| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
੩੨. ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddesavaṇṇanā
੮੦. ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮવਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਅਬ੍ਯਾਪਾਦਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾਅવਿਕ੍ਖੇਪਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨਞਾਣਪਾਮੋਜ੍ਜਾਨਿ ਸੁਕ੍ਖવਿਪਸ੍ਸਕਸ੍ਸ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਕਿਲੇਸਸ੍ਸ વਿਪਕ੍ਖਭੂਤਾ ਸਤ੍ਤ ਧਮ੍ਮਾ ਏਕਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਏવ। ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਏਕਗ੍ਗਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਏਕਗ੍ਗਤਾ, ਨਾਨਾਰਮ੍ਮਣੇ ਨ વਿਕ੍ਖਿਪਤਿ ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਮਾਧੀਤਿ ਏਕਾਰਮ੍ਮਣੇ ਸਮਂ ਆਧੀਯਤਿ ਤੇਨ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਸੇਨਾਤਿ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਨਾਪਿ ਸਮਾਹਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭੂਤਾવਬੋਧਤੋ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਸੇਨ। ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਞਾਣਂ ਯਥਾਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ। ਖੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਇਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਗਮਨਂ। ਪਠਮਂ ਸਮਥੋਤਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਸਮਾਧਿ ਹੋਤਿ। ਪਚ੍ਛਾ ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਅਪਰਭਾਗੇ ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ।
80. Ānantarikasamādhiñāṇaniddese nekkhammavasenātiādīsu nekkhammaabyāpādaālokasaññāavikkhepadhammavavatthānañāṇapāmojjāni sukkhavipassakassa upacārajjhānasampayuttā tassa tassa kilesassa vipakkhabhūtā satta dhammā ekacittasampayuttā eva. Cittassa ekaggatā avikkhepoti ekaggassa bhāvo ekaggatā, nānārammaṇe na vikkhipati tena cittanti avikkhepo, cittassa ekaggatāsaṅkhāto avikkhepoti attho. Samādhīti ekārammaṇe samaṃ ādhīyati tena cittanti samādhi nāmāti attho. Tassa samādhissa vasenāti upacārasamādhināpi samāhitacittassa yathābhūtāvabodhato vuttappakārassa samādhissa vasena. Uppajjati ñāṇanti maggañāṇaṃ yathākkamena uppajjati. Khīyantīti samucchedavasena khīyanti. Itīti vuttappakārassa atthassa nigamanaṃ. Paṭhamaṃ samathoti pubbabhāge samādhi hoti. Pacchā ñāṇanti aparabhāge maggakkhaṇe ñāṇaṃ hoti.
ਕਾਮਾਸવੋਤਿ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣਿਕਰਾਗੋ। ਭવਾਸવੋਤਿ ਰੂਪਾਰੂਪਭવੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਝਾਨਨਿਕਨ੍ਤਿ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਹਜਾਤੋ ਰਾਗੋ ਭવવਸੇਨ ਪਤ੍ਥਨਾ। ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋਤਿ ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ। ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ। ਭੁਮ੍ਮવਚਨੇਨ ਓਕਾਸਪੁਚ੍ਛਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਆਸવਕ੍ਖਯਕਰੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਆਸવਕ੍ਖਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ‘‘ਏਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਓਕਾਸવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਕਤਂ, ਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਨવਸੇਸੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਏਤਸ੍ਸ ਅવਸੇਸੋਤਿ ਅਨવਸੇਸੋ। ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋਤਿ ਨਿਰਯਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਾਸੁਰਕਾਯਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸੁਖਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਯਾ ਅਪੇਤਤ੍ਤਾ ਅਪਾਯਾ, ਯਸ੍ਸ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ , ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਅਪਾਯੇ ਗਮੇਤੀਤਿ ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ। ਆਸવਕ੍ਖਯਕਥਾ ਦੁਭਤੋવੁਟ੍ਠਾਨਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਾ।
Kāmāsavoti pañcakāmaguṇikarāgo. Bhavāsavoti rūpārūpabhavesu chandarāgo jhānanikanti sassatadiṭṭhisahajāto rāgo bhavavasena patthanā. Diṭṭhāsavoti dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo. Avijjāsavoti dukkhādīsu aṭṭhasu ṭhānesu aññāṇaṃ. Bhummavacanena okāsapucchaṃ katvā ‘‘sotāpattimaggenā’’tiādinā āsavakkhayakarena maggena āsavakkhayaṃ dassetvā ‘‘etthā’’ti okāsavissajjanaṃ kataṃ, maggakkhaṇeti vuttaṃ hoti. Anavasesoti natthi etassa avasesoti anavaseso. Apāyagamanīyoti nirayatiracchānayonipettivisayāsurakāyā cattāro sukhasaṅkhātā ayā apetattā apāyā, yassa saṃvijjati , taṃ puggalaṃ apāye gametīti apāyagamanīyo. Āsavakkhayakathā dubhatovuṭṭhānakathāyaṃ vuttā.
ਅવਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨਾਤਿ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯਭੂਤਸਮਾਧਿવਸੇਨ। ਪਥવੀਕਸਿਣવਸੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਦਸ ਕਸਿਣਾਨਿ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਿਕਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਆਦਯੋ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿ ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿ ਚ ਉਪਚਾਰਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾ, ਦਸ ਅਸੁਭਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾ।
Avikkhepavasenāti pavattamānassa samādhissa upanissayabhūtasamādhivasena. Pathavīkasiṇavasenātiādīsu dasa kasiṇāni tadārammaṇikaappanāsamādhivasena vuttāni, buddhānussatiādayo maraṇassati upasamānussati ca upacārajjhānavasena vuttā, ānāpānassati kāyagatāsati ca appanāsamādhivasena vuttā, dasa asubhā paṭhamajjhānavasena vuttā.
ਬੁਦ੍ਧਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਬੁਦ੍ਧਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੭੪; ਅ॰ ਨਿ॰ ੩.੭੧; ੯.੨੭) ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ, ਤਸ੍ਸਾ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਯਾ વਸੇਨ। ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿਆਦਿਧਮ੍ਮਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਸਙ੍ਘਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ’’ਤਿਆਦਿਸਙ੍ਘਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਸੀਲਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਖਣ੍ਡਤਾਦਿਸੀਲਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਚਾਗਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਤ੍ਤਚਾਗਤਾਦਿਚਾਗਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਦੇવਤਾ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਦੇવਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ਦੇવਤਾ ਸਕ੍ਖਿਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਦ੍ਧਾਦਿਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਆਨਾਪਾਨੇ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਤਿ ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ। ਆਨਾਪਾਨਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਮਰਣਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਸਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿ। ਏਕਭવਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੁਪਚ੍ਛੇਦਸਙ੍ਖਾਤਮਰਣਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਕੁਚ੍ਛਿਤਾਨਂ ਕੇਸਾਦੀਨਂ ਪਟਿਕੂਲਾਨਂ ਆਯਤ੍ਤਾ ਆਕਰਤ੍ਤਾ ਕਾਯੋਤਿਸਙ੍ਖਾਤੇ ਸਰੀਰੇ ਗਤਾ ਪવਤ੍ਤਾ, ਤਾਦਿਸਂ વਾ ਕਾਯਂ ਗਤਾ ਸਤਿ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿ। ‘‘ਕਾਯਗਤਸਤੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਰਸ੍ਸਂ ਅਕਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯਗਤਾਸਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਥੇવ ਇਧਾਪਿ ਕਾਯਗਤਾਸਤਿવਸੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਕੇਸਾਦਿਕੇਸੁ ਕਾਯਕੋਟ੍ਠਾਸੇਸੁ ਪਟਿਕੂਲਨਿਮਿਤ੍ਤਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਉਪਸਮਂ ਆਰਬ੍ਭ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਸ੍ਸਤਿ ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿ। ਸਬ੍ਬਦੁਕ੍ਖੂਪਸਮਾਰਮ੍ਮਣਾਯ ਸਤਿਯਾ ਏਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਦਸ ਅਸੁਭਾ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਾ।
Buddhaṃ ārabbha uppannā anussati buddhānussati. ‘‘Itipi so bhagavā araha’’ntiādibuddhaguṇārammaṇāya (ma. ni. 1.74; a. ni. 3.71; 9.27) satiyā etaṃ adhivacanaṃ, tassā buddhānussatiyā vasena. Tathā dhammaṃ ārabbha uppannā anussati dhammānussati. ‘‘Svākkhāto bhagavatā dhammo’’tiādidhammaguṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Saṅghaṃ ārabbha uppannā anussati saṅghānussati. ‘‘Suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho’’tiādisaṅghaguṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Sīlaṃ ārabbha uppannā anussati sīlānussati. Attano akhaṇḍatādisīlaguṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Cāgaṃ ārabbha uppannā anussati cāgānussati. Attano muttacāgatādicāgaguṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Devatā ārabbha uppannā anussati devatānussati. Devatā sakkhiṭṭhāne ṭhapetvā attano saddhādiguṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Ānāpāne ārabbha uppannā sati ānāpānassati. Ānāpānanimittārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Maraṇaṃ ārabbha uppannā sati maraṇassati. Ekabhavapariyāpannajīvitindriyupacchedasaṅkhātamaraṇārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Kucchitānaṃ kesādīnaṃ paṭikūlānaṃ āyattā ākarattā kāyotisaṅkhāte sarīre gatā pavattā, tādisaṃ vā kāyaṃ gatā sati kāyagatāsati. ‘‘Kāyagatasatī’’ti vattabbe rassaṃ akatvā ‘‘kāyagatāsatī’’ti vuttā. Tatheva idhāpi kāyagatāsativasenāti vuttaṃ. Kesādikesu kāyakoṭṭhāsesu paṭikūlanimittārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Upasamaṃ ārabbha uppannā anussati upasamānussati. Sabbadukkhūpasamārammaṇāya satiyā etaṃ adhivacanaṃ. Dasa asubhā heṭṭhā vuttatthā.
੮੧. ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨਾਤਿਆਦੀਨਿ ਅਪ੍ਪਨੂਪਚਾਰਸਮਾਧਿਭੇਦਂਯੇવ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨਾਤਿ ਦੀਘਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ। ‘‘ਦੀਘਂ વਾ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਸਾਮੀਤਿ ਪਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੭੪; ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੦੭; ੩.੧੪੮) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਕਾਯਸ੍ਸ ਪਟਿਸਂવੇਦੀ। ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਨ੍ਤੋ વੂਪਸਮੇਨ੍ਤੋ। ‘‘ਦੀਘਂ ਰਸ੍ਸਂ ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾવ ਚਤੁਕ੍ਕੇਨ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿ વੁਤ੍ਤੋ। ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀਤਿ ਪੀਤਿਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ। ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀਤਿ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਨਾਸਙ੍ਖਾਤਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਾਕਟਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ। ਅਭਿਪ੍ਪਮੋਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਮੋਦੇਨ੍ਤੋ। ਸਮਾਦਹਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਂ ਠਪੇਨ੍ਤੋ। વਿਮੋਚਯਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨੀવਰਣਾਦੀਹਿ વਿਮੋਚੇਨ੍ਤੋ। ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਨ੍ਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਞ੍ਚ ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਭਿਪ੍ਪਮੋਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਦਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੋਚਯਂ ਚਿਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚਤੁਕ੍ਕਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿવਸੇਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿવਸੇਨ ਚ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। વਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਿਦਾਨੁਪਸਨਾવਸੇਨ। ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਭਙ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨੀવਿਪਸ੍ਸਨਾવਸੇਨ। ਸਾ ਹਿ ਤਦਙ੍ਗવਸੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਖਨ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਕਿਲੇਸੇ ਪਰਿਚ੍ਚਜਤਿ। ਸਙ੍ਖਤਦੋਸਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚ ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਤਨ੍ਨਿਨ੍ਨਤਾਯ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ। ਇਦਂ ਚਤੁਕ੍ਕਂ વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿવਸੇਨੇવ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨਾਤਿ ਚੇਤ੍ਥ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਪવਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਦਾਰਮ੍ਮਣਕਰਣવਸੇਨ। વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਆਨਾਪਾਨਕਥਾਯਂ ਆવਿਭવਿਸ੍ਸਤਿ।
81.Dīghaṃassāsavasenātiādīni appanūpacārasamādhibhedaṃyeva dassetuṃ vuttāni. Dīghaṃ assāsavasenāti dīghanti vuttaassāsavasena. ‘‘Dīghaṃ vā assasanto dīghaṃ assasāmīti pajānātī’’ti (dī. ni. 2.374; ma. ni. 1.107; 3.148) hi vuttaṃ. Esa nayo sesesupi. Sabbakāyapaṭisaṃvedīti sabbassa assāsapassāsakāyassa paṭisaṃvedī. Passambhayaṃ kāyasaṅkhāranti oḷārikaṃ assāsapassāsaṅkhātaṃ kāyasaṅkhāraṃ passambhento vūpasamento. ‘‘Dīghaṃ rassaṃ sabbakāyapaṭisaṃvedī passambhayaṃ kāyasaṅkhāra’’nti imināva catukkena appanāsamādhi vutto. Pītipaṭisaṃvedīti pītiṃ pākaṭaṃ karonto. Cittasaṅkhārapaṭisaṃvedīti saññāvedanāsaṅkhātaṃ cittasaṅkhāraṃ pākaṭaṃ karonto. Abhippamodayaṃ cittanti cittaṃ modento. Samādahaṃ cittanti ārammaṇe cittaṃ samaṃ ṭhapento. Vimocayaṃ cittanti cittaṃ nīvaraṇādīhi vimocento. Pītipaṭisaṃvedī sukhapaṭisaṃvedī cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passambhayaṃ cittasaṅkhāranti catukkañca cittapaṭisaṃvedī abhippamodayaṃ cittaṃ samādahaṃ cittaṃ vimocayaṃ cittanti catukkañca appanāsamādhivasena vipassanāsampayuttasamādhivasena ca vuttāni. Aniccānupassīti aniccānupassanāvasena. Virāgānupassīti nibbidānupasanāvasena. Nirodhānupassīti bhaṅgānupassanāvasena. Paṭinissaggānupassīti vuṭṭhānagāminīvipassanāvasena. Sā hi tadaṅgavasena saddhiṃ khandhābhisaṅkhārehi kilese pariccajati. Saṅkhatadosadassanena ca tabbiparīte nibbāne tanninnatāya pakkhandati. Idaṃ catukkaṃ vipassanāsampayuttasamādhivaseneva vuttaṃ. Assāsavasena passāsavasenāti cettha assāsapassāsapavattimattaṃ gahetvā vuttaṃ, na tadārammaṇakaraṇavasena. Vitthāro panettha ānāpānakathāyaṃ āvibhavissati.
ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Ānantarikasamādhiñāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ੩੨. ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddeso
