Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੯. ਨવਮવਗ੍ਗੋ
9. Navamavaggo
੧. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
1. Ānisaṃsadassāvīkathāvaṇṇanā
੫੪੭. ਇਦਾਨਿ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਕਸਮਯੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਆਦੀਨવਤੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਨਿਚ੍ਛਯੋ। ਯੇਸਂ ਪਨ ਤੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁਪਿ ਏਕਂਸਿਕવਾਦਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਨੋવ ਸਂਯੋਜਨਪ੍ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥਸ੍ਸ ‘‘ਏਕਂਸਿਕવਾਦੋ ਤਯਾ ਗਹਿਤੋ, ਆਦੀਨવੋਪਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋਯੇવਾ’’ਤਿ વਿਭਾਗਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ਸਕવਾਦੀ ਸਙ੍ਖਾਰੇਤਿਆਦਿਮਾਹ।
547. Idāni ānisaṃsadassāvīkathā nāma hoti. Tattha sakasamaye saṅkhāre ādīnavato nibbānañca ānisaṃsato passantassa saṃyojanappahānaṃ hotīti nicchayo. Yesaṃ pana tesu dvīsupi ekaṃsikavādaṃ gahetvā ‘‘ānisaṃsadassāvinova saṃyojanappahānaṃ hotī’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Athassa ‘‘ekaṃsikavādo tayā gahito, ādīnavopi daṭṭhabboyevā’’ti vibhāgadassanatthaṃ sakavādī saṅkhāretiādimāha.
ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀ ਹੋਤੀਤਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਮਿਂ ਅਯਮਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ। ਨਨੁ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਸਂਯੋਜਨਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਚ ਪੁਟ੍ਠੋ ਆਮਨ੍ਤਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤੇਨ ਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀ ਹੋਤੀਤਿ ਇਦਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ, ਕਿਂ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਸਿ ਏਤਨ੍ਤਿ। ਤਤੋ ਪਰવਾਦੀ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ, ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਨਾਨਾਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਸਕવਾਦੀ ਪਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਮਦ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਤਾਯ ਚ ਏਕਤੋ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਨਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਤਰੋ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਤੋਤਿਆਦਿਪਞ੍ਹੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਕਿਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਨ੍ਨਿਟ੍ਠਾਨਂ, ਕਿਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਸਂਯੋਜਨਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਸ੍ਸ, ਉਦਾਹੁ ਦ੍વੇਪਿ ਏਕਤੋ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਯਦਿ ਤਾવ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਪਹਾਨਂ ਭવੇਯ੍ਯ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਭવੇਯ੍ਯ। ਅਥ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਨੋ, ਅਨੁਸ੍ਸવવਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਆਨਿਸਂਸਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਪਸ੍ਸਨਾਚਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਭવੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਦ੍વੇਪਿ ਏਕਤੋ ਕਰੋਨ੍ਤਸ੍ਸ ਭવੇਯ੍ਯ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਫਸ੍ਸਾਦੀਨਂ ਸਮੋਧਾਨਂ ਭવੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਮਨਸਿਕਾਰਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪੁਨ ਨਿਚ੍ਚਤੋਤਿਆਦਿਗਹਣਸ੍ਸ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਭਾવਤੋ, ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਚ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋવ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਂ ਇਜ੍ਝਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਿਚ੍ਚਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਮਨਸਿਕਰੋਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਚ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਸ੍ਸ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Saṅkhāreca aniccato manasikaroti, nibbāne ca ānisaṃsadassāvī hotīti pañhasmiṃ ayamadhippāyo – ānisaṃsadassāvissa saṃyojanānaṃ pahānaṃ hotīti tesaṃ laddhi. Nanu saṅkhāre aniccato manasikaroto saṃyojanā pahīyantīti ca puṭṭho āmantāti paṭijānāti. Tena te saṅkhāre ca aniccato manasikaroti, nibbāne ca ānisaṃsadassāvī hotīti idaṃ āpajjati, kiṃ sampaṭicchasi etanti. Tato paravādī ekacittakkhaṇaṃ sandhāya paṭikkhipati, dutiyaṃ puṭṭho nānācittavasena paṭijānāti. Sakavādī panassa adhippāyaṃ madditvā aniccamanasikārassa ānisaṃsadassāvitāya ca ekato paṭiññātattā dvinnaṃ phassānaṃ dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti pucchati. Itaro dvinnaṃ samodhānaṃ apassanto paṭikkhipati. Dukkhatotiādipañhesupi eseva nayo. Kiṃ panettha sanniṭṭhānaṃ, kiṃ aniccādito manasikaroto saṃyojanā pahīyanti, udāhu nibbāne ānisaṃsadassāvissa, udāhu dvepi ekato karontassāti. Yadi tāva aniccādito manasikaroto pahānaṃ bhaveyya, vipassanācitteneva bhaveyya. Atha ānisaṃsadassāvino, anussavavasena nibbāne ānisaṃsaṃ passantassa vipassanācitteneva bhaveyya, atha dvepi ekato karontassa bhaveyya, dvinnaṃ phassādīnaṃ samodhānaṃ bhaveyya. Yasmā pana ariyamaggakkhaṇe aniccādimanasikārassa kiccaṃ nipphattiṃ gacchati puna niccatotiādigahaṇassa anuppattidhammabhāvato, nibbāne ca paccakkhatova ānisaṃsadassanaṃ ijjhati, tasmā kiccanipphattivasena aniccādito manasikaroto ārammaṇaṃ katvā pavattivasena ca nibbāne ānisaṃsadassāvissa saṃyojanānaṃ pahānaṃ hotīti veditabbaṃ.
੫੪੮. ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸੁਖਾਨੁਪਸ੍ਸੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਸੁਖਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਦਿਭਾવਮੇવ ਸਾਧੇਤਿ, ਨ ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવਿਤਾਮਤ੍ਤੇਨ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਹਾਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਆਭਤਮ੍ਪਿ ਅਨਾਭਤਸਦਿਸਮੇવਾਤਿ।
548. Nibbāne sukhānupassīti suttaṃ nibbāne sukhānupassanādibhāvameva sādheti, na ānisaṃsadassāvitāmattena saṃyojanānaṃ pahānaṃ. Tasmā ābhatampi anābhatasadisamevāti.
ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Ānisaṃsadassāvīkathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੮੪) ੧. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾ • (84) 1. Ānisaṃsadassāvīkathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੧. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Ānisaṃsadassāvīkathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੧. ਆਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਾવੀਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Ānisaṃsadassāvīkathāvaṇṇanā