Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
൩൨. ആനന്തരികസമാധിഞാണനിദ്ദേസോ
32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddeso
൮൦. കഥം അവിക്ഖേപപരിസുദ്ധത്താ ആസവസമുച്ഛേദേ പഞ്ഞാ ആനന്തരികസമാധിമ്ഹി ഞാണം? നേക്ഖമ്മവസേന ചിത്തസ്സ ഏകഗ്ഗതാ അവിക്ഖേപോ സമാധി. തസ്സ സമാധിസ്സ വസേന ഉപ്പജ്ജതി ഞാണം. തേന ഞാണേന ആസവാ ഖീയന്തി. ഇതി പഠമം സമഥോ, പച്ഛാ ഞാണം. തേന ഞാണേന ആസവാനം ഖയോ ഹോതി . തേന വുച്ചതി – ‘‘അവിക്ഖേപപരിസുദ്ധത്താ ആസവസമുച്ഛേദേ പഞ്ഞാ ആനന്തരികസമാധിമ്ഹി ഞാണം’’.
80. Kathaṃ avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ? Nekkhammavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavā khīyanti. Iti paṭhamaṃ samatho, pacchā ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavānaṃ khayo hoti . Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ആസവാതി കതമേ തേ ആസവാ? കാമാസവോ, ഭവാസവോ, ദിട്ഠാസവോ, അവിജ്ജാസവോ. കത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി? സോതാപത്തിമഗ്ഗേന അനവസേസോ ദിട്ഠാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ കാമാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ ഭവാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. സകദാഗാമിമഗ്ഗേന ഓളാരികോ കാമാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ ഭവാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. അനാഗാമിമഗ്ഗേന അനവസേസോ കാമാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ ഭവാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. അരഹത്തമഗ്ഗേന അനവസേസോ ഭവാസവോ ഖീയതി, അനവസേസോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി.
Āsavāti katame te āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Katthete āsavā khīyanti? Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati, apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati, apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati, apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati, anavaseso avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti.
അബ്യാപാദവസേന …പേ॰… ആലോകസഞ്ഞാവസേന… അവിക്ഖേപവസേന… ധമ്മവവത്ഥാനവസേന… ഞാണവസേന… പാമോജ്ജവസേന… പഠമജ്ഝാനവസേന… ദുതിയജ്ഝാനവസേന… തതിയജ്ഝാനവസേന… ചതുത്ഥജ്ഝാനവസേന… ആകാസാനഞ്ചായതനസമാപത്തിവസേന… വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസമാപത്തിവസേന… ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസമാപത്തിവസേന… നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസമാപത്തിവസേന… പഥവീകസിണവസേന… ആപോകസിണവസേന … തേജോകസിണവസേന… വായോകസിണവസേന… നീലകസിണവസേന… പീതകസിണവസേന… ലോഹിതകസിണവസേന… ഓദാതകസിണവസേന… ആകാസകസിണവസേന… വിഞ്ഞാണകസിണവസേന… ബുദ്ധാനുസ്സതിവസേന… ധമ്മാനുസ്സതിവസേന… സങ്ഘാനുസ്സതിവസേന… സീലാനുസ്സതിവസേന… ചാഗാനുസ്സതിവസേന… ദേവതാനുസ്സതിവസേന… ആനാപാനസ്സതിവസേന… മരണസ്സതിവസേന… കായഗതാസതിവസേന… ഉപസമാനുസ്സതിവസേന… ഉദ്ധുമാതകസഞ്ഞാവസേന… വിനീലകസഞ്ഞാവസേന… വിപുബ്ബകസഞ്ഞാവസേന… വിച്ഛിദ്ദകസഞ്ഞാവസേന… വിക്ഖായിതകസഞ്ഞാവസേന… വിക്ഖിത്തകസഞ്ഞാവസേന… ഹതവിക്ഖിത്തകസഞ്ഞാവസേന … ലോഹിതകസഞ്ഞാവസേന… പുളവകസഞ്ഞാവസേന… അട്ഠികസഞ്ഞാവസേന.
Abyāpādavasena …pe… ālokasaññāvasena… avikkhepavasena… dhammavavatthānavasena… ñāṇavasena… pāmojjavasena… paṭhamajjhānavasena… dutiyajjhānavasena… tatiyajjhānavasena… catutthajjhānavasena… ākāsānañcāyatanasamāpattivasena… viññāṇañcāyatanasamāpattivasena… ākiñcaññāyatanasamāpattivasena… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattivasena… pathavīkasiṇavasena… āpokasiṇavasena … tejokasiṇavasena… vāyokasiṇavasena… nīlakasiṇavasena… pītakasiṇavasena… lohitakasiṇavasena… odātakasiṇavasena… ākāsakasiṇavasena… viññāṇakasiṇavasena… buddhānussativasena… dhammānussativasena… saṅghānussativasena… sīlānussativasena… cāgānussativasena… devatānussativasena… ānāpānassativasena… maraṇassativasena… kāyagatāsativasena… upasamānussativasena… uddhumātakasaññāvasena… vinīlakasaññāvasena… vipubbakasaññāvasena… vicchiddakasaññāvasena… vikkhāyitakasaññāvasena… vikkhittakasaññāvasena… hatavikkhittakasaññāvasena … lohitakasaññāvasena… puḷavakasaññāvasena… aṭṭhikasaññāvasena.
൮൧. ദീഘം അസ്സാസവസേന…പേ॰… ദീഘം പസ്സാസവസേന… രസ്സം അസ്സാസവസേന… രസ്സം പസ്സാസവസേന… സബ്ബകായപടിസംവേദീ അസ്സാസവസേന… സബ്ബകായപടിസംവേദീ പസ്സാസവസേന… പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം അസ്സാസവസേന… പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം പസ്സാസവസേന… പീതിപടിസംവേദീ അസ്സാസവസേന… പീതിപടിസംവേദീ പസ്സാസവസേന… സുഖപടിസംവേദീ അസ്സാസവസേന… സുഖപടിസംവേദീ പസ്സാസവസേന… ചിത്തസങ്ഖാരപടിസംവേദീ അസ്സാസവസേന… ചിത്തസങ്ഖാരപടിസംവേദീ പസ്സാസവസേന… പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം അസ്സാസവസേന… പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം പസ്സാസവസേന… ചിത്തപടിസംവേദീ അസ്സാസവസേന… ചിത്തപടിസംവേദീ പസ്സാസവസേന… അഭിപ്പമോദയം ചിത്തം അസ്സാസവസേന… അഭിപ്പമോദയം ചിത്തം പസ്സാസവസേന… സമാദഹം ചിത്തം…പേ॰… വിമോചയം ചിത്തം… അനിച്ചാനുപസ്സീ … വിരാഗാനുപസ്സീ… നിരോധാനുപസ്സീ… പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ അസ്സാസവസേന… പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ പസ്സാസവസേന ചിത്തസ്സ ഏകഗ്ഗതാ അവിക്ഖേപോ സമാധി. തസ്സ സമാധിസ്സ വസേന ഉപ്പജ്ജതി ഞാണം, തേന ഞാണേന ആസവാ ഖീയന്തി. ഇതി പഠമം സമഥോ, പച്ഛാ ഞാണം. തേന ഞാണേന ആസവാനം ഖയോ ഹോതി. തേന വുച്ചതി – ‘‘അവിക്ഖേപപരിസുദ്ധത്താ ആസവസമുച്ഛേദേ പഞ്ഞാ ആനന്തരികസമാധിമ്ഹി ഞാണം’’.
81. Dīghaṃ assāsavasena…pe… dīghaṃ passāsavasena… rassaṃ assāsavasena… rassaṃ passāsavasena… sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsavasena… sabbakāyapaṭisaṃvedī passāsavasena… passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsavasena… passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passāsavasena… pītipaṭisaṃvedī assāsavasena… pītipaṭisaṃvedī passāsavasena… sukhapaṭisaṃvedī assāsavasena… sukhapaṭisaṃvedī passāsavasena… cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsavasena… cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passāsavasena… passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsavasena… passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passāsavasena… cittapaṭisaṃvedī assāsavasena… cittapaṭisaṃvedī passāsavasena… abhippamodayaṃ cittaṃ assāsavasena… abhippamodayaṃ cittaṃ passāsavasena… samādahaṃ cittaṃ…pe… vimocayaṃ cittaṃ… aniccānupassī … virāgānupassī… nirodhānupassī… paṭinissaggānupassī assāsavasena… paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ, tena ñāṇena āsavā khīyanti. Iti paṭhamaṃ samatho, pacchā ñāṇaṃ. Tena ñāṇena āsavānaṃ khayo hoti. Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ആസവാതി കതമേ തേ ആസവാ? കാമാസവോ, ഭവാസവോ, ദിട്ഠാസവോ, അവിജ്ജാസവോ. കത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി? സോതാപത്തിമഗ്ഗേന അനവസേസോ ദിട്ഠാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ കാമാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ ഭവാസവോ ഖീയതി, അപായഗമനീയോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. സകദാഗാമിമഗ്ഗേന ഓളാരികോ കാമാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ ഭവാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. അനാഗാമിമഗ്ഗേന അനവസേസോ കാമാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ ഭവാസവോ ഖീയതി, തദേകട്ഠോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. അരഹത്തമഗ്ഗേന അനവസേസോ ഭവാസവോ ഖീയതി, അനവസേസോ അവിജ്ജാസവോ ഖീയതി. ഏത്ഥേതേ ആസവാ ഖീയന്തി. തം ഞാതട്ഠേന ഞാണം , പജാനനട്ഠേന പഞ്ഞാ. തേന വുച്ചതി – ‘‘അവിക്ഖേപപരിസുദ്ധത്താ ആസവസമുച്ഛേദേ പഞ്ഞാ ആനന്തരികസമാധിമ്ഹി ഞാണം’’.
Āsavāti katame te āsavā? Kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Katthete āsavā khīyanti? Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati, apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati, apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati, apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati, tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati, tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati, anavaseso avijjāsavo khīyati. Etthete āsavā khīyanti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ , pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhimhi ñāṇaṃ’’.
ആനന്തരികസമാധിഞാണനിദ്ദേസോ ദ്വത്തിംസതിമോ.
Ānantarikasamādhiñāṇaniddeso dvattiṃsatimo.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ൩൨. ആനന്തരികസമാധിഞാണനിദ്ദേസവണ്ണനാ • 32. Ānantarikasamādhiñāṇaniddesavaṇṇanā