| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਸਲ਼ਾਯਤਨવਗ੍ਗੋ
5. Saḷāyatanavaggo
੧. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Anāthapiṇḍikovādasuttavaṇṇanā
੩੮੩. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋਤਿ ਅਧਿਮਤ੍ਤਗਿਲਾਨੋ ਮਰਣਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋ। ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ ਕਿਰ ਯਾવ ਪਾਦਾ વਹਿਂਸੁ, ਤਾવ ਦਿવਸੇ ਸਕਿਂ વਾ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਖਣ੍ਡਂ ਅਕਾਸਿ। ਯਤ੍ਤਕਞ੍ਚਸ੍ਸ ਸਤ੍ਥੁ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਤਤ੍ਤਕਂਯੇવ ਮਹਾਥੇਰਾਨਂ। ਸੋ ਅਜ੍ਜ ਗਮਨਪਾਦਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਾਨਸੇਯ੍ਯਂ ਉਪਗਤੋ ਸਾਸਨਂ ਪੇਸੇਤੁਕਾਮੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪੁਰਿਸਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ। ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਸੂਰਿਯਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨવੇਲਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ।
383.Evaṃme sutanti anāthapiṇḍikovādasuttaṃ. Tattha bāḷhagilānoti adhimattagilāno maraṇaseyyaṃ upagato. Āmantesīti gahapatissa kira yāva pādā vahiṃsu, tāva divase sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā buddhupaṭṭhānaṃ akhaṇḍaṃ akāsi. Yattakañcassa satthu upaṭṭhānaṃ ahosi, tattakaṃyeva mahātherānaṃ. So ajja gamanapādassa pacchinnattā anuṭṭhānaseyyaṃ upagato sāsanaṃ pesetukāmo aññataraṃ purisaṃ āmantesi. Tenupasaṅkamīti bhagavantaṃ āpucchitvā sūriyatthaṅgamanavelāya upasaṅkami.
੩੮੪. ਪਟਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਓਸਕ੍ਕਨ੍ਤਿ, ਤਨੁਕਾ ਭવਨ੍ਤਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭਿવਡ੍ਢਨ੍ਤਿ ਓਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ, ਬਲવਤਿਯੋ ਹੋਨ੍ਤਿ।
384.Paṭikkamantīti osakkanti, tanukā bhavanti. Abhikkamantīti abhivaḍḍhanti ottharanti, balavatiyo honti.
ਅਭਿਕ੍ਕਮੋਸਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਨੋ ਪਟਿਕ੍ਕਮੋਤਿ ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਹਿ ਸਮਯੇ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਾ વੇਦਨਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਉਪਰਿવਾਤੇ ਜਲਿਤਗ੍ਗਿ વਿਯ ਹੋਤਿ, ਯਾવ ਉਸ੍ਮਾ ਨ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ, ਤਾવ ਮਹਤਾਪਿ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વੂਪਸਮੇਤੁਂ, ਉਸ੍ਮਾਯ ਪਨ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨਾਯ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ।
Abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamoti yasmiñhi samaye māraṇantikā vedanā uppajjati, uparivāte jalitaggi viya hoti, yāva usmā na pariyādiyati, tāva mahatāpi upakkamena na sakkā vūpasametuṃ, usmāya pana pariyādinnāya vūpasammati.
੩੮੫. ਅਥਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ વੇਦਨਾ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਾ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਬਾਹਿਤੁਂ, ਅવਸੇਸਾ ਕਥਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ, ਧਮ੍ਮਕਥਮਸ੍ਸ ਕਥੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਤਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਚਕ੍ਖੁਂ ਤੀਹਿ ਗਾਹੇਹਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਂ વੇਦਨਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਨ ਚਕ੍ਖੁਂ ਉਪਾਦਿਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਚਕ੍ਖੁਂ ਤੀਹਿ ਗਾਹੇਹਿ ਨ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਨ ਚ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਪਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਨ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਨ ਰੂਪਨ੍ਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਆਯਤਨਰੂਪਂ ਕਥਿਤਂ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਕਾਮਭવਰੂਪਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ।
385. Athāyasmā sāriputto cintesi – ‘‘ayaṃ mahāseṭṭhissa vedanā māraṇantikā, na sakkā paṭibāhituṃ, avasesā kathā niratthakā, dhammakathamassa kathessāmī’’ti. Atha naṃ taṃ kathento tasmātihātiādimāha. Tattha tasmāti yasmā cakkhuṃ tīhi gāhehi gaṇhanto uppannaṃ māraṇantikaṃ vedanaṃ paṭibāhituṃ samattho nāma natthi, tasmā. Na cakkhuṃ upādiyissāmīti cakkhuṃ tīhi gāhehi na gaṇhissāmi. Na ca me cakkhunissitaṃ viññāṇanti viññāṇañcāpi me cakkhunissitaṃ na bhavissati. Na rūpanti heṭṭhā āyatanarūpaṃ kathitaṃ, imasmiṃ ṭhāne sabbampi kāmabhavarūpaṃ kathento evamāha.
੩੮੬. ਨ ਇਧਲੋਕਨ੍ਤਿ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ વਾ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਂ વਾ ਨ ਉਪਾਦਿਯਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਞ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਕਥਿਤਂ। ਨ ਪਰਲੋਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਸੇਸਾ ਪਰਲੋਕਾ ਨਾਮ। ਇਦਂ – ‘‘ਅਸੁਕਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਅਸੁਕਟ੍ਠਾਨੇ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਖਾਦਿਸ੍ਸਾਮਿ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਿ ਨਿવਾਸੇਸ੍ਸਾਮਿ ਪਾਰੁਪਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਯ ਪਹਾਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਉਪਾਦਿਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਨ ਚ ਮੇ ਤਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏવਂ ਤੀਹਿ ਗਾਹੇਹਿ ਪਰਿਮੋਚੇਤ੍વਾ ਥੇਰੋ ਦੇਸਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ।
386.Na idhalokanti vasanaṭṭhānaṃ vā ghāsacchādanaṃ vā na upādiyissāmīti attho. Idañhi paccayesu aparitassanatthaṃ kathitaṃ. Na paralokanti ettha pana manussalokaṃ ṭhapetvā sesā paralokā nāma. Idaṃ – ‘‘asukadevaloke nibbattitvā asukaṭṭhāne bhavissāmi, idaṃ nāma khādissāmi bhuñjissāmi nivāsessāmi pārupissāmī’’ti evarūpāya paritassanāya pahānatthaṃ vuttaṃ. Tampi na upādiyissāmi, na ca me tannissitaṃ viññāṇaṃ bhavissatīti evaṃ tīhi gāhehi parimocetvā thero desanaṃ arahattanikūṭena niṭṭhapesi.
੩੮੭. ਓਲੀਯਸੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਬਜ੍ਝਸਿ ਅਲ੍ਲੀਯਸੀਤਿ। ਇਤਿ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਨਾਮ ਗਹਪਤਿ ਏવਂ ਸਦ੍ਧੋ ਪਸਨ੍ਨੋ ਮਰਣਭਯਸ੍ਸ ਭਾਯਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਕੋ ਨ ਭਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਤਸ੍ਸ ਗਾਲ਼੍ਹਂ ਕਤ੍વਾ ਓવਾਦਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ। ਨ ਚ ਮੇ ਏવਰੂਪੀ ਧਮ੍ਮੀਕਥਾ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾਤਿ ਅਯਂ ਉਪਾਸਕੋ – ‘‘ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਾਪਿ ਮੇ ਏવਰੂਪੀ ਧਮ੍ਮਕਥਾ ਨ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾ’’ਤਿ વਦਤਿ, ਕਿਂ ਸਤ੍ਥਾ ਏવਰੂਪਿ ਸੁਖੁਮਂ ਗਮ੍ਭੀਰਕਥਂ ਨ ਕਥੇਤੀਤਿ? ਨੋ ਨ ਕਥੇਤਿ। ਏવਂ ਪਨ ਛ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾਨਿ ਆਯਤਨਾਨਿ ਛ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਛ વਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯੇ ਛ ਫਸ੍ਸਕਾਯੇ ਛ વੇਦਨਾਕਾਯੇ ਛ ਧਾਤੁਯੋ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰੂਪੇ ਇਧਲੋਕਞ੍ਚ ਪਰਲੋਕਞ੍ਚ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਦਿਟ੍ਠਸੁਤਮੁਤવਿਞ੍ਞਾਤવਸੇਨ ਅਰਹਤ੍ਤੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਕਥਿਤਕਥਾ ਏਤੇਨ ਨ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વਦਤਿ।
387.Olīyasīti attano sampattiṃ disvā ārammaṇesu bajjhasi allīyasīti. Iti āyasmā ānando – ‘‘ayampi nāma gahapati evaṃ saddho pasanno maraṇabhayassa bhāyati, añño ko na bhāyissatī’’ti maññamāno tassa gāḷhaṃ katvā ovādaṃ dento evamāha. Na ca me evarūpī dhammīkathā sutapubbāti ayaṃ upāsako – ‘‘satthu santikāpi me evarūpī dhammakathā na sutapubbā’’ti vadati, kiṃ satthā evarūpi sukhumaṃ gambhīrakathaṃ na kathetīti? No na katheti. Evaṃ pana cha ajjhattikāni āyatanāni cha bāhirāni cha viññāṇakāye cha phassakāye cha vedanākāye cha dhātuyo pañcakkhandhe cattāro arūpe idhalokañca paralokañca dassetvā diṭṭhasutamutaviññātavasena arahatte pakkhipitvā kathitakathā etena na sutapubbā, tasmā evaṃ vadati.
ਅਪਿਚਾਯਂ ਉਪਾਸਕੋ ਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਦਾਨਾਭਿਰਤੋ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਤੁਚ੍ਛਹਤ੍ਥੋ ਨ ਗਤਪੁਬ੍ਬੋ। ਪੁਰੇਭਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯਾਗੁਖਜ੍ਜਕਾਦੀਨਿ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਸਪ੍ਪਿਮਧੁਫਾਣਿਤਾਦੀਨਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ વਾਲਿਕਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਪਰਿવੇਣੇ ਓਕਿਰਾਪੇਤਿ, ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਗੇਹਂ ਗਤੋ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਗਤਿਕੋ ਕਿਰੇਸ ਉਪਾਸਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸਂવਚ੍ਛਰਾਨਿ ਉਪਾਸਕਸ੍ਸ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਦਾਨਕਥਮੇવ ਕਥੇਸਿ – ‘‘ਉਪਾਸਕ, ਇਦਂ ਦਾਨਂ ਨਾਮ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਗਤਮਗ੍ਗੋ, ਮਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਗਤਮਗ੍ਗੋ, ਮਯਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਕਪ੍ਪਾਧਿਕਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯਾਨਿ ਦਾਨਂ ਦਿਨ੍ਨਂ, ਤ੍વਂ ਮਯਾ ਗਤਮਗ੍ਗਮੇવ ਅਨੁਗਚ੍ਛਸੀ’’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਸੇਨਾਪਤਿਆਦਯੋ ਮਹਾਸਾવਕਾਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਤਕਾਲੇ ਦਾਨਕਥਮੇવਸ੍ਸ ਕਥੇਨ੍ਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ਨ ਖੋ ਗਹਪਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਓਦਾਤવਸਨਾਨਂ ਏવਰੂਪੀ ਧਮ੍ਮੀਕਥਾ ਪਟਿਭਾਤੀਤਿ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਗਹਪਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਨਾਮ ਖੇਤ੍ਤવਤ੍ਥੁਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਦਾਸੀਦਾਸਪੁਤ੍ਤਭਰਿਯਾਦੀਸੁ ਤਿਬ੍ਬੋ ਆਲਯੋ ਤਿਬ੍ਬਂ ਨਿਕਨ੍ਤਿਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ , ਤੇਸਂ – ‘‘ਏਤ੍ਥ ਆਲਯੋ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਨਿਕਨ੍ਤਿ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਕਥਾ ਨ ਪਟਿਭਾਤਿ ਨ ਰੁਚ੍ਚਤੀਤਿ।
Apicāyaṃ upāsako dānādhimutto dānābhirato buddhānaṃ santikaṃ gacchanto tucchahattho na gatapubbo. Purebhattaṃ gacchanto yāgukhajjakādīni gāhāpetvā gacchati, pacchābhattaṃ sappimadhuphāṇitādīni. Tasmiṃ asati vālikaṃ gāhāpetvā gandhakuṭipariveṇe okirāpeti, dānaṃ datvā sīlaṃ rakkhitvā gehaṃ gato. Bodhisattagatiko kiresa upāsako, tasmā bhagavā catuvīsati saṃvaccharāni upāsakassa yebhuyyena dānakathameva kathesi – ‘‘upāsaka, idaṃ dānaṃ nāma bodhisattānaṃ gatamaggo, mayhampi gatamaggo, mayā satasahassakappādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni dānaṃ dinnaṃ, tvaṃ mayā gatamaggameva anugacchasī’’ti. Dhammasenāpatiādayo mahāsāvakāpi attano attano santikaṃ āgatakāle dānakathamevassa kathenti. Tenevāha na kho gahapati gihīnaṃ odātavasanānaṃ evarūpī dhammīkathā paṭibhātīti. Idaṃ vuttaṃ hoti – gahapati gihīnaṃ nāma khettavatthuhiraññasuvaṇṇadāsīdāsaputtabhariyādīsu tibbo ālayo tibbaṃ nikantipariyuṭṭhānaṃ , tesaṃ – ‘‘ettha ālayo na kātabbo, nikanti na kātabbā’’ti kathā na paṭibhāti na ruccatīti.
ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿ? ਤੁਸਿਤਭવਨੇ ਕਿਰਸ੍ਸ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਤਿਗਾવੁਤਪ੍ਪਮਾਣਂ ਸੁવਣ੍ਣਕ੍ਖਨ੍ਧਂ વਿਯ વਿਜ੍ਜੋਤਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਉਯ੍ਯਾਨવਿਮਾਨਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਦਿਸ੍વਾ – ‘‘ਮਹਤੀ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥੇ ਕਮ੍ਮਂ ਕਤ’’ਨ੍ਤਿ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤੀਸੁ ਰਤਨੇਸੁ ਅਧਿਕਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਮਿਦਂ ਦੇવਤ੍ਤਂ ਨਾਮ, ਇਮਾਯ ਹਿ ਮੇ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਮੋਦਮਾਨਸ੍ਸ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੋਪਿ ਸਿਯਾ, ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਮ ਜੇਤવਨਸ੍ਸ ਚੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਚ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਚ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਤਥਾ ਅਕਾਸਿ। ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਥ ਖੋ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।
Yena bhagavā tenupasaṅkamīti kasmā upasaṅkami? Tusitabhavane kirassa nibbattamattasseva tigāvutappamāṇaṃ suvaṇṇakkhandhaṃ viya vijjotamānaṃ attabhāvaṃ uyyānavimānādisampattiñca disvā – ‘‘mahatī ayaṃ mayhaṃ sampatti, kiṃ nu kho me manussapathe kammaṃ kata’’nti olokento tīsu ratanesu adhikāraṃ disvā cintesi ‘‘pamādaṭṭhānamidaṃ devattaṃ nāma, imāya hi me sampattiyā modamānassa satisammosopi siyā, handāhaṃ gantvā mama jetavanassa ceva bhikkhusaṅghassa ca tathāgatassa ca ariyamaggassa ca sāriputtattherassa ca vaṇṇaṃ kathetvā tato āgantvā sampattiṃ anubhavissāmī’’ti. So tathā akāsi. Taṃ dassetuṃ atha kho anāthapiṇḍikotiādi vuttaṃ.
ਤਤ੍ਥ ਇਸਿਸਙ੍ਘਨਿਸੇવਿਤਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਨਿਸੇવਿਤਂ। ਏવਂ ਪਠਮਗਾਥਾਯ ਜੇਤવਨਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਂ વਿਜ੍ਜਾ ਚਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਮਗ੍ਗਚੇਤਨਾ। વਿਜ੍ਜਾਤਿ ਮਗ੍ਗਪਞ੍ਞਾ। ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਕੋ ਧਮ੍ਮੋ। ਸੀਲਂ ਜੀવਿਤਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਜੀવਿਤਂ ਉਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਥ વਾ વਿਜ੍ਜਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ। ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾਯਾਮਸਤਿਸਮਾਧਯੋ। ਸੀਲਨ੍ਤਿ વਾਚਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾਜੀવਾ। ਜੀવਿਤਮੁਤ੍ਤਮਨ੍ਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਜੀવਿਤਂ ਨਾਮ ਉਤ੍ਤਮਂ। ਏਤੇਨ ਮਚ੍ਚਾ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਤ੍ਤਾ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ।
Tattha isisaṅghanisevitanti bhikkhusaṅghanisevitaṃ. Evaṃ paṭhamagāthāya jetavanassa vaṇṇaṃ kathetvā idāni ariyamaggassa vaṇṇaṃ kathento kammaṃ vijjā cātiādimāha. Tattha kammanti maggacetanā. Vijjāti maggapaññā. Dhammoti samādhipakkhiko dhammo. Sīlaṃ jīvitamuttamanti sīle patiṭṭhitassa jīvitaṃ uttamanti dasseti. Atha vā vijjāti diṭṭhisaṅkappo. Dhammoti vāyāmasatisamādhayo. Sīlanti vācākammantājīvā. Jīvitamuttamanti etasmiṃ sīle patiṭṭhitassa jīvitaṃ nāma uttamaṃ. Etena maccā sujjhantīti etena aṭṭhaṅgikena maggena sattā visujjhanti.
ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨ ਗੋਤ੍ਤਧਨੇਹਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਯੋਨਿਸੋ વਿਚਿਨੇ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਪਾਯੇਨ ਸਮਾਧਿਪਕ੍ਖਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ વਿਚਿਨੇਯ੍ਯ। ਏવਂ ਤਤ੍ਥ વਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏવਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ । ਅਥ વਾ ਯੋਨਿਸੋ વਿਚਿਨੇ ਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਂ વਿਚਿਨੇਯ੍ਯ। ਏવਂ ਤਤ੍ਥ વਿਸੁਜ੍ਝਤੀਤਿ ਏવਂ ਤੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਸਚ੍ਚੇਸੁ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ।
Tasmāti yasmā maggena sujjhanti, na gottadhanehi, tasmā. Yoniso vicine dhammanti upāyena samādhipakkhiyaṃ dhammaṃ vicineyya. Evaṃ tattha visujjhatīti evaṃ tasmiṃ ariyamagge visujjhati . Atha vā yoniso vicine dhammanti upāyena pañcakkhandhadhammaṃ vicineyya. Evaṃ tattha visujjhatīti evaṃ tesu catūsu saccesu visujjhati.
ਇਦਾਨਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ વਣ੍ਣਂ ਕਥੇਨ੍ਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾਤਿ ਅવਧਾਰਣવਚਨਂ। ਏਤੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਦੀਹਿ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋવ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ વਦਤਿ। ਉਪਸਮੇਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਉਪਸਮੇਨ। ਪਾਰਙ੍ਗਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋ। ਯੋ ਕੋਚਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਤ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਏਤਾવਪਰਮੋ ਸਿਯਾ, ਨ ਥੇਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰੋ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥੀਤਿ વਦਤਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Idāni sāriputtattherassa vaṇṇaṃ kathento sāriputto vātiādimāha. Tattha sāriputto vāti avadhāraṇavacanaṃ. Etehi paññādīhi sāriputtova seyyoti vadati. Upasamenāti kilesaupasamena. Pāraṅgatoti nibbānaṃ gato. Yo koci nibbānaṃ patto bhikkhu, so etāvaparamo siyā, na therena uttaritaro nāma atthīti vadati. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Anāthapiṇḍikovādasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੧. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Anāthapiṇḍikovādasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੧. ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕੋવਾਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Anāthapiṇḍikovādasuttavaṇṇanā
