Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੯. ਅਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ
9. Andhasuttaṃ
੨੯. ‘‘ਤਯੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਅਨ੍ਧੋ, ਏਕਚਕ੍ਖੁ, ਦ੍વਿਚਕ੍ਖੁ। ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨ੍ਧੋ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਥਾਰੂਪਂ ਚਕ੍ਖੁ ਨ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਨਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਫਾਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ 1; ਤਥਾਰੂਪਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁ ਨ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਾવਜ੍ਜਾਨવਜ੍ਜੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਨ੍ਧੋ।
29. ‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame tayo? Andho, ekacakkhu, dvicakkhu. Katamo ca, bhikkhave, puggalo andho? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya 2; tathārūpampissa cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo andho.
‘‘ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਏਕਚਕ੍ਖੁ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਥਾਰੂਪਂ ਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਨਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਫਾਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ; ਤਥਾਰੂਪਂ ਪਨਸ੍ਸ 3 ਚਕ੍ਖੁ ਨ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਸਾવਜ੍ਜਾਨવਜ੍ਜੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਏਕਚਕ੍ਖੁ।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo ekacakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpaṃ panassa 4 cakkhu na hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya, sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo ekacakkhu.
‘‘ਕਤਮੋ ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦ੍વਿਚਕ੍ਖੁ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਤਥਾਰੂਪਂ ਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਅਨਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਅਧਿਗਤਂ વਾ ਭੋਗਂ ਫਾਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ; ਤਥਾਰੂਪਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁ ਹੋਤਿ ਯਥਾਰੂਪੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ; ਸਾવਜ੍ਜਾਨવਜ੍ਜੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਹੀਨਪ੍ਪਣੀਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਸਪ੍ਪਟਿਭਾਗੇ ਧਮ੍ਮੇ ਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਦ੍વਿਚਕ੍ਖੁ। ‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿ’’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo dvicakkhu? Idha, bhikkhave, ekaccassa puggalassa tathārūpaṃ cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā anadhigataṃ vā bhogaṃ adhigaccheyya, adhigataṃ vā bhogaṃ phātiṃ kareyya; tathārūpampissa cakkhu hoti yathārūpena cakkhunā kusalākusale dhamme jāneyya; sāvajjānavajje dhamme jāneyya, hīnappaṇīte dhamme jāneyya, kaṇhasukkasappaṭibhāge dhamme jāneyya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo dvicakkhu. ‘Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’’nti.
‘‘ਨ ਚੇવ ਭੋਗਾ ਤਥਾਰੂਪਾ, ਨ ਚ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕੁਬ੍ਬਤਿ।
‘‘Na ceva bhogā tathārūpā, na ca puññāni kubbati;
ਉਭਯਤ੍ਥ ਕਲਿਗ੍ਗਾਹੋ, ਅਨ੍ਧਸ੍ਸ ਹਤਚਕ੍ਖੁਨੋ॥
Ubhayattha kaliggāho, andhassa hatacakkhuno.
‘‘ਅਥਾਪਰਾਯਂ ਅਕ੍ਖਾਤੋ, ਏਕਚਕ੍ਖੁ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ।
‘‘Athāparāyaṃ akkhāto, ekacakkhu ca puggalo;
‘‘ਥੇਯ੍ਯੇਨ ਕੂਟਕਮ੍ਮੇਨ, ਮੁਸਾવਾਦੇਨ ਚੂਭਯਂ।
‘‘Theyyena kūṭakammena, musāvādena cūbhayaṃ;
ਇਤੋ ਸੋ ਨਿਰਯਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਏਕਚਕ੍ਖੁ વਿਹਞ੍ਞਤਿ॥
Ito so nirayaṃ gantvā, ekacakkhu vihaññati.
‘‘ਦ੍વਿਚਕ੍ਖੁ ਪਨ ਅਕ੍ਖਾਤੋ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲੋ।
‘‘Dvicakkhu pana akkhāto, seṭṭho purisapuggalo;
ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧੇਹਿ ਭੋਗੇਹਿ, ਉਟ੍ਠਾਨਾਧਿਗਤਂ ਧਨਂ॥
Dhammaladdhehi bhogehi, uṭṭhānādhigataṃ dhanaṃ.
‘‘ਦਦਾਤਿ ਸੇਟ੍ਠਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ, ਅਬ੍ਯਗ੍ਗਮਾਨਸੋ ਨਰੋ।
‘‘Dadāti seṭṭhasaṅkappo, abyaggamānaso naro;
ਉਪੇਤਿ ਭਦ੍ਦਕਂ ਠਾਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਸੋਚਤਿ॥
Upeti bhaddakaṃ ṭhānaṃ, yattha gantvā na socati.
‘‘ਅਨ੍ਧਞ੍ਚ ਏਕਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚ, ਆਰਕਾ ਪਰਿવਜ੍ਜਯੇ।
‘‘Andhañca ekacakkhuñca, ārakā parivajjaye;
ਦ੍વਿਚਕ੍ਖੁਂ ਪਨ ਸੇવੇਥ, ਸੇਟ੍ਠਂ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲ’’ਨ੍ਤਿ॥ ਨવਮਂ।
Dvicakkhuṃ pana sevetha, seṭṭhaṃ purisapuggala’’nti. navamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਅਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Andhasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੯. ਅਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Andhasuttavaṇṇanā