Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
7. ආණිසුත්තවණ්ණනා
7. Āṇisuttavaṇṇanā
229. අඤ්ඤෙ රාජානො ච භාගං ගණ්හන්තා ඉමෙ විය දසභාගං ගණ්හන්තීති තෙසමයං අනුගති පඤ්ඤායති. මහාජනස්ස ආනයනතො ආනකොති ආහ ‘‘එවංලද්ධනාමො’’ති. ඉදානි තං ආදිතො පට්ඨාය ආගමනානුක්කමං දස්සෙතුං ‘‘හිමවන්තෙ කිරා’’තිආදිමාහ. කරෙණුන්ති කරෙණුකං, හත්ථිනින්ති අත්ථො. සක්කරිංසූති අනත්ථපරිහරණවසෙන පසත්ථූපහාරවසෙන ච පූජෙසුං. ඔතරීති කුළීරදහං පාවිසි. පටික්කමිත්වා ඨපනවසෙන අපක්කමිත්වා පති.
229. Aññe rājāno ca bhāgaṃ gaṇhantā ime viya dasabhāgaṃ gaṇhantīti tesamayaṃ anugati paññāyati. Mahājanassa ānayanato ānakoti āha ‘‘evaṃladdhanāmo’’ti. Idāni taṃ ādito paṭṭhāya āgamanānukkamaṃ dassetuṃ ‘‘himavante kirā’’tiādimāha. Kareṇunti kareṇukaṃ, hatthininti attho. Sakkariṃsūti anatthapariharaṇavasena pasatthūpahāravasena ca pūjesuṃ. Otarīti kuḷīradahaṃ pāvisi. Paṭikkamitvā ṭhapanavasena apakkamitvā pati.
සුවණ්ණරජතාදිමයන්ති කිස්මිඤ්චි ඡිද්දෙ සුවණ්ණමයං, කිස්මිඤ්චි රජතමයං, කිස්මිඤ්චි ඵලිකමයං ආණිං ඝටයිංසු බන්ධිංසු. පුබ්බෙ ඵරිත්වා තිට්ඨන්තස්ස ද්වාදස යොජනානි පමාණො එතස්සාති ද්වාදසයොජනප්පමාණො, සද්දො. අථස්ස අනෙකසතකාලෙ ගච්ඡන්තෙ අන්තොසාලායම්පි දුක්ඛෙන සුය්යිත්ථ ආණිසඞ්ඝාටමත්තත්තා.
Suvaṇṇarajatādimayanti kismiñci chidde suvaṇṇamayaṃ, kismiñci rajatamayaṃ, kismiñci phalikamayaṃ āṇiṃ ghaṭayiṃsu bandhiṃsu. Pubbe pharitvā tiṭṭhantassa dvādasa yojanāni pamāṇo etassāti dvādasayojanappamāṇo, saddo. Athassa anekasatakāle gacchante antosālāyampi dukkhena suyyittha āṇisaṅghāṭamattattā.
ගම්භීරාති අගාධා දුක්ඛොගාළ්හා. සල්ලසුත්තඤ්හි ‘‘අනිමිත්තමනඤ්ඤාත’’න්තිආදිනා පාළිවසෙන ගම්භීරං, න අත්ථගම්භීරං. තථා හි තත්ථ තා තා ගාථා දුවිඤ්ඤෙය්යරූපා තිට්ඨන්ති, දුවිඤ්ඤෙය්යං ඤාණෙන දුක්ඛොගාහන්ති කත්වා ‘‘ගම්භීර’’න්ති වුච්චති. පුබ්බාපරම්පෙත්ථ කාසඤ්චි ගාථානං දුවිඤ්ඤෙය්යතාය දුක්ඛොගාහමෙව, තස්මා තං පාළිවසෙන ‘‘ගම්භීර’’න්ති වුත්තං ‘‘පාළිවසෙන ගම්භීරා සල්ලසුත්තසදිසා’’ති. ඉමිනා නයෙන ‘‘අත්ථවසෙන ගම්භීරා’’ති එත්ථ අත්ථො වෙදිතබ්බො. මහාවෙදල්ලසුත්තස්ස අත්ථවසෙන ගම්භීරතා පාකටායෙව. ලොකං උත්තරතීති ලොකුත්තරො, නවවිධඅප්පමාණධම්මො, සො අත්ථභූතො එතෙසං අත්ථීති ලොකුත්තරා. තෙනාහ ‘‘ලොකුත්තරඅත්ථදීපකා’’ති. සත්තසුඤ්ඤතධම්මමත්තමෙවාති සත්තෙන අත්තනා සුඤ්ඤතං කෙවලං ධම්මමත්තමෙව. උග්ගහෙතබ්බං පරියාපුණිතබ්බන්ති ච ලිඞ්ගවචනවිපල්ලාසෙන වුත්තන්ති ආහ ‘‘උග්ගහෙතබ්බෙ ච පරියාපුණිතබ්බෙ චා’’ති. කවිතාති කවිනො කම්මං කවිකතා. යස්ස පන යං කම්මං, තං තෙන කතන්ති වුච්චතීති ආහ ‘‘කවිතාති කවීහි කතා’’ති. ඉතරං ‘‘කාවෙය්යා’’ති පදං, කබ්බන්ති වුත්තං හොති. ‘‘කබ්බ’’න්ති ච කවිනා වුත්තන්ති අත්ථො. තෙනාහ ‘‘තස්සෙව වෙවචන’’න්ති. චිත්තක්ඛරාති විචිත්රාකාරඅක්ඛරා. සාසනතො බහිභූතාති න සාසනාවචරා. තෙසං සාවකෙහීති ‘‘බුද්ධානං සාවකා’’ති අපඤ්ඤාතානං යෙසං කෙසඤ්චි සාවකෙහි. අනුග්ගය්හමානාති න උග්ගය්හමානා සවනධාරණපරිචයඅත්ථූපපරික්ඛාදිවසෙන අනුග්ගය්හමානා. අන්තරධායන්ති අදස්සනං ගච්ඡන්ති.
Gambhīrāti agādhā dukkhogāḷhā. Sallasuttañhi ‘‘animittamanaññāta’’ntiādinā pāḷivasena gambhīraṃ, na atthagambhīraṃ. Tathā hi tattha tā tā gāthā duviññeyyarūpā tiṭṭhanti, duviññeyyaṃ ñāṇena dukkhogāhanti katvā ‘‘gambhīra’’nti vuccati. Pubbāparampettha kāsañci gāthānaṃ duviññeyyatāya dukkhogāhameva, tasmā taṃ pāḷivasena ‘‘gambhīra’’nti vuttaṃ ‘‘pāḷivasena gambhīrā sallasuttasadisā’’ti. Iminā nayena ‘‘atthavasena gambhīrā’’ti ettha attho veditabbo. Mahāvedallasuttassa atthavasena gambhīratā pākaṭāyeva. Lokaṃ uttaratīti lokuttaro, navavidhaappamāṇadhammo, so atthabhūto etesaṃ atthīti lokuttarā. Tenāha ‘‘lokuttaraatthadīpakā’’ti. Sattasuññatadhammamattamevāti sattena attanā suññataṃ kevalaṃ dhammamattameva. Uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbanti ca liṅgavacanavipallāsena vuttanti āha ‘‘uggahetabbe ca pariyāpuṇitabbe cā’’ti. Kavitāti kavino kammaṃ kavikatā. Yassa pana yaṃ kammaṃ, taṃ tena katanti vuccatīti āha ‘‘kavitāti kavīhi katā’’ti. Itaraṃ ‘‘kāveyyā’’ti padaṃ, kabbanti vuttaṃ hoti. ‘‘Kabba’’nti ca kavinā vuttanti attho. Tenāha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Cittakkharāti vicitrākāraakkharā. Sāsanato bahibhūtāti na sāsanāvacarā. Tesaṃ sāvakehīti ‘‘buddhānaṃ sāvakā’’ti apaññātānaṃ yesaṃ kesañci sāvakehi. Anuggayhamānāti na uggayhamānā savanadhāraṇaparicayaatthūpaparikkhādivasena anuggayhamānā. Antaradhāyanti adassanaṃ gacchanti.
ආණිසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Āṇisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. ආණිසුත්තං • 7. Āṇisuttaṃ
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 7. ආණිසුත්තවණ්ණනා • 7. Āṇisuttavaṇṇanā