| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मज्झिमनिकाय (टीका) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
८. आनापानस्सतिसुत्तवण्णना
8. Ānāpānassatisuttavaṇṇanā
१४४. पुब्बेनाति निस्सक्के करणवचनं। ‘‘अपरं विसेस’’न्ति वुत्तत्ता विसेसविसयो च पुब्बसद्दोति आह – ‘‘सीलपरिपूरणादितो पुब्बविसेसतो’’ति।
144.Pubbenāti nissakke karaṇavacanaṃ. ‘‘Aparaṃ visesa’’nti vuttattā visesavisayo ca pubbasaddoti āha – ‘‘sīlaparipūraṇādito pubbavisesato’’ti.
१४५. आरद्धो यथानुसिट्ठं पटिपत्तिया आराधितो। यदत्थाय सासने पब्बज्जा, विसेसापत्ति च, तदेवेत्थ अप्पत्तन्ति अधिप्पेतं, तं झानविपस्सनानिमित्तन्ति आह – ‘‘अप्पत्तस्स अरहत्तस्सा’’ति। कोमुदीति कुमुदवती। तदा किर कुमुदानि सुपुप्फितानि होन्ति। तेनाह – ‘‘कुमुदानं अत्थिताय कोमुदी’’ति। कुमुदानं समूहो, कुमुदानि एव वा कोमुदा, ते एत्थ अत्थीति कोमुदीति। पवारणसङ्गहन्ति महापवारणं अकत्वा आगमनीयसङ्गहणं।
145.Āraddho yathānusiṭṭhaṃ paṭipattiyā ārādhito. Yadatthāya sāsane pabbajjā, visesāpatti ca, tadevettha appattanti adhippetaṃ, taṃ jhānavipassanānimittanti āha – ‘‘appattassa arahattassā’’ti. Komudīti kumudavatī. Tadā kira kumudāni supupphitāni honti. Tenāha – ‘‘kumudānaṃ atthitāya komudī’’ti. Kumudānaṃ samūho, kumudāni eva vā komudā, te ettha atthīti komudīti. Pavāraṇasaṅgahanti mahāpavāraṇaṃ akatvā āgamanīyasaṅgahaṇaṃ.
आरद्धविपस्सकस्साति आरभितविपस्सनस्स, विपस्सनं वड्ढेत्वा उस्सुक्कापेत्वा विपस्सिस्स। भिक्खू इध ओसरिस्सन्ति वुत्थवस्सा पवारितपवारणा ‘‘भगवन्तं वन्दिस्साम, कम्मट्ठानं सोधेस्साम, यथालद्धं विसेसञ्च पवेदिस्सामा’’ति अज्झासयेन। इमे भिक्खूति इमे तरुणसमथविपस्सना भिक्खू। विसेसं निब्बत्तेतुं न सक्खिस्सन्ति सेनासनसप्पायादिअलाभेन। अपलिबुद्धन्ति अञ्ञेहि अनुपद्दुतं। सेनासनं गहेतुं न लभन्ति अन्तोवस्सभावतो। एकस्स दिन्नोपि सब्बेसं दिन्नोयेव होति, तस्मा सुतसुतट्ठानेयेव एकमासं वसित्वा ओसरिंसु।
Āraddhavipassakassāti ārabhitavipassanassa, vipassanaṃ vaḍḍhetvā ussukkāpetvā vipassissa. Bhikkhū idha osarissanti vutthavassā pavāritapavāraṇā ‘‘bhagavantaṃ vandissāma, kammaṭṭhānaṃ sodhessāma, yathāladdhaṃ visesañca pavedissāmā’’ti ajjhāsayena. Ime bhikkhūti ime taruṇasamathavipassanā bhikkhū. Visesaṃ nibbattetuṃ na sakkhissanti senāsanasappāyādialābhena. Apalibuddhanti aññehi anupaddutaṃ. Senāsanaṃ gahetuṃ na labhanti antovassabhāvato. Ekassa dinnopi sabbesaṃ dinnoyeva hoti, tasmā sutasutaṭṭhāneyeva ekamāsaṃ vasitvā osariṃsu.
१४६. अलन्ति युत्तं, ओपायिकन्ति अत्थो, ‘‘अलमेव निब्बिन्दितु’’न्तिआदीसु (दी॰ नि॰ २.२७२; सं॰ नि॰ २.१२४, १२८, १३४, १४३) विय। पुटबद्धं परिहरित्वा असितं पुटोसं अ-कारस्स ओ-कारं कत्वा। तेनाह ‘‘पाथेय्य’’न्ति।
146.Alanti yuttaṃ, opāyikanti attho, ‘‘alameva nibbinditu’’ntiādīsu (dī. ni. 2.272; saṃ. ni. 2.124, 128, 134, 143) viya. Puṭabaddhaṃ pariharitvā asitaṃ puṭosaṃ a-kārassa o-kāraṃ katvā. Tenāha ‘‘pātheyya’’nti.
१४७. विपस्सना कथिताति अनिच्चसञ्ञामुखेनेव विपस्सनाभावना कथिता। न हि केवलाय अनिच्चानुपस्सनाय विपस्सनाकिच्चं समिज्झति। बहू भिक्खू ते च वित्थाररुचिकाति अधिप्पायो। तेनाह ‘‘तस्मा’’तिआदि।
147.Vipassanā kathitāti aniccasaññāmukheneva vipassanābhāvanā kathitā. Na hi kevalāya aniccānupassanāya vipassanākiccaṃ samijjhati. Bahū bhikkhū te ca vitthārarucikāti adhippāyo. Tenāha ‘‘tasmā’’tiādi.
१४९. सब्बत्थाति सब्बवारेसु। ‘‘तस्मा तिह, भिक्खवे, वेदनानुपस्सी’’तिआदीसुपि पीतिपटिसंवेदितादिवसेनेव वेदनानुपस्सनाय वुत्तत्ता, ‘‘सुखवेदनं सन्धायेतं वुत्त’’न्ति आह। सतिपट्ठानभावनामनसिकारताय वुत्तं – ‘‘साधुकं मनसिकार’’न्ति। सञ्ञानामेन पञ्ञा वुत्ता तेसं पयोगत्ता। मनसिकारनामेन वेदना वुत्ता, भावनाय परिचितत्ता आरम्मणस्स मनसिकारन्ति कत्वा। वितक्कविचारे ठपेत्वाति वुत्तं वचीसङ्खारत्ता तेसं।
149.Sabbatthāti sabbavāresu. ‘‘Tasmā tiha, bhikkhave, vedanānupassī’’tiādīsupi pītipaṭisaṃveditādivaseneva vedanānupassanāya vuttattā, ‘‘sukhavedanaṃ sandhāyetaṃ vutta’’nti āha. Satipaṭṭhānabhāvanāmanasikāratāya vuttaṃ – ‘‘sādhukaṃ manasikāra’’nti. Saññānāmena paññā vuttā tesaṃ payogattā. Manasikāranāmena vedanā vuttā, bhāvanāya paricitattā ārammaṇassa manasikāranti katvā. Vitakkavicāre ṭhapetvāti vuttaṃ vacīsaṅkhārattā tesaṃ.
एवं सन्तेपीति यदिपि मनसिकारपरियापन्नताय ‘‘मनसिकारो’’ति वुत्तं, एवं सन्ते वेदनानुपस्सनाभावो न युज्जति, अस्सासपस्सासा हिस्स आरम्मणं। वत्थुन्ति सुखादीनं वेदनानं पवत्तिट्ठानभूतं वत्थुं आरम्मणं कत्वा वेदनाव वेदियति, वेदनाय एकन्तभावदस्सनेन तस्स वेदनानुपस्सनाभावो युज्जति एवाति इममत्थं दस्सेति। एतस्स अनुयोगस्स।
Evaṃ santepīti yadipi manasikārapariyāpannatāya ‘‘manasikāro’’ti vuttaṃ, evaṃ sante vedanānupassanābhāvo na yujjati, assāsapassāsā hissa ārammaṇaṃ. Vatthunti sukhādīnaṃ vedanānaṃ pavattiṭṭhānabhūtaṃ vatthuṃ ārammaṇaṃ katvā vedanāva vediyati, vedanāya ekantabhāvadassanena tassa vedanānupassanābhāvo yujjati evāti imamatthaṃ dasseti. Etassa anuyogassa.
द्वीहाकारेहीति ये सन्धाय वुत्तं, ते दस्सेन्तो ‘‘आरम्मणतो असम्मोहतो चा’’ति आह। सप्पीतिके द्वे झानेति पीतिसहगतानि पठमदुतियज्झानानि पटिपाटिया समापज्जति। समापत्तिक्खणेति समापज्जनक्खणे। झानपटिलाभेनाति झानेन समङ्गीभावेन। आरम्मणतो आरम्मणमुखेन तदारम्मणझानपरियापन्ना पीति पटिसंविदिता होति आरम्मणस्स पटिसंविदितत्ता। यथा नाम सप्पपरियेसनं चरन्तेन तस्स आसये पटिसंविदिते सोपि पटिसंविदितोव होति मन्तागदबलेन तस्स गहणस्स सुकरत्ता; एवं पीतिया आसयभूते आरम्मणे पटिसंविदिते सा पीति पटिसंविदिता एव होति सलक्खणतो सामञ्ञलक्खणतो च तस्सा गहणस्स सुकरत्ता। विपस्सनाक्खणेति विपस्सनापञ्ञापुब्बङ्गमाय मग्गपञ्ञाय विसेसतो दस्सनक्खणे। लक्खणपटिवेधाति पीतिया सलक्खणस्स सामञ्ञलक्खणस्स च पटिविज्झनेन। यञ्हि पीतिया विसेसतो सामञ्ञतो च लक्खणं, तस्मिं विदिते सा याथावतो विदिता होति। तेनाह – ‘‘असम्मोहतो पीति पटिसंविदिता होती’’ति।
Dvīhākārehīti ye sandhāya vuttaṃ, te dassento ‘‘ārammaṇato asammohato cā’’ti āha. Sappītike dve jhāneti pītisahagatāni paṭhamadutiyajjhānāni paṭipāṭiyā samāpajjati. Samāpattikkhaṇeti samāpajjanakkhaṇe. Jhānapaṭilābhenāti jhānena samaṅgībhāvena. Ārammaṇato ārammaṇamukhena tadārammaṇajhānapariyāpannā pīti paṭisaṃviditā hoti ārammaṇassa paṭisaṃviditattā. Yathā nāma sappapariyesanaṃ carantena tassa āsaye paṭisaṃvidite sopi paṭisaṃviditova hoti mantāgadabalena tassa gahaṇassa sukarattā; evaṃ pītiyā āsayabhūte ārammaṇe paṭisaṃvidite sā pīti paṭisaṃviditā eva hoti salakkhaṇato sāmaññalakkhaṇato ca tassā gahaṇassa sukarattā. Vipassanākkhaṇeti vipassanāpaññāpubbaṅgamāya maggapaññāya visesato dassanakkhaṇe. Lakkhaṇapaṭivedhāti pītiyā salakkhaṇassa sāmaññalakkhaṇassa ca paṭivijjhanena. Yañhi pītiyā visesato sāmaññato ca lakkhaṇaṃ, tasmiṃ vidite sā yāthāvato viditā hoti. Tenāha – ‘‘asammohato pīti paṭisaṃviditā hotī’’ti.
इदानि तमत्थं पाळिया विभावेतुं, ‘‘वुत्तम्पि चेत’’न्तिआदि वुत्तं। तत्थ दीघं अस्सासवसेनाति दीघस्स अस्सासस्स आरम्मणभूतस्स वसेन। चित्तस्स एकग्गतं अविक्खेपं पजानतोति झानपरियापन्नं अविक्खेपोति लद्धनामं चित्तस्सेकग्गतं तंसम्पयुत्ताय पञ्ञाय पजानतो। यथेव हि आरम्मणमुखेन पीति पटिसंविदिता होति, एवं तंसम्पयुत्तधम्मापि आरम्मणमुखेन पटिसंविदिता एव होन्ति। सति उपट्ठिता होतीति दीघं अस्सासवसेन झानसम्पयुत्ता सति तस्मिं आरम्मणे उपट्ठिते आरम्मणमुखेन झानेपि उपट्ठिता एव नाम होति। ताय सतियाति एवं उपट्ठिताय ताय सतिया यथावुत्तेन तेन ञाणेन सुप्पटिविदितत्ता आरम्मणस्स तस्स वसेन तदारम्मणा सा पीति पटिसंविदिता होति। अवसेसपदानिपीति ‘‘दीघं पस्सासवसेना’’तिआदिपदानिपि।
Idāni tamatthaṃ pāḷiyā vibhāvetuṃ, ‘‘vuttampi ceta’’ntiādi vuttaṃ. Tattha dīghaṃ assāsavasenāti dīghassa assāsassa ārammaṇabhūtassa vasena. Cittassa ekaggataṃ avikkhepaṃ pajānatoti jhānapariyāpannaṃ avikkhepoti laddhanāmaṃ cittassekaggataṃ taṃsampayuttāya paññāya pajānato. Yatheva hi ārammaṇamukhena pīti paṭisaṃviditā hoti, evaṃ taṃsampayuttadhammāpi ārammaṇamukhena paṭisaṃviditā eva honti. Sati upaṭṭhitā hotīti dīghaṃ assāsavasena jhānasampayuttā sati tasmiṃ ārammaṇe upaṭṭhite ārammaṇamukhena jhānepi upaṭṭhitā eva nāma hoti. Tāya satiyāti evaṃ upaṭṭhitāya tāya satiyā yathāvuttena tena ñāṇena suppaṭividitattā ārammaṇassa tassa vasena tadārammaṇā sā pīti paṭisaṃviditā hoti. Avasesapadānipīti ‘‘dīghaṃ passāsavasenā’’tiādipadānipi.
एवं पटिसम्भिदामग्गे वुत्तमत्थं इमस्मिं सुत्ते योजेत्वा दस्सेतुं, ‘‘इती’’तिआदि वुत्तं। इमिनापि योगिना मनसिकारेन पटिलभितब्बतो पटिलाभोति वुत्तं – ‘‘झानसम्पयुत्ते वेदनासङ्खातमनसिकारपटिलाभेना’’ति।
Evaṃ paṭisambhidāmagge vuttamatthaṃ imasmiṃ sutte yojetvā dassetuṃ, ‘‘itī’’tiādi vuttaṃ. Imināpi yoginā manasikārena paṭilabhitabbato paṭilābhoti vuttaṃ – ‘‘jhānasampayutte vedanāsaṅkhātamanasikārapaṭilābhenā’’ti.
अस्सासपस्सासनिमित्तन्ति अस्सासपस्सासे निस्साय पटिलद्धपटिभागनिमित्तं आरम्मणं किञ्चापि करोति; सतिञ्च सम्पजञ्ञञ्च उपट्ठपेत्वा पवत्तनतो आरम्मणमुखेन तदारम्मणस्स पटिसंविदितत्ता चित्ते चित्तानुपस्सीयेव नामेस होति। एवं चित्तानुपस्सनापि सतिसम्पजञ्ञबलेनेव होतीति आह ‘‘न ही’’तिआदि। पजहति एतेन, सयं वा पजहतीति पहानं, ञाणं। दोमनस्सवसेन ब्यापादनीवरणं दस्सितं तदेकट्ठभावतो। तस्साति नीवरणपब्बस्स। पहानकरञाणन्ति पजहनञाणं। विपस्सनापरम्परन्ति पटिपाटिया विपस्सनमाह। समथपटिपन्नन्ति मज्झिमसमथनिमित्तं पटिपन्नचित्तं अज्झुपेक्खति। एकतो उपट्ठानन्ति पटिपक्खविगमेन एकभावेन उपट्ठानं। सहजातानं अज्झुपेक्खना होतीति पग्गहनिग्गहसम्पहंसनेसु ब्यापारस्स अनापज्जितत्ता आरम्मणानं अज्झुपेक्खना, ‘‘यदत्थि यं भूतं तं पजहति उपेक्खं पटिलभती’’ति, एवं वुत्तअज्झुपेक्खना पवत्ताति पटिपन्ना। केवलं नीवरणादिधम्मेति नीवरणादिधम्मे एव पहीने दिस्वा, अथ खो तेसं पजहनञाणम्पि याथावतो पञ्ञाय दिस्वा अज्झुपेक्खिता होति। वुत्तञ्हेतं भगवता ‘‘धम्मापि खो, भिक्खवे, पहातब्बा, पगेव अधम्मा’’ति (म॰ नि॰ १.२४०)।
Assāsapassāsanimittanti assāsapassāse nissāya paṭiladdhapaṭibhāganimittaṃ ārammaṇaṃ kiñcāpi karoti; satiñca sampajaññañca upaṭṭhapetvā pavattanato ārammaṇamukhena tadārammaṇassa paṭisaṃviditattā citte cittānupassīyeva nāmesa hoti. Evaṃ cittānupassanāpi satisampajaññabaleneva hotīti āha ‘‘na hī’’tiādi. Pajahati etena, sayaṃ vā pajahatīti pahānaṃ, ñāṇaṃ. Domanassavasena byāpādanīvaraṇaṃ dassitaṃ tadekaṭṭhabhāvato. Tassāti nīvaraṇapabbassa. Pahānakarañāṇanti pajahanañāṇaṃ. Vipassanāparamparanti paṭipāṭiyā vipassanamāha. Samathapaṭipannanti majjhimasamathanimittaṃ paṭipannacittaṃ ajjhupekkhati. Ekato upaṭṭhānanti paṭipakkhavigamena ekabhāvena upaṭṭhānaṃ. Sahajātānaṃ ajjhupekkhanā hotīti paggahaniggahasampahaṃsanesu byāpārassa anāpajjitattā ārammaṇānaṃ ajjhupekkhanā, ‘‘yadatthi yaṃ bhūtaṃ taṃ pajahati upekkhaṃ paṭilabhatī’’ti, evaṃ vuttaajjhupekkhanā pavattāti paṭipannā. Kevalaṃ nīvaraṇādidhammeti nīvaraṇādidhamme eva pahīne disvā, atha kho tesaṃ pajahanañāṇampi yāthāvato paññāya disvā ajjhupekkhitā hoti. Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘dhammāpi kho, bhikkhave, pahātabbā, pageva adhammā’’ti (ma. ni. 1.240).
१५०. अनिच्चादिवसेन पविचिनतीति अनिच्चादिप्पकारेहि विचिनति पस्सति। निरामिसाति किलेसामिसरहिता। कायिकचेतसिकदरथपटिप्पस्सद्धियाति कायचित्तानं साधुभावूपगमनेन विक्खम्भितत्ता। सहजातधम्मानं एकसभावेन पवत्तिया सहजातअज्झुपेक्खनाय अज्झुपेक्खिता होति।
150.Aniccādivasenapavicinatīti aniccādippakārehi vicinati passati. Nirāmisāti kilesāmisarahitā. Kāyikacetasikadarathapaṭippassaddhiyāti kāyacittānaṃ sādhubhāvūpagamanena vikkhambhitattā. Sahajātadhammānaṃ ekasabhāvena pavattiyā sahajātaajjhupekkhanāya ajjhupekkhitā hoti.
तस्मिं काये पवत्ता कायारम्मणा सति, पुब्बभागियो सतिसम्बोज्झङ्गो। एस नयो सेसेसुपि। सोमनस्ससहगतचित्तुप्पादवसेन चेतं ओक्कमनं ओलियनं कोसज्जं, ततो अतिवत्तनं अतिधावनं उद्धच्चं, तदुभयविधुरा बोज्झङ्गुपेक्खाभूता अनोसक्कनअनतिवत्तनसङ्खाता मज्झत्ताकारता। इदानि यथेव हीतिआदिना तमेव मज्झत्ताकारं उपमाय विभावेति। तुदनं वा पतोदेन। आकड्ढनं वा रस्मिना। नत्थि न कातब्बं अत्थि। एकचित्तक्खणिकाति एकेकस्मिं चित्ते विपस्सनावसेन सह उप्पज्जनका। नानारसलक्खणाति नानाकिच्चा चेव नानासभावा च।
Tasmiṃ kāye pavattā kāyārammaṇā sati, pubbabhāgiyo satisambojjhaṅgo. Esa nayo sesesupi. Somanassasahagatacittuppādavasena cetaṃ okkamanaṃ oliyanaṃ kosajjaṃ, tato ativattanaṃ atidhāvanaṃ uddhaccaṃ, tadubhayavidhurā bojjhaṅgupekkhābhūtā anosakkanaanativattanasaṅkhātā majjhattākāratā. Idāni yatheva hītiādinā tameva majjhattākāraṃ upamāya vibhāveti. Tudanaṃ vā patodena. Ākaḍḍhanaṃ vā rasminā. Natthi na kātabbaṃ atthi. Ekacittakkhaṇikāti ekekasmiṃ citte vipassanāvasena saha uppajjanakā. Nānārasalakkhaṇāti nānākiccā ceva nānāsabhāvā ca.
१५२. वुत्तत्थानेव सब्बासवसुत्तवण्णनायं (म॰ नि॰ अट्ठ॰ २७) आनापानारम्मणा अपरापरं पवत्तसतियो आरम्मणसीसेन तदारम्मणा धम्मा गहिता, ता पनेकसन्ताने लोकियचित्तसम्पयुत्ताति लोकिया, ता वड्ढमाना लोकियं चतुब्बिधम्पि सतिपट्ठानं परिपूरेन्ति। विज्जाविमुत्तिफलनिब्बानन्ति विमुत्तीनं फलभूतं तेहियेव वेदितब्बं किलेसनिब्बानं, अमतमहानिब्बानमेव विज्जाविमुत्तीनं अधिगमेन अधिगन्तब्बताय तथा वुत्तं। परिपूरणञ्चस्स आरम्मणं कत्वा अमतस्सानुभवनमेव। इध सुत्ते लोकियापि बोज्झङ्गा कथिता लोकुत्तरापीति एत्तकं गहेत्वा, ‘‘इति लोकियस्स आगतट्ठाने लोकियं कथित’’न्ति च अत्थवण्णनावसेन अट्ठकथायं कथितं। थेरोति महाधम्मरक्खितत्थेरो। अञ्ञत्थ एवं होतीति अञ्ञस्मिं लोकियलोकुत्तरधम्मानं तत्थ तत्थ वोमिस्सकनयेन आगतसुत्ते एवं लोकियं आगतं, इध लोकुत्तरं आगतन्ति कथेतब्बं होति। लोकुत्तरं उपरि आगतन्ति विज्जाविमुत्तिं परिपूरेन्तीति एवं लोकुत्तरं उपरि देसनायं आगतं; तस्मा लोकिया एव बोज्झङ्गा विज्जाविमुत्ति परिपूरिका कथेतब्बा लोकुत्तरानं बोज्झङ्गानं विज्जागहणेन गहितत्ता, तस्मा थेरेन वुत्तोयेवेत्थ अत्थो गहेतब्बो। सेसं वुत्तनयत्ता सुविञ्ञेय्यमेव।
152.Vuttatthāneva sabbāsavasuttavaṇṇanāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 27) ānāpānārammaṇā aparāparaṃ pavattasatiyo ārammaṇasīsena tadārammaṇā dhammā gahitā, tā panekasantāne lokiyacittasampayuttāti lokiyā, tā vaḍḍhamānā lokiyaṃ catubbidhampi satipaṭṭhānaṃ paripūrenti. Vijjāvimuttiphalanibbānanti vimuttīnaṃ phalabhūtaṃ tehiyeva veditabbaṃ kilesanibbānaṃ, amatamahānibbānameva vijjāvimuttīnaṃ adhigamena adhigantabbatāya tathā vuttaṃ. Paripūraṇañcassa ārammaṇaṃ katvā amatassānubhavanameva. Idha sutte lokiyāpi bojjhaṅgā kathitā lokuttarāpīti ettakaṃ gahetvā, ‘‘iti lokiyassa āgataṭṭhāne lokiyaṃ kathita’’nti ca atthavaṇṇanāvasena aṭṭhakathāyaṃ kathitaṃ. Theroti mahādhammarakkhitatthero. Aññattha evaṃ hotīti aññasmiṃ lokiyalokuttaradhammānaṃ tattha tattha vomissakanayena āgatasutte evaṃ lokiyaṃ āgataṃ, idha lokuttaraṃ āgatanti kathetabbaṃ hoti. Lokuttaraṃ upari āgatanti vijjāvimuttiṃ paripūrentīti evaṃ lokuttaraṃ upari desanāyaṃ āgataṃ; tasmā lokiyā eva bojjhaṅgā vijjāvimutti paripūrikā kathetabbā lokuttarānaṃ bojjhaṅgānaṃ vijjāgahaṇena gahitattā, tasmā therena vuttoyevettha attho gahetabbo. Sesaṃ vuttanayattā suviññeyyameva.
आनापानस्सतिसुत्तवण्णनाय लीनत्थप्पकासना समत्ता।
Ānāpānassatisuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / मज्झिमनिकाय • Majjhimanikāya / ८. आनापानस्सतिसुत्तं • 8. Ānāpānassatisuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / मज्झिमनिकाय (अट्ठकथा) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ८. आनापानस्सतिसुत्तवण्णना • 8. Ānāpānassatisuttavaṇṇanā
