| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៩. អន្ធសុត្តំ
9. Andhasuttaṃ
២៩. ‘‘តយោមេ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ តយោ? អន្ធោ, ឯកចក្ខុ, ទ្វិចក្ខុ។ កតមោ ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ អន្ធោ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចស្ស បុគ្គលស្ស តថារូបំ ចក្ខុ ន ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា អនធិគតំ វា ភោគំ អធិគច្ឆេយ្យ អធិគតំ វា ភោគំ ផាតិំ ករេយ្យ 1; តថារូបម្បិស្ស ចក្ខុ ន ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា កុសលាកុសលេ ធម្មេ ជានេយ្យ, សាវជ្ជានវជ្ជេ ធម្មេ ជានេយ្យ, ហីនប្បណីតេ ធម្មេ ជានេយ្យ, កណ្ហសុក្កសប្បដិភាគេ ធម្មេ ជានេយ្យ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ អន្ធោ។
29. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Andho, ekacakkhu, dvicakkhu. Katamo ca, bhikkhave, puggalo andho? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya 2; tathārūpampissa cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo andho.
‘‘កតមោ ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ ឯកចក្ខុ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចស្ស បុគ្គលស្ស តថារូបំ ចក្ខុ ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា អនធិគតំ វា ភោគំ អធិគច្ឆេយ្យ អធិគតំ វា ភោគំ ផាតិំ ករេយ្យ; តថារូបំ បនស្ស 3 ចក្ខុ ន ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា កុសលាកុសលេ ធម្មេ ជានេយ្យ, សាវជ្ជានវជ្ជេ ធម្មេ ជានេយ្យ, ហីនប្បណីតេ ធម្មេ ជានេយ្យ, កណ្ហសុក្កសប្បដិភាគេ ធម្មេ ជានេយ្យ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ ឯកចក្ខុ។
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ekacakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpaṃ panassa 4 cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo ekacakkhu.
‘‘កតមោ ច, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ ទ្វិចក្ខុ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចស្ស បុគ្គលស្ស តថារូបំ ចក្ខុ ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា អនធិគតំ វា ភោគំ អធិគច្ឆេយ្យ, អធិគតំ វា ភោគំ ផាតិំ ករេយ្យ; តថារូបម្បិស្ស ចក្ខុ ហោតិ យថារូបេន ចក្ខុនា កុសលាកុសលេ ធម្មេ ជានេយ្យ; សាវជ្ជានវជ្ជេ ធម្មេ ជានេយ្យ, ហីនប្បណីតេ ធម្មេ ជានេយ្យ, កណ្ហសុក្កសប្បដិភាគេ ធម្មេ ជានេយ្យ។ អយំ វុច្ចតិ, ភិក្ខវេ, បុគ្គលោ ទ្វិចក្ខុ។ ‘ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, តយោ បុគ្គលា សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិ’’’ន្តិ។
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo dvicakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya, adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpampissa cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya; sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo dvicakkhu. ‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.
‘‘ន ចេវ ភោគា តថារូបា, ន ច បុញ្ញានិ កុព្ពតិ;
‘‘Na ceva bhogā tathārūpā, na ca puññāni kubbati;
ឧភយត្ថ កលិគ្គាហោ, អន្ធស្ស ហតចក្ខុនោ។
Ubhayattha kaliggāho, andhassa hatacakkhuno.
‘‘អថាបរាយំ អក្ខាតោ, ឯកចក្ខុ ច បុគ្គលោ;
‘‘Athāparāyaṃ akkhāto, ekacakkhu ca puggalo;
‘‘ថេយ្យេន កូដកម្មេន, មុសាវាទេន ចូភយំ;
‘‘Theyyena kūṭakammena, musāvādena cūbhayaṃ;
ឥតោ សោ និរយំ គន្ត្វា, ឯកចក្ខុ វិហញ្ញតិ។
Ito so nirayaṃ gantvā, ekacakkhu vihaññati.
‘‘ទ្វិចក្ខុ បន អក្ខាតោ, សេដ្ឋោ បុរិសបុគ្គលោ;
‘‘Dvicakkhu pana akkhāto, seṭṭho purisapuggalo;
ធម្មលទ្ធេហិ ភោគេហិ, ឧដ្ឋានាធិគតំ ធនំ។
Dhammaladdhehi bhogehi, uṭṭhānādhigataṃ dhanaṃ.
‘‘ទទាតិ សេដ្ឋសង្កប្បោ, អព្យគ្គមានសោ នរោ;
‘‘Dadāti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamānaso naro;
ឧបេតិ ភទ្ទកំ ឋានំ, យត្ថ គន្ត្វា ន សោចតិ។
Upeti bhaddakaṃ ṭhānaṃ, yattha gantvā na socati.
‘‘អន្ធញ្ច ឯកចក្ខុញ្ច, អារកា បរិវជ្ជយេ;
‘‘Andhañca ekacakkhuñca, ārakā parivajjaye;
ទ្វិចក្ខុំ បន សេវេថ, សេដ្ឋំ បុរិសបុគ្គល’’ន្តិ។ នវមំ;
Dvicakkhuṃ pana sevetha, seṭṭhaṃ purisapuggala’’nti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៩. អន្ធសុត្តវណ្ណនា • 9. Andhasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៩. អន្ធសុត្តវណ្ណនា • 9. Andhasuttavaṇṇanā
