| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๒. อานณฺยสุตฺตํ
2. Ānaṇyasuttaṃ
๖๒. อถ โข อนาถปิณฺฑิโก คหปติ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข อนาถปิณฺฑิกํ คหปติํ ภควา เอตทโวจ –
62. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca –
‘‘จตฺตาริมานิ, คหปติ, สุขานิ อธิคมนียานิ คิหินา กามโภคินา กาเลน กาลํ สมเยน สมยํ อุปาทายฯ กตมานิ จตฺตาริ? อตฺถิสุขํ, โภคสุขํ, อานณฺยสุขํ 1, อนวชฺชสุขํฯ
‘‘Cattārimāni, gahapati, sukhāni adhigamanīyāni gihinā kāmabhoginā kālena kālaṃ samayena samayaṃ upādāya. Katamāni cattāri? Atthisukhaṃ, bhogasukhaṃ, ānaṇyasukhaṃ 2, anavajjasukhaṃ.
‘‘กตมญฺจ, คหปติ, อตฺถิสุขํ? อิธ, คหปติ, กุลปุตฺตสฺส โภคา โหนฺติ อุฎฺฐานวีริยาธิคตา พาหาพลปริจิตา เสทาวกฺขิตฺตา ธมฺมิกา ธมฺมลทฺธา ฯ โส ‘โภคา เม อตฺถิ อุฎฺฐานวีริยาธิคตา พาหาพลปริจิตา เสทาวกฺขิตฺตา ธมฺมิกา ธมฺมลทฺธา’ติ อธิคจฺฉติ สุขํ, อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํฯ อิทํ วุจฺจติ, คหปติ, อตฺถิสุขํฯ
‘‘Katamañca, gahapati, atthisukhaṃ? Idha, gahapati, kulaputtassa bhogā honti uṭṭhānavīriyādhigatā bāhābalaparicitā sedāvakkhittā dhammikā dhammaladdhā . So ‘bhogā me atthi uṭṭhānavīriyādhigatā bāhābalaparicitā sedāvakkhittā dhammikā dhammaladdhā’ti adhigacchati sukhaṃ, adhigacchati somanassaṃ. Idaṃ vuccati, gahapati, atthisukhaṃ.
‘‘กตมญฺจ, คหปติ, โภคสุขํ? อิธ, คหปติ, กุลปุโตฺต อุฎฺฐานวีริยาธิคเตหิ โภเคหิ พาหาพลปริจิเตหิ เสทาวกฺขิเตฺตหิ ธมฺมิเกหิ ธมฺมลเทฺธหิ ปริภุญฺชติ ปุญฺญานิ จ กโรติฯ โส ‘อุฎฺฐานวีริยาธิคเตหิ โภเคหิ พาหาพลปริจิเตหิ เสทาวกฺขิเตฺตหิ ธมฺมิเกหิ ธมฺมลเทฺธหิ ปริภุญฺชามิ ปุญฺญานิ จ กโรมี’ติ อธิคจฺฉติ สุขํ, อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํฯ อิทํ วุจฺจติ, คหปติ, โภคสุขํ ฯ
‘‘Katamañca, gahapati, bhogasukhaṃ? Idha, gahapati, kulaputto uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi paribhuñjati puññāni ca karoti. So ‘uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi paribhuñjāmi puññāni ca karomī’ti adhigacchati sukhaṃ, adhigacchati somanassaṃ. Idaṃ vuccati, gahapati, bhogasukhaṃ .
‘‘กตมญฺจ, คหปติ, อานณฺยสุขํ? อิธ, คหปติ, กุลปุโตฺต น กสฺสจิ กิญฺจิ ธาเรติ อปฺปํ วา พหุํ วาฯ โส ‘น กสฺสจิ กิญฺจิ ธาเรมิ 3 อปฺปํ วา พหุํ วา’ติ อธิคจฺฉติ สุขํ, อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํฯ อิทํ วุจฺจติ, คหปติ, อานณฺยสุขํฯ
‘‘Katamañca, gahapati, ānaṇyasukhaṃ? Idha, gahapati, kulaputto na kassaci kiñci dhāreti appaṃ vā bahuṃ vā. So ‘na kassaci kiñci dhāremi 4 appaṃ vā bahuṃ vā’ti adhigacchati sukhaṃ, adhigacchati somanassaṃ. Idaṃ vuccati, gahapati, ānaṇyasukhaṃ.
‘‘กตมญฺจ, คหปติ, อนวชฺชสุขํ? อิธ, คหปติ, อริยสาวโก อนวเชฺชน กายกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติ, อนวเชฺชน วจีกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติ, อนวเชฺชน มโนกเมฺมน สมนฺนาคโต โหติฯ โส ‘อนวเชฺชนมฺหิ กายกเมฺมน สมนฺนาคโต, อนวเชฺชน วจีกเมฺมน สมนฺนาคโต, อนวเชฺชน มโนกเมฺมน สมนฺนาคโต’ติ อธิคจฺฉติ สุขํ, อธิคจฺฉติ โสมนสฺสํฯ อิทํ วุจฺจติ, คหปติ, อนวชฺชสุขํฯ อิมานิ โข, คหปติ, จตฺตาริ สุขานิ อธิคมนียานิ คิหินา กามโภคินา กาเลน กาลํ สมเยน สมยํ อุปาทายา’’ติฯ
‘‘Katamañca, gahapati, anavajjasukhaṃ? Idha, gahapati, ariyasāvako anavajjena kāyakammena samannāgato hoti, anavajjena vacīkammena samannāgato hoti, anavajjena manokammena samannāgato hoti. So ‘anavajjenamhi kāyakammena samannāgato, anavajjena vacīkammena samannāgato, anavajjena manokammena samannāgato’ti adhigacchati sukhaṃ, adhigacchati somanassaṃ. Idaṃ vuccati, gahapati, anavajjasukhaṃ. Imāni kho, gahapati, cattāri sukhāni adhigamanīyāni gihinā kāmabhoginā kālena kālaṃ samayena samayaṃ upādāyā’’ti.
‘‘อานณฺยสุขํ ญตฺวาน, อโถ อตฺถิสุขํ ปรํ;
‘‘Ānaṇyasukhaṃ ñatvāna, atho atthisukhaṃ paraṃ;
ภุญฺชํ โภคสุขํ มโจฺจ, ตโต ปญฺญา วิปสฺสติฯ
Bhuñjaṃ bhogasukhaṃ macco, tato paññā vipassati.
‘‘วิปสฺสมาโน ชานาติ, อุโภ โภเค สุเมธโส;
‘‘Vipassamāno jānāti, ubho bhoge sumedhaso;
อนวชฺชสุขเสฺสตํ, กลํ นาคฺฆติ โสฬสิ’’นฺติฯ ทุติยํ;
Anavajjasukhassetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasi’’nti. dutiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๒. อานณฺยสุตฺตวณฺณนา • 2. Ānaṇyasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๔. ปตฺตกมฺมสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-4. Pattakammasuttādivaṇṇanā
