Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൬. ആനേഞ്ജസപ്പായസുത്തം

    6. Āneñjasappāyasuttaṃ

    ൬൬. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ കുരൂസു വിഹരതി കമ്മാസധമ്മം നാമ കുരൂനം നിഗമോ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘അനിച്ചാ, ഭിക്ഖവേ, കാമാ തുച്ഛാ മുസാ മോസധമ്മാ. മായാകതമേ തം, ഭിക്ഖവേ, ബാലലാപനം. യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ – ഉഭയമേതം മാരധേയ്യം, മാരസ്സേസ 1 വിസയോ, മാരസ്സേസ നിവാപോ, മാരസ്സേസ ഗോചരോ. ഏത്ഥേതേ പാപകാ അകുസലാ മാനസാ അഭിജ്ഝാപി ബ്യാപാദാപി സാരമ്ഭാപി സംവത്തന്തി. തേവ അരിയസാവകസ്സ ഇധമനുസിക്ഖതോ അന്തരായായ സമ്ഭവന്തി. തത്ര, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ – ഉഭയമേതം മാരധേയ്യം, മാരസ്സേസ വിസയോ, മാരസ്സേസ നിവാപോ, മാരസ്സേസ ഗോചരോ. ഏത്ഥേതേ പാപകാ അകുസലാ മാനസാ അഭിജ്ഝാപി ബ്യാപാദാപി സാരമ്ഭാപി സംവത്തന്തി, തേവ അരിയസാവകസ്സ ഇധമനുസിക്ഖതോ അന്തരായായ സമ്ഭവന്തി. യംനൂനാഹം വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന ചേതസാ വിഹരേയ്യം അഭിഭുയ്യ ലോകം അധിട്ഠായ മനസാ. വിപുലേന ഹി മേ മഹഗ്ഗതേന ചേതസാ വിഹരതോ അഭിഭുയ്യ ലോകം അധിട്ഠായ മനസാ യേ പാപകാ അകുസലാ മാനസാ അഭിജ്ഝാപി ബ്യാപാദാപി സാരമ്ഭാപി തേ ന ഭവിസ്സന്തി. തേസം പഹാനാ അപരിത്തഞ്ച മേ ചിത്തം ഭവിസ്സതി അപ്പമാണം സുഭാവിത’ന്തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആനേഞ്ജം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആനേഞ്ജൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, പഠമാ ആനേഞ്ജസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി’’.

    66. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kurūsu viharati kammāsadhammaṃ nāma kurūnaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘aniccā, bhikkhave, kāmā tucchā musā mosadhammā. Māyākatame taṃ, bhikkhave, bālalāpanaṃ. Ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā – ubhayametaṃ māradheyyaṃ, mārassesa 2 visayo, mārassesa nivāpo, mārassesa gocaro. Etthete pāpakā akusalā mānasā abhijjhāpi byāpādāpi sārambhāpi saṃvattanti. Teva ariyasāvakassa idhamanusikkhato antarāyāya sambhavanti. Tatra, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā – ubhayametaṃ māradheyyaṃ, mārassesa visayo, mārassesa nivāpo, mārassesa gocaro. Etthete pāpakā akusalā mānasā abhijjhāpi byāpādāpi sārambhāpi saṃvattanti, teva ariyasāvakassa idhamanusikkhato antarāyāya sambhavanti. Yaṃnūnāhaṃ vipulena mahaggatena cetasā vihareyyaṃ abhibhuyya lokaṃ adhiṭṭhāya manasā. Vipulena hi me mahaggatena cetasā viharato abhibhuyya lokaṃ adhiṭṭhāya manasā ye pāpakā akusalā mānasā abhijjhāpi byāpādāpi sārambhāpi te na bhavissanti. Tesaṃ pahānā aparittañca me cittaṃ bhavissati appamāṇaṃ subhāvita’nti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā āneñjaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa āneñjūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamā āneñjasappāyā paṭipadā akkhāyati’’.

    ൬൭. ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ , യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ; യം കിഞ്ചി രൂപം (സബ്ബം രൂപം) 3 ചത്താരി ച മഹാഭൂതാനി, ചതുന്നഞ്ച മഹാഭൂതാനം ഉപാദായരൂപ’ന്തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആനേഞ്ജം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആനേഞ്ജൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, ദുതിയാ ആനേഞ്ജസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി.

    67. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā , yā ca samparāyikā kāmasaññā; yaṃ kiñci rūpaṃ (sabbaṃ rūpaṃ) 4 cattāri ca mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpa’nti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā āneñjaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa āneñjūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyā āneñjasappāyā paṭipadā akkhāyati.

    ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ; യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപാ, യേ ച സമ്പരായികാ രൂപാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ രൂപസഞ്ഞാ – ഉഭയമേതം അനിച്ചം. യദനിച്ചം തം നാലം അഭിനന്ദിതും, നാലം അഭിവദിതും, നാലം അജ്ഝോസിതു’ന്തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആനേഞ്ജം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആനേഞ്ജൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, തതിയാ ആനേഞ്ജസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā; ye ca diṭṭhadhammikā rūpā, ye ca samparāyikā rūpā; yā ca diṭṭhadhammikā rūpasaññā, yā ca samparāyikā rūpasaññā – ubhayametaṃ aniccaṃ. Yadaniccaṃ taṃ nālaṃ abhinandituṃ, nālaṃ abhivadituṃ, nālaṃ ajjhositu’nti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā āneñjaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa āneñjūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyā āneñjasappāyā paṭipadā akkhāyati.

    ൬൮. ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ; യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപാ, യേ ച സമ്പരായികാ രൂപാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ രൂപസഞ്ഞാ; യാ ച ആനേഞ്ജസഞ്ഞാ – സബ്ബാ സഞ്ഞാ. യത്ഥേതാ അപരിസേസാ നിരുജ്ഝന്തി ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം – യദിദം ആകിഞ്ചഞ്ഞായതന’ന്തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, പഠമാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി.

    68. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā; ye ca diṭṭhadhammikā rūpā, ye ca samparāyikā rūpā; yā ca diṭṭhadhammikā rūpasaññā, yā ca samparāyikā rūpasaññā; yā ca āneñjasaññā – sabbā saññā. Yatthetā aparisesā nirujjhanti etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ – yadidaṃ ākiñcaññāyatana’nti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa ākiñcaññāyatanūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamā ākiñcaññāyatanasappāyā paṭipadā akkhāyati.

    ൬൯. ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘സുഞ്ഞമിദം അത്തേന വാ അത്തനിയേന വാ’തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, ദുതിയാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി.

    69. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘suññamidaṃ attena vā attaniyena vā’ti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa ākiñcaññāyatanūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyā ākiñcaññāyatanasappāyā paṭipadā akkhāyati.

    ൭൦. ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘നാഹം ക്വചനി 5 കസ്സചി കിഞ്ചനതസ്മിം 6, ന ച മമ ക്വചനി കിസ്മിഞ്ചി കിഞ്ചനം നത്ഥീ’തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, തതിയാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതി.

    70. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘nāhaṃ kvacani 7 kassaci kiñcanatasmiṃ 8, na ca mama kvacani kismiñci kiñcanaṃ natthī’ti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā ākiñcaññāyatanaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa ākiñcaññāyatanūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyā ākiñcaññāyatanasappāyā paṭipadā akkhāyati.

    ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ; യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപാ, യേ ച സമ്പരായികാ രൂപാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ രൂപസഞ്ഞാ ; യാ ച ആനേഞ്ജസഞ്ഞാ, യാ ച ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാ – സബ്ബാ സഞ്ഞാ. യത്ഥേതാ അപരിസേസാ നിരുജ്ഝന്തി ഏതം സന്തം ഏതം പണീതം – യദിദം നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതന’ന്തി. തസ്സ ഏവംപടിപന്നസ്സ തബ്ബഹുലവിഹാരിനോ ആയതനേ ചിത്തം പസീദതി. സമ്പസാദേ സതി ഏതരഹി വാ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമാപജ്ജതി പഞ്ഞായ വാ അധിമുച്ചതി കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ. ഠാനമേതം വിജ്ജതി യം തംസംവത്തനികം വിഞ്ഞാണം അസ്സ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനൂപഗം. അയം, ഭിക്ഖവേ, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ അക്ഖായതീ’’തി.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā; ye ca diṭṭhadhammikā rūpā, ye ca samparāyikā rūpā; yā ca diṭṭhadhammikā rūpasaññā, yā ca samparāyikā rūpasaññā ; yā ca āneñjasaññā, yā ca ākiñcaññāyatanasaññā – sabbā saññā. Yatthetā aparisesā nirujjhanti etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ – yadidaṃ nevasaññānāsaññāyatana’nti. Tassa evaṃpaṭipannassa tabbahulavihārino āyatane cittaṃ pasīdati. Sampasāde sati etarahi vā nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajjati paññāya vā adhimuccati kāyassa bhedā paraṃ maraṇā. Ṭhānametaṃ vijjati yaṃ taṃsaṃvattanikaṃ viññāṇaṃ assa nevasaññānāsaññāyatanūpagaṃ. Ayaṃ, bhikkhave, nevasaññānāsaññāyatanasappāyā paṭipadā akkhāyatī’’ti.

    ൭൧. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘ഇധ, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു ഏവം പടിപന്നോ ഹോതി – ‘നോ ചസ്സ, നോ ച മേ സിയാ; ന ഭവിസ്സതി, ന മേ ഭവിസ്സതി; യദത്ഥി യം, ഭൂതം – തം പജഹാമീ’തി. ഏവം ഉപേക്ഖം പടിലഭതി. പരിനിബ്ബായേയ്യ നു ഖോ സോ, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു ന വാ പരിനിബ്ബായേയ്യാ’’തി? ‘‘അപേത്ഥേകച്ചോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു പരിനിബ്ബായേയ്യ, അപേത്ഥേകച്ചോ ഭിക്ഖു ന പരിനിബ്ബായേയ്യാ’’തി. ‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, ഹേതു കോ പച്ചയോ യേനപേത്ഥേകച്ചോ ഭിക്ഖു പരിനിബ്ബായേയ്യ, അപേത്ഥേകച്ചോ ഭിക്ഖു ന പരിനിബ്ബായേയ്യാ’’തി? ‘‘ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പടിപന്നോ ഹോതി – ‘നോ ചസ്സ, നോ ച മേ സിയാ; ന ഭവിസ്സതി, ന മേ ഭവിസ്സതി; യദത്ഥി, യം ഭൂതം – തം പജഹാമീ’തി. ഏവം ഉപേക്ഖം പടിലഭതി. സോ തം ഉപേക്ഖം അഭിനന്ദതി, അഭിവദതി, അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ തം ഉപേക്ഖം അഭിനന്ദതോ അഭിവദതോ അജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ തന്നിസ്സിതം ഹോതി വിഞ്ഞാണം തദുപാദാനം. സഉപാദാനോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ന പരിനിബ്ബായതീ’’തി. ‘‘കഹം പന സോ, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതീ’’തി? ‘‘നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം, ആനന്ദാ’’തി. ‘‘ഉപാദാനസേട്ഠം കിര സോ, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതീ’’തി? ‘‘ഉപാദാനസേട്ഠഞ്ഹി സോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ഉപാദിയമാനോ ഉപാദിയതി. ഉപാദാനസേട്ഠഞ്ഹേതം, ആനന്ദ, യദിദം – നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം’’.

    71. Evaṃ vutte, āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa, no ca me siyā; na bhavissati, na me bhavissati; yadatthi yaṃ, bhūtaṃ – taṃ pajahāmī’ti. Evaṃ upekkhaṃ paṭilabhati. Parinibbāyeyya nu kho so, bhante, bhikkhu na vā parinibbāyeyyā’’ti? ‘‘Apetthekacco, ānanda, bhikkhu parinibbāyeyya, apetthekacco bhikkhu na parinibbāyeyyā’’ti. ‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo yenapetthekacco bhikkhu parinibbāyeyya, apetthekacco bhikkhu na parinibbāyeyyā’’ti? ‘‘Idhānanda, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa, no ca me siyā; na bhavissati, na me bhavissati; yadatthi, yaṃ bhūtaṃ – taṃ pajahāmī’ti. Evaṃ upekkhaṃ paṭilabhati. So taṃ upekkhaṃ abhinandati, abhivadati, ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ upekkhaṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato tannissitaṃ hoti viññāṇaṃ tadupādānaṃ. Saupādāno, ānanda, bhikkhu na parinibbāyatī’’ti. ‘‘Kahaṃ pana so, bhante, bhikkhu upādiyamāno upādiyatī’’ti? ‘‘Nevasaññānāsaññāyatanaṃ, ānandā’’ti. ‘‘Upādānaseṭṭhaṃ kira so, bhante, bhikkhu upādiyamāno upādiyatī’’ti? ‘‘Upādānaseṭṭhañhi so, ānanda, bhikkhu upādiyamāno upādiyati. Upādānaseṭṭhañhetaṃ, ānanda, yadidaṃ – nevasaññānāsaññāyatanaṃ’’.

    ൭൨. ‘‘ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു ഏവം പടിപന്നോ ഹോതി – ‘നോ ചസ്സ, നോ ച മേ സിയാ; ന ഭവിസ്സതി, ന മേ ഭവിസ്സതി; യദത്ഥി, യം ഭൂതം – തം പജഹാമീ’തി. ഏവം ഉപേക്ഖം പടിലഭതി. സോ തം ഉപേക്ഖം നാഭിനന്ദതി, നാഭിവദതി, ന അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ തം ഉപേക്ഖം അനഭിനന്ദതോ അനഭിവദതോ അനജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ ന തന്നിസ്സിതം ഹോതി വിഞ്ഞാണം ന തദുപാദാനം. അനുപാദാനോ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു പരിനിബ്ബായതീ’’തി.

    72. ‘‘Idhānanda, bhikkhu evaṃ paṭipanno hoti – ‘no cassa, no ca me siyā; na bhavissati, na me bhavissati; yadatthi, yaṃ bhūtaṃ – taṃ pajahāmī’ti. Evaṃ upekkhaṃ paṭilabhati. So taṃ upekkhaṃ nābhinandati, nābhivadati, na ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa taṃ upekkhaṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato na tannissitaṃ hoti viññāṇaṃ na tadupādānaṃ. Anupādāno, ānanda, bhikkhu parinibbāyatī’’ti.

    ൭൩. ‘‘അച്ഛരിയം, ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! നിസ്സായ നിസ്സായ കിര നോ, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ഓഘസ്സ നിത്ഥരണാ അക്ഖാതാ. കതമോ പന, ഭന്തേ, അരിയോ വിമോക്ഖോ’’തി? ‘‘ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു അരിയസാവകോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമാ, യേ ച സമ്പരായികാ കാമാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ കാമസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ കാമസഞ്ഞാ; യേ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപാ, യേ ച സമ്പരായികാ രൂപാ; യാ ച ദിട്ഠധമ്മികാ രൂപസഞ്ഞാ, യാ ച സമ്പരായികാ രൂപസഞ്ഞാ; യാ ച ആനേഞ്ജസഞ്ഞാ, യാ ച ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഞ്ഞാ , യാ ച നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസഞ്ഞാ – ഏസ സക്കായോ യാവതാ സക്കായോ. ഏതം അമതം യദിദം അനുപാദാ ചിത്തസ്സ വിമോക്ഖോ. ഇതി, ഖോ, ആനന്ദ, ദേസിതാ മയാ ആനേഞ്ജസപ്പായാ പടിപദാ, ദേസിതാ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ, ദേസിതാ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനസപ്പായാ പടിപദാ, ദേസിതാ നിസ്സായ നിസ്സായ ഓഘസ്സ നിത്ഥരണാ, ദേസിതോ അരിയോ വിമോക്ഖോ. യം ഖോ, ആനന്ദ, സത്ഥാരാ കരണീയം സാവകാനം ഹിതേസിനാ അനുകമ്പകേന അനുകമ്പം ഉപാദായ, കതം വോ തം മയാ. ഏതാനി, ആനന്ദ, രുക്ഖമൂലാനി, ഏതാനി സുഞ്ഞാഗാരാനി. ഝായഥാനന്ദ, മാ പമാദത്ഥ, മാ പച്ഛാ വിപ്പടിസാരിനോ അഹുവത്ഥ. അയം വോ അമ്ഹാകം അനുസാസനീ’’’തി.

    73. ‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Nissāya nissāya kira no, bhante, bhagavatā oghassa nittharaṇā akkhātā. Katamo pana, bhante, ariyo vimokkho’’ti? ‘‘Idhānanda, bhikkhu ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ye ca diṭṭhadhammikā kāmā, ye ca samparāyikā kāmā; yā ca diṭṭhadhammikā kāmasaññā, yā ca samparāyikā kāmasaññā; ye ca diṭṭhadhammikā rūpā, ye ca samparāyikā rūpā; yā ca diṭṭhadhammikā rūpasaññā, yā ca samparāyikā rūpasaññā; yā ca āneñjasaññā, yā ca ākiñcaññāyatanasaññā , yā ca nevasaññānāsaññāyatanasaññā – esa sakkāyo yāvatā sakkāyo. Etaṃ amataṃ yadidaṃ anupādā cittassa vimokkho. Iti, kho, ānanda, desitā mayā āneñjasappāyā paṭipadā, desitā ākiñcaññāyatanasappāyā paṭipadā, desitā nevasaññānāsaññāyatanasappāyā paṭipadā, desitā nissāya nissāya oghassa nittharaṇā, desito ariyo vimokkho. Yaṃ kho, ānanda, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, ānanda, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyathānanda, mā pamādattha, mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’’ti.

    ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    ആനേഞ്ജസപ്പായസുത്തം നിട്ഠിതം ഛട്ഠം.

    Āneñjasappāyasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. മാരസ്സേവ (ക॰)
    2. mārasseva (ka.)
    3. ( ) നത്ഥി സീ॰ പീ॰ പോത്ഥകേസു
    4. ( ) natthi sī. pī. potthakesu
    5. ക്വചിനി (സ്യാ॰ കം॰ സീ॰ അട്ഠ॰)
    6. കിഞ്ചനതസ്മി (?)
    7. kvacini (syā. kaṃ. sī. aṭṭha.)
    8. kiñcanatasmi (?)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. ആനേഞ്ജസപ്പായസുത്തവണ്ണനാ • 6. Āneñjasappāyasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൬. ആനേഞ്ജസപ്പായസുത്തവണ്ണനാ • 6. Āneñjasappāyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact