| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
3. අනන්‌තරාපයුත්‌තකථාවණ්‌ණනා
3. Anantarāpayuttakathāvaṇṇanā
660-662. ඉදානි අනන්‌තරාපයුත්‌තකථා නාම හොති. තත්‌ථ අනන්‌තරාපයුත්‌තො නාම යෙන ඛන්‌ධභෙදතො අනන්‌තරා විපාකදායකං මාතුඝාතාදි ආනන්‌තරියකම්‌මං ආණත්‌තං. තත්‌ථ යස්‌ස නියතාය ආණත්‌තියා ආණත්‌තො තං කම්‌මං කරිස්‌සති, සො අත්‌ථසාධිකාය චෙතනාය උප්‌පාදිතත්‌තා මිච්‌ඡත්‌තනියතො හොති, අභබ්‌බො සම්‌මත්‌තනියාමං ඔක්‌කමිතුං. යස්‌ස අනියතාය ආණත්‌තියා ආණත්‌තො තං කම්‌මං කරිස්‌සති, සො අත්‌ථසාධිකාය චෙතනාය අනුප්‌පාදිතත්‌තා න මිච්‌ඡත්‌තනියතො, භබ්‌බො සම්‌මත්‌තනියාමං ඔක්‌කමිතුන්‌ති ඉදං සකසමයෙ සන්‌නිට්‌ඨානං. යෙසං පන ‘‘අනියතායපි ආණත්‌තියා අභබ්‌බොයෙව සම්‌මත්‌තනියාමං ඔක්‌කමිතු’’න්‌ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි උත්‌තරාපථකානං; තෙසං තං ලද්‌ධිං භින්‌දිතුං සකවාදී පුබ්‌බපක්‌ඛං දත්‌වා අනන්‌තරාපයුත්‌තොති පරවාදිනා අත්‌තානං පුච්‌ඡාපෙති. තෙනෙත්‌ථ පඨමපුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස, අත්‌ථසාධිකචෙතනාය අභාවං සන්‌ධාය පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. තතො පරවාදී මාතුඝාතාදිකම්‌මස්‌ස ආණත්‌තත්‌තාව ‘‘සො මිච්‌ඡත්‌තනියතො’’ති මඤ්‌ඤති. තස්‌මා මිච්‌ඡත්‌තනියාමඤ්‌චාති පඤ්‌හං පුච්‌ඡති. සකවාදී පන එකස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස ද්‌වින්‌නං නියාමානං අනොක්‌කන්‌තිමත්‌තමෙව සන්‌ධාය න හෙවන්‌ති පටික්‌ඛිපති.
660. Idāni anantarāpayuttakathā nāma hoti. Tattha anantarāpayutto nāma yena khandhabhedato anantarā vipākadāyakaṃ mātughātādi ānantariyakammaṃ āṇattaṃ. Tattha yassa niyatāya āṇattiyā āṇatto taṃ kammaṃ karissati, so atthasādhikāya cetanāya uppāditattā micchattaniyato hoti, abhabbo sammattaniyāmaṃ okkamituṃ. Yassa aniyatāya āṇattiyā āṇatto taṃ kammaṃ karissati, so atthasādhikāya cetanāya anuppāditattā na micchattaniyato, bhabbo sammattaniyāmaṃ okkamitunti idaṃ sakasamaye sanniṭṭhānaṃ. Yesaṃ pana ‘‘aniyatāyapi āṇattiyā abhabboyeva sammattaniyāmaṃ okkamitu’’nti laddhi, seyyathāpi uttarāpathakānaṃ; tesaṃ taṃ laddhiṃ bhindituṃ sakavādī pubbapakkhaṃ datvā anantarāpayuttoti paravādinā attānaṃ pucchāpeti. Tenettha paṭhamapucchā paravādissa, atthasādhikacetanāya abhāvaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Tato paravādī mātughātādikammassa āṇattattāva ‘‘so micchattaniyato’’ti maññati. Tasmā micchattaniyāmañcāti pañhaṃ pucchati. Sakavādī pana ekassa puggalassa dvinnaṃ niyāmānaṃ anokkantimattameva sandhāya na hevanti paṭikkhipati.
නනු තං කම්‌මන්‌ති මාතුඝාතාදිකම්‌මං. තත්‌ථ අනියතාණත්‌තිං සන්‌ධාය ‘‘ආමන්‌තා’’ති පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. අනියතම්‌පි හි ආණත්‌තිං පයොජෙත්‌වා ඨිතස්‌ස ‘‘අනනුච්‌ඡවිකං මයා කත’’න්‌ති කුක්‌කුච්‌චං උප්‌පජ්‌ජතෙව, විප්‌පටිසාරො ජායතෙව. හඤ්‌චීතිආදි කුක්‌කුච්‌චුප්‌පත්‌තිමත්‌තං ගහෙත්‌වා පරවාදිනා ලද්‌ධිපතිට්‌ඨාපනත්‌ථං වුත්‌තං.
Nanu taṃ kammanti mātughātādikammaṃ. Tattha aniyatāṇattiṃ sandhāya ‘‘āmantā’’ti paṭiññā sakavādissa. Aniyatampi hi āṇattiṃ payojetvā ṭhitassa ‘‘ananucchavikaṃ mayā kata’’nti kukkuccaṃ uppajjateva, vippaṭisāro jāyateva. Hañcītiādi kukkuccuppattimattaṃ gahetvā paravādinā laddhipatiṭṭhāpanatthaṃ vuttaṃ.
661. ඉදානි යස්‌ස අනියතාණත්‌තිකස්‌සාපි අනන්‌තරාපයුත්‌තස්‌ස පරවාදිනා සම්‌මත්‌තනියාමොක්‌කමනං පටිසිද්‌ධං, තමෙව පුග්‌ගලං ගහෙත්‌වා අනන්‌තරාපයුත්‌තො පුග්‌ගලො අභබ්‌බොති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, අත්‌තනො ලද්‌ධිවසෙන පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං සකවාදී ‘‘අභබ්‌බො නාම මාතුඝාතාදිකම්‌මානං කාරකො, කිං තෙ තෙන තානි කම්‌මානි කතානී’’ති චොදෙතුං මාතා ජීවිතා වොරොපිතාතිආදිමාහ. ඉතරො තෙසං වත්‌ථූනං අරොගතාය තථාරූපං කිරියං අපස්‌සන්‌තො ‘‘න හෙව’’න්‌ති පටික්‌ඛිපති.
661. Idāni yassa aniyatāṇattikassāpi anantarāpayuttassa paravādinā sammattaniyāmokkamanaṃ paṭisiddhaṃ, tameva puggalaṃ gahetvā anantarāpayuttopuggalo abhabboti pucchā sakavādissa, attano laddhivasena paṭiññā itarassa. Atha naṃ sakavādī ‘‘abhabbo nāma mātughātādikammānaṃ kārako, kiṃ te tena tāni kammāni katānī’’ti codetuṃ mātā jīvitā voropitātiādimāha. Itaro tesaṃ vatthūnaṃ arogatāya tathārūpaṃ kiriyaṃ apassanto ‘‘na heva’’nti paṭikkhipati.
තං කම්‌මං පටිසංහරිත්‌වාති අනියතාණත්‌තිකම්‌මං සන්‌ධාය වුත්‌තං. තඤ්‌හි ‘‘මා ඛො මයා ආණත්‌තං ආකාසී’’ති ආණත්‌තං නිවාරෙන්‌තෙන පටිසංහටං නාම හොති. පටිසංහටත්‌තායෙව චෙත්‌ථ කුක්‌කුච්‌චං පටිවිනොදිතං, විප්‌පටිසාරො පටිවිනීතො නාම හොති. එවං සන්‌තෙපි පනෙත්‌ථ පුරිමාණත්‌තියායෙව නියතභාවං මඤ්‌ඤමානො පරවාදී ‘‘ආමන්‌තා’’ති පටිජානාති. අථ නං සකවාදී තස්‌ස කම්‌මස්‌ස පටිසංහටභාවං සම්‌පටිච්‌ඡාපෙත්‌වා අත්‌තනො ලද්‌ධිං පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා හඤ්‌චීතිආදිමාහ.
Taṃ kammaṃ paṭisaṃharitvāti aniyatāṇattikammaṃ sandhāya vuttaṃ. Tañhi ‘‘mā kho mayā āṇattaṃ ākāsī’’ti āṇattaṃ nivārentena paṭisaṃhaṭaṃ nāma hoti. Paṭisaṃhaṭattāyeva cettha kukkuccaṃ paṭivinoditaṃ, vippaṭisāro paṭivinīto nāma hoti. Evaṃ santepi panettha purimāṇattiyāyeva niyatabhāvaṃ maññamāno paravādī ‘‘āmantā’’ti paṭijānāti. Atha naṃ sakavādī tassa kammassa paṭisaṃhaṭabhāvaṃ sampaṭicchāpetvā attano laddhiṃ patiṭṭhāpetvā hañcītiādimāha.
662. පුන අනන්‌තරාපයුත්‌තොති පරියොසානපඤ්‌හෙ පඨමපඤ්‌හෙ විය පුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. නනු තං කම්‌මන්‌ති අනුයොගො පරවාදිස්‌ස, පටිසංහටකාලතො පුබ්‌බෙ පයුත්‌තකාලං සන්‌ධාය පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. පයුත්‌තපුබ්‌බතාමත්‌තං ගහෙත්‌වා අනියතාණත්‌තිවසෙන හඤ්‌චීති ලද්‌ධිපතිට්‌ඨාපනං පරවාදිස්‌ස. අයං පන ලද්‌ධි අයොනිසො පතිට්‌ඨිතත්‌තා අප්‌පතිට්‌ඨිතාව හොතීති.
662. Puna anantarāpayuttoti pariyosānapañhe paṭhamapañhe viya pucchā paravādissa, paṭiññā sakavādissa. Nanu taṃ kammanti anuyogo paravādissa, paṭisaṃhaṭakālato pubbe payuttakālaṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Payuttapubbatāmattaṃ gahetvā aniyatāṇattivasena hañcīti laddhipatiṭṭhāpanaṃ paravādissa. Ayaṃ pana laddhi ayoniso patiṭṭhitattā appatiṭṭhitāva hotīti.
අනන්‌තරාපයුත්‌තකථාවණ්‌ණනා.
Anantarāpayuttakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (128) 3. අනන්‌තරාපයුත්‌තකථා • (128) 3. Anantarāpayuttakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. අනන්‌තරාපයුත්‌තකථාවණ්‌ණනා • 3. Anantarāpayuttakathāvaṇṇanā
