Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౬. అఙ్గులిమాలసుత్తం
6. Aṅgulimālasuttaṃ
౩౪౭. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తేన ఖో పన సమయేన రఞ్ఞో పసేనదిస్స కోసలస్స విజితే చోరో అఙ్గులిమాలో నామ హోతి లుద్దో లోహితపాణి హతపహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు. తేన గామాపి అగామా కతా, నిగమాపి అనిగమా కతా, జనపదాపి అజనపదా కతా. సో మనుస్సే వధిత్వా వధిత్వా అఙ్గులీనం మాలం ధారేతి. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసి. సావత్థియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో సేనాసనం సంసామేత్వా పత్తచీవరమాదాయ యేన చోరో అఙ్గులిమాలో తేనద్ధానమగ్గం పటిపజ్జి. అద్దసాసుం ఖో గోపాలకా పసుపాలకా కస్సకా పథావినో భగవన్తం యేన చోరో అఙ్గులిమాలో తేనద్ధానమగ్గపటిపన్నం. దిస్వాన భగవన్తం ఏతదవోచుం – ‘‘మా, సమణ, ఏతం మగ్గం పటిపజ్జి. ఏతస్మిం, సమణ, మగ్గే చోరో అఙ్గులిమాలో నామ లుద్దో లోహితపాణి హతపహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు. తేన గామాపి అగామా కతా, నిగమాపి అనిగమా కతా, జనపదాపి అజనపదా కతా. సో మనుస్సే వధిత్వా వధిత్వా అఙ్గులీనం మాలం ధారేతి. ఏతఞ్హి, సమణ, మగ్గం దసపి పురిసా వీసమ్పి పురిసా తింసమ్పి పురిసా చత్తారీసమ్పి పురిసా పఞ్ఞాసమ్పి పురిసా సఙ్కరిత్వా సఙ్కరిత్వా 1 పటిపజ్జన్తి. తేపి చోరస్స అఙ్గులిమాలస్స హత్థత్థం గచ్ఛన్తీ’’తి. ఏవం వుత్తే, భగవా తుణ్హీభూతో అగమాసి. దుతియమ్పి ఖో గోపాలకా…పే॰… తతియమ్పి ఖో గోపాలకా పసుపాలకా కస్సకా పథావినో భగవన్తం ఏతదవోచుం – ‘‘మా, సమణ, ఏతం మగ్గం పటిపజ్జి, ఏతస్మిం సమణ మగ్గే చోరో అఙ్గులిమాలో నామ లుద్దో లోహితపాణి హతపహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు, తేన గామాపి అగామా కతా, నిగమాపి అనిగమా కతా, జనపదాపి అజనపదా కతా. సో మనుస్సే వధిత్వా వధిత్వా అఙ్గులీనం మాలం ధారేతి. ఏతఞ్హి సమణ మగ్గం దసపి పురిసా వీసమ్పి పురిసా తింసమ్పి పురిసా చత్తారీసమ్పి పురిసా పఞ్ఞాసమ్పి పురిసా సఙ్కరిత్వా సఙ్కరిత్వా పటిపజ్జన్తి. తేపి చోరస్స అఙ్గులిమాలస్స హత్థత్థం గచ్ఛన్తీ’’తి.
347. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rañño pasenadissa kosalassa vijite coro aṅgulimālo nāma hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu. Tena gāmāpi agāmā katā, nigamāpi anigamā katā, janapadāpi ajanapadā katā. So manusse vadhitvā vadhitvā aṅgulīnaṃ mālaṃ dhāreti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena coro aṅgulimālo tenaddhānamaggaṃ paṭipajji. Addasāsuṃ kho gopālakā pasupālakā kassakā pathāvino bhagavantaṃ yena coro aṅgulimālo tenaddhānamaggapaṭipannaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā, samaṇa, etaṃ maggaṃ paṭipajji. Etasmiṃ, samaṇa, magge coro aṅgulimālo nāma luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu. Tena gāmāpi agāmā katā, nigamāpi anigamā katā, janapadāpi ajanapadā katā. So manusse vadhitvā vadhitvā aṅgulīnaṃ mālaṃ dhāreti. Etañhi, samaṇa, maggaṃ dasapi purisā vīsampi purisā tiṃsampi purisā cattārīsampi purisā paññāsampi purisā saṅkaritvā saṅkaritvā 2 paṭipajjanti. Tepi corassa aṅgulimālassa hatthatthaṃ gacchantī’’ti. Evaṃ vutte, bhagavā tuṇhībhūto agamāsi. Dutiyampi kho gopālakā…pe… tatiyampi kho gopālakā pasupālakā kassakā pathāvino bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā, samaṇa, etaṃ maggaṃ paṭipajji, etasmiṃ samaṇa magge coro aṅgulimālo nāma luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu, tena gāmāpi agāmā katā, nigamāpi anigamā katā, janapadāpi ajanapadā katā. So manusse vadhitvā vadhitvā aṅgulīnaṃ mālaṃ dhāreti. Etañhi samaṇa maggaṃ dasapi purisā vīsampi purisā tiṃsampi purisā cattārīsampi purisā paññāsampi purisā saṅkaritvā saṅkaritvā paṭipajjanti. Tepi corassa aṅgulimālassa hatthatthaṃ gacchantī’’ti.
౩౪౮. అథ ఖో భగవా తుణ్హీభూతో అగమాసి. అద్దసా ఖో చోరో అఙ్గులిమాలో భగవన్తం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వానస్స ఏతదహోసి – ‘‘అచ్ఛరియం వత, భో, అబ్భుతం వత, భో! ఇమఞ్హి మగ్గం దసపి పురిసా వీసమ్పి పురిసా తింసమ్పి పురిసా చత్తారీసమ్పి పురిసా పఞ్ఞాసమ్పి పురిసా సఙ్కరిత్వా సఙ్కరిత్వా పటిపజ్జన్తి. తేపి మమ హత్థత్థం గచ్ఛన్తి. అథ చ పనాయం సమణో ఏకో అదుతియో పసయ్హ మఞ్ఞే ఆగచ్ఛతి. యంనూనాహం ఇమం సమణం జీవితా వోరోపేయ్య’’న్తి. అథ ఖో చోరో అఙ్గులిమాలో అసిచమ్మం గహేత్వా ధనుకలాపం సన్నయ్హిత్వా భగవన్తం పిట్ఠితో పిట్ఠితో అనుబన్ధి. అథ ఖో భగవా తథారూపం ఇద్ధాభిసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖాసి 3 యథా చోరో అఙ్గులిమాలో భగవన్తం పకతియా గచ్ఛన్తం సబ్బథామేన గచ్ఛన్తో న సక్కోతి సమ్పాపుణితుం. అథ ఖో చోరస్స అఙ్గులిమాలస్స ఏతదహోసి – ‘‘అచ్ఛరియం వత, భో, అబ్భుతం వత, భో! అహఞ్హి పుబ్బే హత్థిమ్పి ధావన్తం అనుపతిత్వా గణ్హామి, అస్సమ్పి ధావన్తం అనుపతిత్వా గణ్హామి, రథమ్పి ధావన్తం అనుపతిత్వా గణ్హామి, మిగమ్పి ధావన్తం అనుపతిత్వా గణ్హామి; అథ చ పనాహం ఇమం సమణం పకతియా గచ్ఛన్తం సబ్బథామేన గచ్ఛన్తో న సక్కోమి సమ్పాపుణితు’’న్తి! ఠితోవ భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘తిట్ఠ, తిట్ఠ, సమణా’’తి. ‘‘ఠితో అహం, అఙ్గులిమాల, త్వఞ్చ తిట్ఠా’’తి. అథ ఖో చోరస్స అఙ్గులిమాలస్స ఏతదహోసి – ‘‘ఇమే ఖో సమణా సక్యపుత్తియా సచ్చవాదినో సచ్చపటిఞ్ఞా. అథ పనాయం సమణో గచ్ఛం యేవాహ – ‘ఠితో అహం, అఙ్గులిమాల, త్వఞ్చ తిట్ఠా’తి. యంనూనాహం ఇమం సమణం పుచ్ఛేయ్య’’న్తి.
348. Atha kho bhagavā tuṇhībhūto agamāsi. Addasā kho coro aṅgulimālo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Imañhi maggaṃ dasapi purisā vīsampi purisā tiṃsampi purisā cattārīsampi purisā paññāsampi purisā saṅkaritvā saṅkaritvā paṭipajjanti. Tepi mama hatthatthaṃ gacchanti. Atha ca panāyaṃ samaṇo eko adutiyo pasayha maññe āgacchati. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ samaṇaṃ jīvitā voropeyya’’nti. Atha kho coro aṅgulimālo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhāsi 4 yathā coro aṅgulimālo bhagavantaṃ pakatiyā gacchantaṃ sabbathāmena gacchanto na sakkoti sampāpuṇituṃ. Atha kho corassa aṅgulimālassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ahañhi pubbe hatthimpi dhāvantaṃ anupatitvā gaṇhāmi, assampi dhāvantaṃ anupatitvā gaṇhāmi, rathampi dhāvantaṃ anupatitvā gaṇhāmi, migampi dhāvantaṃ anupatitvā gaṇhāmi; atha ca panāhaṃ imaṃ samaṇaṃ pakatiyā gacchantaṃ sabbathāmena gacchanto na sakkomi sampāpuṇitu’’nti! Ṭhitova bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭha, tiṭṭha, samaṇā’’ti. ‘‘Ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’’ti. Atha kho corassa aṅgulimālassa etadahosi – ‘‘ime kho samaṇā sakyaputtiyā saccavādino saccapaṭiññā. Atha panāyaṃ samaṇo gacchaṃ yevāha – ‘ṭhito ahaṃ, aṅgulimāla, tvañca tiṭṭhā’ti. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ samaṇaṃ puccheyya’’nti.
౩౪౯. అథ ఖో చోరో అఙ్గులిమాలో భగవన్తం గాథాయ అజ్ఝభాసి –
349. Atha kho coro aṅgulimālo bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘గచ్ఛం వదేసి సమణ ఠితోమ్హి,
‘‘Gacchaṃ vadesi samaṇa ṭhitomhi,
మమఞ్చ బ్రూసి ఠితమట్ఠితోతి;
Mamañca brūsi ṭhitamaṭṭhitoti;
పుచ్ఛామి తం సమణ ఏతమత్థం,
Pucchāmi taṃ samaṇa etamatthaṃ,
కథం ఠితో త్వం అహమట్ఠితోమ్హీ’’తి.
Kathaṃ ṭhito tvaṃ ahamaṭṭhitomhī’’ti.
‘‘ఠితో అహం అఙ్గులిమాల సబ్బదా,
‘‘Ṭhito ahaṃ aṅgulimāla sabbadā,
సబ్బేసు భూతేసు నిధాయ దణ్డం;
Sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ;
తువఞ్చ పాణేసు అసఞ్ఞతోసి,
Tuvañca pāṇesu asaññatosi,
తస్మా ఠితోహం తువమట్ఠితోసీ’’తి.
Tasmā ṭhitohaṃ tuvamaṭṭhitosī’’ti.
‘‘చిరస్సం వత మే మహితో మహేసీ,
‘‘Cirassaṃ vata me mahito mahesī,
సుత్వాన గాథం తవ ధమ్మయుత్తం’’.
Sutvāna gāthaṃ tava dhammayuttaṃ’’.
ఇత్వేవ చోరో అసిమావుధఞ్చ,
Itveva coro asimāvudhañca,
సోబ్భే పపాతే నరకే అకిరి;
Sobbhe papāte narake akiri;
అవన్ది చోరో సుగతస్స పాదే,
Avandi coro sugatassa pāde,
తత్థేవ నం పబ్బజ్జం అయాచి.
Tattheva naṃ pabbajjaṃ ayāci.
బుద్ధో చ ఖో కారుణికో మహేసి,
Buddho ca kho kāruṇiko mahesi,
యో సత్థా లోకస్స సదేవకస్స;
Yo satthā lokassa sadevakassa;
‘తమేహి భిక్ఖూ’తి తదా అవోచ,
‘Tamehi bhikkhū’ti tadā avoca,
ఏసేవ తస్స అహు భిక్ఖుభావోతి.
Eseva tassa ahu bhikkhubhāvoti.
౩౫౦. అథ ఖో భగవా ఆయస్మతా అఙ్గులిమాలేన పచ్ఛాసమణేన యేన సావత్థి తేన చారికం పక్కామి. అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన సావత్థి తదవసరి. తత్ర సుదం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తేన ఖో పన సమయేన రఞ్ఞో పసేనదిస్స కోసలస్స అన్తేపురద్వారే మహాజనకాయో సన్నిపతిత్వా ఉచ్చాసద్దో మహాసద్దో హోతి – ‘‘చోరో తే, దేవ, విజితే అఙ్గులిమాలో నామ లుద్దో లోహితపాణి హతపహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు. తేన గామాపి అగామా కతా, నిగమాపి అనిగమా కతా, జనపదాపి అజనపదా కతా. సో మనుస్సే వధిత్వా వధిత్వా అఙ్గులీనం మాలం ధారేతి. తం దేవో పటిసేధేతూ’’తి.
350. Atha kho bhagavā āyasmatā aṅgulimālena pacchāsamaṇena yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena rañño pasenadissa kosalassa antepuradvāre mahājanakāyo sannipatitvā uccāsaddo mahāsaddo hoti – ‘‘coro te, deva, vijite aṅgulimālo nāma luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu. Tena gāmāpi agāmā katā, nigamāpi anigamā katā, janapadāpi ajanapadā katā. So manusse vadhitvā vadhitvā aṅgulīnaṃ mālaṃ dhāreti. Taṃ devo paṭisedhetū’’ti.
అథ ఖో రాజా పసేనది కోసలో పఞ్చమత్తేహి అస్ససతేహి సావత్థియా నిక్ఖమి దివా దివస్స. యేన ఆరామో తేన పావిసి. యావతికా యానస్స భూమి యానేన గన్త్వా యానా పచ్చోరోహిత్వా పత్తికోవ యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో రాజానం పసేనదిం కోసలం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘కిం ను తే, మహారాజ, రాజా వా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో కుపితో వేసాలికా వా లిచ్ఛవీ అఞ్ఞే వా పటిరాజానో’’తి? ‘‘న ఖో మే, భన్తే, రాజా మాగధో సేనియో బిమ్బిసారో కుపితో, నాపి వేసాలికా లిచ్ఛవీ, నాపి అఞ్ఞే పటిరాజానో. చోరో మే, భన్తే, విజితే అఙ్గులిమాలో నామ లుద్దో లోహితపాణి హతపహతే నివిట్ఠో అదయాపన్నో పాణభూతేసు. తేన గామాపి అగామా కతా, నిగమాపి అనిగమా కతా, జనపదాపి అజనపదా కతా. సో మనుస్సే వధిత్వా వధిత్వా అఙ్గులీనం మాలం ధారేతి. తాహం, భన్తే, పటిసేధిస్సామీ’’తి. ‘‘సచే పన త్వం, మహారాజ, అఙ్గులిమాలం పస్సేయ్యాసి కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితం, విరతం పాణాతిపాతా, విరతం అదిన్నాదానా, విరతం ముసావాదా, ఏకభత్తికం, బ్రహ్మచారిం, సీలవన్తం, కల్యాణధమ్మం, కిన్తి నం కరేయ్యాసీ’’తి? ‘‘అభివాదేయ్యామ వా, భన్తే, పచ్చుట్ఠేయ్యామ వా ఆసనేన వా నిమన్తేయ్యామ, అభినిమన్తేయ్యామ వా నం చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారేహి, ధమ్మికం వా అస్స రక్ఖావరణగుత్తిం సంవిదహేయ్యామ. కుతో పనస్స, భన్తే, దుస్సీలస్స పాపధమ్మస్స ఏవరూపో సీలసంయమో భవిస్సతీ’’తి?
Atha kho rājā pasenadi kosalo pañcamattehi assasatehi sāvatthiyā nikkhami divā divassa. Yena ārāmo tena pāvisi. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kiṃ nu te, mahārāja, rājā vā māgadho seniyo bimbisāro kupito vesālikā vā licchavī aññe vā paṭirājāno’’ti? ‘‘Na kho me, bhante, rājā māgadho seniyo bimbisāro kupito, nāpi vesālikā licchavī, nāpi aññe paṭirājāno. Coro me, bhante, vijite aṅgulimālo nāma luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu. Tena gāmāpi agāmā katā, nigamāpi anigamā katā, janapadāpi ajanapadā katā. So manusse vadhitvā vadhitvā aṅgulīnaṃ mālaṃ dhāreti. Tāhaṃ, bhante, paṭisedhissāmī’’ti. ‘‘Sace pana tvaṃ, mahārāja, aṅgulimālaṃ passeyyāsi kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitaṃ, virataṃ pāṇātipātā, virataṃ adinnādānā, virataṃ musāvādā, ekabhattikaṃ, brahmacāriṃ, sīlavantaṃ, kalyāṇadhammaṃ, kinti naṃ kareyyāsī’’ti? ‘‘Abhivādeyyāma vā, bhante, paccuṭṭheyyāma vā āsanena vā nimanteyyāma, abhinimanteyyāma vā naṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi, dhammikaṃ vā assa rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidaheyyāma. Kuto panassa, bhante, dussīlassa pāpadhammassa evarūpo sīlasaṃyamo bhavissatī’’ti?
తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో భగవతో అవిదూరే నిసిన్నో హోతి. అథ ఖో భగవా దక్ఖిణం బాహుం పగ్గహేత్వా రాజానం పసేనదిం కోసలం ఏతదవోచ – ‘‘ఏసో, మహారాజ, అఙ్గులిమాలో’’తి. అథ ఖో రఞ్ఞో పసేనదిస్స కోసలస్స అహుదేవ భయం, అహు ఛమ్భితత్తం, అహు లోమహంసో. అథ ఖో భగవా రాజానం పసేనదిం కోసలం భీతం సంవిగ్గం లోమహట్ఠజాతం విదిత్వా రాజానం పసేనదిం కోసలం ఏతదవోచ – ‘‘మా భాయి, మహారాజ, నత్థి తే ఇతో భయ’’న్తి. అథ ఖో రఞ్ఞో పసేనదిస్స కోసలస్స యం అహోసి భయం వా ఛమ్భితత్తం వా లోమహంసో వా సో పటిప్పస్సమ్భి. అథ ఖో రాజా పసేనది కోసలో యేనాయస్మా అఙ్గులిమాలో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం అఙ్గులిమాలం ఏతదవోచ – ‘‘అయ్యో నో, భన్తే, అఙ్గులిమాలో’’తి? ‘‘ఏవం, మహారాజా’’తి. ‘‘కథంగోత్తో అయ్యస్స పితా, కథంగోత్తా మాతా’’తి? ‘‘గగ్గో ఖో, మహారాజ, పితా, మన్తాణీ మాతా’’తి. ‘‘అభిరమతు, భన్తే, అయ్యో గగ్గో మన్తాణిపుత్తో. అహమయ్యస్స గగ్గస్స మన్తాణిపుత్తస్స ఉస్సుక్కం కరిస్సామి చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారాన’’న్తి.
Tena kho pana samayena āyasmā aṅgulimālo bhagavato avidūre nisinno hoti. Atha kho bhagavā dakkhiṇaṃ bāhuṃ paggahetvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘eso, mahārāja, aṅgulimālo’’ti. Atha kho rañño pasenadissa kosalassa ahudeva bhayaṃ, ahu chambhitattaṃ, ahu lomahaṃso. Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhītaṃ saṃviggaṃ lomahaṭṭhajātaṃ viditvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘mā bhāyi, mahārāja, natthi te ito bhaya’’nti. Atha kho rañño pasenadissa kosalassa yaṃ ahosi bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā so paṭippassambhi. Atha kho rājā pasenadi kosalo yenāyasmā aṅgulimālo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ aṅgulimālaṃ etadavoca – ‘‘ayyo no, bhante, aṅgulimālo’’ti? ‘‘Evaṃ, mahārājā’’ti. ‘‘Kathaṃgotto ayyassa pitā, kathaṃgottā mātā’’ti? ‘‘Gaggo kho, mahārāja, pitā, mantāṇī mātā’’ti. ‘‘Abhiramatu, bhante, ayyo gaggo mantāṇiputto. Ahamayyassa gaggassa mantāṇiputtassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti.
౩౫౧. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో ఆరఞ్ఞికో హోతి పిణ్డపాతికో పంసుకూలికో తేచీవరికో. అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో రాజానం పసేనదిం కోసలం ఏతదవోచ – ‘‘అలం, మహారాజ, పరిపుణ్ణం మే చీవర’’న్తి. అథ ఖో రాజా పసేనది కోసలో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో రాజా పసేనది కోసలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అచ్ఛరియం, భన్తే, అబ్భుతం, భన్తే! యావఞ్చిదం, భన్తే, భగవా అదన్తానం దమేతా, అసన్తానం సమేతా, అపరినిబ్బుతానం పరినిబ్బాపేతా. యఞ్హి మయం, భన్తే, నాసక్ఖిమ్హా దణ్డేనపి సత్థేనపి దమేతుం సో భగవతా అదణ్డేన అసత్థేనేవ 9 దన్తో. హన్ద చ దాని 10 మయం, భన్తే, గచ్ఛామ; బహుకిచ్చా మయం బహుకరణీయా’’తి. ‘‘యస్సదాని, మహారాజ, కాలం మఞ్ఞసీ’’తి. అథ ఖో రాజా పసేనది కోసలో ఉట్ఠాయాసనా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి.
351. Tena kho pana samayena āyasmā aṅgulimālo āraññiko hoti piṇḍapātiko paṃsukūliko tecīvariko. Atha kho āyasmā aṅgulimālo rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, mahārāja, paripuṇṇaṃ me cīvara’’nti. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāvañcidaṃ, bhante, bhagavā adantānaṃ dametā, asantānaṃ sametā, aparinibbutānaṃ parinibbāpetā. Yañhi mayaṃ, bhante, nāsakkhimhā daṇḍenapi satthenapi dametuṃ so bhagavatā adaṇḍena asattheneva 11 danto. Handa ca dāni 12 mayaṃ, bhante, gacchāma; bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni, mahārāja, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థియం పిణ్డాయ పావిసి. అద్దసా ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో సావత్థియం సపదానం పిణ్డాయ చరమానో అఞ్ఞతరం ఇత్థిం మూళ్హగబ్భం విఘాతగబ్భం 13. దిస్వానస్స ఏతదహోసి – ‘‘కిలిస్సన్తి వత, భో, సత్తా; కిలిస్సన్తి వత, భో, సత్తా’’తి! అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో సావత్థియం పిణ్డాయ చరిత్వా పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఇధాహం, భన్తే, పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసిం. అద్దసం ఖో అహం, భన్తే, సావత్థియం సపదానం పిణ్డాయ చరమానో అఞ్ఞతరం ఇత్థిం మూళ్హగబ్భం విఘాతగబ్భం’’. దిస్వాన మయ్హం ఏతదహోసి – ‘‘కిలిస్సన్తి వత , భో, సత్తా; కిలిస్సన్తి వత, భో, సత్తా’’తి!
Atha kho āyasmā aṅgulimālo pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiyaṃ piṇḍāya pāvisi. Addasā kho āyasmā aṅgulimālo sāvatthiyaṃ sapadānaṃ piṇḍāya caramāno aññataraṃ itthiṃ mūḷhagabbhaṃ vighātagabbhaṃ 14. Disvānassa etadahosi – ‘‘kilissanti vata, bho, sattā; kilissanti vata, bho, sattā’’ti! Atha kho āyasmā aṅgulimālo sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā aṅgulimālo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Addasaṃ kho ahaṃ, bhante, sāvatthiyaṃ sapadānaṃ piṇḍāya caramāno aññataraṃ itthiṃ mūḷhagabbhaṃ vighātagabbhaṃ’’. Disvāna mayhaṃ etadahosi – ‘‘kilissanti vata , bho, sattā; kilissanti vata, bho, sattā’’ti!
‘‘తేన హి త్వం, అఙ్గులిమాల, యేన సా ఇత్థీ తేనుపసఙ్కమ; ఉపసఙ్కమిత్వా తం ఇత్థిం ఏవం వదేహి – ‘యతోహం, భగిని, జాతో 15 నాభిజానామి సఞ్చిచ్చ పాణం జీవితా వోరోపేతా, తేన సచ్చేన సోత్థి తే హోతు, సోత్థి గబ్భస్సా’’’తి.
‘‘Tena hi tvaṃ, aṅgulimāla, yena sā itthī tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā taṃ itthiṃ evaṃ vadehi – ‘yatohaṃ, bhagini, jāto 16 nābhijānāmi sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetā, tena saccena sotthi te hotu, sotthi gabbhassā’’’ti.
‘‘సో హి నూన మే, భన్తే, సమ్పజానముసావాదో భవిస్సతి. మయా హి, భన్తే, బహూ సఞ్చిచ్చ పాణా జీవితా వోరోపితా’’తి. ‘‘తేన హి త్వం, అఙ్గులిమాల, యేన సా ఇత్థీ తేనుపసఙ్కమ; ఉపసఙ్కమిత్వా తం ఇత్థిం ఏవం వదేహి – ‘యతోహం, భగిని, అరియాయ జాతియా జాతో, నాభిజానామి సఞ్చిచ్చ పాణం జీవితా వోరోపేతా, తేన సచ్చేన సోత్థి తే హోతు, సోత్థి గబ్భస్సా’’’తి.
‘‘So hi nūna me, bhante, sampajānamusāvādo bhavissati. Mayā hi, bhante, bahū sañcicca pāṇā jīvitā voropitā’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, aṅgulimāla, yena sā itthī tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā taṃ itthiṃ evaṃ vadehi – ‘yatohaṃ, bhagini, ariyāya jātiyā jāto, nābhijānāmi sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetā, tena saccena sotthi te hotu, sotthi gabbhassā’’’ti.
‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో భగవతో పటిస్సుత్వా యేన సా ఇత్థీ తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం ఇత్థిం ఏతదవోచ – ‘‘యతోహం, భగిని, అరియాయ జాతియా జాతో, నాభిజానామి సఞ్చిచ్చ పాణం జీవితా వోరోపేతా, తేన సచ్చేన సోత్థి తే హోతు, సోత్థి గబ్భస్సా’’తి. అథ ఖ్వాస్సా ఇత్థియా సోత్థి అహోసి, సోత్థి గబ్భస్స.
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā aṅgulimālo bhagavato paṭissutvā yena sā itthī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ itthiṃ etadavoca – ‘‘yatohaṃ, bhagini, ariyāya jātiyā jāto, nābhijānāmi sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetā, tena saccena sotthi te hotu, sotthi gabbhassā’’ti. Atha khvāssā itthiyā sotthi ahosi, sotthi gabbhassa.
అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో ఏకో వూపకట్ఠో అప్పమత్తో ఆతాపీ పహితత్తో విహరన్తో నచిరస్సేవ – యస్సత్థాయ కులపుత్తా సమ్మదేవ అగారస్మా అనగారియం పబ్బజన్తి తదనుత్తరం – బ్రహ్మచరియపరియోసానం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహాసి. ‘ఖీణా జాతి వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి అబ్భఞ్ఞాసి. అఞ్ఞతరో ఖో పనాయస్మా అఙ్గులిమాలో అరహతం అహోసి.
Atha kho āyasmā aṅgulimālo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā aṅgulimālo arahataṃ ahosi.
౩౫౨. అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసి. తేన ఖో పన సమయేన అఞ్ఞేనపి లేడ్డు ఖిత్తో ఆయస్మతో అఙ్గులిమాలస్స కాయే నిపతతి, అఞ్ఞేనపి దణ్డో ఖిత్తో ఆయస్మతో అఙ్గులిమాలస్స కాయే నిపతతి, అఞ్ఞేనపి సక్ఖరా ఖిత్తా ఆయస్మతో అఙ్గులిమాలస్స కాయే నిపతతి. అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో భిన్నేన సీసేన, లోహితేన గళన్తేన, భిన్నేన పత్తేన, విప్ఫాలితాయ సఙ్ఘాటియా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి. అద్దసా ఖో భగవా ఆయస్మన్తం అఙ్గులిమాలం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన ఆయస్మన్తం అఙ్గులిమాలం ఏతదవోచ – ‘‘అధివాసేహి త్వం, బ్రాహ్మణ, అధివాసేహి త్వం, బ్రాహ్మణ. యస్స ఖో త్వం, బ్రాహ్మణ, కమ్మస్స విపాకేన బహూని వస్సాని బహూని వస్ససతాని బహూని వస్ససహస్సాని నిరయే పచ్చేయ్యాసి తస్స త్వం, బ్రాహ్మణ, కమ్మస్స విపాకం దిట్ఠేవ ధమ్మే పటిసంవేదేసీ’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా అఙ్గులిమాలో రహోగతో పటిసల్లీనో విముత్తిసుఖం పటిసంవేది; తాయం వేలాయం ఇమం ఉదానం ఉదానేసి –
352. Atha kho āyasmā aṅgulimālo pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Tena kho pana samayena aññenapi leḍḍu khitto āyasmato aṅgulimālassa kāye nipatati, aññenapi daṇḍo khitto āyasmato aṅgulimālassa kāye nipatati, aññenapi sakkharā khittā āyasmato aṅgulimālassa kāye nipatati. Atha kho āyasmā aṅgulimālo bhinnena sīsena, lohitena gaḷantena, bhinnena pattena, vipphālitāya saṅghāṭiyā yena bhagavā tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmantaṃ aṅgulimālaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ aṅgulimālaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsehi tvaṃ, brāhmaṇa, adhivāsehi tvaṃ, brāhmaṇa. Yassa kho tvaṃ, brāhmaṇa, kammassa vipākena bahūni vassāni bahūni vassasatāni bahūni vassasahassāni niraye pacceyyāsi tassa tvaṃ, brāhmaṇa, kammassa vipākaṃ diṭṭheva dhamme paṭisaṃvedesī’’ti. Atha kho āyasmā aṅgulimālo rahogato paṭisallīno vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedi; tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘యో పుబ్బేవ 17 పమజ్జిత్వా, పచ్ఛా సో నప్పమజ్జతి;
‘‘Yo pubbeva 18 pamajjitvā, pacchā so nappamajjati;
సోమం లోకం పభాసేతి, అబ్భా ముత్తోవ చన్దిమా.
Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.
‘‘యో హవే దహరో భిక్ఖు, యుఞ్జతి బుద్ధసాసనే;
‘‘Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;
సోమం లోకం పభాసేతి, అబ్భా ముత్తోవ చన్దిమా.
Somaṃ lokaṃ pabhāseti, abbhā muttova candimā.
‘‘దిసా హి మే ధమ్మకథం సుణన్తు,
‘‘Disā hi me dhammakathaṃ suṇantu,
దిసా హి మే యుఞ్జన్తు బుద్ధసాసనే;
Disā hi me yuñjantu buddhasāsane;
దిసా హి మే తే మనుజా భజన్తు,
Disā hi me te manujā bhajantu,
యే ధమ్మమేవాదపయన్తి సన్తో.
Ye dhammamevādapayanti santo.
‘‘దిసా హి మే ఖన్తివాదానం, అవిరోధప్పసంసీనం;
‘‘Disā hi me khantivādānaṃ, avirodhappasaṃsīnaṃ;
సుణన్తు ధమ్మం కాలేన, తఞ్చ అనువిధీయన్తు.
Suṇantu dhammaṃ kālena, tañca anuvidhīyantu.
‘‘న హి జాతు సో మమం హింసే, అఞ్ఞం వా పన కిఞ్చి నం 23;
‘‘Na hi jātu so mamaṃ hiṃse, aññaṃ vā pana kiñci naṃ 24;
పప్పుయ్య పరమం సన్తిం, రక్ఖేయ్య తసథావరే.
Pappuyya paramaṃ santiṃ, rakkheyya tasathāvare.
‘‘ఉదకఞ్హి నయన్తి నేత్తికా, ఉసుకారా నమయన్తి 25 తేజనం;
‘‘Udakañhi nayanti nettikā, usukārā namayanti 26 tejanaṃ;
దారుం నమయన్తి తచ్ఛకా, అత్తానం దమయన్తి పణ్డితా.
Dāruṃ namayanti tacchakā, attānaṃ damayanti paṇḍitā.
‘‘దణ్డేనేకే దమయన్తి, అఙ్కుసేహి కసాహి చ;
‘‘Daṇḍeneke damayanti, aṅkusehi kasāhi ca;
అదణ్డేన అసత్థేన, అహం దన్తోమ్హి తాదినా.
Adaṇḍena asatthena, ahaṃ dantomhi tādinā.
‘‘అహింసకోతి మే నామం, హింసకస్స పురే సతో;
‘‘Ahiṃsakoti me nāmaṃ, hiṃsakassa pure sato;
‘‘చోరో అహం పురే ఆసిం, అఙ్గులిమాలోతి విస్సుతో;
‘‘Coro ahaṃ pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;
వుయ్హమానో మహోఘేన, బుద్ధం సరణమాగమం.
Vuyhamāno mahoghena, buddhaṃ saraṇamāgamaṃ.
‘‘లోహితపాణి పురే ఆసిం, అఙ్గులిమాలోతి విస్సుతో;
‘‘Lohitapāṇi pure āsiṃ, aṅgulimāloti vissuto;
సరణగమనం పస్స, భవనేత్తి సమూహతా.
Saraṇagamanaṃ passa, bhavanetti samūhatā.
‘‘తాదిసం కమ్మం కత్వాన, బహుం దుగ్గతిగామినం;
‘‘Tādisaṃ kammaṃ katvāna, bahuṃ duggatigāminaṃ;
ఫుట్ఠో కమ్మవిపాకేన, అణణో భుఞ్జామి భోజనం.
Phuṭṭho kammavipākena, aṇaṇo bhuñjāmi bhojanaṃ.
‘‘పమాదమనుయుఞ్జన్తి, బాలా దుమ్మేధినో జనా;
‘‘Pamādamanuyuñjanti, bālā dummedhino janā;
అప్పమాదఞ్చ మేధావీ, ధనం సేట్ఠంవ రక్ఖతి.
Appamādañca medhāvī, dhanaṃ seṭṭhaṃva rakkhati.
‘‘మా పమాదమనుయుఞ్జేథ, మా కామరతి సన్థవం;
‘‘Mā pamādamanuyuñjetha, mā kāmarati santhavaṃ;
‘‘స్వాగతం నాపగతం, నయిదం దుమ్మన్తితం మమ;
‘‘Svāgataṃ nāpagataṃ, nayidaṃ dummantitaṃ mama;
తిస్సో విజ్జా అనుప్పత్తా, కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్త్న్త్తి.
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsana’’ntntti.
అఙ్గులిమాలసుత్తం నిట్ఠితం ఛట్ఠం.
Aṅgulimālasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౬. అఙ్గులిమాలసుత్తవణ్ణనా • 6. Aṅgulimālasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౬. అఙ్గులిమాలసుత్తవణ్ణనా • 6. Aṅgulimālasuttavaṇṇanā