| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದ್ವೇಮಾತಿಕಾಪಾಳಿ • Dvemātikāpāḷi |
ಅನಿಯತಕಣ್ಡೋ
Aniyatakaṇḍo
೧. ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Paṭhamāniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ಅನಿಯತುದ್ದೇಸೇ ಇಮೇ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತನಯಮೇವ। ಮಾತುಗಾಮೇನಾತಿ ತದಹುಜಾತಾಯಪಿ ಜೀವಮಾನಕಮನುಸ್ಸಿತ್ಥಿಯಾ। ಏಕೋ ಏಕಾಯಾತಿ ಏಕೋ ಭಿಕ್ಖು ಮಾತುಗಾಮಸಙ್ಖಾತಾಯ ಏಕಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಸದ್ಧಿಂ। ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ (ಪಾರಾ॰ ೪೪೫) ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ ಆಗತೋ, ಚಕ್ಖುಸ್ಸೇವ ಪನ ರಹೋ ‘‘ರಹೋ’’ತಿ ಇಧ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಪಿಹಿತಕವಾಟಸ್ಸ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಯತ್ಥ ಪನ ಸಕ್ಕಾ ದಟ್ಠುಂ, ತಾದಿಸೇ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇಪಿ ಓಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಸಚಕ್ಖುಕೋ ವಿಕ್ಖಿತ್ತಚಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ, ಸಮೀಪೇ ಠಿತೋಪಿ ಅನ್ಧೋ ನ ಕರೋತಿ, ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ, ಇತ್ಥೀನಂ ಪನ ಸತಮ್ಪಿ ನ ಕರೋತಿಯೇವ, ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ರಹೋತಿ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೋ’’ತಿ। ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೇ ಆಸನೇತಿ ಕುಟ್ಟಾದೀಹಿ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನೋಕಾಸೇ। ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇತಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖಮಂ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗನ್ತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಭಾವಾಯಾತಿ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ। ಯತ್ಥ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ, ತಾದಿಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತ್ಥ ಚ ಸಯನಮ್ಪಿ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಏವ ಸಙ್ಗಹಿತಂ। ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾತಿ ಸದ್ಧಾತಬ್ಬವಚನಾ, ಅರಿಯಸಾವಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಏವರೂಪಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಅಪ್ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯೇನ ವಾ ಸಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಾದೀಸು ಆಕಾರೇಸು ಯೇನ ವಾ ಆಕಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮೇಥುನಾದೀನಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಏವರೂಪಾಯಪಿ ಹಿ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಚನಮತ್ತೇನ ಆಕಾರೇನ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾಪೀತಿ। ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಅನಿಯತೋತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಆಪತ್ತೀನಂ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ವಾ ವತ್ಥುಂ ವಾ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬತಾಯ ಅನಿಯತೋ।
Aniyatuddese ime kho panātiādi vuttanayameva. Mātugāmenāti tadahujātāyapi jīvamānakamanussitthiyā. Eko ekāyāti eko bhikkhu mātugāmasaṅkhātāya ekāya itthiyā saddhiṃ. Rahoti cakkhussa raho. Kiñcāpi pāḷiyaṃ (pārā. 445) sotassa raho āgato, cakkhusseva pana raho ‘‘raho’’ti idha adhippeto. Sacepi hi pihitakavāṭassa gabbhassa dvāre nisinno viññū puriso hoti, neva anāpattiṃ karoti. Yattha pana sakkā daṭṭhuṃ, tādise antodvādasahatthepi okāse nisinno sacakkhuko vikkhittacittopi niddāyantopi anāpattiṃ karoti, samīpe ṭhitopi andho na karoti, cakkhumāpi nipajjitvā niddāyantopi na karoti, itthīnaṃ pana satampi na karotiyeva, tena vuttaṃ ‘‘rahoti cakkhussa raho’’ti. Paṭicchanne āsaneti kuṭṭādīhi paṭicchannokāse. Alaṃkammaniyeti kammakkhamaṃ kammayogganti kammaniyaṃ, alaṃ pariyattaṃ kammaniyabhāvāyāti alaṃkammaniyaṃ, tasmiṃ alaṃkammaniye. Yattha ajjhācāraṃ karontā sakkonti taṃ kammaṃ kātuṃ, tādiseti attho. Nisajjaṃ kappeyyāti nisajjaṃ kareyya, nisīdeyyāti attho. Ettha ca sayanampi nisajjāya eva saṅgahitaṃ. Saddheyyavacasāti saddhātabbavacanā, ariyasāvikāti attho. Nisajjaṃ bhikkhu paṭijānamānoti kiñcāpi evarūpā upāsikā disvā vadati, atha kho bhikkhu nisajjaṃ paṭijānamānova tiṇṇaṃ dhammānaṃ aññatarena kāretabbo, na appaṭijānamānoti attho. Yena vā sāti nisajjādīsu ākāresu yena vā ākārena saddhiṃ methunādīni āropetvā sā upāsikā vadeyya, paṭijānamānova tena so bhikkhu kāretabbo, evarūpāyapi hi upāsikāya vacanamattena ākārena na kāretabboti attho. Kasmā? Yasmā diṭṭhaṃ nāma tathāpi hoti, aññathāpīti. Ayaṃ dhammo aniyatoti tiṇṇaṃ āpattīnaṃ yaṃ āpattiṃ vā vatthuṃ vā paṭijānāti, tassa vasena kāretabbatāya aniyato.
ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಉದಾಯಿತ್ಥೇರಂ ಆರಬ್ಭ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಆಸನೇ ನಿಸಜ್ಜಕಪ್ಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಅಸಾಧಾರಣಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಅನಾಣತ್ತಿಕಂ, ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಕಿಲೇಸಸಙ್ಖಾತೇನ ರಹಸ್ಸಾದೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮತಾಯ ಅಕ್ಖಿಅಞ್ಜನಾದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಬ್ಬಪಯೋಗೇಸು ದುಕ್ಕಟಂ। ಗನ್ತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇ ಇತ್ಥೀ ನಿಸೀದತು, ತಸ್ಸಾ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾಯ ಸೋ ನಿಸೀದತು, ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರಿಮಂಯೇವ ಉಭೋ ವಾ ನಿಸೀದನ್ತು, ಉಭಿನ್ನಂ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಚೇ ಪನ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ವಾ ಮೇಥುನಂ ವಾ ಸಮಾಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ। ನಿಪಜ್ಜನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೇ ಪುರಿಸೇ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಅನಿದ್ದಾಯನ್ತೇ ಅನನ್ಧೇ ವಿಞ್ಞುಪುರಿಸೇ ಉಪಚಾರಗತೇ ಸತಿ, ಠಿತಸ್ಸ, ಅರಹೋಪೇಕ್ಖಸ್ಸ, ಅಞ್ಞವಿಹಿತಸ್ಸ ಚ ನಿಸಜ್ಜನಪಚ್ಚಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಉಮ್ಮತ್ತಕಾದೀನಂ ಪನ ತೀಹಿಪಿ ಆಪತ್ತೀಹಿ ಅನಾಪತ್ತಿ। ಸಿಯಾ ಸೀಲವಿಪತ್ತಿ, ಸಿಯಾ ಆಚಾರವಿಪತ್ತಿ। ಯಂ ಪನ ಆಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಸ್ಸಾ ವಸೇನ ಅಙ್ಗಭೇದೋ ಞಾತಬ್ಬೋ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Sāvatthiyaṃ udāyittheraṃ ārabbha mātugāmena saddhiṃ vuttappakāre āsane nisajjakappanavatthusmiṃ paññattaṃ, asādhāraṇapaññatti, anāṇattikaṃ, methunadhammasannissitakilesasaṅkhātena rahassādena mātugāmassa santikaṃ gantukāmatāya akkhiañjanādito paṭṭhāya sabbapayogesu dukkaṭaṃ. Gantvā tasmiṃ vā nisinne itthī nisīdatu, tassā vā nisinnāya so nisīdatu, apacchā apurimaṃyeva ubho vā nisīdantu, ubhinnaṃ nisajjāya pācittiyaṃ. Sace pana kāyasaṃsaggaṃ vā methunaṃ vā samāpajjati, tesaṃ vasena kāretabbo. Nipajjanepi eseva nayo. Vuttappakāre purise nipajjitvā aniddāyante anandhe viññupurise upacāragate sati, ṭhitassa, arahopekkhassa, aññavihitassa ca nisajjanapaccayā anāpatti. Ummattakādīnaṃ pana tīhipi āpattīhi anāpatti. Siyā sīlavipatti, siyā ācāravipatti. Yaṃ pana āpattiṃ paṭijānāti, tassā vasena aṅgabhedo ñātabbo. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisānevāti.
ಪಠಮಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamāniyatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
೨. ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Dutiyāniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ದುತಿಯೇ ಇತ್ಥೀಪಿ ಪುರಿಸೋಪಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿಞ್ಞೂ ಅನನ್ಧೋ ಅಬಧಿರೋ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇ ಓಕಾಸೇ ಠಿತೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಾ ವಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಬಧಿರೋ ಪನ ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ, ಅನ್ಧೋ ವಾ ಅಬಧಿರೋಪಿ ನ ಕರೋತಿ। ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಞ್ಚ ಪರಿಹಾಪೇತ್ವಾ ದುಟ್ಠುಲ್ಲವಾಚಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾತಿ ಅಯಂ ವಿಸೇಸೋ। ಸೇಸಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪನೇತ್ಥ ಅದಿನ್ನಾದಾನಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Dutiye itthīpi purisopi yo koci viññū anandho abadhiro antodvādasahatthe okāse ṭhito vā nisinno vā vikkhittopi niddāyantopi anāpattiṃ karoti. Badhiro pana cakkhumāpi, andho vā abadhiropi na karoti. Pārājikāpattiñca parihāpetvā duṭṭhullavācāpatti vuttāti ayaṃ viseso. Sesaṃ purimanayeneva veditabbaṃ. Samuṭṭhānādīni panettha adinnādānasadisānevāti.
ದುತಿಯಾನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyāniyatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಉದ್ದಿಟ್ಠಾ ಖೋತಿಆದಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Uddiṭṭhā khotiādi sabbattha vuttanayeneva veditabbaṃ.
ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ
Kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
ಅನಿಯತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aniyatavaṇṇanā niṭṭhitā.
