Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi |
౨. దుతియభాణవారో
2. Dutiyabhāṇavāro
అనాథపిణ్డికవత్థు
Anāthapiṇḍikavatthu
౩౦౪. తేన ఖో పన సమయేన అనాథపిణ్డికో గహపతి రాజగహకస్స సేట్ఠిస్స భగినిపతికో హోతి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి రాజగహం అగమాసి కేనచిదేవ కరణీయేన. తేన ఖో పన సమయేన రాజగహకేన సేట్ఠినా స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో హోతి. అథ ఖో రాజగహకో సేట్ఠీ దాసే చ కమ్మకారే 1 చ ఆణాపేసి – ‘‘తేన హి, భణే, కాలస్సేవ ఉట్ఠాయ యాగుయో పచథ, భత్తాని పచథ, సూపాని సమ్పాదేథ, ఉత్తరిభఙ్గాని సమ్పాదేథా’’తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స ఏతదహోసి – ‘‘పుబ్బే ఖ్వాయం గహపతి మయి ఆగతే సబ్బకిచ్చాని నిక్ఖిపిత్వా మమఞ్ఞేవ సద్ధిం పటిసమ్మోదతి. సోదానాయం విక్ఖిత్తరూపో దాసే చ కమ్మకారే చ ఆణాపేసి – ‘తేన హి, భణే, కాలస్సేవ ఉట్ఠాయ యాగుయో పచథ, భత్తాని పచథ, సూపాని సమ్పాదేథ, ఉత్తరిభఙ్గాని సమ్పాదేథా’తి. కిం ను ఖో ఇమస్స గహపతిస్స ఆవాహో వా భవిస్సతి, వివాహో వా భవిస్సతి, మహాయఞ్ఞో వా పచ్చుపట్ఠితో , రాజా వా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో నిమన్తితో స్వాతనాయ సద్ధిం బలకాయేనా’’తి?
304. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati rājagahakassa seṭṭhissa bhaginipatiko hoti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati rājagahaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Tena kho pana samayena rājagahakena seṭṭhinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito hoti. Atha kho rājagahako seṭṭhī dāse ca kammakāre 2 ca āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa etadahosi – ‘‘pubbe khvāyaṃ gahapati mayi āgate sabbakiccāni nikkhipitvā mamaññeva saddhiṃ paṭisammodati. Sodānāyaṃ vikkhittarūpo dāse ca kammakāre ca āṇāpesi – ‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’ti. Kiṃ nu kho imassa gahapatissa āvāho vā bhavissati, vivāho vā bhavissati, mahāyañño vā paccupaṭṭhito , rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyenā’’ti?
అథ ఖో రాజగహకో సేట్ఠీ దాసే చ కమ్మకారే చ ఆణాపేత్వా యేన అనాథపిణ్డికో గహపతి తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా అనాథపిణ్డికేన గహపతినా సద్ధిం పటిసమ్మోదిత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో రాజగహకం సేట్ఠిం అనాథపిణ్డికో గహపతి ఏతదవోచ – ‘‘పుబ్బే ఖో త్వం, గహపతి, మయి ఆగతే సబ్బకిచ్చాని నిక్ఖిపిత్వా మమఞ్ఞేవ సద్ధిం పటిసమ్మోదసి. సోదాని త్వం విక్ఖిత్తరూపో దాసే చ కమ్మకారే చ ఆణాపేసి – ‘తేన హి, భణే, కాలస్సేవ ఉట్ఠాయ యాగుయో పచథ, భత్తాని పచథ, సూపాని సమ్పాదేథ, ఉత్తరిభఙ్గాని సమ్పాదేథా’తి. కిం ను ఖో తే, గహపతి, ఆవాహో వా భవిస్సతి, వివాహో వా భవిస్సతి, మహాయఞ్ఞో వా పచ్చుపట్ఠితో, రాజా వా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో నిమన్తితో స్వాతనాయ సద్ధిం బలకాయేనా’’తి? ‘‘న మే, గహపతి, ఆవాహో వా భవిస్సతి, నాపి వివాహో వా భవిస్సతి, నాపి రాజా వా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో నిమన్తితో స్వాతనాయ సద్ధిం బలకాయేన; అపి చ మే మహాయఞ్ఞో పచ్చుపట్ఠితో; స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో’’తి. ‘‘బుద్ధోతి త్వం, గహపతి, వదేసీ’’తి? ‘‘బుద్ధో త్యాహం, గహపతి, వదామీ’’తి. ‘‘బుద్ధోతి త్వం, గహపతి, వదేసీ’’తి? ‘‘బుద్ధో త్యాహం, గహపతి, వదామీ’’తి. ‘‘బుద్ధోతి త్వం, గహపతి, వదేసీ’’తి? ‘‘బుద్ధో త్యాహం, గహపతి, వదామీ’’తి. ‘‘ఘోసోపి ఖో ఏసో, గహపతి, దుల్లభో లోకస్మిం యదిదం – బుద్ధో బుద్ధోతి. సక్కా ను ఖో, గహపతి, ఇమం కాలం తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి? ‘‘అకాలో ఖో, గహపతి, ఇమం కాలం తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమితుం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధం. స్వేదాని త్వం కాలేన తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్ససి అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి – స్వేదానాహం కాలేన తం భగవన్తం దస్సనాయ ఉపసఙ్కమిస్సామి అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధన్తి – బుద్ధగతాయ సతియా నిపజ్జిత్వా రత్తియా సుదం తిక్ఖత్తుం వుట్ఠాసి పభాతం మఞ్ఞమానో.
Atha kho rājagahako seṭṭhī dāse ca kammakāre ca āṇāpetvā yena anāthapiṇḍiko gahapati tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā anāthapiṇḍikena gahapatinā saddhiṃ paṭisammoditvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājagahakaṃ seṭṭhiṃ anāthapiṇḍiko gahapati etadavoca – ‘‘pubbe kho tvaṃ, gahapati, mayi āgate sabbakiccāni nikkhipitvā mamaññeva saddhiṃ paṭisammodasi. Sodāni tvaṃ vikkhittarūpo dāse ca kammakāre ca āṇāpesi – ‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’ti. Kiṃ nu kho te, gahapati, āvāho vā bhavissati, vivāho vā bhavissati, mahāyañño vā paccupaṭṭhito, rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyenā’’ti? ‘‘Na me, gahapati, āvāho vā bhavissati, nāpi vivāho vā bhavissati, nāpi rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyena; api ca me mahāyañño paccupaṭṭhito; svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Ghosopi kho eso, gahapati, dullabho lokasmiṃ yadidaṃ – buddho buddhoti. Sakkā nu kho, gahapati, imaṃ kālaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti? ‘‘Akālo kho, gahapati, imaṃ kālaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Svedāni tvaṃ kālena taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamissasi arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – svedānāhaṃ kālena taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamissāmi arahantaṃ sammāsambuddhanti – buddhagatāya satiyā nipajjitvā rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ vuṭṭhāsi pabhātaṃ maññamāno.
౩౦౫. 3 అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి యేన సివకద్వారం 4 తేనుపసఙ్కమి. అమనుస్సా ద్వారం వివరింసు. అథ ఖో అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స నగరమ్హా నిక్ఖన్తస్స ఆలోకో అన్తరధాయి, అన్ధకారో పాతురహోసి, భయం ఛమ్భితత్తం లోమహంసో ఉదపాది; తతోవ పున నివత్తితుకామో అహోసి. అథ ఖో సివకో 5 యక్ఖో అన్తరహితో సద్దమనుస్సావేసి –
305.6 Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sivakadvāraṃ 7 tenupasaṅkami. Amanussā dvāraṃ vivariṃsu. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa nagaramhā nikkhantassa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi; tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sivako 8 yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘సతం హత్థీ సతం అస్సా, సతం అస్సతరీరథా;
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
సతం కఞ్ఞాసహస్సాని, ఆముక్కమణికుణ్డలా;
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
‘‘అభిక్కమ గహపతి అభిక్కమ గహపతి;
‘‘Abhikkama gahapati abhikkama gahapati;
అభిక్కన్తం తే సేయ్యో నో పటిక్కన్త’’న్తి.
Abhikkantaṃ te seyyo no paṭikkanta’’nti.
అథ ఖో అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స అన్ధకారో అన్తరధాయి, ఆలోకో పాతురహోసి. యం అహోసి భయం ఛమ్భితత్తం లోమహంసో సో పటిప్పస్సమ్భి. దుతియమ్పి ఖో…పే॰… తతియమ్పి ఖో…పే॰… అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స ఆలోకో అన్తరధాయి, అన్ధకారో పాతురహోసి, భయం ఛమ్భితత్తం లోమహంసో ఉదపాది, తతోవ పున నివత్తితుకామో అహోసి. తతియమ్పి ఖో సివకో యక్ఖో అన్తరహితో సద్దమనుస్సావేసి –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi. Yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso so paṭippassambhi. Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho…pe… anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Tatiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘సతం హత్థీ సతం అస్సా, సతం అస్సతరీరథా;
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
సతం కఞ్ఞాసహస్సాని, ఆముక్కమణికుణ్డలా;
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
ఏకస్స పదవీతిహారస్స, కలం నాగ్ఘన్తి సోళసిం.
Ekassa padavītihārassa, kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘అభిక్కమ గహపతి అభిక్కమ గహపతి,
‘‘Abhikkama gahapati abhikkama gahapati,
అభిక్కన్తం తే సేయ్యో నో పటిక్కన్త’’న్తి.
Abhikkantaṃ te seyyo no paṭikkanta’’nti.
తతియమ్పి ఖో అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స అన్ధకారో అన్తరధాయి , ఆలోకో పాతురహోసి, యం అహోసి భయం ఛమ్భితత్తం లోమహంసో, సో పటిప్పస్సమ్భి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి యేన సీతవనం తేనుపసఙ్కమి. తేన ఖో పన సమయేన భగవా రత్తియా పచ్చూససమయం పచ్చుట్ఠాయ అజ్ఝోకాసే చఙ్కమతి. అద్దసా ఖో భగవా అనాథపిణ్డికం గహపతిం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన చఙ్కమా ఓరోహిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది. నిసజ్జ ఖో భగవా అనాథపిణ్డికం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘ఏహి సుదత్తా’’తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి – నామేన మం భగవా ఆలపతీతి – హట్ఠో ఉదగ్గో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతో పాదేసు సిరసా నిపతిత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కచ్చి, భన్తే, భగవా సుఖం సయిత్థా’’తి?
Tatiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi , āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sītavanaṃ tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya ajjhokāse caṅkamati. Addasā kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna caṅkamā orohitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ehi sudattā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – nāmena maṃ bhagavā ālapatīti – haṭṭho udaggo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kacci, bhante, bhagavā sukhaṃ sayitthā’’ti?
యో న లిమ్పతి కామేసు, సీతిభూతో నిరూపధి.
Yo na limpati kāmesu, sītibhūto nirūpadhi.
‘‘సబ్బా ఆసత్తియో ఛేత్వా, వినేయ్య హదయే దరం;
‘‘Sabbā āsattiyo chetvā, vineyya hadaye daraṃ;
ఉపసన్తో సుఖం సేతి, సన్తిం పప్పుయ్య చేతసా’’తి 13.
Upasanto sukhaṃ seti, santiṃ pappuyya cetasā’’ti 14.
అథ ఖో భగవా అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స అనుపుబ్బిం కథం 15 కథేసి, సేయ్యథిదం – దానకథం సీలకథం సగ్గకథం, కామానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం పకాసేసి. యదా భగవా అఞ్ఞాసి అనాథపిణ్డికం గహపతిం కల్లచిత్తం ముదుచిత్తం వినీవరణచిత్తం ఉదగ్గచిత్తం పసన్నచిత్తం, అథ యా బుద్ధానం సాముక్కంసికా ధమ్మదేసనా తం పకాసేసి – దుక్ఖం, సముదయం, నిరోధం, మగ్గం. సేయ్యథాపి నామ సుద్ధం వత్థం అపగతకాళకం సమ్మదేవ రజనం పటిగ్గణ్హేయ్య, ఏవమేవ అనాథపిణ్డికస్స గహపతిస్స తస్మింయేవ ఆసనే విరజం వీతమలం ధమ్మచక్ఖుం ఉదపాది – యం కిఞ్చి సముదయధమ్మం, సబ్బం తం నిరోధధమ్మన్తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి దిట్ఠధమ్మో పత్తధమ్మో విదితధమ్మో పరియోగాళ్హధమ్మో తిణ్ణవిచికిచ్ఛో విగతకథంకథో వేసారజ్జప్పత్తో అపరప్పచ్చయో సత్థుసాసనే భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం భన్తే, అభిక్కన్తం భన్తే! సేయ్యథాపి, భన్తే, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య – చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీతి – ఏవమేవం భగవతా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి, ధమ్మఞ్చ, భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గతం. అధివాసేతు చ మే, భన్తే, భగవా స్వాతనాయ భత్తం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. అధివాసేసి భగవా తుణ్హీభావేన.
Atha kho bhagavā anāthapiṇḍikassa gahapatissa anupubbiṃ kathaṃ 16 kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ, kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva anāthapiṇḍikassa gahapatissa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ bhante, abhikkantaṃ bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి భగవతో అధివాసనం విదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అస్సోసి ఖో రాజగహకో సేట్ఠీ – ‘‘అనాథపిణ్డికేన కిర గహపతినా స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో’’తి.
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Assosi kho rājagahako seṭṭhī – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti.
౩౦౬. అథ ఖో రాజగహకో సేట్ఠీ అనాథపిణ్డికం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘తయా కిర, గహపతి, స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో. త్వఞ్చాసి ఆగన్తుకో. దేమి తే, గహపతి, వేయ్యాయికం యేన త్వం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరేయ్యాసీ’’తి. ‘‘అలం, గహపతి అత్థి మే వేయ్యాయికం యేనాహం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరిస్సామీ’’తి.
306. Atha kho rājagahako seṭṭhī anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ, gahapati atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
అస్సోసి ఖో రాజగహకో నేగమో – ‘‘అనాథపిణ్డికేన కిర గహపతినా స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో’’తి. అథ ఖో రాజగహకో నేగమో అనాథపిణ్డికం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘తయా కిర, గహపతి, స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో. త్వఞ్చాసి ఆగన్తుకో. దేమి తే, గహపతి, వేయ్యాయికం యేన త్వం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరేయ్యాసీ’’తి. ‘‘అలం అయ్య; అత్థి మే వేయ్యాయికం యేనాహం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరిస్సామీ’’తి.
Assosi kho rājagahako negamo – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. Atha kho rājagahako negamo anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ ayya; atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
అస్సోసి ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో – ‘‘అనాథపిణ్డికేన కిర గహపతినా స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో’’తి. అథ ఖో రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో అనాథపిణ్డికం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘తయా కిర, గహపతి, స్వాతనాయ బుద్ధప్పముఖో సఙ్ఘో నిమన్తితో. త్వఞ్చాసి ఆగన్తుకో. దేమి తే, గహపతి, వేయ్యాయికం యేన త్వం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరేయ్యాసీ’’తి. ‘‘అలం దేవ; అత్థి మే వేయ్యాయికం యేనాహం బుద్ధప్పముఖస్స సఙ్ఘస్స భత్తం కరిస్సామీ’’తి.
Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ deva; atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి తస్సా రత్తియా అచ్చయేన రాజగహకస్స సేట్ఠిస్స నివేసనే పణీతం ఖాదనీయం భోజనీయం పటియాదాపేత్వా భగవతో కాలం ఆరోచాపేసి – ‘‘కాలో, భన్తే, నిట్ఠితం భత్త’’న్తి. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన రాజగహకస్స సేట్ఠిస్స నివేసనం తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేన. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి బుద్ధప్పముఖం భిక్ఖుసఙ్ఘం పణీతేన ఖాదనీయేన భోజనీయేన సహత్థా సన్తప్పేత్వా సమ్పవారేత్వా, భగవన్తం భుత్తావిం ఓనీతపత్తపాణిం, ఏకమన్తం నిసీది . ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అధివాసేతు మే, భన్తే, భగవా సావత్థియం వస్సావాసం సద్ధిం భిక్ఖుసఙ్ఘేనా’’తి. ‘‘సుఞ్ఞాగారే ఖో, గహపతి, తథాగతా అభిరమన్తీ’’తి. ‘‘అఞ్ఞాతం భగవా, అఞ్ఞాతం సుగతా’’తి. అథ ఖో భగవా అనాథపిణ్డికం గహపతిం ధమ్మియా కథాయ సన్దస్సేత్వా సమాదపేత్వా సముత్తేజేత్వా సమ్పహంసేత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి.
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati tassā rattiyā accayena rājagahakassa seṭṭhissa nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena rājagahakassa seṭṭhissa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā, bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ, ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho anāthapiṇḍiko gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. ‘‘Suññāgāre kho, gahapati, tathāgatā abhiramantī’’ti. ‘‘Aññātaṃ bhagavā, aññātaṃ sugatā’’ti. Atha kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
౩౦౭. తేన ఖో పన సమయేన అనాథపిణ్డికో గహపతి బహుమిత్తో హోతి బహుసహాయో ఆదేయ్యవాచో. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి రాజగహే తం కరణీయం తీరేత్వా యేన సావత్థి తేన పక్కామి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి అన్తరామగ్గే మనుస్సే ఆణాపేసి – ‘‘ఆరామే , అయ్యా, కరోథ, విహారే పతిట్ఠాపేథ, దానాని పట్ఠపేథ. బుద్ధో లోకే ఉప్పన్నో. సో చ మయా భగవా నిమన్తితో ఇమినా మగ్గేన ఆగచ్ఛిస్సతీ’’తి. అథ ఖో తే మనుస్సా అనాథపిణ్డికేన గహపతినా ఉయ్యోజితా ఆరామే అకంసు, విహారే పతిట్ఠాపేసుం, దానాని పట్ఠపేసుం.
307. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati bahumitto hoti bahusahāyo ādeyyavāco. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati rājagahe taṃ karaṇīyaṃ tīretvā yena sāvatthi tena pakkāmi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati antarāmagge manusse āṇāpesi – ‘‘ārāme , ayyā, karotha, vihāre patiṭṭhāpetha, dānāni paṭṭhapetha. Buddho loke uppanno. So ca mayā bhagavā nimantito iminā maggena āgacchissatī’’ti. Atha kho te manussā anāthapiṇḍikena gahapatinā uyyojitā ārāme akaṃsu, vihāre patiṭṭhāpesuṃ, dānāni paṭṭhapesuṃ.
అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి సావత్థిం గన్త్వా సమన్తా సావత్థిం అనువిలోకేసి – ‘‘కత్థ ను ఖో భగవా విహరేయ్య? యం అస్స గామతో నేవ అతిదూరే న అచ్చాసన్నే, గమనాగమనసమ్పన్నం, అత్థికానం అత్థికానం మనుస్సానం అభిక్కమనీయం, దివా అప్పాకిణ్ణం, రత్తిం అప్పసద్దం, అప్పనిగ్ఘోసం, విజనవాతం, మనుస్సరాహస్సేయ్యకం, పటిసల్లానసారుప్ప’’న్తి.
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati sāvatthiṃ gantvā samantā sāvatthiṃ anuvilokesi – ‘‘kattha nu kho bhagavā vihareyya? Yaṃ assa gāmato neva atidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ, rattiṃ appasaddaṃ, appanigghosaṃ, vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppa’’nti.
అద్దసా ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి జేతస్స కుమారస్స 17 ఉయ్యానం – గామతో నేవ అతిదూరే న అచ్చాసన్నే, గమనాగమనసమ్పన్నం, అత్థికానం అత్థికానం మనుస్సానం అభిక్కమనీయం, దివా అప్పాకిణ్ణం, రత్తిం అప్పసద్దం, అప్పనిగ్ఘోసం, విజనవాతం, మనుస్సరాహస్సేయ్యకం, పటిసల్లానసారుప్పం. దిస్వాన యేన జేతో కుమారో తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా జేతం కుమారం ఏతదవోచ – ‘‘దేహి మే, అయ్యపుత్త, ఉయ్యానం ఆరామం కాతు’’న్తి 18. ‘‘అదేయ్యో, గహపతి, ఆరామో అపి కోటిసన్థరేనా’’తి. ‘‘గహితో, అయ్యపుత్త, ఆరామో’’తి. ‘‘న, గహపతి, గహితో ఆరామో’’తి. గహితో న గహితోతి వోహారికే మహామత్తే పుచ్ఛింసు. మహామత్తా ఏవమాహంసు – ‘‘యతో తయా , అయ్యపుత్త, అగ్ఘో కతో, గహితో ఆరామో’’తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి సకటేహి హిరఞ్ఞం నిబ్బాహాపేత్వా జేతవనం కోటిసన్థరం సన్థరాపేసి. సకిం నీహటం హిరఞ్ఞం థోకస్స ఓకాసస్స కోట్ఠకసామన్తా నప్పహోతి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి మనుస్సే ఆణాపేసి – ‘‘గచ్ఛథ, భణే, హిరఞ్ఞం ఆహరథ; ఇమం ఓకాసం సన్థరిస్సామా’’తి.
Addasā kho anāthapiṇḍiko gahapati jetassa kumārassa 19 uyyānaṃ – gāmato neva atidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ, rattiṃ appasaddaṃ, appanigghosaṃ, vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppaṃ. Disvāna yena jeto kumāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā jetaṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘dehi me, ayyaputta, uyyānaṃ ārāmaṃ kātu’’nti 20. ‘‘Adeyyo, gahapati, ārāmo api koṭisantharenā’’ti. ‘‘Gahito, ayyaputta, ārāmo’’ti. ‘‘Na, gahapati, gahito ārāmo’’ti. Gahito na gahitoti vohārike mahāmatte pucchiṃsu. Mahāmattā evamāhaṃsu – ‘‘yato tayā , ayyaputta, aggho kato, gahito ārāmo’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati sakaṭehi hiraññaṃ nibbāhāpetvā jetavanaṃ koṭisantharaṃ santharāpesi. Sakiṃ nīhaṭaṃ hiraññaṃ thokassa okāsassa koṭṭhakasāmantā nappahoti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati manusse āṇāpesi – ‘‘gacchatha, bhaṇe, hiraññaṃ āharatha; imaṃ okāsaṃ santharissāmā’’ti.
అథ ఖో జేతస్స కుమారస్స ఏతదహోసి – ‘‘న ఖో ఇదం ఓరకం భవిస్సతి, యథాయం గహపతి తావ బహుం హిరఞ్ఞం పరిచ్చజతీ’’తి. అనాథపిణ్డికం గహపతిం ఏతదవోచ – ‘‘అలం, గహపతి; మా తం ఓకాసం సన్థరాపేసి. దేహి మే ఏతం ఓకాసం. మమేతం దానం భవిస్సతీ’’తి. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి – అయం ఖో జేతో కుమారో అభిఞ్ఞాతో ఞాతమనుస్సో; మహత్థికో ఖో పన ఏవరూపానం ఞాతమనుస్సానం ఇమస్మిం ధమ్మవినయే పసాదోతి – తం ఓకాసం జేతస్స కుమారస్స పాదాసి 21. అథ ఖో జేతో కుమారో తస్మిం ఓకాసే కోట్ఠకం మాపేసి.
Atha kho jetassa kumārassa etadahosi – ‘‘na kho idaṃ orakaṃ bhavissati, yathāyaṃ gahapati tāva bahuṃ hiraññaṃ pariccajatī’’ti. Anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, gahapati; mā taṃ okāsaṃ santharāpesi. Dehi me etaṃ okāsaṃ. Mametaṃ dānaṃ bhavissatī’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – ayaṃ kho jeto kumāro abhiññāto ñātamanusso; mahatthiko kho pana evarūpānaṃ ñātamanussānaṃ imasmiṃ dhammavinaye pasādoti – taṃ okāsaṃ jetassa kumārassa pādāsi 22. Atha kho jeto kumāro tasmiṃ okāse koṭṭhakaṃ māpesi.
అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి జేతవనే విహారే కారాపేసి, పరివేణాని కారాపేసి, కోట్ఠకే కారాపేసి, ఉపట్ఠానసాలాయో కారాపేసి, అగ్గిసాలాయో కారాపేసి, కప్పియకుటియో కారాపేసి, వచ్చకుటియో కారాపేసి, చఙ్కమే కారాపేసి, చఙ్కమనసాలాయో కారాపేసి, ఉదపానే కారాపేసి, ఉదపానసాలాయో కారాపేసి, జన్తాఘరే కారాపేసి, జన్తాఘరసాలాయో కారాపేసి, పోక్ఖరణియో కారాపేసి, మణ్డపే కారాపేసి.
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati jetavane vihāre kārāpesi, pariveṇāni kārāpesi, koṭṭhake kārāpesi, upaṭṭhānasālāyo kārāpesi, aggisālāyo kārāpesi, kappiyakuṭiyo kārāpesi, vaccakuṭiyo kārāpesi, caṅkame kārāpesi, caṅkamanasālāyo kārāpesi, udapāne kārāpesi, udapānasālāyo kārāpesi, jantāghare kārāpesi, jantāgharasālāyo kārāpesi, pokkharaṇiyo kārāpesi, maṇḍape kārāpesi.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / విహారానుజాననకథా • Vihārānujānanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / అనాథపిణ్డికవత్థుకథావణ్ణనా • Anāthapiṇḍikavatthukathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / విహారానుజాననకథావణ్ణనా • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / విహారానుజాననకథావణ్ణనా • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / విహారానుజాననకథా • Vihārānujānanakathā