| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
अनापत्तिभेदवण्णना
Anāpattibhedavaṇṇanā
१३१. न च गहिते अत्तमनो होति, तस्स सन्तकं विस्सासगाहेन गहितम्पि पुन दातब्बन्ति इदं ‘‘तेन खो पन समयेन द्वे भिक्खू सहायका होन्ति। एको गामं पिण्डाय पाविसि…पे॰… अनापत्ति, भिक्खु, विस्सासग्गाहे’’ति (पारा॰ १४६) इमिना असमेन्तं विय दिस्सति। एत्थ हि ‘‘सो जानित्वा तं चोदेसि अस्समणोसि त्व’’न्ति वचनेन अनत्तमनता दीपिता। पुन ‘‘अनापत्ति, भिक्खु, विस्सासग्गाहे’’ति वचनेन अत्तमनतायपि सति विस्सासग्गाहो रुहतीति दीपितन्ति चे? तं न, अञ्ञथा गहेतब्बत्थतो। अयञ्हेत्थ अत्थो – पाराजिकापत्तिया अनापत्ति विस्साससञ्ञाय गाहे सति, सोपि भिक्खु सहायकत्ता न कुद्धो चोदेसि, पियो एव समानो ‘‘कच्चि अस्समणोसि त्वं, गच्छ, विनिच्छयं कत्वा सुद्धन्ते तिट्ठाही’’ति चोदेसि। सचेपि सो कुद्धो एव चोदेय्य, ‘‘अनापत्ती’’ति इदं केवलं पाराजिकाभावं दीपेति, न विस्सासग्गाहसिद्धं। यो पन परिसमज्झे लज्जाय अधिवासेति, न किञ्चि वदतीति अत्थो। ‘‘पुनवत्तुकामताधिप्पाये पन सोपि पच्चाहरापेतुं लभती’’ति वुत्तं। सचे चोरो पसय्ह गहेतुकामोपि ‘‘अधिवासेथ, भन्ते, इध मे चीवरानी’’ति वत्वा चीवरानि थेरेन दिन्नानि, अदिन्नानि वा सयं गहेत्वा गच्छति, थेरो पुन पक्खं लभित्वा चोदेतुं लभति, पुब्बे अधिवासना अधिवासनसङ्ख्यं न गच्छति भयेन तुण्हीभूतत्ता, ‘‘यं चीवरं इध सामिको पच्चाहरापेतुं लभती’’ति वुत्तं। सामिकस्स पाकतिकं कातब्बं, ‘‘इदं किर वत्त’’न्ति वुत्तं। सचे सङ्घस्स सन्तकं केनचि भिक्खुना गहितं, तस्स तेन सङ्घस्स वा धम्मस्स वा उपकारिता अत्थि, गहितप्पमाणं अपलोकेत्वा दातब्बं। ‘‘सो तेन यथागहितं पाकतिकं कत्वा अनणो होति, गिलानादीनम्पि एसेव नयो’’ति वुत्तं।
131.Naca gahite attamano hoti, tassa santakaṃ vissāsagāhena gahitampi puna dātabbanti idaṃ ‘‘tena kho pana samayena dve bhikkhū sahāyakā honti. Eko gāmaṃ piṇḍāya pāvisi…pe… anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti (pārā. 146) iminā asamentaṃ viya dissati. Ettha hi ‘‘so jānitvā taṃ codesi assamaṇosi tva’’nti vacanena anattamanatā dīpitā. Puna ‘‘anāpatti, bhikkhu, vissāsaggāhe’’ti vacanena attamanatāyapi sati vissāsaggāho ruhatīti dīpitanti ce? Taṃ na, aññathā gahetabbatthato. Ayañhettha attho – pārājikāpattiyā anāpatti vissāsasaññāya gāhe sati, sopi bhikkhu sahāyakattā na kuddho codesi, piyo eva samāno ‘‘kacci assamaṇosi tvaṃ, gaccha, vinicchayaṃ katvā suddhante tiṭṭhāhī’’ti codesi. Sacepi so kuddho eva codeyya, ‘‘anāpattī’’ti idaṃ kevalaṃ pārājikābhāvaṃ dīpeti, na vissāsaggāhasiddhaṃ. Yo pana parisamajjhe lajjāya adhivāseti, na kiñci vadatīti attho. ‘‘Punavattukāmatādhippāye pana sopi paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ. Sace coro pasayha gahetukāmopi ‘‘adhivāsetha, bhante, idha me cīvarānī’’ti vatvā cīvarāni therena dinnāni, adinnāni vā sayaṃ gahetvā gacchati, thero puna pakkhaṃ labhitvā codetuṃ labhati, pubbe adhivāsanā adhivāsanasaṅkhyaṃ na gacchati bhayena tuṇhībhūtattā, ‘‘yaṃ cīvaraṃ idha sāmiko paccāharāpetuṃ labhatī’’ti vuttaṃ. Sāmikassa pākatikaṃ kātabbaṃ, ‘‘idaṃ kira vatta’’nti vuttaṃ. Sace saṅghassa santakaṃ kenaci bhikkhunā gahitaṃ, tassa tena saṅghassa vā dhammassa vā upakāritā atthi, gahitappamāṇaṃ apaloketvā dātabbaṃ. ‘‘So tena yathāgahitaṃ pākatikaṃ katvā anaṇo hoti, gilānādīnampi eseva nayo’’ti vuttaṃ.
पदभाजनीयवण्णना निट्ठिता।
Padabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / २. दुतियपाराजिकं • 2. Dutiyapārājikaṃ
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अनापत्तिभेदवण्णना • Anāpattibhedavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अनापत्तिभेदवण्णना • Anāpattibhedavaṇṇanā
