Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
३. अन्धकविन्दसुत्तवण्णना
3. Andhakavindasuttavaṇṇanā
१८४. ततिये अन्धकविन्दन्ति एवंनामकं गामं। उपसङ्कमीति ‘‘सत्था इदानिपि वीरियं करोति पधानमनुयुञ्जति, गच्छामिस्स सन्तिके ठत्वा सासनानुच्छविकं वीरियपटिसंयुत्तं गाथं वक्खामी’’ति उपसङ्कमि।
184. Tatiye andhakavindanti evaṃnāmakaṃ gāmaṃ. Upasaṅkamīti ‘‘satthā idānipi vīriyaṃ karoti padhānamanuyuñjati, gacchāmissa santike ṭhatvā sāsanānucchavikaṃ vīriyapaṭisaṃyuttaṃ gāthaṃ vakkhāmī’’ti upasaṅkami.
पन्तानीति जनतं अतिक्कमित्वा मनुस्सानं अनुपचारे ठितानि। संयोजनविप्पमोक्खाति तानि च सेनासनानि सेवमानो न चीवरादीनं अत्थाय सेवेय्य, अथ खो दससंयोजनविप्पमोक्खत्थाय चरेय्य। सङ्घे वसेति तेसु सेनासनेसु रतिं अलभन्तो उपट्ठाकादीनं चित्तानुरक्खणत्थं गद्रभपिट्ठे रजं विय उप्पतन्तो अरञ्ञे अचरित्वा सङ्घमज्झे वसेय्य। रक्खितत्तो सतीमाति तत्थ च वसन्तो सगवचण्डो गोणो विय सब्रह्मचारिनो अविज्झन्तो अघट्टेन्तो रक्खितत्तो सतिपट्ठानपरायणो हुत्वा वसेय्य।
Pantānīti janataṃ atikkamitvā manussānaṃ anupacāre ṭhitāni. Saṃyojanavippamokkhāti tāni ca senāsanāni sevamāno na cīvarādīnaṃ atthāya seveyya, atha kho dasasaṃyojanavippamokkhatthāya careyya. Saṅghe vaseti tesu senāsanesu ratiṃ alabhanto upaṭṭhākādīnaṃ cittānurakkhaṇatthaṃ gadrabhapiṭṭhe rajaṃ viya uppatanto araññe acaritvā saṅghamajjhe vaseyya. Rakkhitatto satīmāti tattha ca vasanto sagavacaṇḍo goṇo viya sabrahmacārino avijjhanto aghaṭṭento rakkhitatto satipaṭṭhānaparāyaṇo hutvā vaseyya.
इदानि सङ्घे वसमानस्स भिक्खुनो भिक्खाचारवत्तं आचिक्खन्तो कुलाकुलन्तिआदिमाह। तत्थ पिण्डिकाय चरन्तोति पिण्डत्थाय चरमानो। सेवेथ पन्तानि सेनासनानीति सङ्घमज्झं ओतरित्वा वसमानोपि धुरपरिवेणे तालनाळिकेरआदीनि रोपेत्वा उपट्ठाकादिसंसट्ठो न वसेय्य, चित्तकल्लतं पन जनेत्वा चित्तं हासेत्वा तोसेत्वा पुन पन्तसेनासने वसेय्याति अरञ्ञस्सेव वण्णं कथेति। भयाति वट्टभयतो। अभयेति निब्बाने। विमुत्तोति अधिमुत्तो हुत्वा वसेय्य।
Idāni saṅghe vasamānassa bhikkhuno bhikkhācāravattaṃ ācikkhanto kulākulantiādimāha. Tattha piṇḍikāya carantoti piṇḍatthāya caramāno. Sevetha pantāni senāsanānīti saṅghamajjhaṃ otaritvā vasamānopi dhurapariveṇe tālanāḷikeraādīni ropetvā upaṭṭhākādisaṃsaṭṭho na vaseyya, cittakallataṃ pana janetvā cittaṃ hāsetvā tosetvā puna pantasenāsane vaseyyāti araññasseva vaṇṇaṃ katheti. Bhayāti vaṭṭabhayato. Abhayeti nibbāne. Vimuttoti adhimutto hutvā vaseyya.
यत्थ भेरवाति यस्मिं ठाने भयजनका सविञ्ञाणका सीहब्यग्घादयो, अविञ्ञाणका रत्तिभागे खाणुवल्लिआदयो बहू अत्थि। सरीसपाति दीघजातिकादिसरीसपा। निसीदि तत्थ भिक्खूति तादिसे ठाने भिक्खु निसिन्नो। इमिना इदं दीपेति – भगवा यथा तुम्हे एतरहि तत्रट्ठकभेरवारम्मणानि चेव सरीसपे च विज्जुनिच्छारणादीनि च अमनसिकत्वा निसिन्ना, एवमेवं पधानमनुयुत्ता भिक्खू निसीदन्तीति।
Yattha bheravāti yasmiṃ ṭhāne bhayajanakā saviññāṇakā sīhabyagghādayo, aviññāṇakā rattibhāge khāṇuvalliādayo bahū atthi. Sarīsapāti dīghajātikādisarīsapā. Nisīdi tattha bhikkhūti tādise ṭhāne bhikkhu nisinno. Iminā idaṃ dīpeti – bhagavā yathā tumhe etarahi tatraṭṭhakabheravārammaṇāni ceva sarīsape ca vijjunicchāraṇādīni ca amanasikatvā nisinnā, evamevaṃ padhānamanuyuttā bhikkhū nisīdantīti.
जातु मे दिट्ठन्ति एकंसेन मया दिट्ठं। न यिदं इतिहीतिहन्ति इदं इतिह इतिहाति न तक्कहेतु वा नयहेतु वा पिटकसम्पदानेन वा अहं वदामि। एकस्मिं ब्रह्मचरियस्मिन्ति एकाय धम्मदेसनाय। धम्मदेसना हि इध ब्रह्मचरियन्ति अधिप्पेता। मच्चुहायिनन्ति मरणपरिच्चागिनं खीणासवानं।
Jātu me diṭṭhanti ekaṃsena mayā diṭṭhaṃ. Na yidaṃ itihītihanti idaṃ itiha itihāti na takkahetu vā nayahetu vā piṭakasampadānena vā ahaṃ vadāmi. Ekasmiṃ brahmacariyasminti ekāya dhammadesanāya. Dhammadesanā hi idha brahmacariyanti adhippetā. Maccuhāyinanti maraṇapariccāginaṃ khīṇāsavānaṃ.
दसा च दसधा दसाति एत्थ दसाति दसेव, दसधा दसाति सतं, अञ्ञे च दसुत्तरं सेखसतं पस्सामीति वदति। सोतसमापन्नाति मग्गसोतं समापन्ना। अतिरच्छानगामिनोति देसनामत्तमेतं, अविनिपातधम्माति अत्थो। सङ्खातुं नोपि सक्कोमीति मुसावादभयेन एत्तका नाम पुञ्ञभागिनो सत्ताति गणेतुं न सक्कोमीति बहुं ब्रह्मधम्मदेसनं सन्धाय एवमाह। ततियं।
Dasā ca dasadhā dasāti ettha dasāti daseva, dasadhā dasāti sataṃ, aññe ca dasuttaraṃ sekhasataṃ passāmīti vadati. Sotasamāpannāti maggasotaṃ samāpannā. Atiracchānagāminoti desanāmattametaṃ, avinipātadhammāti attho. Saṅkhātuṃ nopi sakkomīti musāvādabhayena ettakā nāma puññabhāgino sattāti gaṇetuṃ na sakkomīti bahuṃ brahmadhammadesanaṃ sandhāya evamāha. Tatiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ३. अन्धकविन्दसुत्तं • 3. Andhakavindasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ३. अन्धकविन्दसुत्तवण्णना • 3. Andhakavindasuttavaṇṇanā