| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi |
២. ទុតិយភាណវារោ
2. Dutiyabhāṇavāro
អនាថបិណ្ឌិកវត្ថុ
Anāthapiṇḍikavatthu
៣០៤. តេន ខោ បន សមយេន អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ រាជគហកស្ស សេដ្ឋិស្ស ភគិនិបតិកោ ហោតិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ រាជគហំ អគមាសិ កេនចិទេវ ករណីយេន។ តេន ខោ បន សមយេន រាជគហកេន សេដ្ឋិនា ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ ហោតិ។ អថ ខោ រាជគហកោ សេដ្ឋី ទាសេ ច កម្មការេ 1 ច អាណាបេសិ – ‘‘តេន ហិ, ភណេ, កាលស្សេវ ឧដ្ឋាយ យាគុយោ បចថ, ភត្តានិ បចថ, សូបានិ សម្បាទេថ, ឧត្តរិភង្គានិ សម្បាទេថា’’តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘បុព្ពេ ខ្វាយំ គហបតិ មយិ អាគតេ សព្ពកិច្ចានិ និក្ខិបិត្វា មមញ្ញេវ សទ្ធិំ បដិសម្មោទតិ។ សោទានាយំ វិក្ខិត្តរូបោ ទាសេ ច កម្មការេ ច អាណាបេសិ – ‘តេន ហិ, ភណេ, កាលស្សេវ ឧដ្ឋាយ យាគុយោ បចថ, ភត្តានិ បចថ, សូបានិ សម្បាទេថ, ឧត្តរិភង្គានិ សម្បាទេថា’តិ។ កិំ នុ ខោ ឥមស្ស គហបតិស្ស អាវាហោ វា ភវិស្សតិ, វិវាហោ វា ភវិស្សតិ, មហាយញ្ញោ វា បច្ចុបដ្ឋិតោ , រាជា វា មាគធោ សេនិយោ ពិម្ពិសារោ និមន្តិតោ ស្វាតនាយ សទ្ធិំ ពលកាយេនា’’តិ?
304. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati rājagahakassa seṭṭhissa bhaginipatiko hoti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati rājagahaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Tena kho pana samayena rājagahakena seṭṭhinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito hoti. Atha kho rājagahako seṭṭhī dāse ca kammakāre 2 ca āṇāpesi – ‘‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa etadahosi – ‘‘pubbe khvāyaṃ gahapati mayi āgate sabbakiccāni nikkhipitvā mamaññeva saddhiṃ paṭisammodati. Sodānāyaṃ vikkhittarūpo dāse ca kammakāre ca āṇāpesi – ‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’ti. Kiṃ nu kho imassa gahapatissa āvāho vā bhavissati, vivāho vā bhavissati, mahāyañño vā paccupaṭṭhito , rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyenā’’ti?
អថ ខោ រាជគហកោ សេដ្ឋី ទាសេ ច កម្មការេ ច អាណាបេត្វា យេន អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា អនាថបិណ្ឌិកេន គហបតិនា សទ្ធិំ បដិសម្មោទិត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ រាជគហកំ សេដ្ឋិំ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ឯតទវោច – ‘‘បុព្ពេ ខោ ត្វំ, គហបតិ, មយិ អាគតេ សព្ពកិច្ចានិ និក្ខិបិត្វា មមញ្ញេវ សទ្ធិំ បដិសម្មោទសិ។ សោទានិ ត្វំ វិក្ខិត្តរូបោ ទាសេ ច កម្មការេ ច អាណាបេសិ – ‘តេន ហិ, ភណេ, កាលស្សេវ ឧដ្ឋាយ យាគុយោ បចថ, ភត្តានិ បចថ, សូបានិ សម្បាទេថ, ឧត្តរិភង្គានិ សម្បាទេថា’តិ។ កិំ នុ ខោ តេ, គហបតិ, អាវាហោ វា ភវិស្សតិ, វិវាហោ វា ភវិស្សតិ, មហាយញ្ញោ វា បច្ចុបដ្ឋិតោ, រាជា វា មាគធោ សេនិយោ ពិម្ពិសារោ និមន្តិតោ ស្វាតនាយ សទ្ធិំ ពលកាយេនា’’តិ? ‘‘ន មេ, គហបតិ, អាវាហោ វា ភវិស្សតិ, នាបិ វិវាហោ វា ភវិស្សតិ, នាបិ រាជា វា មាគធោ សេនិយោ ពិម្ពិសារោ និមន្តិតោ ស្វាតនាយ សទ្ធិំ ពលកាយេន; អបិ ច មេ មហាយញ្ញោ បច្ចុបដ្ឋិតោ; ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ’’តិ។ ‘‘ពុទ្ធោតិ ត្វំ, គហបតិ, វទេសី’’តិ? ‘‘ពុទ្ធោ ត្យាហំ, គហបតិ, វទាមី’’តិ។ ‘‘ពុទ្ធោតិ ត្វំ, គហបតិ, វទេសី’’តិ? ‘‘ពុទ្ធោ ត្យាហំ, គហបតិ, វទាមី’’តិ។ ‘‘ពុទ្ធោតិ ត្វំ, គហបតិ, វទេសី’’តិ? ‘‘ពុទ្ធោ ត្យាហំ, គហបតិ, វទាមី’’តិ។ ‘‘ឃោសោបិ ខោ ឯសោ, គហបតិ, ទុល្លភោ លោកស្មិំ យទិទំ – ពុទ្ធោ ពុទ្ធោតិ។ សក្កា នុ ខោ, គហបតិ, ឥមំ កាលំ តំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិតុំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធ’’ន្តិ? ‘‘អកាលោ ខោ, គហបតិ, ឥមំ កាលំ តំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិតុំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ។ ស្វេទានិ ត្វំ កាលេន តំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិស្សសិ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធ’’ន្តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ – ស្វេទានាហំ កាលេន តំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិស្សាមិ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធន្តិ – ពុទ្ធគតាយ សតិយា និបជ្ជិត្វា រត្តិយា សុទំ តិក្ខត្តុំ វុដ្ឋាសិ បភាតំ មញ្ញមានោ។
Atha kho rājagahako seṭṭhī dāse ca kammakāre ca āṇāpetvā yena anāthapiṇḍiko gahapati tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā anāthapiṇḍikena gahapatinā saddhiṃ paṭisammoditvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājagahakaṃ seṭṭhiṃ anāthapiṇḍiko gahapati etadavoca – ‘‘pubbe kho tvaṃ, gahapati, mayi āgate sabbakiccāni nikkhipitvā mamaññeva saddhiṃ paṭisammodasi. Sodāni tvaṃ vikkhittarūpo dāse ca kammakāre ca āṇāpesi – ‘tena hi, bhaṇe, kālasseva uṭṭhāya yāguyo pacatha, bhattāni pacatha, sūpāni sampādetha, uttaribhaṅgāni sampādethā’ti. Kiṃ nu kho te, gahapati, āvāho vā bhavissati, vivāho vā bhavissati, mahāyañño vā paccupaṭṭhito, rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyenā’’ti? ‘‘Na me, gahapati, āvāho vā bhavissati, nāpi vivāho vā bhavissati, nāpi rājā vā māgadho seniyo bimbisāro nimantito svātanāya saddhiṃ balakāyena; api ca me mahāyañño paccupaṭṭhito; svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Buddhoti tvaṃ, gahapati, vadesī’’ti? ‘‘Buddho tyāhaṃ, gahapati, vadāmī’’ti. ‘‘Ghosopi kho eso, gahapati, dullabho lokasmiṃ yadidaṃ – buddho buddhoti. Sakkā nu kho, gahapati, imaṃ kālaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti? ‘‘Akālo kho, gahapati, imaṃ kālaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamituṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Svedāni tvaṃ kālena taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamissasi arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – svedānāhaṃ kālena taṃ bhagavantaṃ dassanāya upasaṅkamissāmi arahantaṃ sammāsambuddhanti – buddhagatāya satiyā nipajjitvā rattiyā sudaṃ tikkhattuṃ vuṭṭhāsi pabhātaṃ maññamāno.
៣០៥. 3 អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ យេន សិវកទ្វារំ 4 តេនុបសង្កមិ។ អមនុស្សា ទ្វារំ វិវរិំសុ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស នគរម្ហា និក្ខន្តស្ស អាលោកោ អន្តរធាយិ, អន្ធការោ បាតុរហោសិ, ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ ឧទបាទិ; តតោវ បុន និវត្តិតុកាមោ អហោសិ។ អថ ខោ សិវកោ 5 យក្ខោ អន្តរហិតោ សទ្ទមនុស្សាវេសិ –
305.6 Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sivakadvāraṃ 7 tenupasaṅkami. Amanussā dvāraṃ vivariṃsu. Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa nagaramhā nikkhantassa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi; tatova puna nivattitukāmo ahosi. Atha kho sivako 8 yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘សតំ ហត្ថី សតំ អស្សា, សតំ អស្សតរីរថា;
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
សតំ កញ្ញាសហស្សានិ, អាមុក្កមណិកុណ្ឌលា;
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
‘‘អភិក្កម គហបតិ អភិក្កម គហបតិ;
‘‘Abhikkama gahapati abhikkama gahapati;
អភិក្កន្តំ តេ សេយ្យោ នោ បដិក្កន្ត’’ន្តិ។
Abhikkantaṃ te seyyo no paṭikkanta’’nti.
អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស អន្ធការោ អន្តរធាយិ, អាលោកោ បាតុរហោសិ។ យំ អហោសិ ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ សោ បដិប្បស្សម្ភិ។ ទុតិយម្បិ ខោ…បេ.… តតិយម្បិ ខោ…បេ.… អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស អាលោកោ អន្តរធាយិ, អន្ធការោ បាតុរហោសិ, ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ ឧទបាទិ, តតោវ បុន និវត្តិតុកាមោ អហោសិ។ តតិយម្បិ ខោ សិវកោ យក្ខោ អន្តរហិតោ សទ្ទមនុស្សាវេសិ –
Atha kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi, āloko pāturahosi. Yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso so paṭippassambhi. Dutiyampi kho…pe… tatiyampi kho…pe… anāthapiṇḍikassa gahapatissa āloko antaradhāyi, andhakāro pāturahosi, bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi, tatova puna nivattitukāmo ahosi. Tatiyampi kho sivako yakkho antarahito saddamanussāvesi –
‘‘សតំ ហត្ថី សតំ អស្សា, សតំ អស្សតរីរថា;
‘‘Sataṃ hatthī sataṃ assā, sataṃ assatarīrathā;
សតំ កញ្ញាសហស្សានិ, អាមុក្កមណិកុណ្ឌលា;
Sataṃ kaññāsahassāni, āmukkamaṇikuṇḍalā;
ឯកស្ស បទវីតិហារស្ស, កលំ នាគ្ឃន្តិ សោឡសិំ។
Ekassa padavītihārassa, kalaṃ nāgghanti soḷasiṃ.
‘‘អភិក្កម គហបតិ អភិក្កម គហបតិ,
‘‘Abhikkama gahapati abhikkama gahapati,
អភិក្កន្តំ តេ សេយ្យោ នោ បដិក្កន្ត’’ន្តិ។
Abhikkantaṃ te seyyo no paṭikkanta’’nti.
តតិយម្បិ ខោ អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស អន្ធការោ អន្តរធាយិ , អាលោកោ បាតុរហោសិ, យំ អហោសិ ភយំ ឆម្ភិតត្តំ លោមហំសោ, សោ បដិប្បស្សម្ភិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ យេន សីតវនំ តេនុបសង្កមិ។ តេន ខោ បន សមយេន ភគវា រត្តិយា បច្ចូសសមយំ បច្ចុដ្ឋាយ អជ្ឈោកាសេ ចង្កមតិ។ អទ្ទសា ខោ ភគវា អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ទូរតោវ អាគច្ឆន្តំ។ ទិស្វាន ចង្កមា ឱរោហិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ។ និសជ្ជ ខោ ភគវា អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘ឯហិ សុទត្តា’’តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ – នាមេន មំ ភគវា អាលបតីតិ – ហដ្ឋោ ឧទគ្គោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវតោ បាទេសុ សិរសា និបតិត្វា ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘កច្ចិ, ភន្តេ, ភគវា សុខំ សយិត្ថា’’តិ?
Tatiyampi kho anāthapiṇḍikassa gahapatissa andhakāro antaradhāyi , āloko pāturahosi, yaṃ ahosi bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso, so paṭippassambhi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena sītavanaṃ tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya ajjhokāse caṅkamati. Addasā kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna caṅkamā orohitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘ehi sudattā’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – nāmena maṃ bhagavā ālapatīti – haṭṭho udaggo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kacci, bhante, bhagavā sukhaṃ sayitthā’’ti?
យោ ន លិម្បតិ កាមេសុ, សីតិភូតោ និរូបធិ។
Yo na limpati kāmesu, sītibhūto nirūpadhi.
‘‘សព្ពា អាសត្តិយោ ឆេត្វា, វិនេយ្យ ហទយេ ទរំ;
‘‘Sabbā āsattiyo chetvā, vineyya hadaye daraṃ;
ឧបសន្តោ សុខំ សេតិ, សន្តិំ បប្បុយ្យ ចេតសា’’តិ 13។
Upasanto sukhaṃ seti, santiṃ pappuyya cetasā’’ti 14.
អថ ខោ ភគវា អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស អនុបុព្ពិំ កថំ 15 កថេសិ, សេយ្យថិទំ – ទានកថំ សីលកថំ សគ្គកថំ, កាមានំ អាទីនវំ ឱការំ សំកិលេសំ, នេក្ខម្មេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ យទា ភគវា អញ្ញាសិ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ កល្លចិត្តំ មុទុចិត្តំ វិនីវរណចិត្តំ ឧទគ្គចិត្តំ បសន្នចិត្តំ, អថ យា ពុទ្ធានំ សាមុក្កំសិកា ធម្មទេសនា តំ បកាសេសិ – ទុក្ខំ, សមុទយំ, និរោធំ, មគ្គំ។ សេយ្យថាបិ នាម សុទ្ធំ វត្ថំ អបគតកាឡកំ សម្មទេវ រជនំ បដិគ្គណ្ហេយ្យ, ឯវមេវ អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិស្ស តស្មិំយេវ អាសនេ វិរជំ វីតមលំ ធម្មចក្ខុំ ឧទបាទិ – យំ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ, សព្ពំ តំ និរោធធម្មន្តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ទិដ្ឋធម្មោ បត្តធម្មោ វិទិតធម្មោ បរិយោគាឡ្ហធម្មោ តិណ្ណវិចិកិច្ឆោ វិគតកថំកថោ វេសារជ្ជប្បត្តោ អបរប្បច្ចយោ សត្ថុសាសនេ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អភិក្កន្តំ ភន្តេ, អភិក្កន្តំ ភន្តេ! សេយ្យថាបិ, ភន្តេ, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ – ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តីតិ – ឯវមេវំ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯសាហំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាមិ, ធម្មញ្ច, ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ ឧបាសកំ មំ ភគវា ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតំ សរណំ គតំ។ អធិវាសេតុ ច មេ, ភន្តេ, ភគវា ស្វាតនាយ ភត្តំ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេនា’’តិ។ អធិវាសេសិ ភគវា តុណ្ហីភាវេន។
Atha kho bhagavā anāthapiṇḍikassa gahapatissa anupubbiṃ kathaṃ 16 kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ, kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā bhagavā aññāsi anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ kallacittaṃ muducittaṃ vinīvaraṇacittaṃ udaggacittaṃ pasannacittaṃ, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva anāthapiṇḍikassa gahapatissa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhammanti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati diṭṭhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogāḷhadhammo tiṇṇavicikiccho vigatakathaṃkatho vesārajjappatto aparappaccayo satthusāsane bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ bhante, abhikkantaṃ bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti – evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Adhivāsetu ca me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ភគវតោ អធិវាសនំ វិទិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា បក្កាមិ។ អស្សោសិ ខោ រាជគហកោ សេដ្ឋី – ‘‘អនាថបិណ្ឌិកេន កិរ គហបតិនា ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ’’តិ។
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Assosi kho rājagahako seṭṭhī – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti.
៣០៦. អថ ខោ រាជគហកោ សេដ្ឋី អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘តយា កិរ, គហបតិ, ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ។ ត្វញ្ចាសិ អាគន្តុកោ។ ទេមិ តេ, គហបតិ, វេយ្យាយិកំ យេន ត្វំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករេយ្យាសី’’តិ។ ‘‘អលំ, គហបតិ អត្ថិ មេ វេយ្យាយិកំ យេនាហំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករិស្សាមី’’តិ។
306. Atha kho rājagahako seṭṭhī anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ, gahapati atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
អស្សោសិ ខោ រាជគហកោ នេគមោ – ‘‘អនាថបិណ្ឌិកេន កិរ គហបតិនា ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ’’តិ។ អថ ខោ រាជគហកោ នេគមោ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘តយា កិរ, គហបតិ, ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ។ ត្វញ្ចាសិ អាគន្តុកោ។ ទេមិ តេ, គហបតិ, វេយ្យាយិកំ យេន ត្វំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករេយ្យាសី’’តិ។ ‘‘អលំ អយ្យ; អត្ថិ មេ វេយ្យាយិកំ យេនាហំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករិស្សាមី’’តិ។
Assosi kho rājagahako negamo – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. Atha kho rājagahako negamo anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ ayya; atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
អស្សោសិ ខោ រាជា មាគធោ សេនិយោ ពិម្ពិសារោ – ‘‘អនាថបិណ្ឌិកេន កិរ គហបតិនា ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ’’តិ។ អថ ខោ រាជា មាគធោ សេនិយោ ពិម្ពិសារោ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘តយា កិរ, គហបតិ, ស្វាតនាយ ពុទ្ធប្បមុខោ សង្ឃោ និមន្តិតោ។ ត្វញ្ចាសិ អាគន្តុកោ។ ទេមិ តេ, គហបតិ, វេយ្យាយិកំ យេន ត្វំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករេយ្យាសី’’តិ។ ‘‘អលំ ទេវ; អត្ថិ មេ វេយ្យាយិកំ យេនាហំ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស ភត្តំ ករិស្សាមី’’តិ។
Assosi kho rājā māgadho seniyo bimbisāro – ‘‘anāthapiṇḍikena kira gahapatinā svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito’’ti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘tayā kira, gahapati, svātanāya buddhappamukho saṅgho nimantito. Tvañcāsi āgantuko. Demi te, gahapati, veyyāyikaṃ yena tvaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ kareyyāsī’’ti. ‘‘Alaṃ deva; atthi me veyyāyikaṃ yenāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa bhattaṃ karissāmī’’ti.
អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ តស្សា រត្តិយា អច្ចយេន រាជគហកស្ស សេដ្ឋិស្ស និវេសនេ បណីតំ ខាទនីយំ ភោជនីយំ បដិយាទាបេត្វា ភគវតោ កាលំ អារោចាបេសិ – ‘‘កាលោ, ភន្តេ, និដ្ឋិតំ ភត្ត’’ន្តិ។ អថ ខោ ភគវា បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ យេន រាជគហកស្ស សេដ្ឋិស្ស និវេសនំ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេន។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ពុទ្ធប្បមុខំ ភិក្ខុសង្ឃំ បណីតេន ខាទនីយេន ភោជនីយេន សហត្ថា សន្តប្បេត្វា សម្បវារេត្វា, ភគវន្តំ ភុត្តាវិំ ឱនីតបត្តបាណិំ, ឯកមន្តំ និសីទិ ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អធិវាសេតុ មេ, ភន្តេ, ភគវា សាវត្ថិយំ វស្សាវាសំ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេនា’’តិ។ ‘‘សុញ្ញាគារេ ខោ, គហបតិ, តថាគតា អភិរមន្តី’’តិ។ ‘‘អញ្ញាតំ ភគវា, អញ្ញាតំ សុគតា’’តិ។ អថ ខោ ភគវា អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេត្វា សមាទបេត្វា សមុត្តេជេត្វា សម្បហំសេត្វា ឧដ្ឋាយាសនា បក្កាមិ។
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati tassā rattiyā accayena rājagahakassa seṭṭhissa nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena rājagahakassa seṭṭhissa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā, bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ, ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho anāthapiṇḍiko gahapati bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā sāvatthiyaṃ vassāvāsaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. ‘‘Suññāgāre kho, gahapati, tathāgatā abhiramantī’’ti. ‘‘Aññātaṃ bhagavā, aññātaṃ sugatā’’ti. Atha kho bhagavā anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
៣០៧. តេន ខោ បន សមយេន អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ពហុមិត្តោ ហោតិ ពហុសហាយោ អាទេយ្យវាចោ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ រាជគហេ តំ ករណីយំ តីរេត្វា យេន សាវត្ថិ តេន បក្កាមិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ អន្តរាមគ្គេ មនុស្សេ អាណាបេសិ – ‘‘អារាមេ , អយ្យា, ករោថ, វិហារេ បតិដ្ឋាបេថ, ទានានិ បដ្ឋបេថ។ ពុទ្ធោ លោកេ ឧប្បន្នោ។ សោ ច មយា ភគវា និមន្តិតោ ឥមិនា មគ្គេន អាគច្ឆិស្សតី’’តិ។ អថ ខោ តេ មនុស្សា អនាថបិណ្ឌិកេន គហបតិនា ឧយ្យោជិតា អារាមេ អកំសុ, វិហារេ បតិដ្ឋាបេសុំ, ទានានិ បដ្ឋបេសុំ។
307. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati bahumitto hoti bahusahāyo ādeyyavāco. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati rājagahe taṃ karaṇīyaṃ tīretvā yena sāvatthi tena pakkāmi. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati antarāmagge manusse āṇāpesi – ‘‘ārāme , ayyā, karotha, vihāre patiṭṭhāpetha, dānāni paṭṭhapetha. Buddho loke uppanno. So ca mayā bhagavā nimantito iminā maggena āgacchissatī’’ti. Atha kho te manussā anāthapiṇḍikena gahapatinā uyyojitā ārāme akaṃsu, vihāre patiṭṭhāpesuṃ, dānāni paṭṭhapesuṃ.
អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ សាវត្ថិំ គន្ត្វា សមន្តា សាវត្ថិំ អនុវិលោកេសិ – ‘‘កត្ថ នុ ខោ ភគវា វិហរេយ្យ? យំ អស្ស គាមតោ នេវ អតិទូរេ ន អច្ចាសន្នេ, គមនាគមនសម្បន្នំ, អត្ថិកានំ អត្ថិកានំ មនុស្សានំ អភិក្កមនីយំ, ទិវា អប្បាកិណ្ណំ, រត្តិំ អប្បសទ្ទំ, អប្បនិគ្ឃោសំ, វិជនវាតំ, មនុស្សរាហស្សេយ្យកំ, បដិសល្លានសារុប្ប’’ន្តិ។
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati sāvatthiṃ gantvā samantā sāvatthiṃ anuvilokesi – ‘‘kattha nu kho bhagavā vihareyya? Yaṃ assa gāmato neva atidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ, rattiṃ appasaddaṃ, appanigghosaṃ, vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppa’’nti.
អទ្ទសា ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ជេតស្ស កុមារស្ស 17 ឧយ្យានំ – គាមតោ នេវ អតិទូរេ ន អច្ចាសន្នេ, គមនាគមនសម្បន្នំ, អត្ថិកានំ អត្ថិកានំ មនុស្សានំ អភិក្កមនីយំ, ទិវា អប្បាកិណ្ណំ, រត្តិំ អប្បសទ្ទំ, អប្បនិគ្ឃោសំ, វិជនវាតំ, មនុស្សរាហស្សេយ្យកំ, បដិសល្លានសារុប្បំ។ ទិស្វាន យេន ជេតោ កុមារោ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា ជេតំ កុមារំ ឯតទវោច – ‘‘ទេហិ មេ, អយ្យបុត្ត, ឧយ្យានំ អារាមំ កាតុ’’ន្តិ 18។ ‘‘អទេយ្យោ, គហបតិ, អារាមោ អបិ កោដិសន្ថរេនា’’តិ។ ‘‘គហិតោ, អយ្យបុត្ត, អារាមោ’’តិ។ ‘‘ន, គហបតិ, គហិតោ អារាមោ’’តិ។ គហិតោ ន គហិតោតិ វោហារិកេ មហាមត្តេ បុច្ឆិំសុ។ មហាមត្តា ឯវមាហំសុ – ‘‘យតោ តយា , អយ្យបុត្ត, អគ្ឃោ កតោ, គហិតោ អារាមោ’’តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ សកដេហិ ហិរញ្ញំ និព្ពាហាបេត្វា ជេតវនំ កោដិសន្ថរំ សន្ថរាបេសិ។ សកិំ នីហដំ ហិរញ្ញំ ថោកស្ស ឱកាសស្ស កោដ្ឋកសាមន្តា នប្បហោតិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ មនុស្សេ អាណាបេសិ – ‘‘គច្ឆថ, ភណេ, ហិរញ្ញំ អាហរថ; ឥមំ ឱកាសំ សន្ថរិស្សាមា’’តិ។
Addasā kho anāthapiṇḍiko gahapati jetassa kumārassa 19 uyyānaṃ – gāmato neva atidūre na accāsanne, gamanāgamanasampannaṃ, atthikānaṃ atthikānaṃ manussānaṃ abhikkamanīyaṃ, divā appākiṇṇaṃ, rattiṃ appasaddaṃ, appanigghosaṃ, vijanavātaṃ, manussarāhasseyyakaṃ, paṭisallānasāruppaṃ. Disvāna yena jeto kumāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā jetaṃ kumāraṃ etadavoca – ‘‘dehi me, ayyaputta, uyyānaṃ ārāmaṃ kātu’’nti 20. ‘‘Adeyyo, gahapati, ārāmo api koṭisantharenā’’ti. ‘‘Gahito, ayyaputta, ārāmo’’ti. ‘‘Na, gahapati, gahito ārāmo’’ti. Gahito na gahitoti vohārike mahāmatte pucchiṃsu. Mahāmattā evamāhaṃsu – ‘‘yato tayā , ayyaputta, aggho kato, gahito ārāmo’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati sakaṭehi hiraññaṃ nibbāhāpetvā jetavanaṃ koṭisantharaṃ santharāpesi. Sakiṃ nīhaṭaṃ hiraññaṃ thokassa okāsassa koṭṭhakasāmantā nappahoti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati manusse āṇāpesi – ‘‘gacchatha, bhaṇe, hiraññaṃ āharatha; imaṃ okāsaṃ santharissāmā’’ti.
អថ ខោ ជេតស្ស កុមារស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘ន ខោ ឥទំ ឱរកំ ភវិស្សតិ, យថាយំ គហបតិ តាវ ពហុំ ហិរញ្ញំ បរិច្ចជតី’’តិ។ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘អលំ, គហបតិ; មា តំ ឱកាសំ សន្ថរាបេសិ។ ទេហិ មេ ឯតំ ឱកាសំ។ មមេតំ ទានំ ភវិស្សតី’’តិ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ – អយំ ខោ ជេតោ កុមារោ អភិញ្ញាតោ ញាតមនុស្សោ; មហត្ថិកោ ខោ បន ឯវរូបានំ ញាតមនុស្សានំ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ បសាទោតិ – តំ ឱកាសំ ជេតស្ស កុមារស្ស បាទាសិ 21។ អថ ខោ ជេតោ កុមារោ តស្មិំ ឱកាសេ កោដ្ឋកំ មាបេសិ។
Atha kho jetassa kumārassa etadahosi – ‘‘na kho idaṃ orakaṃ bhavissati, yathāyaṃ gahapati tāva bahuṃ hiraññaṃ pariccajatī’’ti. Anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, gahapati; mā taṃ okāsaṃ santharāpesi. Dehi me etaṃ okāsaṃ. Mametaṃ dānaṃ bhavissatī’’ti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati – ayaṃ kho jeto kumāro abhiññāto ñātamanusso; mahatthiko kho pana evarūpānaṃ ñātamanussānaṃ imasmiṃ dhammavinaye pasādoti – taṃ okāsaṃ jetassa kumārassa pādāsi 22. Atha kho jeto kumāro tasmiṃ okāse koṭṭhakaṃ māpesi.
អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ ជេតវនេ វិហារេ ការាបេសិ, បរិវេណានិ ការាបេសិ, កោដ្ឋកេ ការាបេសិ, ឧបដ្ឋានសាលាយោ ការាបេសិ, អគ្គិសាលាយោ ការាបេសិ, កប្បិយកុដិយោ ការាបេសិ, វច្ចកុដិយោ ការាបេសិ, ចង្កមេ ការាបេសិ, ចង្កមនសាលាយោ ការាបេសិ, ឧទបានេ ការាបេសិ, ឧទបានសាលាយោ ការាបេសិ, ជន្តាឃរេ ការាបេសិ, ជន្តាឃរសាលាយោ ការាបេសិ, បោក្ខរណិយោ ការាបេសិ, មណ្ឌបេ ការាបេសិ។
Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati jetavane vihāre kārāpesi, pariveṇāni kārāpesi, koṭṭhake kārāpesi, upaṭṭhānasālāyo kārāpesi, aggisālāyo kārāpesi, kappiyakuṭiyo kārāpesi, vaccakuṭiyo kārāpesi, caṅkame kārāpesi, caṅkamanasālāyo kārāpesi, udapāne kārāpesi, udapānasālāyo kārāpesi, jantāghare kārāpesi, jantāgharasālāyo kārāpesi, pokkharaṇiyo kārāpesi, maṇḍape kārāpesi.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អនាថបិណ្ឌិកវត្ថុកថាវណ្ណនា • Anāthapiṇḍikavatthukathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / វិហារានុជាននកថាវណ្ណនា • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / វិហារានុជាននកថាវណ្ណនា • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
