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ။
‘‘Ayaṃ kho, āvuso moggallāna , hetu ayaṃ paccayo yenimesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ sāṅgaṇānaṃyeva sataṃ eko hīnapuriso akkhāyati, eko seṭṭhapuriso akkhāyati. Ayaṃ panāvuso moggallāna, hetu ayaṃ paccayo yenimesaṃ dvinnaṃ puggalānaṃ anaṅgaṇānaṃyeva sataṃ eko hīnapuriso akkhāyati, eko seṭṭhapuriso akkhāyatī’’ti.
၆၀. ‘‘အင္ဂဏံ အင္ဂဏန္တိ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ။ ကိသ္သ နု ခော ဧတံ, အာဝုသော, အဓိဝစနံ ယဒိဒံ အင္ဂဏ’’န္တိ? ‘‘ပာပကာနံ ခော ဧတံ, အာဝုသော, အကုသလာနံ ဣစ္ဆာဝစရာနံ အဓိဝစနံ, ယဒိဒံ အင္ဂဏ’’န္တိ။
60. ‘‘Aṅgaṇaṃ aṅgaṇanti, āvuso, vuccati. Kissa nu kho etaṃ, āvuso, adhivacanaṃ yadidaṃ aṅgaṇa’’nti? ‘‘Pāpakānaṃ kho etaṃ, āvuso, akusalānaṃ icchāvacarānaṃ adhivacanaṃ, yadidaṃ aṅgaṇa’’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အသ္သံ, န စ မံ ဘိက္ခူ ဇာနေယ္ယုံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ဇာနေယ္ယုံ – ‘အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ။ ‘ဇာနန္တိ မံ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘āpattiñca vata āpanno assaṃ, na ca maṃ bhikkhū jāneyyuṃ āpattiṃ āpanno’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ taṃ bhikkhuṃ bhikkhū jāneyyuṃ – ‘āpattiṃ āpanno’ti. ‘Jānanti maṃ bhikkhū āpattiṃ āpanno’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အသ္သံ, အနုရဟော မံ ဘိက္ခူ စောဒေယ္ယုံ, နော သင္ဃမဇ္ဈေ’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သင္ဃမဇ္ဈေ စောဒေယ္ယုံ, နော အနုရဟော။ ‘သင္ဃမဇ္ဈေ မံ ဘိက္ခူ စောဒေန္တိ, နော အနုရဟော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘āpattiñca vata āpanno assaṃ, anuraho maṃ bhikkhū codeyyuṃ, no saṅghamajjhe’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ taṃ bhikkhuṃ bhikkhū saṅghamajjhe codeyyuṃ, no anuraho. ‘Saṅghamajjhe maṃ bhikkhū codenti, no anuraho’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အသ္သံ, သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော မံ စောဒေယ္ယ, နော အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော စောဒေယ္ယ, နော သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။ ‘အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော မံ စောဒေတိ, နော သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘āpattiñca vata āpanno assaṃ, sappaṭipuggalo maṃ codeyya, no appaṭipuggalo’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ taṃ bhikkhuṃ appaṭipuggalo codeyya, no sappaṭipuggalo. ‘Appaṭipuggalo maṃ codeti, no sappaṭipuggalo’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ, န အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယာ’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ, န တံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, န မံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ပဋိပုစ္ဆိတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata mameva satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyya, na aññaṃ bhikkhuṃ satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyyā’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ aññaṃ bhikkhuṃ satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyya, na taṃ bhikkhuṃ satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyya. ‘Aññaṃ bhikkhuṃ satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti, na maṃ satthā paṭipucchitvā paṭipucchitvā bhikkhūnaṃ dhammaṃ desetī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယ္ယုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယ္ယု’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယ္ယုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယ္ယုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသန္တိ, န မံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတ္ဝာ ပုရက္ခတ္ဝာ ဂာမံ ဘတ္တာယ ပဝိသန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata mameva bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya paviseyyuṃ, na aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya paviseyyu’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya paviseyyuṃ, na taṃ bhikkhuṃ bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya paviseyyuṃ. ‘Aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya pavisanti, na maṃ bhikkhū purakkhatvā purakkhatvā gāmaṃ bhattāya pavisantī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လဘေယ္ယံ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, န အညော ဘိက္ခု လဘေယ္ယ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လဘေယ္ယ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, န သော ဘိက္ခု လဘေယ္ယ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လဘတိ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, နာဟံ လဘာမိ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂာသနံ အဂ္ဂောဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva labheyyaṃ bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍaṃ, na añño bhikkhu labheyya bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu labheyya bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍaṃ, na so bhikkhu labheyya bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍaṃ. ‘Añño bhikkhu labhati bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍaṃ, nāhaṃ labhāmi bhattagge aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’nti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယ္ယံ, န အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယ္ယာ’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယ္ယ, န သော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယ္ယ။ ‘အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒတိ, နာဟံ ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒာမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva bhattagge bhuttāvī anumodeyyaṃ, na añño bhikkhu bhattagge bhuttāvī anumodeyyā’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu bhattagge bhuttāvī anumodeyya, na so bhikkhu bhattagge bhuttāvī anumodeyya. ‘Añño bhikkhu bhattagge bhuttāvī anumodati, nāhaṃ bhattagge bhuttāvī anumodāmī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ, န အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယာ’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ, န သော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ။ ‘အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, နာဟံ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, na añño bhikkhu ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyyā’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyya, na so bhikkhu ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseyya. ‘Añño bhikkhu ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti, nāhaṃ ārāmagatānaṃ bhikkhūnaṃ dhammaṃ desemī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခုနီနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ။ပေ.။ ဥပာသကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ။ပေ.။ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ, န အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယာ’တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ, န သော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယ။ ‘အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, နာဟံ အာရာမဂတာနံ ဥပာသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva ārāmagatānaṃ bhikkhunīnaṃ dhammaṃ deseyyaṃ…pe… upāsakānaṃ dhammaṃ deseyyaṃ…pe… upāsikānaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, na añño bhikkhu ārāmagatānaṃ upāsikānaṃ dhammaṃ deseyyā’ti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu ārāmagatānaṃ upāsikānaṃ dhammaṃ deseyya, na so bhikkhu ārāmagatānaṃ upāsikānaṃ dhammaṃ deseyya. ‘Añño bhikkhu ārāmagatānaṃ upāsikānaṃ dhammaṃ deseti, nāhaṃ ārāmagatānaṃ upāsikānaṃ dhammaṃ desemī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခူ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ 3 မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယု’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ , န မံ ဘိက္ခူ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata mameva bhikkhū sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ 4 māneyyuṃ pūjeyyuṃ, na aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyu’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, na taṃ bhikkhuṃ bhikkhū sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ. ‘Aññaṃ bhikkhuṃ bhikkhū sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti , na maṃ bhikkhū sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjentī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဥပာသကာ။ပေ.။ ဥပာသိကာ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဥပာသိကာ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယု’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဥပာသိကာ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဥပာသိကာ သက္ကရေယ္ယုံ ဂရုံ ကရေယ္ယုံ မာနေယ္ယုံ ပူဇေယ္ယုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဥပာသိကာ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ, န မံ ဥပာသိကာ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata mameva bhikkhuniyo…pe… upāsakā…pe… upāsikā sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, na aññaṃ bhikkhuṃ upāsikā sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyu’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ aññaṃ bhikkhuṃ upāsikā sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, na taṃ bhikkhuṃ upāsikā sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ. ‘Aññaṃ bhikkhuṃ upāsikā sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, na maṃ upāsikā sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjentī’ti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လာဘီ အသ္သံ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, န အညော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ စီဝရာန’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, န သော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လာဘီ 5 ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, နာဟံ လာဘီ 6 ပဏီတာနံ စီဝရာန’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva lābhī assaṃ paṇītānaṃ cīvarānaṃ, na añño bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ cīvarāna’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ cīvarānaṃ, na so bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ cīvarānaṃ. ‘Añño bhikkhu lābhī 7 paṇītānaṃ cīvarānaṃ, nāhaṃ lābhī 8 paṇītānaṃ cīvarāna’nti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယ္ယ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လာဘီ အသ္သံ ပဏီတာနံ ပိဏ္ဍပာတာနံ။ပေ.။ ပဏီတာနံ သေနာသနာနံ။ပေ.။ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, န အညော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ။ ဌာနံ ခော ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, န သော ဘိက္ခု လာဘီ အသ္သ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လာဘီ 9 ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, နာဟံ လာဘီ 10 ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခော, အာဝုသော, ကောပော ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင္ဂဏံ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ idhekaccassa bhikkhuno evaṃ icchā uppajjeyya – ‘aho vata ahameva lābhī assaṃ paṇītānaṃ piṇḍapātānaṃ…pe… paṇītānaṃ senāsanānaṃ…pe… paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, na añño bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’nti. Ṭhānaṃ kho panetaṃ, āvuso, vijjati yaṃ añño bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, na so bhikkhu lābhī assa paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. ‘Añño bhikkhu lābhī 11 paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, nāhaṃ lābhī 12 paṇītānaṃ gilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’nti – iti so kupito hoti appatīto. Yo ceva kho, āvuso, kopo yo ca appaccayo – ubhayametaṃ aṅgaṇaṃ.
‘‘ဣမေသံ ခော ဧတံ, အာဝုသော, ပာပကာနံ အကုသလာနံ ဣစ္ဆာဝစရာနံ အဓိဝစနံ, ယဒိဒံ အင္ဂဏ’’န္တိ။
‘‘Imesaṃ kho etaṃ, āvuso, pāpakānaṃ akusalānaṃ icchāvacarānaṃ adhivacanaṃ, yadidaṃ aṅgaṇa’’nti.
၆၁. ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ အာရညိကော ပန္တသေနာသနော ပိဏ္ဍပာတိကော သပဒာနစာရီ ပံသုကူလိကော လူခစီဝရဓရော, အထ ခော နံ သဗ္ရဟ္မစာရီ န စေဝ သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? တေ ဟိ တသ္သ အာယသ္မတော ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ပရိသုဒ္ဓာ ပရိယောဒာတာ။ တမေနံ သာမိကာ အဟိကုဏပံ ဝာ ကုက္ကုရကုဏပံ ဝာ မနုသ္သကုဏပံ ဝာ ရစယိတ္ဝာ အညိသ္သာ ကံသပာတိယာ ပဋိကုဇ္ဇိတ္ဝာ အန္တရာပဏံ ပဋိပဇ္ဇေယ္ယုံ။ တမေနံ ဇနော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အမ္ဘော, ကိမေဝိဒံ ဟရီယတိ ဇညဇညံ ဝိယာ’တိ? တမေနံ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ အပာပုရိတ္ဝာ 13 ဩလောကေယ္ယ။ တသ္သ သဟဒသ္သနေန အမနာပတာ စ သဏ္ဌဟေယ္ယ, ပာဋိကုလ္ယတာ 14 စ သဏ္ဌဟေယ္ယ, ဇေဂုစ္ဆတာ စ 15 သဏ္ဌဟေယ္ယ; ဇိဃစ္ဆိတာနမ္ပိ န ဘောတ္တုကမ္ယတာ အသ္သ, ပဂေဝ သုဟိတာနံ။ ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယသ္သ ကသ္သစိ ဘိက္ခုနော ဣမေ ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ အာရညိကော ပန္တသေနာသနော ပိဏ္ဍပာတိကော သပဒာနစာရီ ပံသုကူလိကော လူခစီဝရဓရော, အထ ခော နံ သဗ္ရဟ္မစာရီ န စေဝ သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? တေ ဟိ တသ္သ အာယသ္မတော ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။
61. ‘‘Yassa kassaci, āvuso, bhikkhuno ime pāpakā akusalā icchāvacarā appahīnā dissanti ceva sūyanti ca, kiñcāpi so hoti āraññiko pantasenāsano piṇḍapātiko sapadānacārī paṃsukūliko lūkhacīvaradharo, atha kho naṃ sabrahmacārī na ceva sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjenti. Taṃ kissa hetu? Te hi tassa āyasmato pāpakā akusalā icchāvacarā appahīnā dissanti ceva sūyanti ca. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā parisuddhā pariyodātā. Tamenaṃ sāmikā ahikuṇapaṃ vā kukkurakuṇapaṃ vā manussakuṇapaṃ vā racayitvā aññissā kaṃsapātiyā paṭikujjitvā antarāpaṇaṃ paṭipajjeyyuṃ. Tamenaṃ jano disvā evaṃ vadeyya – ‘ambho, kimevidaṃ harīyati jaññajaññaṃ viyā’ti? Tamenaṃ uṭṭhahitvā apāpuritvā 16 olokeyya. Tassa sahadassanena amanāpatā ca saṇṭhaheyya, pāṭikulyatā 17 ca saṇṭhaheyya, jegucchatā ca 18 saṇṭhaheyya; jighacchitānampi na bhottukamyatā assa, pageva suhitānaṃ. Evameva kho, āvuso, yassa kassaci bhikkhuno ime pāpakā akusalā icchāvacarā appahīnā dissanti ceva sūyanti ca, kiñcāpi so hoti āraññiko pantasenāsano piṇḍapātiko sapadānacārī paṃsukūliko lūkhacīvaradharo, atha kho naṃ sabrahmacārī na ceva sakkaronti na garuṃ karonti na mānenti na pūjenti. Taṃ kissa hetu? Te hi tassa āyasmato pāpakā akusalā icchāvacarā appahīnā dissanti ceva sūyanti ca.
၆၂. ‘‘ယသ္သ ကသ္သစိ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ ဂာမန္တဝိဟာရီ နေမန္တနိကော ဂဟပတိစီဝရဓရော, အထ ခော နံ သဗ္ရဟ္မစာရီ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု ? တေ ဟိ တသ္သ အာယသ္မတော ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ကံသပာတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝာ ကမ္မာရကုလာ ဝာ ပရိသုဒ္ဓာ ပရိယောဒာတာ။ တမေနံ သာမိကာ သာလီနံ ဩဒနံ ဝိစိတကာဠကံ 19 အနေကသူပံ အနေကဗ္ယဉ္ဇနံ ရစယိတ္ဝာ အညိသ္သာ ကံသပာတိယာ ပဋိကုဇ္ဇိတ္ဝာ အန္တရာပဏံ ပဋိပဇ္ဇေယ္ယုံ။ တမေနံ ဇနော ဒိသ္ဝာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အမ္ဘော, ကိမေဝိဒံ ဟရီယတိ ဇညဇညံ ဝိယာ’တိ? တမေနံ ဥဋ္ဌဟိတ္ဝာ အပာပုရိတ္ဝာ ဩလောကေယ္ယ။ တသ္သ သဟ ဒသ္သနေန မနာပတာ စ သဏ္ဌဟေယ္ယ, အပ္ပာဋိကုလ္ယတာ စ သဏ္ဌဟေယ္ယ, အဇေဂုစ္ဆတာ စ သဏ္ဌဟေယ္ယ; သုဟိတာနမ္ပိ ဘောတ္တုကမ္ယတာ အသ္သ, ပဂေဝ ဇိဃစ္ဆိတာနံ။ ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယသ္သ ကသ္သစိ ဘိက္ခုနော ဣမေ ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ ဂာမန္တဝိဟာရီ နေမန္တနိကော ဂဟပတိစီဝရဓရော, အထ ခော နံ သဗ္ရဟ္မစာရီ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? တေ ဟိ တသ္သ အာယသ္မတော ပာပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိသ္သန္တိ စေဝ သူယန္တိ စာ’’တိ။
62. ‘‘Yassa kassaci, āvuso, bhikkhuno ime pāpakā akusalā icchāvacarā pahīnā dissanti ceva sūyanti ca, kiñcāpi so hoti gāmantavihārī nemantaniko gahapaticīvaradharo, atha kho naṃ sabrahmacārī sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti. Taṃ kissa hetu ? Te hi tassa āyasmato pāpakā akusalā icchāvacarā pahīnā dissanti ceva sūyanti ca. Seyyathāpi, āvuso, kaṃsapāti ābhatā āpaṇā vā kammārakulā vā parisuddhā pariyodātā. Tamenaṃ sāmikā sālīnaṃ odanaṃ vicitakāḷakaṃ 20 anekasūpaṃ anekabyañjanaṃ racayitvā aññissā kaṃsapātiyā paṭikujjitvā antarāpaṇaṃ paṭipajjeyyuṃ. Tamenaṃ jano disvā evaṃ vadeyya – ‘ambho, kimevidaṃ harīyati jaññajaññaṃ viyā’ti? Tamenaṃ uṭṭhahitvā apāpuritvā olokeyya. Tassa saha dassanena manāpatā ca saṇṭhaheyya, appāṭikulyatā ca saṇṭhaheyya, ajegucchatā ca saṇṭhaheyya; suhitānampi bhottukamyatā assa, pageva jighacchitānaṃ. Evameva kho, āvuso, yassa kassaci bhikkhuno ime pāpakā akusalā icchāvacarā pahīnā dissanti ceva sūyanti ca, kiñcāpi so hoti gāmantavihārī nemantaniko gahapaticīvaradharo, atha kho naṃ sabrahmacārī sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti . Taṃ kissa hetu? Te hi tassa āyasmato pāpakā akusalā icchāvacarā pahīnā dissanti ceva sūyanti cā’’ti.
၆၃. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဥပမာ မံ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ပဋိဘာတီ’’တိ။ ‘‘ပဋိဘာတု တံ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိ။ ‘‘ဧကမိဒာဟံ, အာဝုသော, သမယံ ရာဇဂဟေ ဝိဟရာမိ ဂိရိဗ္ဗဇေ။ အထ ခ္ဝာဟံ, အာဝုသော, ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိံ။ တေန ခော ပန သမယေန သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော ရထသ္သ နေမိံ တစ္ဆတိ။ တမေနံ ပဏ္ဍုပုတ္တော အာဇီဝကော ပုရာဏယာနကာရပုတ္တော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတိ။ အထ ခော, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တသ္သ အာဇီဝကသ္သ ပုရာဏယာနကာရပုတ္တသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘အဟော ဝတာယံ သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော ဣမိသ္သာ နေမိယာ ဣမဉ္စ ဝင္ကံ ဣမဉ္စ ဇိမ္ဟံ ဣမဉ္စ ဒောသံ တစ္ဆေယ္ယ, ဧဝာယံ နေမိ အပဂတဝင္ကာ အပဂတဇိမ္ဟာ အပဂတဒောသာ သုဒ္ဓာ အသ္သ 21 သာရေ ပတိဋ္ဌိတာ’တိ ။ ယထာ ယထာ ခော, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တသ္သ အာဇီဝကသ္သ ပုရာဏယာနကာရပုတ္တသ္သ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဟောတိ, တထာ တထာ သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော တသ္သာ နေမိယာ တဉ္စ ဝင္ကံ တဉ္စ ဇိမ္ဟံ တဉ္စ ဒောသံ တစ္ဆတိ။ အထ ခော, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တော အာဇီဝကော ပုရာဏယာနကာရပုတ္တော အတ္တမနော အတ္တမနဝာစံ နိစ္ဆာရေသိ – ‘ဟဒယာ ဟဒယံ မညေ အညာယ တစ္ဆတီ’တိ။
63. Evaṃ vutte, āyasmā mahāmoggallāno āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘upamā maṃ, āvuso sāriputta, paṭibhātī’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, āvuso moggallānā’’ti. ‘‘Ekamidāhaṃ, āvuso, samayaṃ rājagahe viharāmi giribbaje. Atha khvāhaṃ, āvuso, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tena kho pana samayena samīti yānakāraputto rathassa nemiṃ tacchati. Tamenaṃ paṇḍuputto ājīvako purāṇayānakāraputto paccupaṭṭhito hoti. Atha kho, āvuso, paṇḍuputtassa ājīvakassa purāṇayānakāraputtassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘aho vatāyaṃ samīti yānakāraputto imissā nemiyā imañca vaṅkaṃ imañca jimhaṃ imañca dosaṃ taccheyya, evāyaṃ nemi apagatavaṅkā apagatajimhā apagatadosā suddhā assa 22 sāre patiṭṭhitā’ti . Yathā yathā kho, āvuso, paṇḍuputtassa ājīvakassa purāṇayānakāraputtassa cetaso parivitakko hoti, tathā tathā samīti yānakāraputto tassā nemiyā tañca vaṅkaṃ tañca jimhaṃ tañca dosaṃ tacchati. Atha kho, āvuso, paṇḍuputto ājīvako purāṇayānakāraputto attamano attamanavācaṃ nicchāresi – ‘hadayā hadayaṃ maññe aññāya tacchatī’ti.
‘‘ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယေ တေ ပုဂ္ဂလာ အသ္သဒ္ဓာ, ဇီဝိကတ္ထာ န သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သဌာ မာယာဝိနော ကေတဗိနော 23 ဥဒ္ဓတာ ဥန္နဠာ စပလာ မုခရာ ဝိကိဏ္ဏဝာစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒ္ဝာရာ, ဘောဇနေ အမတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တာ, သာမညေ အနပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ န တိဗ္ဗဂာရဝာ, ဗာဟုလိကာ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ကုသီတာ ဟီနဝီရိယာ မုဋ္ဌသ္သတီ အသမ္ပဇာနာ အသမာဟိတာ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တာ ဒုပ္ပညာ ဧဠမူဂာ, တေသံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဣမိနာ ဓမ္မပရိယာယေန ဟဒယာ ဟဒယံ မညေ အညာယ တစ္ဆတိ။
‘‘Evameva kho, āvuso, ye te puggalā assaddhā, jīvikatthā na saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, saṭhā māyāvino ketabino 24 uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā, indriyesu aguttadvārā, bhojane amattaññuno, jāgariyaṃ ananuyuttā, sāmaññe anapekkhavanto, sikkhāya na tibbagāravā, bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, kusītā hīnavīriyā muṭṭhassatī asampajānā asamāhitā vibbhantacittā duppaññā eḷamūgā, tesaṃ āyasmā sāriputto iminā dhammapariyāyena hadayā hadayaṃ maññe aññāya tacchati.
‘‘ယေ ပန တေ ကုလပုတ္တာ သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အသဌာ အမာယာဝိနော အကေတဗိနော အနုဒ္ဓတာ အနုန္နဠာ အစပလာ အမုခရာ အဝိကိဏ္ဏဝာစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, သာမညေ အပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ တိဗ္ဗဂာရဝာ, န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, အာရဒ္ဓဝီရိယာ ပဟိတတ္တာ ဥပဋ္ဌိတသ္သတီ သမ္ပဇာနာ သမာဟိတာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ ပညဝန္တော အနေဠမူဂာ, တေ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတ္ဝာ ပိဝန္တိ မညေ, ဃသန္တိ မညေ ဝစသာ စေဝ မနသာ စ – ‘သာဓု ဝတ, ဘော, သဗ္ရဟ္မစာရီ အကုသလာ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ ကုသလေ ပတိဋ္ဌာပေတီ’တိ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ဣတ္ထီ ဝာ ပုရိသော ဝာ ဒဟရော ယုဝာ မဏ္ဍနကဇာတိကော သီသံန္ဟာတော ဥပ္ပလမာလံ ဝာ ဝသ္သိကမာလံ ဝာ အတိမုတ္တကမာလံ 25 ဝာ လဘိတ္ဝာ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဥတ္တမင္ဂေ သိရသ္မိံ ပတိဋ္ဌပေယ္ယ, ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, ယေ တေ ကုလပုတ္တာ သဒ္ဓာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အသဌာ အမာယာဝိနော အကေတဗိနော အနုဒ္ဓတာ အနုန္နဠာ အစပလာ အမုခရာ အဝိကိဏ္ဏဝာစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒ္ဝာရာ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, သာမညေ အပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ တိဗ္ဗဂာရဝာ, န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင္ဂမာ, အာရဒ္ဓဝီရိယာ ပဟိတတ္တာ ဥပဋ္ဌိတသ္သတီ သမ္ပဇာနာ သမာဟိတာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ ပညဝန္တော အနေဠမူဂာ, တေ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တသ္သ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတ္ဝာ ပိဝန္တိ မညေ, ဃသန္တိ မညေ ဝစသာ စေဝ မနသာ စ – ‘သာဓု ဝတ, ဘော, သဗ္ရဟ္မစာရီ အကုသလာ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ ကုသလေ ပတိဋ္ဌာပေတီ’တိ။ ဣတိဟ တေ ဥဘော မဟာနာဂာ အညမညသ္သ သုဘာသိတံ သမနုမောဒိံသူ’’တိ။
‘‘Ye pana te kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā, indriyesu guttadvārā, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttā, sāmaññe apekkhavanto, sikkhāya tibbagāravā, na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatī sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te āyasmato sāriputtassa imaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā pivanti maññe, ghasanti maññe vacasā ceva manasā ca – ‘sādhu vata, bho, sabrahmacārī akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetī’ti. Seyyathāpi, āvuso, itthī vā puriso vā daharo yuvā maṇḍanakajātiko sīsaṃnhāto uppalamālaṃ vā vassikamālaṃ vā atimuttakamālaṃ 26 vā labhitvā ubhohi hatthehi paṭiggahetvā uttamaṅge sirasmiṃ patiṭṭhapeyya, evameva kho, āvuso, ye te kulaputtā saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, asaṭhā amāyāvino aketabino anuddhatā anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā, indriyesu guttadvārā, bhojane mattaññuno, jāgariyaṃ anuyuttā, sāmaññe apekkhavanto, sikkhāya tibbagāravā, na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, āraddhavīriyā pahitattā upaṭṭhitassatī sampajānā samāhitā ekaggacittā paññavanto aneḷamūgā, te āyasmato sāriputtassa imaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā pivanti maññe, ghasanti maññe vacasā ceva manasā ca – ‘sādhu vata, bho, sabrahmacārī akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetī’ti. Itiha te ubho mahānāgā aññamaññassa subhāsitaṃ samanumodiṃsū’’ti.
အနင္ဂဏသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
Anaṅgaṇasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. အနင္ဂဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Anaṅgaṇasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၅. အနင္ဂဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Anaṅgaṇasuttavaṇṇanā