| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. อนิจฺจสญฺญาสุตฺตวณฺณนา
10. Aniccasaññāsuttavaṇṇanā
๑๐๒. ทสเม อนิจฺจสญฺญาติ อนิจฺจํ อนิจฺจนฺติ ภาเวนฺตสฺส อุปฺปนฺนสญฺญาฯ ปริยาทิยตีติ เขปยติฯ สพฺพํ อสฺมิมานนฺติ นววิธํ อสฺมิมานํฯ มูลสนฺตานกานีติ สนฺตาเนตฺวา ฐิตมูลานิฯ มหานงฺคลํ วิย หิ อนิจฺจสญฺญา, ขุทฺทานุขุทฺทกานิ มูลสนฺตานกานิ วิย กิเลสา, ยถา กสฺสโก กสโนฺต นงฺคเลน ตานิ ปทาเลติ, เอวํ โยคี อนิจฺจสญฺญํ ภาเวโนฺต อนิจฺจสญฺญาญาเณน กิเลเส ปทาเลตีติ อิทเมตฺถ โอปมฺมสํสนฺทนํฯ
102. Dasame aniccasaññāti aniccaṃ aniccanti bhāventassa uppannasaññā. Pariyādiyatīti khepayati. Sabbaṃ asmimānanti navavidhaṃ asmimānaṃ. Mūlasantānakānīti santānetvā ṭhitamūlāni. Mahānaṅgalaṃ viya hi aniccasaññā, khuddānukhuddakāni mūlasantānakāni viya kilesā, yathā kassako kasanto naṅgalena tāni padāleti, evaṃ yogī aniccasaññaṃ bhāvento aniccasaññāñāṇena kilese padāletīti idamettha opammasaṃsandanaṃ.
โอธุนาตีติ เหฎฺฐา ธุนาติฯ นิทฺธุนาตีติ ปโปฺผเฎติฯ นิโจฺฉเฎตีติ ปโปฺผเฎตฺวา ฉเฑฺฑติฯ อิธาปิ ปพฺพชานิ วิย กิเลสา, ลายนํ นิโจฺฉฎนํ วิย อนิจฺจสญฺญาญาณนฺติ อิมินา อเตฺถน อุปมา สํสเนฺทตพฺพาฯ
Odhunātīti heṭṭhā dhunāti. Niddhunātīti papphoṭeti. Nicchoṭetīti papphoṭetvā chaḍḍeti. Idhāpi pabbajāni viya kilesā, lāyanaṃ nicchoṭanaṃ viya aniccasaññāñāṇanti iminā atthena upamā saṃsandetabbā.
วณฺฎจฺฉินฺนายาติ ติเณฺหน ขุรเปฺปน วณฺฎจฺฉินฺนายฯ ตทนฺวยานิ ภวนฺตีติ ตํ อมฺพปิณฺฑิํ อนุคจฺฉนฺติ, ตสฺสา ปตมานาย อมฺพานิ ภูมิยํ ปตนฺติฯ อิธาปิ อมฺพปิณฺฑิ วิย กิเลสา, ติณฺหขุรโปฺป วิย อนิจฺจสญฺญา, ยถา ขุรเปฺปน ฉินฺนาย อมฺพปิณฺฑิยา สพฺพานิ อมฺพานิ ภูมิยํ ปตนฺติ, เอวํ อนิจฺจสญฺญาญาเณน กิเลสานํ มูลภูตาย อวิชฺชาย ฉินฺนาย สพฺพกิเลสา สมุคฺฆาตํ คจฺฉนฺตีติ, อิทํ โอปมฺมสํสนฺทนํฯ
Vaṇṭacchinnāyāti tiṇhena khurappena vaṇṭacchinnāya. Tadanvayāni bhavantīti taṃ ambapiṇḍiṃ anugacchanti, tassā patamānāya ambāni bhūmiyaṃ patanti. Idhāpi ambapiṇḍi viya kilesā, tiṇhakhurappo viya aniccasaññā, yathā khurappena chinnāya ambapiṇḍiyā sabbāni ambāni bhūmiyaṃ patanti, evaṃ aniccasaññāñāṇena kilesānaṃ mūlabhūtāya avijjāya chinnāya sabbakilesā samugghātaṃ gacchantīti, idaṃ opammasaṃsandanaṃ.
กูฎงฺคมาติ กูฎํ คจฺฉนฺติฯ กูฎนินฺนาติ กูฎํ ปวิสนภาเวน กูเฎ นินฺนาฯ กูฎสโมสรณาติ กูเฎ สโมสริตฺวา ฐิตาฯ อิธาปิ กูฎํ วิย อนิจฺจสญฺญา, โคปานสิโย วิย จตุภูมกกุสลธมฺมา, ยถา สพฺพโคปานสีนํ กูฎํ อคฺคํ, เอวํ กุสลธมฺมานํ อนิจฺจสญฺญา อคฺคาฯ นนุ จ อนิจฺจสญฺญา โลกิยา, สา โลกิยกุสลานํ ตาว อคฺคํ โหตุ, โลกุตฺตรานํ กถํ อคฺคนฺติ? เตสมฺปิ ปฎิลาภกรณเตฺถน อคฺคนฺติ เวทิตพฺพาฯ อิมินา อุปาเยน สพฺพาสุ อุปมาสุ โอปมฺมสํสนฺทนํ เวทิตพฺพํฯ ปุริมาหิ ปเนตฺถ ตีหิ อนิจฺจสญฺญาย กิจฺจํ, ปจฺฉิมาหิ พลนฺติฯ ทสมํฯ
Kūṭaṅgamāti kūṭaṃ gacchanti. Kūṭaninnāti kūṭaṃ pavisanabhāvena kūṭe ninnā. Kūṭasamosaraṇāti kūṭe samosaritvā ṭhitā. Idhāpi kūṭaṃ viya aniccasaññā, gopānasiyo viya catubhūmakakusaladhammā, yathā sabbagopānasīnaṃ kūṭaṃ aggaṃ, evaṃ kusaladhammānaṃ aniccasaññā aggā. Nanu ca aniccasaññā lokiyā, sā lokiyakusalānaṃ tāva aggaṃ hotu, lokuttarānaṃ kathaṃ agganti? Tesampi paṭilābhakaraṇatthena agganti veditabbā. Iminā upāyena sabbāsu upamāsu opammasaṃsandanaṃ veditabbaṃ. Purimāhi panettha tīhi aniccasaññāya kiccaṃ, pacchimāhi balanti. Dasamaṃ.
ปุปฺผวโคฺค ทสโมฯ
Pupphavaggo dasamo.
มชฺฌิมปณฺณาสโก สมโตฺตฯ
Majjhimapaṇṇāsako samatto.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. อนิจฺจสญฺญาสุตฺตํ • 10. Aniccasaññāsuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๐. อนิจฺจสญฺญาสุตฺตวณฺณนา • 10. Aniccasaññāsuttavaṇṇanā
