Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්දපඤ්හපාළි • Milindapañhapāḷi |
8. අනවසෙසසික්ඛාපදපඤ්හො
8. Anavasesasikkhāpadapañho
8. ‘‘භන්තෙ නාගසෙන, යෙ තෙ අහෙසුං තිකිච්ඡකානං පුබ්බකා ආචරියා සෙය්යථිදං, නාරදො ධම්මන්තරී 1 අඞ්ගිරසො කපිලො කණ්ඩරග්ගි සාමො අතුලො පුබ්බකච්චායනො, සබ්බෙපෙතෙ ආචරියා සකිං යෙව රොගුප්පත්තිඤ්ච නිදානඤ්ච සභාවඤ්ච සමුට්ඨානඤ්ච තිකිච්ඡඤ්ච කිරියඤ්ච සිද්ධාසිද්ධඤ්ච සබ්බං තං 2 නිරවසෙසං ජානිත්වා ‘ඉමස්මිං කායෙ එත්තකා රොගා උප්පජ්ජිස්සන්තී’ති එකප්පහාරෙන කලාපග්ගාහං කරිත්වා සුත්තං බන්ධිංසු, අසබ්බඤ්ඤුනො එතෙ සබ්බෙ, කිස්ස පන තථාගතො සබ්බඤ්ඤූ සමානො අනාගතං කිරියං බුද්ධඤාණෙන ජානිත්වා ‘එත්තකෙ නාම වත්ථුස්මිං එත්තකං නාම සික්ඛාපදං පඤ්ඤපෙතබ්බං භවිස්සතී’ති පරිච්ඡින්දිත්වා අනවසෙසතො සික්ඛාපදං න පඤ්ඤපෙසි, උප්පන්නුප්පන්නෙ වත්ථුස්මිං අයසෙ පාකටෙ දොසෙ විත්ථාරිකෙ පුථුගතෙ උජ්ඣායන්තෙසු මනුස්සෙසු තස්මිං තස්මිං කාලෙ සාවකානං සික්ඛාපදං පඤ්ඤපෙසී’’ති?
8. ‘‘Bhante nāgasena, ye te ahesuṃ tikicchakānaṃ pubbakā ācariyā seyyathidaṃ, nārado dhammantarī 3 aṅgiraso kapilo kaṇḍaraggi sāmo atulo pubbakaccāyano, sabbepete ācariyā sakiṃ yeva roguppattiñca nidānañca sabhāvañca samuṭṭhānañca tikicchañca kiriyañca siddhāsiddhañca sabbaṃ taṃ 4 niravasesaṃ jānitvā ‘imasmiṃ kāye ettakā rogā uppajjissantī’ti ekappahārena kalāpaggāhaṃ karitvā suttaṃ bandhiṃsu, asabbaññuno ete sabbe, kissa pana tathāgato sabbaññū samāno anāgataṃ kiriyaṃ buddhañāṇena jānitvā ‘ettake nāma vatthusmiṃ ettakaṃ nāma sikkhāpadaṃ paññapetabbaṃ bhavissatī’ti paricchinditvā anavasesato sikkhāpadaṃ na paññapesi, uppannuppanne vatthusmiṃ ayase pākaṭe dose vitthārike puthugate ujjhāyantesu manussesu tasmiṃ tasmiṃ kāle sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññapesī’’ti?
‘‘ඤාතමෙතං, මහාරාජ, තථාගතස්ස ‘ඉමස්මිං සමයෙ ඉමෙසු මනුස්සෙසු සාධිකං දියඩ්ඪසික්ඛාපදසතං පඤ්ඤපෙතබ්බං භවිස්සතී’ති, අපි ච තථාගතස්ස එවං අහොසි ‘සචෙ ඛො අහං සාධිකං දියඩ්ඪසික්ඛාපදසතං එකප්පහාරං පඤ්ඤපෙස්සාමි, මහාජනො සන්තාසමාපජ්ජිස්සති ‘බහුකං ඉධ රක්ඛිතබ්බං, දුක්කරං වත භො සමණස්ස ගොතමස්ස සාසනෙ පබ්බජිතු’න්ති, පබ්බජිතුකාමාපි න පබ්බජිස්සන්ති, වචනඤ්ච මෙ න සද්දහිස්සන්ති, අසද්දහන්තා තෙ මනුස්සා අපායගාමිනො භවිස්සන්න-ති උප්පන්නුප්පන්නෙ වත්ථුස්මිං ධම්මදෙසනාය විඤ්ඤාපෙත්වා පාකටෙ දොසෙ සික්ඛාපදං පඤ්ඤපෙස්සාමී’’’ති. ‘‘අච්ඡරියං, භන්තෙ නාගසෙන, බුද්ධානං, අබ්භුතං, භන්තෙ නාගසෙන, බුද්ධානං, යාව මහන්තං තථාගතස්ස සබ්බඤ්ඤුතඤාණං, එවමෙතං, භන්තෙ නාගසෙන, සුනිද්දිට්ඨො එසො අත්ථො තථාගතෙන, ‘බහුකං ඉධ සික්ඛිතබ්බ’න්ති සුත්වා සත්තානං සන්තාසො උප්පජ්ජෙය්ය, එකොපි ජිනසාසනෙ න පබ්බජෙය්ය, එවමෙතං තථා සම්පටිච්ඡාමී’’ති.
‘‘Ñātametaṃ, mahārāja, tathāgatassa ‘imasmiṃ samaye imesu manussesu sādhikaṃ diyaḍḍhasikkhāpadasataṃ paññapetabbaṃ bhavissatī’ti, api ca tathāgatassa evaṃ ahosi ‘sace kho ahaṃ sādhikaṃ diyaḍḍhasikkhāpadasataṃ ekappahāraṃ paññapessāmi, mahājano santāsamāpajjissati ‘bahukaṃ idha rakkhitabbaṃ, dukkaraṃ vata bho samaṇassa gotamassa sāsane pabbajitu’nti, pabbajitukāmāpi na pabbajissanti, vacanañca me na saddahissanti, asaddahantā te manussā apāyagāmino bhavissanna-ti uppannuppanne vatthusmiṃ dhammadesanāya viññāpetvā pākaṭe dose sikkhāpadaṃ paññapessāmī’’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, bhante nāgasena, buddhānaṃ, abbhutaṃ, bhante nāgasena, buddhānaṃ, yāva mahantaṃ tathāgatassa sabbaññutañāṇaṃ, evametaṃ, bhante nāgasena, suniddiṭṭho eso attho tathāgatena, ‘bahukaṃ idha sikkhitabba’nti sutvā sattānaṃ santāso uppajjeyya, ekopi jinasāsane na pabbajeyya, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
අනවසෙසසික්ඛාපදපඤ්හො අට්ඨමො.
Anavasesasikkhāpadapañho aṭṭhamo.
Footnotes: