Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เปตวตฺถุปาฬิ • Petavatthupāḷi

    ๙. องฺกุรเปตวตฺถุ

    9. Aṅkurapetavatthu

    ๒๕๗.

    257.

    ‘‘ยสฺส อตฺถาย คจฺฉาม, กโมฺพชํ ธนหารกา;

    ‘‘Yassa atthāya gacchāma, kambojaṃ dhanahārakā;

    อยํ กามทโท ยโกฺข, อิมํ ยกฺขํ นยามเสฯ

    Ayaṃ kāmadado yakkho, imaṃ yakkhaṃ nayāmase.

    ๒๕๘.

    258.

    ‘‘อิมํ ยกฺขํ คเหตฺวาน, สาธุเกน ปสยฺห วา;

    ‘‘Imaṃ yakkhaṃ gahetvāna, sādhukena pasayha vā;

    ยานํ อาโรปยิตฺวาน, ขิปฺปํ คจฺฉาม ทฺวารก’’นฺติฯ

    Yānaṃ āropayitvāna, khippaṃ gacchāma dvāraka’’nti.

    ๒๕๙.

    259.

    1 ‘‘ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย, นิสีเทยฺย สเยยฺย วา;

    2 ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    น ตสฺส สาขํ ภเญฺชยฺย, มิตฺตทุโพฺภ หิ ปาปโก’’ติฯ

    Na tassa sākhaṃ bhañjeyya, mittadubbho hi pāpako’’ti.

    ๒๖๐.

    260.

    ‘‘ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย, นิสีเทยฺย สเยยฺย วา;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    ขนฺธมฺปิ ตสฺส ฉิเนฺทยฺย, อโตฺถ เจ ตาทิโส สิยา’’ติฯ

    Khandhampi tassa chindeyya, attho ce tādiso siyā’’ti.

    ๒๖๑.

    261.

    ‘‘ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย, นิสีเทยฺย สเยยฺย วา;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    น ตสฺส ปตฺตํ ภิเนฺทยฺย 3, มิตฺตทุโพฺภ หิ ปาปโก’’ติฯ

    Na tassa pattaṃ bhindeyya 4, mittadubbho hi pāpako’’ti.

    ๒๖๒.

    262.

    ‘‘ยสฺส รุกฺขสฺส ฉายาย, นิสีเทยฺย สเยยฺย วา;

    ‘‘Yassa rukkhassa chāyāya, nisīdeyya sayeyya vā;

    สมูลมฺปิ ตํ อพฺพุเห 5, อโตฺถ เจ ตาทิโส สิยา’’ติฯ

    Samūlampi taṃ abbuhe 6, attho ce tādiso siyā’’ti.

    ๒๖๓.

    263.

    ‘‘ยเสฺสกรตฺติมฺปิ ฆเร วเสยฺย, ยตฺถนฺนปานํ ปุริโส ลเภถ;

    ‘‘Yassekarattimpi ghare vaseyya, yatthannapānaṃ puriso labhetha;

    น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ จินฺตเย, กตญฺญุตา สปฺปุริเสหิ วณฺณิตาฯ

    Na tassa pāpaṃ manasāpi cintaye, kataññutā sappurisehi vaṇṇitā.

    ๒๖๔.

    264.

    ‘‘ยเสฺสกรตฺติมฺปิ ฆเร วเสยฺย, อเนฺนน ปาเนน อุปฎฺฐิโต สิยา;

    ‘‘Yassekarattimpi ghare vaseyya, annena pānena upaṭṭhito siyā;

    น ตสฺส ปาปํ มนสาปิ จินฺตเย, อทุพฺภปาณี ทหเต มิตฺตทุพฺภิํฯ

    Na tassa pāpaṃ manasāpi cintaye, adubbhapāṇī dahate mittadubbhiṃ.

    ๒๖๕.

    265.

    ‘‘โย ปุเพฺพ กตกลฺยาโณ, ปจฺฉา ปาเปน หิํสติ;

    ‘‘Yo pubbe katakalyāṇo, pacchā pāpena hiṃsati;

    อลฺลปาณิหโต 7 โปโส, น โส ภทฺรานิ ปสฺสตี’’ติฯ

    Allapāṇihato 8 poso, na so bhadrāni passatī’’ti.

    ๒๖๖.

    266.

    ‘‘นาหํ เทเวน วา มนุเสฺสน วา, อิสฺสริเยน วาหํ สุปฺปสโยฺห;

    ‘‘Nāhaṃ devena vā manussena vā, issariyena vāhaṃ suppasayho;

    ยโกฺขหมสฺมิ ปรมิทฺธิปโตฺต, ทูรงฺคโม วณฺณพลูปปโนฺน’’ติฯ

    Yakkhohamasmi paramiddhipatto, dūraṅgamo vaṇṇabalūpapanno’’ti.

    ๒๖๗.

    267.

    ‘‘ปาณิ เต สพฺพโส วโณฺณ, ปญฺจธาโร มธุสฺสโว;

    ‘‘Pāṇi te sabbaso vaṇṇo, pañcadhāro madhussavo;

    นานารสา ปคฺฆรนฺติ, มเญฺญหํ ตํ ปุรินฺทท’’นฺติฯ

    Nānārasā paggharanti, maññehaṃ taṃ purindada’’nti.

    ๒๖๘.

    268.

    ‘‘นามฺหิ เทโว น คนฺธโพฺพ, นาปิ สโกฺก ปุรินฺทโท;

    ‘‘Nāmhi devo na gandhabbo, nāpi sakko purindado;

    เปตํ มํ องฺกุร ชานาหิ, โรรุวมฺหา 9 อิธาคต’’นฺติฯ

    Petaṃ maṃ aṅkura jānāhi, roruvamhā 10 idhāgata’’nti.

    ๒๖๙.

    269.

    ‘‘กิํสีโล กิํสมาจาโร, โรรุวสฺมิํ ปุเร ตุวํ;

    ‘‘Kiṃsīlo kiṃsamācāro, roruvasmiṃ pure tuvaṃ;

    เกน เต พฺรหฺมจริเยน, ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌตี’’ติฯ

    Kena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti.

    ๒๗๐.

    270.

    ‘‘ตุนฺนวาโย ปุเร อาสิํ, โรรุวสฺมิํ ตทา อหํ;

    ‘‘Tunnavāyo pure āsiṃ, roruvasmiṃ tadā ahaṃ;

    สุกิจฺฉวุตฺติ กปโณ, น เม วิชฺชติ ทาตเวฯ

    Sukicchavutti kapaṇo, na me vijjati dātave.

    ๒๗๑.

    271.

    ‘‘นิเวสนญฺจ 11 เม อาสิ, อสยฺหสฺส อุปนฺติเก;

    ‘‘Nivesanañca 12 me āsi, asayhassa upantike;

    สทฺธสฺส ทานปติโน, กตปุญฺญสฺส ลชฺชิโนฯ

    Saddhassa dānapatino, katapuññassa lajjino.

    ๒๗๒.

    272.

    ‘‘ตตฺถ ยาจนกา ยนฺติ, นานาโคตฺตา วนิพฺพกา;

    ‘‘Tattha yācanakā yanti, nānāgottā vanibbakā;

    เต จ มํ ตตฺถ ปุจฺฉนฺติ, อสยฺหสฺส นิเวสนํฯ

    Te ca maṃ tattha pucchanti, asayhassa nivesanaṃ.

    ๒๗๓.

    273.

    ‘‘กตฺถ คจฺฉาม ภทฺทํ โว, กตฺถ ทานํ ปทียติ;

    ‘‘Kattha gacchāma bhaddaṃ vo, kattha dānaṃ padīyati;

    เตสาหํ ปุโฎฺฐ อกฺขามิ, อสยฺหสฺส นิเวสนํฯ

    Tesāhaṃ puṭṭho akkhāmi, asayhassa nivesanaṃ.

    ๒๗๔.

    274.

    ‘‘ปคฺคยฺห ทกฺขิณํ พาหุํ, เอตฺถ คจฺฉถ ภทฺทํ โว;

    ‘‘Paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ, ettha gacchatha bhaddaṃ vo;

    เอตฺถ ทานํ ปทียติ, อสยฺหสฺส นิเวสเนฯ

    Ettha dānaṃ padīyati, asayhassa nivesane.

    ๒๗๕.

    275.

    ‘‘เตน ปาณิ กามทโท, เตน ปาณิ มธุสฺสโว;

    ‘‘Tena pāṇi kāmadado, tena pāṇi madhussavo;

    เตน เม พฺรหฺมจริเยน, ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌตี’’ติฯ

    Tena me brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhatī’’ti.

    ๒๗๖.

    276.

    ‘‘น กิร ตฺวํ อทา ทานํ, สกปาณีหิ กสฺสจิ;

    ‘‘Na kira tvaṃ adā dānaṃ, sakapāṇīhi kassaci;

    ปรสฺส ทานํ อนุโมทมาโน, ปาณิํ ปคฺคยฺห ปาวทิฯ

    Parassa dānaṃ anumodamāno, pāṇiṃ paggayha pāvadi.

    ๒๗๗.

    277.

    ‘‘เตน ปาณิ กามทโท, เตน ปาณิ มธุสฺสโว;

    ‘‘Tena pāṇi kāmadado, tena pāṇi madhussavo;

    เตน เต พฺรหฺมจริเยน, ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌติฯ

    Tena te brahmacariyena, puññaṃ pāṇimhi ijjhati.

    ๒๗๘.

    278.

    ‘‘โย โส ทานมทา ภเนฺต, ปสโนฺน สกปาณิภิ;

    ‘‘Yo so dānamadā bhante, pasanno sakapāṇibhi;

    โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ, กิํ นุ โส ทิสตํ คโต’’ติฯ

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, kiṃ nu so disataṃ gato’’ti.

    ๒๗๙.

    279.

    ‘‘นาหํ ปชานามิ อสยฺหสาหิโน, องฺคีรสสฺส คติํ อาคติํ วา;

    ‘‘Nāhaṃ pajānāmi asayhasāhino, aṅgīrasassa gatiṃ āgatiṃ vā;

    สุตญฺจ เม เวสฺสวณสฺส สนฺติเก, สกฺกสฺส สหพฺยตํ คโต อสโยฺห’’ติฯ

    Sutañca me vessavaṇassa santike, sakkassa sahabyataṃ gato asayho’’ti.

    ๒๘๐.

    280.

    ‘‘อลเมว กาตุํ กลฺยาณํ, ทานํ ทาตุํ ยถารหํ;

    ‘‘Alameva kātuṃ kalyāṇaṃ, dānaṃ dātuṃ yathārahaṃ;

    ปาณิํ กามททํ ทิสฺวา, โก ปุญฺญํ น กริสฺสติฯ

    Pāṇiṃ kāmadadaṃ disvā, ko puññaṃ na karissati.

    ๒๘๑.

    281.

    ‘‘โส หิ นูน อิโต คนฺตฺวา, อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ;

    ‘‘So hi nūna ito gantvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    ทานํ ปฎฺฐปยิสฺสามิ, ยํ มมสฺส สุขาวหํฯ

    Dānaṃ paṭṭhapayissāmi, yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.

    ๒๘๒.

    282.

    ‘‘ทสฺสามนฺนญฺจ ปานญฺจ, วตฺถเสนาสนานิ จ;

    ‘‘Dassāmannañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    ปปญฺจ อุทปานญฺจ, ทุเคฺค สงฺกมนานิ จา’’ติฯ

    Papañca udapānañca, dugge saṅkamanāni cā’’ti.

    ๒๘๓.

    283.

    ‘‘เกน เต องฺคุลี กุณา 13, มุขญฺจ กุณลีกตํ 14;

    ‘‘Kena te aṅgulī kuṇā 15, mukhañca kuṇalīkataṃ 16;

    อกฺขีนิ จ ปคฺฆรนฺติ, กิํ ปาปํ ปกตํ ตยา’’ติฯ

    Akkhīni ca paggharanti, kiṃ pāpaṃ pakataṃ tayā’’ti.

    ๒๘๔.

    284.

    ‘‘องฺคีรสสฺส คหปติโน, สทฺธสฺส ฆรเมสิโน;

    ‘‘Aṅgīrasassa gahapatino, saddhassa gharamesino;

    ตสฺสาหํ ทานวิสฺสเคฺค, ทาเน อธิกโต อหุํฯ

    Tassāhaṃ dānavissagge, dāne adhikato ahuṃ.

    ๒๘๕.

    285.

    ‘‘ตตฺถ ยาจนเก ทิสฺวา, อาคเต โภชนตฺถิเก;

    ‘‘Tattha yācanake disvā, āgate bhojanatthike;

    เอกมนฺตํ อปกฺกมฺม, อกาสิํ กุณลิํ มุขํฯ

    Ekamantaṃ apakkamma, akāsiṃ kuṇaliṃ mukhaṃ.

    ๒๘๖.

    286.

    ‘‘เตน เม องฺคุลี กุณา, มุขญฺจ กุณลีกตํ;

    ‘‘Tena me aṅgulī kuṇā, mukhañca kuṇalīkataṃ;

    อกฺขีนิ เม ปคฺฆรนฺติ, ตํ ปาปํ ปกตํ มยา’’ติฯ

    Akkhīni me paggharanti, taṃ pāpaṃ pakataṃ mayā’’ti.

    ๒๘๗.

    287.

    ‘‘ธเมฺมน เต กาปุริส, มุขญฺจ กุณลีกตํ;

    ‘‘Dhammena te kāpurisa, mukhañca kuṇalīkataṃ;

    อกฺขีนิ จ ปคฺฆรนฺติ, ยํ ตํ ปรสฺส ทานสฺส;

    Akkhīni ca paggharanti, yaṃ taṃ parassa dānassa;

    อกาสิ กุณลิํ มุขํฯ

    Akāsi kuṇaliṃ mukhaṃ.

    ๒๘๘.

    288.

    ‘‘กถํ หิ ทานํ ททมาโน, กเรยฺย ปรปตฺติยํ;

    ‘‘Kathaṃ hi dānaṃ dadamāno, kareyya parapattiyaṃ;

    อนฺนํ ปานํ ขาทนียํ, วตฺถเสนาสนานิ จฯ

    Annaṃ pānaṃ khādanīyaṃ, vatthasenāsanāni ca.

    ๒๘๙.

    289.

    ‘‘โส หิ นูน อิโต คนฺตฺวา, อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ;

    ‘‘So hi nūna ito gantvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    ทานํ ปฎฺฐปยิสฺสามิ, ยํ มมสฺส สุขาวหํฯ

    Dānaṃ paṭṭhapayissāmi, yaṃ mamassa sukhāvahaṃ.

    ๒๙๐.

    290.

    ‘‘ทสฺสามนฺนญฺจ ปานญฺจ, วตฺถเสนาสนานิ จ;

    ‘‘Dassāmannañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    ปปญฺจ อุทปานญฺจ, ทุเคฺค สงฺกมนานิ จา’’ติฯ

    Papañca udapānañca, dugge saṅkamanāni cā’’ti.

    ๒๙๑.

    291.

    ตโต หิ โส นิวตฺติตฺวา, อนุปฺปตฺวาน ทฺวารกํ;

    Tato hi so nivattitvā, anuppatvāna dvārakaṃ;

    ทานํ ปฎฺฐปยิ องฺกุโร, ยํตุมสฺส 17 สุขาวหํฯ

    Dānaṃ paṭṭhapayi aṅkuro, yaṃtumassa 18 sukhāvahaṃ.

    ๒๙๒.

    292.

    อทา อนฺนญฺจ ปานญฺจ, วตฺถเสนาสนานิ จ;

    Adā annañca pānañca, vatthasenāsanāni ca;

    ปปญฺจ อุทปานญฺจ, วิปฺปสเนฺนน เจตสาฯ

    Papañca udapānañca, vippasannena cetasā.

    ๒๙๓.

    293.

    ‘‘โก ฉาโต โก จ ตสิโต, โก วตฺถํ ปริทหิสฺสติ;

    ‘‘Ko chāto ko ca tasito, ko vatthaṃ paridahissati;

    กสฺส สนฺตานิ โยคฺคานิ, อิโต โยเชนฺตุ วาหนํฯ

    Kassa santāni yoggāni, ito yojentu vāhanaṃ.

    ๒๙๔.

    294.

    ‘‘โก ฉตฺติจฺฉติ คนฺธญฺจ, โก มาลํ โก อุปาหนํ;

    ‘‘Ko chatticchati gandhañca, ko mālaṃ ko upāhanaṃ;

    อิติสฺสุ ตตฺถ โฆเสนฺติ, กปฺปกา สูทมาคธา 19;

    Itissu tattha ghosenti, kappakā sūdamāgadhā 20;

    สทา สายญฺจ ปาโต จ, องฺกุรสฺส นิเวสเนฯ

    Sadā sāyañca pāto ca, aṅkurassa nivesane.

    ๒๙๕.

    295.

    ‘‘‘สุขํ สุปติ องฺกุโร’, อิติ ชานาติ มํ ชโน;

    ‘‘‘Sukhaṃ supati aṅkuro’, iti jānāti maṃ jano;

    ทุกฺขํ สุปามิ สินฺธก 21, ยํ น ปสฺสามิ ยาจเกฯ

    Dukkhaṃ supāmi sindhaka 22, yaṃ na passāmi yācake.

    ๒๙๖.

    296.

    ‘‘‘สุขํ สุปติ องฺกุโร’, อิติ ชานาติ มํ ชโน;

    ‘‘‘Sukhaṃ supati aṅkuro’, iti jānāti maṃ jano;

    ทุกฺขํ สินฺธก สุปามิ, อปฺปเก สุ วนิพฺพเก’’ติฯ

    Dukkhaṃ sindhaka supāmi, appake su vanibbake’’ti.

    ๒๙๗.

    297.

    ‘‘สโกฺก เจ เต วรํ ทชฺชา, ตาวติํสานมิสฺสโร;

    ‘‘Sakko ce te varaṃ dajjā, tāvatiṃsānamissaro;

    กิสฺส สพฺพสฺส โลกสฺส, วรมาโน วรํ วเร’’ติฯ

    Kissa sabbassa lokassa, varamāno varaṃ vare’’ti.

    ๒๙๘.

    298.

    ‘‘สโกฺก เจ เม วรํ ทชฺชา, ตาวติํสานมิสฺสโร;

    ‘‘Sakko ce me varaṃ dajjā, tāvatiṃsānamissaro;

    กาลุฎฺฐิตสฺส เม สโต, สุริยุคฺคมนํ ปติ;

    Kāluṭṭhitassa me sato, suriyuggamanaṃ pati;

    ทิพฺพา ภกฺขา ปาตุภเวยฺยุํ, สีลวโนฺต จ ยาจกาฯ

    Dibbā bhakkhā pātubhaveyyuṃ, sīlavanto ca yācakā.

    ๒๙๙.

    299.

    ‘‘ททโต เม น ขีเยถ, ทตฺวา นานุตเปยฺยหํ;

    ‘‘Dadato me na khīyetha, datvā nānutapeyyahaṃ;

    ททํ จิตฺตํ ปสาเทยฺยํ, เอตํ สกฺกํ วรํ วเร’’ติฯ

    Dadaṃ cittaṃ pasādeyyaṃ, etaṃ sakkaṃ varaṃ vare’’ti.

    ๓๐๐.

    300.

    ‘‘น สพฺพวิตฺตานิ ปเร ปเวเจฺฉ, ทเทยฺย ทานญฺจ ธนญฺจ รเกฺข;

    ‘‘Na sabbavittāni pare pavecche, dadeyya dānañca dhanañca rakkhe;

    ตสฺมา หิ ทานา ธนเมว เสโยฺย, อติปฺปทาเนน กุลา น โหนฺติฯ

    Tasmā hi dānā dhanameva seyyo, atippadānena kulā na honti.

    ๓๐๑.

    301.

    ‘‘อทานมติทานญฺจ, นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา;

    ‘‘Adānamatidānañca, nappasaṃsanti paṇḍitā;

    ตสฺมา หิ ทานา ธนเมว เสโยฺย, สเมน วเตฺตยฺย ส ธีรธโมฺม’’ติฯ

    Tasmā hi dānā dhanameva seyyo, samena vatteyya sa dhīradhammo’’ti.

    ๓๐๒.

    302.

    ‘‘อโห วต เร อหเมว ทชฺชํ, สโนฺต จ มํ สปฺปุริสา ภเชยฺยุํ;

    ‘‘Aho vata re ahameva dajjaṃ, santo ca maṃ sappurisā bhajeyyuṃ;

    เมโฆว นินฺนานิ ปริปูรยโนฺต 23, สนฺตปฺปเย สพฺพวนิพฺพกานํฯ

    Meghova ninnāni paripūrayanto 24, santappaye sabbavanibbakānaṃ.

    ๓๐๓.

    303.

    ‘‘ยสฺส ยาจนเก ทิสฺวา, มุขวโณฺณ ปสีทติ;

    ‘‘Yassa yācanake disvā, mukhavaṇṇo pasīdati;

    ทตฺวา อตฺตมโน โหติ, ตํ ฆรํ วสโต สุขํฯ

    Datvā attamano hoti, taṃ gharaṃ vasato sukhaṃ.

    ๓๐๔.

    304.

    ‘‘ยสฺส ยาจนเก ทิสฺวา, มุขวโณฺณ ปสีทติ;

    ‘‘Yassa yācanake disvā, mukhavaṇṇo pasīdati;

    ทตฺวา อตฺตมโน โหติ, เอสา ยญฺญสฺส 25 สมฺปทาฯ

    Datvā attamano hoti, esā yaññassa 26 sampadā.

    ๓๐๕.

    305.

    27 ‘‘ปุเพฺพว ทานา สุมโน, ททํ จิตฺตํ ปสาทเย;

    28 ‘‘Pubbeva dānā sumano, dadaṃ cittaṃ pasādaye;

    ทตฺวา อตฺตมโน โหติ, เอสา ยญฺญสฺส 29 สมฺปทา’’ติฯ

    Datvā attamano hoti, esā yaññassa 30 sampadā’’ti.

    ๓๐๖.

    306.

    สฎฺฐิ วาหสหสฺสานิ, องฺกุรสฺส นิเวสเน;

    Saṭṭhi vāhasahassāni, aṅkurassa nivesane;

    โภชนํ ทียเต นิจฺจํ, ปุญฺญเปกฺขสฺส ชนฺตุโนฯ

    Bhojanaṃ dīyate niccaṃ, puññapekkhassa jantuno.

    ๓๐๗.

    307.

    ติสหสฺสานิ สูทานิ หิ 31, อามุตฺตมณิกุณฺฑลา;

    Tisahassāni sūdāni hi 32, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    องฺกุรํ อุปชีวนฺติ, ทาเน ยญฺญสฺส วาวฎา 33

    Aṅkuraṃ upajīvanti, dāne yaññassa vāvaṭā 34.

    ๓๐๘.

    308.

    สฎฺฐิ ปุริสสหสฺสานิ, อามุตฺตมณิกุณฺฑลา;

    Saṭṭhi purisasahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    องฺกุรสฺส มหาทาเน, กฎฺฐํ ผาเลนฺติ มาณวาฯ

    Aṅkurassa mahādāne, kaṭṭhaṃ phālenti māṇavā.

    ๓๐๙.

    309.

    โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;

    Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;

    องฺกุรสฺส มหาทาเน, วิธา ปิเณฺฑนฺติ นาริโยฯ

    Aṅkurassa mahādāne, vidhā piṇḍenti nāriyo.

    ๓๑๐.

    310.

    โสฬสิตฺถิสหสฺสานิ, สพฺพาลงฺการภูสิตา;

    Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;

    องฺกุรสฺส มหาทาเน, ทพฺพิคาหา อุปฎฺฐิตาฯ

    Aṅkurassa mahādāne, dabbigāhā upaṭṭhitā.

    ๓๑๑.

    311.

    พหุํ พหูนํ ปาทาสิ, จิรํ ปาทาสิ ขตฺติโย;

    Bahuṃ bahūnaṃ pādāsi, ciraṃ pādāsi khattiyo;

    สกฺกจฺจญฺจ สหตฺถา จ, จิตฺตีกตฺวา ปุนปฺปุนํฯ

    Sakkaccañca sahatthā ca, cittīkatvā punappunaṃ.

    ๓๑๒.

    312.

    พหู มาเส จ ปเกฺข จ, อุตุสํวจฺฉรานิ จ;

    Bahū māse ca pakkhe ca, utusaṃvaccharāni ca;

    มหาทานํ ปวเตฺตสิ, องฺกุโร ทีฆมนฺตรํฯ

    Mahādānaṃ pavattesi, aṅkuro dīghamantaraṃ.

    ๓๑๓.

    313.

    เอวํ ทตฺวา ยชิตฺวา จ, องฺกุโร ทีฆมนฺตรํ;

    Evaṃ datvā yajitvā ca, aṅkuro dīghamantaraṃ;

    โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสูปโค อหุฯ

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpago ahu.

    ๓๑๔.

    314.

    กฎจฺฉุภิกฺขํ ทตฺวาน, อนุรุทฺธสฺส อินฺทโก;

    Kaṭacchubhikkhaṃ datvāna, anuruddhassa indako;

    โส หิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสูปโค อหุฯ

    So hitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsūpago ahu.

    ๓๑๕.

    315.

    ทสหิ ฐาเนหิ องฺกุรํ, อินฺทโก อติโรจติ;

    Dasahi ṭhānehi aṅkuraṃ, indako atirocati;

    รูเป สเทฺท รเส คเนฺธ, โผฎฺฐเพฺพ จ มโนรเมฯ

    Rūpe sadde rase gandhe, phoṭṭhabbe ca manorame.

    ๓๑๖.

    316.

    อายุนา ยสสา เจว, วเณฺณน จ สุเขน จ;

    Āyunā yasasā ceva, vaṇṇena ca sukhena ca;

    อาธิปเจฺจน องฺกุรํ, อินฺทโก อติโรจติฯ

    Ādhipaccena aṅkuraṃ, indako atirocati.

    ๓๑๗.

    317.

    ตาวติํเส ยทา พุโทฺธ, สิลายํ ปณฺฑุกมฺพเล;

    Tāvatiṃse yadā buddho, silāyaṃ paṇḍukambale;

    ปาริจฺฉตฺตกมูลมฺหิ, วิหาสิ ปุริสุตฺตโมฯ

    Pāricchattakamūlamhi, vihāsi purisuttamo.

    ๓๑๘.

    318.

    ทสสุ โลกธาตูสุ, สนฺนิปติตฺวาน เทวตา;

    Dasasu lokadhātūsu, sannipatitvāna devatā;

    ปยิรุปาสนฺติ สมฺพุทฺธํ, วสนฺตํ นคมุทฺธนิฯ

    Payirupāsanti sambuddhaṃ, vasantaṃ nagamuddhani.

    ๓๑๙.

    319.

    น โกจิ เทโว วเณฺณน, สมฺพุทฺธํ อติโรจติ;

    Na koci devo vaṇṇena, sambuddhaṃ atirocati;

    สเพฺพ เทเว อติกฺกมฺม 35, สมฺพุโทฺธว วิโรจติฯ

    Sabbe deve atikkamma 36, sambuddhova virocati.

    ๓๒๐.

    320.

    โยชนานิ ทส เทฺว จ, องฺกุโรยํ ตทา อหุ;

    Yojanāni dasa dve ca, aṅkuroyaṃ tadā ahu;

    อวิทูเรว พุทฺธสฺส 37, อินฺทโก อติโรจติฯ

    Avidūreva buddhassa 38, indako atirocati.

    ๓๒๑.

    321.

    โอโลเกตฺวาน สมฺพุโทฺธ, องฺกุรญฺจาปิ อินฺทกํ;

    Oloketvāna sambuddho, aṅkurañcāpi indakaṃ;

    ทกฺขิเณยฺยํ สมฺภาเวโนฺต 39, อิทํ วจนมพฺรวิฯ

    Dakkhiṇeyyaṃ sambhāvento 40, idaṃ vacanamabravi.

    ๓๒๒.

    322.

    ‘‘มหาทานํ ตยา ทินฺนํ, องฺกุร ทีฆมนฺตรํ;

    ‘‘Mahādānaṃ tayā dinnaṃ, aṅkura dīghamantaraṃ;

    อติทูเร 41 นิสิโนฺนสิ, อาคจฺฉ มม สนฺติเก’’ติฯ

    Atidūre 42 nisinnosi, āgaccha mama santike’’ti.

    ๓๒๓.

    323.

    โจทิโต ภาวิตเตฺตน, องฺกุโร อิทมพฺรวิ;

    Codito bhāvitattena, aṅkuro idamabravi;

    ‘‘กิํ มยฺหํ เตน ทาเนน, ทกฺขิเณเยฺยน สุญฺญตํฯ

    ‘‘Kiṃ mayhaṃ tena dānena, dakkhiṇeyyena suññataṃ.

    ๓๒๔.

    324.

    ‘‘อยํ โส อินฺทโก ยโกฺข, ทชฺชา ทานํ ปริตฺตกํ;

    ‘‘Ayaṃ so indako yakkho, dajjā dānaṃ parittakaṃ;

    อติโรจติ อเมฺหหิ, จโนฺท ตารคเณ ยถา’’ติฯ

    Atirocati amhehi, cando tāragaṇe yathā’’ti.

    ๓๒๕.

    325.

    ‘‘อุชฺชงฺคเล ยถา เขเตฺต, พีชํ พหุมฺปิ โรปิตํ;

    ‘‘Ujjaṅgale yathā khette, bījaṃ bahumpi ropitaṃ;

    น วิปุลผลํ โหติ, นปิ โตเสติ กสฺสกํฯ

    Na vipulaphalaṃ hoti, napi toseti kassakaṃ.

    ๓๒๖.

    326.

    ‘‘ตเถว ทานํ พหุกํ, ทุสฺสีเลสุ ปติฎฺฐิตํ;

    ‘‘Tatheva dānaṃ bahukaṃ, dussīlesu patiṭṭhitaṃ;

    น วิปุลผลํ โหติ, นปิ โตเสติ ทายกํฯ

    Na vipulaphalaṃ hoti, napi toseti dāyakaṃ.

    ๓๒๗.

    327.

    ‘‘ยถาปิ ภทฺทเก เขเตฺต, พีชํ อปฺปมฺปิ โรปิตํ;

    ‘‘Yathāpi bhaddake khette, bījaṃ appampi ropitaṃ;

    สมฺมา ธารํ ปเวจฺฉเนฺต, ผลํ โตเสติ กสฺสกํฯ

    Sammā dhāraṃ pavecchante, phalaṃ toseti kassakaṃ.

    ๓๒๘.

    328.

    ‘‘ตเถว สีลวเนฺตสุ, คุณวเนฺตสุ ตาทิสุ;

    ‘‘Tatheva sīlavantesu, guṇavantesu tādisu;

    อปฺปกมฺปิ กตํ การํ, ปุญฺญํ โหติ มหปฺผล’’นฺติฯ

    Appakampi kataṃ kāraṃ, puññaṃ hoti mahapphala’’nti.

    ๓๒๙.

    329.

    วิเจยฺย ทานํ ทาตพฺพํ, ยตฺถ ทินฺนํ มหปฺผลํ;

    Viceyya dānaṃ dātabbaṃ, yattha dinnaṃ mahapphalaṃ;

    วิเจยฺย ทานํ ทตฺวาน, สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกาฯ

    Viceyya dānaṃ datvāna, saggaṃ gacchanti dāyakā.

    ๓๓๐.

    330.

    วิเจยฺย ทานํ สุคตปฺปสตฺถํ, เย ทกฺขิเณยฺยา อิธ ชีวโลเก;

    Viceyya dānaṃ sugatappasatthaṃ, ye dakkhiṇeyyā idha jīvaloke;

    เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิ, พีชานิ วุตฺตานิ ยถา สุเขเตฺตติฯ

    Etesu dinnāni mahapphalāni, bījāni vuttāni yathā sukhetteti.

    องฺกุรเปตวตฺถุ นวมํฯ

    Aṅkurapetavatthu navamaṃ.







    Footnotes:
    1. ชา. ๑.๑๐.๑๕๑; ๑.๑๔.๑๙๖; ๒.๑๘.๑๕๓; ๒.๒๒.๑๐
    2. jā. 1.10.151; 1.14.196; 2.18.153; 2.22.10
    3. หิํเสยฺย (ก.)
    4. hiṃseyya (ka.)
    5. อุพฺพเห (?)
    6. ubbahe (?)
    7. อทุพฺภิปาณีหโต (ก)
    8. adubbhipāṇīhato (ka)
    9. เหรุวมฺหา (สี.)
    10. heruvamhā (sī.)
    11. อาเวสนญฺจ (สี.)
    12. āvesanañca (sī.)
    13. กุณฺฐา (สี. สฺยา.)
    14. กุณฺฑลีกตํ (สี. สฺยา. ก.)
    15. kuṇṭhā (sī. syā.)
    16. kuṇḍalīkataṃ (sī. syā. ka.)
    17. ยํ ตํ อสฺส (สฺยา.), ยนฺตมสฺส (ก.)
    18. yaṃ taṃ assa (syā.), yantamassa (ka.)
    19. ปาฎวา (ก.)
    20. pāṭavā (ka.)
    21. สนฺทุก, สินฺธุก (ก.)
    22. sanduka, sindhuka (ka.)
    23. ภิปูรยโนฺต (สี.), หิ ปูรยโนฺต (สฺยา.)
    24. bhipūrayanto (sī.), hi pūrayanto (syā.)
    25. ปุญฺญสฺส (สี.)
    26. puññassa (sī.)
    27. อ. นิ. ๖.๓๗
    28. a. ni. 6.37
    29. ปุญฺญสฺส (สี.)
    30. puññassa (sī.)
    31. สูทานิ (สฺยา. ก.)
    32. sūdāni (syā. ka.)
    33. พฺยาวฎา (สี.), ปาวฎา (สฺยา.)
    34. byāvaṭā (sī.), pāvaṭā (syā.)
    35. อธิคยฺห (สี.), อติคฺคยฺห (ก)
    36. adhigayha (sī.), atiggayha (ka)
    37. อวิทูเร สมฺพุทฺธสฺส (ก.)
    38. avidūre sambuddhassa (ka.)
    39. ปภาเวโนฺต (สี.)
    40. pabhāvento (sī.)
    41. สุวิทูเร (ก.)
    42. suvidūre (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เปตวตฺถุ-อฎฺฐกถา • Petavatthu-aṭṭhakathā / ๙. องฺกุรเปตวตฺถุวณฺณนา • 9. Aṅkurapetavatthuvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact