| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಆಣತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Āṇattikathāvaṇṇanā
೧೨೧. ಆಣತ್ತಿಕಥಾಯಂ ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥನ್ತಿ ಯಸ್ಮಾ ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಏಕೋ ಪುರೇಭತ್ತಾದೀಸು ವಾ ಅಕ್ಖಿನಿಖಣನಾದೀನಿ ವಾ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಗಣ್ಹಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಏಕೋ ಗಹೇತಬ್ಬಭಣ್ಡನಿಸ್ಸಿತಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಪುರೇಭತ್ತಂ ಏವಂವಣ್ಣಸಣ್ಠಾನಂ ಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಾ’’ತಿ ವದತಿ, ಏಕೋ ‘‘ತ್ವಂ ಇತ್ಥನ್ನಾಮಸ್ಸ ಪಾವದ, ಸೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಪಾವದತೂ’’ತಿಆದಿನಾ ಪುಗ್ಗಲಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಚ ಆಣಾಪೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಕಾಲವಸೇನ ಕಿರಿಯಾವಸೇನ ಭಣ್ಡವಸೇನ ಪುಗ್ಗಲವಸೇನ ಚ ಆಣತ್ತೇ ವಿಸಙ್ಕೇತಾವಿಸಙ್ಕೇತವಸೇನ ಏತೇಸು ಸಙ್ಕೇತಕಮ್ಮನಿಮಿತ್ತಕಮ್ಮೇಸು ಅಸಮ್ಮೋಹತ್ಥಂ। ನಿಮಿತ್ತಸಞ್ಞಂ ಕತ್ವಾತಿ ‘‘ಈದಿಸಂ ನಾಮ ಭಣ್ಡ’’ನ್ತಿ ವಣ್ಣಸಣ್ಠಾನಾದಿವಸೇನ ಗಹಣಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಭೂತಂ ಸಞ್ಞಾಣಂ ಕತ್ವಾ।
121. Āṇattikathāyaṃ asammohatthanti yasmā saṅketakammanimittakammāni karonto eko purebhattādīsu vā akkhinikhaṇanādīni vā disvā ‘‘gaṇhā’’ti vadati, eko gahetabbabhaṇḍanissitaṃ katvā ‘‘purebhattaṃ evaṃvaṇṇasaṇṭhānaṃ bhaṇḍaṃ gaṇhā’’ti vadati, eko ‘‘tvaṃ itthannāmassa pāvada, so aññassa pāvadatū’’tiādinā puggalapaṭipāṭiyā ca āṇāpeti, tasmā kālavasena kiriyāvasena bhaṇḍavasena puggalavasena ca āṇatte visaṅketāvisaṅketavasena etesu saṅketakammanimittakammesu asammohatthaṃ. Nimittasaññaṃ katvāti ‘‘īdisaṃ nāma bhaṇḍa’’nti vaṇṇasaṇṭhānādivasena gahaṇassa nimittabhūtaṃ saññāṇaṃ katvā.
ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ದುತಿಯೋ ತತಿಯಸ್ಸ, ತತಿಯೋ ಚತುತ್ಥಸ್ಸಾತಿ ಏವಂ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಚೇ ವದನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಸಚೇ ಪನ ದುತಿಯೋ ಚತುತ್ಥಸ್ಸ ಆರೋಚೇತಿ, ನ ಯಥಾಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಆಣತ್ತಿ ಗತಾತಿ ನೇವತ್ಥಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ಪಠಮಂ ವುತ್ತದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತಿ। ತದೇವ ಹೋತೀತಿ ಭಣ್ಡಗ್ಗಹಣಂ ವಿನಾ ಕೇವಲಂ ಸಾಸನಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಣಮತ್ತಸ್ಸೇವ ಸಿದ್ಧತ್ತಾ ತದೇವ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತಿ , ನ ದುಕ್ಕಟಂ ನಾಪಿ ಪಾರಾಜಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಈದಿಸೇಸು ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನೇಸು।
Yathādhippāyaṃ gacchatīti dutiyo tatiyassa, tatiyo catutthassāti evaṃ paṭipāṭiyā ce vadantīti vuttaṃ hoti. Sace pana dutiyo catutthassa āroceti, na yathādhippāyaṃ āṇatti gatāti nevatthi thullaccayaṃ, paṭhamaṃ vuttadukkaṭameva hoti. Tadeva hotīti bhaṇḍaggahaṇaṃ vinā kevalaṃ sāsanappaṭiggahaṇamattasseva siddhattā tadeva thullaccayaṃ hoti , na dukkaṭaṃ nāpi pārājikanti attho. Sabbatthāti īdisesu sabbaṭṭhānesu.
ತೇಸಮ್ಪಿ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಆರೋಚನಪಚ್ಚಯಾ ದುಕ್ಕಟಂ। ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮತ್ತೇತಿ ಏತ್ಥ ಅವಸ್ಸಂ ಚೇ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತಿ, ತತೋ ಪುಬ್ಬೇವ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ, ನ ಪನ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಕಸ್ಮಾ ಪನಸ್ಸ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯನ್ತಿ ಆಹ – ‘‘ಮಹಾಜನೋ ಹಿ ತೇನ ಪಾಪೇ ನಿಯೋಜಿತೋ’’ತಿ।
Tesampi dukkaṭanti ārocanapaccayā dukkaṭaṃ. Paṭiggahitamatteti ettha avassaṃ ce paṭiggaṇhāti, tato pubbeva ācariyassa thullaccayaṃ, na pana paṭiggahiteti daṭṭhabbaṃ. Kasmā panassa thullaccayanti āha – ‘‘mahājano hi tena pāpe niyojito’’ti.
ಮೂಲಟ್ಠಸ್ಸೇವ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಅಯಂ ತಾವ ಅಟ್ಠಕಥಾನಯೋ, ಆಚರಿಯಾ ಪನ ‘‘ವಿಸಙ್ಕೇತತ್ತಾ ಏವ ಮೂಲಟ್ಠಸ್ಸಾತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಅವುತ್ತತ್ತಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸೇವ ತಂ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ, ಇಮಿನಾವ ಹೇಟ್ಠಾ ಆಗತವಾರೇಸುಪಿ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಾನಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ದುಕ್ಕಟಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ, ತಂ ಪನ ತತ್ಥ ಓಕಾಸಾಭಾವತೋ ಅವತ್ವಾ ಇಧ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಿ।
Mūlaṭṭhasseva dukkaṭanti ayaṃ tāva aṭṭhakathānayo, ācariyā pana ‘‘visaṅketattā eva mūlaṭṭhassāti pāḷiyaṃ avuttattā paṭiggaṇhantasseva taṃ dukkaṭaṃ vuttaṃ, imināva heṭṭhā āgatavāresupi paṭiggaṇhantānaṃ paṭiggahaṇe dukkaṭaṃ veditabbaṃ, taṃ pana tattha okāsābhāvato avatvā idha vutta’’nti vadanti.
ಏವಂ ಪುನ ಆಣತ್ತಿಯಾಪಿ ದುಕ್ಕಟಮೇವ ಹೋತೀತಿ ಪಠಮಂ ಅತ್ಥಸಾಧಕತ್ತಾಭಾವತೋ ವುತ್ತಂ। ಆಣತ್ತಿಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕೋತಿ ಮಗ್ಗಾನನ್ತರಫಲಂ ವಿಯ ಅತ್ಥಸಾಧಿಕಾಣತ್ತಿಚೇತನಾಕ್ಖಣೇಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕೋ। ಬಧಿರತಾಯಾತಿ ಉಚ್ಚಂ ಭಣನ್ತೋ ಬಧಿರತಾಯ ವಾ ನ ಸಾವೇತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ‘‘ಆಣತ್ತೋ ಅಹಂ ತಯಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಾರೇ ಪುನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಾಭಾವೇನ ಅತ್ಥಸಾಧಕತ್ತಾಭಾವತೋ ಮೂಲಟ್ಠಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ। ‘‘ಪಣ್ಣೇ ವಾ ಸಿಲಾಯ ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ‘ಚೋರಿಯಂ ಕಾತಬ್ಬ’ನ್ತಿ ಲಿಖಿತ್ವಾ ಠಪಿತೇ ಪಾರಾಜಿಕಮೇವಾ’’ತಿ ತೀಸುಪಿ ಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ವುತ್ತಂ। ತಂ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಅದಿನ್ನಾದಾನತೋ ಪರಿಯಾಯಕಥಾಯ ಮುಚ್ಚತಿ, ತಸ್ಮಾ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಯದಿ ಪನ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಮಿಂ ನಾಮ ಠಾನೇ ಅಸುಕಂ ನಾಮ ಭಣ್ಡಂ ಠಿತಂ, ತಂ ಅವಹರಾ’’ತಿ ಪಣ್ಣೇ ಲಿಖಿತ್ವಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಪೇಸೇತಿ, ಸೋ ಚೇ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಅವಹರತಿ, ಆಣತ್ತಿಯಾ ಅವಹಟಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಯುತ್ತಂ ಆಣಾಪಕಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕಂ।
Evaṃ puna āṇattiyāpi dukkaṭameva hotīti paṭhamaṃ atthasādhakattābhāvato vuttaṃ. Āṇattikkhaṇeyeva pārājikoti maggānantaraphalaṃ viya atthasādhikāṇatticetanākkhaṇeyeva pārājiko. Badhiratāyāti uccaṃ bhaṇanto badhiratāya vā na sāvetīti vuttaṃ hoti. ‘‘Āṇatto ahaṃ tayā’’ti imasmiṃ vāre puna paṭikkhipitabbābhāvena atthasādhakattābhāvato mūlaṭṭhassa natthi pārājikaṃ. ‘‘Paṇṇe vā silāya vā yattha katthaci ‘coriyaṃ kātabba’nti likhitvā ṭhapite pārājikamevā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Taṃ pana yasmā adinnādānato pariyāyakathāya muccati, tasmā vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Yadi pana ‘‘asukasmiṃ nāma ṭhāne asukaṃ nāma bhaṇḍaṃ ṭhitaṃ, taṃ avaharā’’ti paṇṇe likhitvā kassaci peseti, so ce taṃ bhaṇḍaṃ avaharati, āṇattiyā avahaṭaṃ nāma hotīti yuttaṃ āṇāpakassa pārājikaṃ.
ಆಣತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Āṇattikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಭೂಮಟ್ಠಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಆಣತ್ತಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Āṇattikathāvaṇṇanā
