| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੩੨. ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddeso
੮੦. ਕਥਂ ਅવਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸવਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇ ਪਞ੍ਞਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ? ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਸਮਾਧਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਞਾਣਂ। ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਪਠਮਂ ਸਮਥੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਞਾਣਂ। ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਆਸવਾਨਂ ਖਯੋ ਹੋਤਿ । ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਅવਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸવਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇ ਪਞ੍ਞਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ’’।
80. Kathaṃ avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ? Nekkhammavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavā khīyanti. Iti paṭhamaṃ samatho, pacchā ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavānaṃ khayo hoti . Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ਆਸવਾਤਿ ਕਤਮੇ ਤੇ ਆਸવਾ? ਕਾਮਾਸવੋ, ਭવਾਸવੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ। ਕਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਨવਸੇਸੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ।
Āsavāti katame te āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Katthete āsavā khīyanti? Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati, apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati, apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati, apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati, anavaseso avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti.
ਅਬ੍ਯਾਪਾਦવਸੇਨ …ਪੇ॰… ਆਲੋਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… ਅવਿਕ੍ਖੇਪવਸੇਨ… ਧਮ੍ਮવવਤ੍ਥਾਨવਸੇਨ… ਞਾਣવਸੇਨ… ਪਾਮੋਜ੍ਜવਸੇਨ… ਪਠਮਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ… ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ… ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ… ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨવਸੇਨ… ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ… વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ… ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ… ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿવਸੇਨ… ਪਥવੀਕਸਿਣવਸੇਨ… ਆਪੋਕਸਿਣવਸੇਨ … ਤੇਜੋਕਸਿਣવਸੇਨ… વਾਯੋਕਸਿਣવਸੇਨ… ਨੀਲਕਸਿਣવਸੇਨ… ਪੀਤਕਸਿਣવਸੇਨ… ਲੋਹਿਤਕਸਿਣવਸੇਨ… ਓਦਾਤਕਸਿਣવਸੇਨ… ਆਕਾਸਕਸਿਣવਸੇਨ… વਿਞ੍ਞਾਣਕਸਿਣવਸੇਨ… ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਧਮ੍ਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਸਙ੍ਘਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਸੀਲਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਚਾਗਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਦੇવਤਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਮਰਣਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਕਾਯਗਤਾਸਤਿવਸੇਨ… ਉਪਸਮਾਨੁਸ੍ਸਤਿવਸੇਨ… ਉਦ੍ਧੁਮਾਤਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… વਿਨੀਲਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… વਿਪੁਬ੍ਬਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… વਿਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… વਿਕ੍ਖਾਯਿਤਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… ਹਤવਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ … ਲੋਹਿਤਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… ਪੁਲ਼વਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ… ਅਟ੍ਠਿਕਸਞ੍ਞਾવਸੇਨ।
Abyāpādavasena …pe… ālokasaññāvasena… avikkhepavasena… dhammavavatthānavasena… ñāṇavasena… pāmojjavasena… paṭhamajjhānavasena… dutiyajjhānavasena… tatiyajjhānavasena… catutthajjhānavasena… ākāsānañcāyatanasamāpattivasena… viññāṇañcāyatanasamāpattivasena… ākiñcaññāyatanasamāpattivasena… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattivasena… pathavīkasiṇavasena… āpokasiṇavasena … tejokasiṇavasena… vāyokasiṇavasena… nīlakasiṇavasena… pītakasiṇavasena… lohitakasiṇavasena… odātakasiṇavasena… ākāsakasiṇavasena… viññāṇakasiṇavasena… buddhānussativasena… dhammānussativasena… saṅghānussativasena… sīlānussativasena… cāgānussativasena… devatānussativasena… ānāpānassativasena… maraṇassativasena… kāyagatāsativasena… upasamānussativasena… uddhumātakasaññāvasena… vinīlakasaññāvasena… vipubbakasaññāvasena… vicchiddakasaññāvasena… vikkhāyitakasaññāvasena… vikkhittakasaññāvasena… hatavikkhittakasaññāvasena … lohitakasaññāvasena… puḷavakasaññāvasena… aṭṭhikasaññāvasena.
੮੧. ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ…ਪੇ॰… ਦੀਘਂ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਰਸ੍ਸਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਰਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਅਭਿਪ੍ਪਮੋਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਅਭਿਪ੍ਪਮੋਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਸਮਾਦਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… વਿਮੋਚਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ… ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ … વਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ… ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀ… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਅਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ… ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਪਸ੍ਸਾਸવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਅવਿਕ੍ਖੇਪੋ ਸਮਾਧਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਸੇਨ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਞਾਣਂ, ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਪਠਮਂ ਸਮਥੋ, ਪਚ੍ਛਾ ਞਾਣਂ। ਤੇਨ ਞਾਣੇਨ ਆਸવਾਨਂ ਖਯੋ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਅવਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸવਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇ ਪਞ੍ਞਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ’’।
81. Dīghaṃ assāsavasena…pe… dīghaṃ passāsavasena… rassaṃ assāsavasena… rassaṃ passāsavasena… sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsavasena… sabbakāyapaṭisaṃvedī passāsavasena… passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsavasena… passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passāsavasena… pītipaṭisaṃvedī assāsavasena… pītipaṭisaṃvedī passāsavasena… sukhapaṭisaṃvedī assāsavasena… sukhapaṭisaṃvedī passāsavasena… cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsavasena… cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passāsavasena… passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsavasena… passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passāsavasena… cittapaṭisaṃvedī assāsavasena… cittapaṭisaṃvedī passāsavasena… abhippamodayaṃ cittaṃ assāsavasena… abhippamodayaṃ cittaṃ passāsavasena… samādahaṃ cittaṃ…pe… vimocayaṃ cittaṃ… aniccānupassī … virāgānupassī… nirodhānupassī… paṭinissaggānupassī assāsavasena… paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ, tena ñāṇena āsavā khīyanti. Iti paṭhamaṃ samatho, pacchā ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavānaṃ khayo hoti. Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ਆਸવਾਤਿ ਕਤਮੇ ਤੇ ਆਸવਾ? ਕਾਮਾਸવੋ, ਭવਾਸવੋ, ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ। ਕਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਦਿਟ੍ਠਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਪਾਯਗਮਨੀਯੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਕਾਮਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਤਦੇਕਟ੍ਠੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗੇਨ ਅਨવਸੇਸੋ ਭવਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ, ਅਨવਸੇਸੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਸવੋ ਖੀਯਤਿ। ਏਤ੍ਥੇਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਯਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਞਾਤਟ੍ਠੇਨ ਞਾਣਂ , ਪਜਾਨਨਟ੍ਠੇਨ ਪਞ੍ਞਾ। ਤੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ – ‘‘ਅવਿਕ੍ਖੇਪਪਰਿਸੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਆਸવਸਮੁਚ੍ਛੇਦੇ ਪਞ੍ਞਾ ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਞਾਣਂ’’।
Āsavāti katame te āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Katthete āsavā khīyanti? Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati, apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati, apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati, apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati, anavaseso avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ , pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਤਿਮੋ।
Ānantarikasamādhiñāṇaniddeso dvattiṃsatimo.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੩੨. ਆਨਨ੍ਤਰਿਕਸਮਾਧਿਞਾਣਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddesavaṇṇanā
