Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā

    ఆణత్తికథావణ్ణనా

    Āṇattikathāvaṇṇanā

    ౧౨౧. ఆణత్తికథాయం అసమ్మోహత్థన్తి యస్మా సఙ్కేతకమ్మనిమిత్తకమ్మాని కరోన్తో న కేవలం పురేభత్తాదికాలసఙ్కేతకమ్మం అక్ఖినిఖణనాదినిమిత్తకమ్మమేవ వా కరోతి, అథ ఖో ఏవంవణ్ణసణ్ఠానభణ్డం గణ్హాతి, భణ్డనియమమ్పి కరోతి, త్వం ఇత్థన్నామస్స పావద, సో అఞ్ఞస్స పావదతూతిఆదినా పుగ్గలపటిపాటియా చ ఆణాపేతి, తస్మా పుబ్బణ్హాదికాలవసేన అక్ఖినిఖణనాదికిరియావసేన భణ్డపుగ్గలపటిపాటివసేన చ ఆణత్తే ఏతేసు సఙ్కేతకమ్మనిమిత్తకమ్మేసు విసఙ్కేతా విసఙ్కేతభావే సమ్మోహో జాయతి, తదపగమేన అసమ్మోహత్థం. యం ఆణాపకేన నిమిత్తసఞ్ఞం కత్వా వుత్తన్తి పుబ్బణ్హాదీసు అక్ఖినిఖణనాదీసు వా గహణత్థం ఆణాపేన్తేన ఈదిసవణ్ణసణ్ఠానాదియుత్తం గణ్హాతి ఏవం గహణస్స నిమిత్తభూతసఞ్ఞాణం కత్వా యం భణ్డం వుత్తం. అయం యుత్తి సబ్బత్థాతి హేట్ఠా వుత్తేసు ఉపరి వక్ఖమానేసు చ సబ్బత్థ ఆణత్తిప్పసఙ్గేసు ఆణత్తిక్ఖణేయేవ పారాజికాదీనం భావసఙ్ఖాతా వినయయుత్తి, సా చ ఆణత్తస్స కిరియానిట్ఠాపనక్ఖణే ఆణాపకస్స పయోగే థేయ్యచిత్తానం అభావా ఆణత్తిక్ఖణే ఏకా ఏవ ఆపత్తి హోతీతి ఏవం ఉపపత్తియా పవత్తత్తా యుత్తీతి వుత్తా. ‘‘మూలట్ఠస్స థుల్లచ్చయ’’న్తి వుత్తత్తా సఙ్ఘరక్ఖితేన పటిగ్గహితేపి బుద్ధరక్ఖితధమ్మరక్ఖితానం దుక్కటమేవ, కస్మా పనేత్థ ఆచరియస్స థుల్లచ్చయన్తి ఆహ ‘‘మహాజనో హీ’’తిఆది. మహాజనోతి చ బుద్ధరక్ఖితధమ్మరక్ఖితసఙ్ఘరక్ఖితే సన్ధాయ వుత్తం. మూలట్ఠస్సేవ దుక్కటన్తి బుద్ధరక్ఖితస్స దుక్కటం. ఇదఞ్చ మూలట్ఠస్స థుల్లచ్చయాభావదస్సనత్థం పఠమం ఆణత్తిక్ఖణే దుక్కటం సన్ధాయ వుత్తం, న పన సఙ్ఘరక్ఖితస్స పటిగ్గహణపచ్చయా పున దుక్కటసమ్భవం సన్ధాయ. న హి సో ఏకపయోగేన దుక్కటద్వయం ఆపజ్జతి. కేచి పన ‘‘విసఙ్కేతత్తా పాళియం ‘మూలట్ఠస్సా’తి అవత్వా ‘పటిగ్గణ్హాతి, ఆపత్తి దుక్కటస్సా’తి సామఞ్ఞేన వుత్తత్తా ఇదం సఙ్ఘరక్ఖితస్స దుక్కటం సన్ధాయ వుత్త’’న్తి వదన్తి, తం కిఞ్చాపి అట్ఠకథాయ న సమేతి, పాళితో పన యుత్తం వియ దిస్సతి. న హి తస్స పటిగ్గహణప్పయోగే అనాపత్తి హోతీతి. ఇమినావ హేట్ఠా ఆగతవారేసుపి పటిగ్గణ్హన్తానం దుక్కటం వేదితబ్బం. ‘‘పణ్ణే వా సిలాదీసు వా ‘చోరియం కాతబ్బ’న్తి లిఖిత్వా ఠపితే పారాజికమేవా’’తి కేచి వదన్తి, తం పన ‘‘అసుకస్స గేహే భణ్డ’’న్తి ఏవం నియమేత్వా లిఖితే యుజ్జతి, న అనియమేత్వా లిఖితేతి వీమంసితబ్బం. మగ్గానన్తరఫలసదిసాతి ఇమినా యథా అరియపుగ్గలానం మగ్గానన్తరే ఫలే ఉప్పన్నే కిలేసపటిప్పస్సద్ధిపరియోసానం భావనాకిచ్చం నిప్ఫన్నం నామ హోతి, ఏవమేతిస్సా అత్థసాధకచేతనాయ ఉప్పన్నాయ ఆణత్తికిచ్చం నిప్ఫన్నమేవాతి దస్సేతి, తేనాహ ‘‘తస్మా అయం ఆణత్తిక్ఖణేయేవ పారాజికో’’తి, ఆణత్తివచీపయోగసముట్ఠాపకచేతనాక్ఖణేయేవ పారాజికో హోతీతి అత్థో.

    121. Āṇattikathāyaṃ asammohatthanti yasmā saṅketakammanimittakammāni karonto na kevalaṃ purebhattādikālasaṅketakammaṃ akkhinikhaṇanādinimittakammameva vā karoti, atha kho evaṃvaṇṇasaṇṭhānabhaṇḍaṃ gaṇhāti, bhaṇḍaniyamampi karoti, tvaṃ itthannāmassa pāvada, so aññassa pāvadatūtiādinā puggalapaṭipāṭiyā ca āṇāpeti, tasmā pubbaṇhādikālavasena akkhinikhaṇanādikiriyāvasena bhaṇḍapuggalapaṭipāṭivasena ca āṇatte etesu saṅketakammanimittakammesu visaṅketā visaṅketabhāve sammoho jāyati, tadapagamena asammohatthaṃ. Yaṃ āṇāpakena nimittasaññaṃ katvā vuttanti pubbaṇhādīsu akkhinikhaṇanādīsu vā gahaṇatthaṃ āṇāpentena īdisavaṇṇasaṇṭhānādiyuttaṃ gaṇhāti evaṃ gahaṇassa nimittabhūtasaññāṇaṃ katvā yaṃ bhaṇḍaṃ vuttaṃ. Ayaṃ yutti sabbatthāti heṭṭhā vuttesu upari vakkhamānesu ca sabbattha āṇattippasaṅgesu āṇattikkhaṇeyeva pārājikādīnaṃ bhāvasaṅkhātā vinayayutti, sā ca āṇattassa kiriyāniṭṭhāpanakkhaṇe āṇāpakassa payoge theyyacittānaṃ abhāvā āṇattikkhaṇe ekā eva āpatti hotīti evaṃ upapattiyā pavattattā yuttīti vuttā. ‘‘Mūlaṭṭhassa thullaccaya’’nti vuttattā saṅgharakkhitena paṭiggahitepi buddharakkhitadhammarakkhitānaṃ dukkaṭameva, kasmā panettha ācariyassa thullaccayanti āha ‘‘mahājano hī’’tiādi. Mahājanoti ca buddharakkhitadhammarakkhitasaṅgharakkhite sandhāya vuttaṃ. Mūlaṭṭhasseva dukkaṭanti buddharakkhitassa dukkaṭaṃ. Idañca mūlaṭṭhassa thullaccayābhāvadassanatthaṃ paṭhamaṃ āṇattikkhaṇe dukkaṭaṃ sandhāya vuttaṃ, na pana saṅgharakkhitassa paṭiggahaṇapaccayā puna dukkaṭasambhavaṃ sandhāya. Na hi so ekapayogena dukkaṭadvayaṃ āpajjati. Keci pana ‘‘visaṅketattā pāḷiyaṃ ‘mūlaṭṭhassā’ti avatvā ‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’ti sāmaññena vuttattā idaṃ saṅgharakkhitassa dukkaṭaṃ sandhāya vutta’’nti vadanti, taṃ kiñcāpi aṭṭhakathāya na sameti, pāḷito pana yuttaṃ viya dissati. Na hi tassa paṭiggahaṇappayoge anāpatti hotīti. Imināva heṭṭhā āgatavāresupi paṭiggaṇhantānaṃ dukkaṭaṃ veditabbaṃ. ‘‘Paṇṇe vā silādīsu vā ‘coriyaṃ kātabba’nti likhitvā ṭhapite pārājikamevā’’ti keci vadanti, taṃ pana ‘‘asukassa gehe bhaṇḍa’’nti evaṃ niyametvā likhite yujjati, na aniyametvā likhiteti vīmaṃsitabbaṃ. Maggānantaraphalasadisāti iminā yathā ariyapuggalānaṃ maggānantare phale uppanne kilesapaṭippassaddhipariyosānaṃ bhāvanākiccaṃ nipphannaṃ nāma hoti, evametissā atthasādhakacetanāya uppannāya āṇattikiccaṃ nipphannamevāti dasseti, tenāha ‘‘tasmā ayaṃ āṇattikkhaṇeyeva pārājiko’’ti, āṇattivacīpayogasamuṭṭhāpakacetanākkhaṇeyeva pārājiko hotīti attho.

    ఆణత్తికథావణ్ణనానయో నిట్ఠితో.

    Āṇattikathāvaṇṇanānayo niṭṭhito.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౨. దుతియపారాజికం • 2. Dutiyapārājikaṃ

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ఆణత్తికథావణ్ణనా • Āṇattikathāvaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / భూమట్ఠకథాదివణ్ణనా • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact