Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పరివారపాళి • Parivārapāḷi

    ౩. అనియతకణ్డం

    3. Aniyatakaṇḍaṃ

    ౨౧. యం తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన పఠమో అనింయతో కత్థ పఞ్ఞత్తో? కం ఆరబ్భ? కిస్మిం వత్థుస్మిం? అత్థి తత్థ పఞ్ఞత్తి, అనుపఞ్ఞత్తి, అనుప్పన్నపఞ్ఞత్తి, సబ్బత్థపఞ్ఞత్తి పదేసపఞ్ఞత్తి, సాధారణపఞ్ఞత్తి అసాధారణపఞ్ఞత్తి, ఏకతోపఞ్ఞత్తి ఉభతోపఞ్ఞత్తి, పఞ్చన్నం పాతిమోక్ఖుద్దేసానం కత్థోగధం కత్థ పరియాపన్నం, కతమేన ఉద్దేసేన ఉద్దేసం ఆగచ్ఛతి, చతున్నం విపత్తీనం కతమా విపత్తి, సత్తన్నం ఆపత్తిక్ఖన్ధానం కతమో ఆపత్తిక్ఖన్ధో, ఛన్నం ఆపత్తిసముట్ఠానానం కతిహి సముట్ఠానేహి సముట్ఠాతి, చతున్నం అధికరణానం కతమం అధికరణం, సత్తన్నం సమథానం కతిహి సమథేహి సమ్మతి, కో తత్థ వినయో, కో తత్థ అభివినయో, కిం తత్థ పాతిమోక్ఖం, కిం తత్థ అధిపాతిమోక్ఖం, కా విపత్తి, కా సమ్పత్తి, కా పటిపత్తి, కతి అత్థవసే పటిచ్చ భగవతా పఠమో అనియతో పఞ్ఞత్తో, కే సిక్ఖన్తి, కే సిక్ఖితసిక్ఖా, కత్థ ఠితం, కే ధారేన్తి, కస్స వచనం కేనాభతన్తి.

    21. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamo aniṃyato kattha paññatto? Kaṃ ārabbha? Kismiṃ vatthusmiṃ? Atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññatti, sabbatthapaññatti padesapaññatti, sādhāraṇapaññatti asādhāraṇapaññatti, ekatopaññatti ubhatopaññatti, pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannaṃ, katamena uddesena uddesaṃ āgacchati, catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipatti, sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandho, channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti, catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇaṃ, sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammati, ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayo, kiṃ tattha pātimokkhaṃ, kiṃ tattha adhipātimokkhaṃ, kā vipatti, kā sampatti, kā paṭipatti, kati atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamo aniyato paññatto, ke sikkhanti, ke sikkhitasikkhā, kattha ṭhitaṃ, ke dhārenti, kassa vacanaṃ kenābhatanti.

    ౨౨. యం తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన పఠమో అనియతో కత్థ పఞ్ఞత్తోతి? సావత్థియం పఞ్ఞత్తో. కం ఆరబ్భాతి? ఆయస్మన్తం ఉదాయిం ఆరబ్భ. కిస్మిం వత్థుస్మిన్తి? ఆయస్మా ఉదాయీ మాతుగామేన సద్ధిం ఏకో ఏకాయ రహో పటిచ్ఛన్నే ఆసనే అలఙ్కమ్మనియే నిసజ్జం కప్పేసి, తస్మిం వత్థుస్మిం. అత్థి తత్థ పఞ్ఞత్తి, అనుపఞ్ఞత్తి, అనుప్పన్నపఞ్ఞత్తీతి? ఏకా పఞ్ఞత్తి. అనుపఞ్ఞత్తి అనుప్పన్నపఞ్ఞత్తి తస్మిం నత్థి. సబ్బత్థపఞ్ఞత్తి, పదేసపఞ్ఞత్తీతి? సబ్బత్థపఞ్ఞత్తి. సాధారణపఞ్ఞత్తి, అసాధారణపఞ్ఞత్తీతి? అసాధారణపఞ్ఞత్తి. ఏకతోపఞ్ఞత్తి, ఉభతోపఞ్ఞత్తీతి? ఏకతోపఞ్ఞత్తి. పఞ్చన్నం పాతిమోక్ఖుద్దేసానం కత్థోగధం కత్థ పరియాపన్నన్తి? నిదానోగధం నిదానపరియాపన్నం. కతమేన ఉద్దేసేన ఉద్దేసం ఆగచ్ఛతీతి? చతుత్థేన ఉద్దేసేన ఉద్దేసం ఆగచ్ఛతి. చతున్నం విపత్తీనం కతమా విపత్తీతి? సియా సీలవిపత్తి సియా ఆచారవిపత్తి. సత్తన్నం ఆపత్తిక్ఖన్ధానం కతమో ఆపత్తిక్ఖన్ధోతి? సియా పారాజికాపత్తిక్ఖన్ధో సియా సఙ్ఘాదిసేసాపత్తిక్ఖన్ధో సియా పాచిత్తియాపత్తిక్ఖన్ధో. ఛన్నం ఆపత్తిసముట్ఠానానం కతిహి సముట్ఠానేహి సముట్ఠాతీతి? ఏకే సముట్ఠానేన సముట్ఠాతి – కాయతో చ చిత్తతో చ సముట్ఠాతి, న వాచతో. చతున్నం అధికరణానం కతమం అధికరణన్తి? ఆపత్తాధికరణం. సత్తన్నం సమథానం కతిహి సమథేహి సమ్మతీతి? తీహి సమథేహి సమ్మతి – సియా సమ్ముఖావినయేన చ పటిఞ్ఞాతకరణేన చ, సియా సమ్ముఖావినయేన చ తిణవత్థారకేన చ. కో తత్థ వినయో, కో తత్థ అభివినయోతి? పఞ్ఞత్తి వినయో, విభత్తి అభివినయో. కిం తత్థ పాతిమోక్ఖం, కిం తత్థ అధిపాతిమోక్ఖన్తి? పఞ్ఞత్తి పాతిమోక్ఖం, విభత్తి అధిపాతిమోక్ఖం. కా విపత్తీతి? అసంవరో విపత్తి. కా సమ్పత్తీతి? సంవరో సమ్పత్తి. కా పటిపత్తీతి? న ఏవరూపం కరిస్సామీతి యావజీవం ఆపాణకోటికం సమాదాయ సిక్ఖతి సిక్ఖాపదేసు. 1 కతి అత్థవసే పటిచ్చ భగవతా పఠమో అనియతో పఞ్ఞత్తోతి ? దస అత్థవసే పటిచ్చ భగవతా పఠమో అనియతో పఞ్ఞత్తో – సఙ్ఘసుట్ఠుతాయ, సఙ్ఘఫాసుతాయ, దుమ్మఙ్కూనం పుగ్గలానం నిగ్గహాయ, పేసలానం భిక్ఖూనం ఫాసువిహారాయ, దిట్ఠధమ్మికానం ఆసవానం సంవరాయ, సమ్పరాయికానం ఆసవానం పటిఘాతాయ, అప్పసన్నానం పసాదాయ, పసన్నానం భియ్యోభావాయ, సద్ధమ్మట్ఠితియా, వినయానుగ్గహాయ. కే సిక్ఖన్తీతి? సేక్ఖా చ పుథుజ్జనకల్యాణకా చ సిక్ఖన్తి. కే సిక్ఖితసిక్ఖాతి? అరహన్తో సిక్ఖితసిక్ఖా. కత్థ ఠితన్తి? సిక్ఖాకామేసు ఠితం. కే ధారేన్తీతి? యేసం వత్తతి తే ధారేన్తి. కస్స వచనన్తి? భగవతో వచనం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. కేనాభతన్తి? పరమ్పరాభతం –

    22. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena paṭhamo aniyato kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho paṭicchanne āsane alaṅkammaniye nisajjaṃ kappesi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Atthi tattha paññatti, anupaññatti, anuppannapaññattīti? Ekā paññatti. Anupaññatti anuppannapaññatti tasmiṃ natthi. Sabbatthapaññatti, padesapaññattīti? Sabbatthapaññatti. Sādhāraṇapaññatti, asādhāraṇapaññattīti? Asādhāraṇapaññatti. Ekatopaññatti, ubhatopaññattīti? Ekatopaññatti. Pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannanti? Nidānogadhaṃ nidānapariyāpannaṃ. Katamena uddesena uddesaṃ āgacchatīti? Catutthena uddesena uddesaṃ āgacchati. Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipattīti? Siyā sīlavipatti siyā ācāravipatti. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandhoti? Siyā pārājikāpattikkhandho siyā saṅghādisesāpattikkhandho siyā pācittiyāpattikkhandho. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti? Eke samuṭṭhānena samuṭṭhāti – kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇanti? Āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammatīti? Tīhi samathehi sammati – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca. Ko tattha vinayo, ko tattha abhivinayoti? Paññatti vinayo, vibhatti abhivinayo. Kiṃ tattha pātimokkhaṃ, kiṃ tattha adhipātimokkhanti? Paññatti pātimokkhaṃ, vibhatti adhipātimokkhaṃ. Kā vipattīti? Asaṃvaro vipatti. Kā sampattīti? Saṃvaro sampatti. Kā paṭipattīti? Na evarūpaṃ karissāmīti yāvajīvaṃ āpāṇakoṭikaṃ samādāya sikkhati sikkhāpadesu. 2 Kati atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamo aniyato paññattoti ? Dasa atthavase paṭicca bhagavatā paṭhamo aniyato paññatto – saṅghasuṭṭhutāya, saṅghaphāsutāya, dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāya, pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya, diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya, samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāya, appasannānaṃ pasādāya, pasannānaṃ bhiyyobhāvāya, saddhammaṭṭhitiyā, vinayānuggahāya. Ke sikkhantīti? Sekkhā ca puthujjanakalyāṇakā ca sikkhanti. Ke sikkhitasikkhāti? Arahanto sikkhitasikkhā. Kattha ṭhitanti? Sikkhākāmesu ṭhitaṃ. Ke dhārentīti? Yesaṃ vattati te dhārenti. Kassa vacananti? Bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa. Kenābhatanti? Paramparābhataṃ –

    ఉపాలి దాసకో చేవ, సోణకో సిగ్గవో తథా;

    Upāli dāsako ceva, soṇako siggavo tathā;

    మోగ్గలిపుత్తేన పఞ్చమా, ఏతే జమ్బుసిరివ్హయే.

    Moggaliputtena pañcamā, ete jambusirivhaye.

    తతో మహిన్దో ఇట్టియో, ఉత్తియో సమ్బలో తథా;

    Tato mahindo iṭṭiyo, uttiyo sambalo tathā;

    భద్దనామో చ పణ్డితో.

    Bhaddanāmo ca paṇḍito.

    ఏతే నాగా మహాపఞ్ఞా, జమ్బుదీపా ఇధాగతా;

    Ete nāgā mahāpaññā, jambudīpā idhāgatā;

    వినయం తే వాచయింసు, పిటకం తమ్బపణ్ణియా.

    Vinayaṃ te vācayiṃsu, piṭakaṃ tambapaṇṇiyā.

    నికాయే పఞ్చ వాచేసుం, సత్త చేవ పకరణే;

    Nikāye pañca vācesuṃ, satta ceva pakaraṇe;

    తతో అరిట్ఠో మేధావీ, తిస్సదత్తో చ పణ్డితో.

    Tato ariṭṭho medhāvī, tissadatto ca paṇḍito.

    విసారదో కాళసుమనో, థేరో చ దీఘనామకో;

    Visārado kāḷasumano, thero ca dīghanāmako;

    దీఘసుమనో చ పణ్డితో.

    Dīghasumano ca paṇḍito.

    పునదేవ కాళసుమనో, నాగత్థేరో చ బుద్ధరక్ఖితో;

    Punadeva kāḷasumano, nāgatthero ca buddharakkhito;

    తిస్సత్థేరో చ మేధావీ, దేవత్థేరో చ పణ్డితో.

    Tissatthero ca medhāvī, devatthero ca paṇḍito.

    పునదేవ సుమనో మేధావీ, వినయే చ విసారదో;

    Punadeva sumano medhāvī, vinaye ca visārado;

    బహుస్సుతో చూళనాగో, గజోవ దుప్పధంసియో.

    Bahussuto cūḷanāgo, gajova duppadhaṃsiyo.

    ధమ్మపాలితనామో చ, రోహణే సాధుపూజితో;

    Dhammapālitanāmo ca, rohaṇe sādhupūjito;

    తస్స సిస్సో మహాపఞ్ఞో, ఖేమనామో తిపేటకో.

    Tassa sisso mahāpañño, khemanāmo tipeṭako.

    దీపే తారకరాజావ పఞ్ఞాయ అతిరోచథ;

    Dīpe tārakarājāva paññāya atirocatha;

    ఉపతిస్సో చ మేధావీ, ఫుస్సదేవో మహాకథీ.

    Upatisso ca medhāvī, phussadevo mahākathī.

    పునదేవ సుమనో మేధావీ, పుప్ఫనామో బహుస్సుతో;

    Punadeva sumano medhāvī, pupphanāmo bahussuto;

    మహాకథీ మహాసివో, పిటకే సబ్బత్థ కోవిదో.

    Mahākathī mahāsivo, piṭake sabbattha kovido.

    పునదేవ ఉపాలి మేధావీ, వినయే చ విసారదో;

    Punadeva upāli medhāvī, vinaye ca visārado;

    మహానాగో మహాపఞ్ఞో, సద్ధమ్మవంసకోవిదో.

    Mahānāgo mahāpañño, saddhammavaṃsakovido.

    పునదేవ అభయో మేధావీ, పిటకే సబ్బత్థ కోవిదో;

    Punadeva abhayo medhāvī, piṭake sabbattha kovido;

    తిస్సత్థేరో చ మేధావీ, వినయే చ విసారదో.

    Tissatthero ca medhāvī, vinaye ca visārado.

    తస్స సిస్సో మహాపఞ్ఞో, పుప్ఫనామో బహుస్సుతో;

    Tassa sisso mahāpañño, pupphanāmo bahussuto;

    సాసనం అనురక్ఖన్తో, జమ్బుదీపే పతిట్ఠితో.

    Sāsanaṃ anurakkhanto, jambudīpe patiṭṭhito.

    చూళాభయో చ మేధావీ, వినయే చ విసారదో;

    Cūḷābhayo ca medhāvī, vinaye ca visārado;

    తిస్సత్థేరో చ మేధావీ, సద్ధమ్మవంసకోవిదో.

    Tissatthero ca medhāvī, saddhammavaṃsakovido.

    చూళదేవో చ మేధావీ, వినయే చ విసారదో;

    Cūḷadevo ca medhāvī, vinaye ca visārado;

    సివత్థేరో చ మేధావీ, వినయే సబ్బత్థ కోవిదో.

    Sivatthero ca medhāvī, vinaye sabbattha kovido.

    ఏతే నాగా మహాపఞ్ఞా, వినయఞ్ఞూ మగ్గకోవిదా;

    Ete nāgā mahāpaññā, vinayaññū maggakovidā;

    వినయం దీపే పకాసేసుం, పిటకం తమ్బపణ్ణియాతి.

    Vinayaṃ dīpe pakāsesuṃ, piṭakaṃ tambapaṇṇiyāti.

    ౨౩. యం తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన దుతియో అనియతో కత్థ పఞ్ఞత్తోతి? సావత్థియం పఞ్ఞత్తో. కం ఆరబ్భాతి? ఆయస్మన్తం ఉదాయిం ఆరబ్భ. కిస్మిం వత్థుస్మిన్తి? ఆయస్మా ఉదాయీ మాతుగామేన సద్ధిం ఏకో ఏకాయ రహో నిసజ్జం కప్పేసి, తస్మిం వత్థుస్మిం. అత్థి తత్థ పఞ్ఞత్తి, అనుపఞ్ఞత్తి అనుప్పన్నపఞ్ఞత్తీతి? ఏకా పఞ్ఞత్తి. అనుపఞ్ఞత్తి అనుప్పన్నపఞ్ఞత్తి తస్మిం నత్థి. సబ్బత్థపఞ్ఞత్తి, పదేసపఞ్ఞత్తీతి? సబ్బత్థపఞ్ఞత్తి. సాధారణపఞ్ఞత్తి అసాధారణపఞ్ఞత్తీతి? అసాధారణపఞ్ఞత్తి. ఏకతోపఞ్ఞత్తి ఉభతోపఞ్ఞత్తీతి? ఏకతోపఞ్ఞత్తి. పఞ్చన్నం పాతిమోక్ఖుద్దేసానం కత్థోగధం కత్థ పరియాపన్నన్తి? నిదానోగధం నిదానపరియాపన్నం. కతమేన ఉద్దేసేన ఉద్దేసం ఆగచ్ఛతీతి? చతుత్థేన ఉద్దేసేన ఉద్దేసం ఆగచ్ఛతి. చతున్నం విపత్తీనం కతమా విపత్తీతి? సియా సీలవిపత్తి, సియా ఆచారవిపత్తి. సత్తన్నం ఆపత్తిక్ఖన్ధానం కతమో ఆపత్తిక్ఖన్ధోతి? సియా సఙ్ఘాదిసేసాపత్తిక్ఖన్ధో, సియా పాచిత్తియాపత్తిక్ఖన్ధో. ఛన్నం ఆపత్తిసముట్ఠానానం కతిహి సముట్ఠానేహి సముట్ఠాతీతి? తీహి సముట్ఠానేహి సముట్ఠాతి – సియా కాయతో చ చిత్తతో చ సముట్ఠాతి, న వాచతో; సియా వాచతో చ చిత్తతో చ సముట్ఠాతి, న కాయతో; సియా కాయతో చ వాచతో చ చిత్తతో చ సముట్ఠాతి. చతున్నం అధికరణానం కతమం అధికరణన్తి? ఆపత్తాధికరణం. సత్తన్నం సమథానం కతిహి సమథేహి సమ్మతీతి? తీహి సమథేహి సమ్మతి – సియా సమ్ముఖావినయేన చ పటిఞ్ఞాతకరణేన చ, సియా సమ్ముఖావినయేన చ తిణవత్థారకేన చ…పే॰….

    23. Yaṃ tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dutiyo aniyato kattha paññattoti? Sāvatthiyaṃ paññatto. Kaṃ ārabbhāti? Āyasmantaṃ udāyiṃ ārabbha. Kismiṃ vatthusminti? Āyasmā udāyī mātugāmena saddhiṃ eko ekāya raho nisajjaṃ kappesi, tasmiṃ vatthusmiṃ. Atthi tattha paññatti, anupaññatti anuppannapaññattīti? Ekā paññatti. Anupaññatti anuppannapaññatti tasmiṃ natthi. Sabbatthapaññatti, padesapaññattīti? Sabbatthapaññatti. Sādhāraṇapaññatti asādhāraṇapaññattīti? Asādhāraṇapaññatti. Ekatopaññatti ubhatopaññattīti? Ekatopaññatti. Pañcannaṃ pātimokkhuddesānaṃ katthogadhaṃ kattha pariyāpannanti? Nidānogadhaṃ nidānapariyāpannaṃ. Katamena uddesena uddesaṃ āgacchatīti? Catutthena uddesena uddesaṃ āgacchati. Catunnaṃ vipattīnaṃ katamā vipattīti? Siyā sīlavipatti, siyā ācāravipatti. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katamo āpattikkhandhoti? Siyā saṅghādisesāpattikkhandho, siyā pācittiyāpattikkhandho. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti? Tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhāti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇanti? Āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammatīti? Tīhi samathehi sammati – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca…pe….

    ద్వే అనియతా నిట్ఠితా.

    Dve aniyatā niṭṭhitā.

    తస్సుద్దానం –

    Tassuddānaṃ –

    అలఙ్కమ్మనియఞ్చేవ, తథేవ చ న హేవ ఖో;

    Alaṅkammaniyañceva, tatheva ca na heva kho;

    అనియతా సుపఞ్ఞత్తా, బుద్ధసేట్ఠేన తాదినాతి.

    Aniyatā supaññattā, buddhaseṭṭhena tādināti.







    Footnotes:
    1. అ॰ ని॰ ౧౦.౩౧
    2. a. ni. 10.31

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact