Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-పురాణ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
౯. అఞ్ఞభాగియసిక్ఖాపదవణ్ణనా
9. Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā
అఞ్ఞభాగో వా అస్స అత్థీతి యథా సువణ్ణస్సేదం సోవణ్ణమిత్యత్ర సువణ్ణవా అనేన సువణ్ణో ఇత్యుచ్చతే. తం పటిమాయ సరీరం, సిలాపుత్తకస్స సరీరన్తి చ నిదస్సనం. ఛగలకస్స ‘‘దబ్బో’’తి దిన్నం నామం ‘‘దేసో’’తి వుచ్చతి. కస్మా? థేరం అనుద్ధంసేతుం థేరస్సాపి అపదిసితబ్బత్తా. అఞ్ఞమ్పి వత్థుం న థేరంయేవ. లిస్సతి సిలిస్సతి వోహారమత్తేనేవన అత్థతో. ఈసకం అల్లీయతీతి లేసోతి అధిప్పాయో. లిససేలఛకోలఅల్లీభావే. తేన వుత్తం ‘‘ఈసకం అల్లీయతీతి లేసో’’తి. యస్మా దేసలేసా అత్థతో నిన్నానాకరణం, తస్మా ‘‘కిఞ్చిదేసం లేసమత్తం ఉపాదాయా’’తి పదం ఉద్ధరిత్వా ‘‘దస లేసా జాతిలేసో’’తిఆది (పారా॰ ౩౯౪) పదభాజనే వుత్తం.
Aññabhāgovā assa atthīti yathā suvaṇṇassedaṃ sovaṇṇamityatra suvaṇṇavā anena suvaṇṇo ityuccate. Taṃ paṭimāya sarīraṃ, silāputtakassa sarīranti ca nidassanaṃ. Chagalakassa ‘‘dabbo’’ti dinnaṃ nāmaṃ ‘‘deso’’ti vuccati. Kasmā? Theraṃ anuddhaṃsetuṃ therassāpi apadisitabbattā. Aññampi vatthuṃ na theraṃyeva. Lissati silissati vohāramattenevana atthato. Īsakaṃ allīyatīti lesoti adhippāyo. Lisaselachakolaallībhāve. Tena vuttaṃ ‘‘īsakaṃ allīyatīti leso’’ti. Yasmā desalesā atthato ninnānākaraṇaṃ, tasmā ‘‘kiñcidesaṃ lesamattaṃ upādāyā’’ti padaṃ uddharitvā ‘‘dasa lesā jātileso’’tiādi (pārā. 394) padabhājane vuttaṃ.
అట్ఠుప్పత్తివసేనేవ ఆవిభూతన్తి ఏత్థ కిఞ్చ భియ్యో అనియమత్తా. న హి మేత్తియభూమజకానం వియ అఞ్ఞేసం సబ్బేసమ్పి ‘‘ఛగలకమేవేత్థ అఞ్ఞభాగియం అధికరణం హోతి, అఞ్ఞం గోమహింసాదికమ్పి హోతి, న చ మేత్తియభూమజకా వియ సబ్బేపి నామలేసమత్తమేవ ఉపాదియన్తి, అఞ్ఞమ్పి జాతిలేసాదిం ఉపాదియన్తి, తస్మా అనియమత్తా న విభత్తం. కిఞ్చ భియ్యో తథావుత్తే ఛగలకస్సేవ అఞ్ఞభాగియతా సమ్భవతి, న అఞ్ఞస్స, యేన సోవ దస్సితో. లేసో చ నామ లేసోవ, న జాతిఆది, యేన సోవ దస్సితోతి ఏవం మిచ్ఛాగాహప్పసఙ్గతోతి వేదితబ్బం. ఇధ చ…పే॰… సఞ్ఞినోపీతి ఇమస్మిం సిక్ఖాపదే చ అమూలకసిక్ఖాపదే చాతి అత్థో.
Aṭṭhuppattivaseneva āvibhūtanti ettha kiñca bhiyyo aniyamattā. Na hi mettiyabhūmajakānaṃ viya aññesaṃ sabbesampi ‘‘chagalakamevettha aññabhāgiyaṃ adhikaraṇaṃ hoti, aññaṃ gomahiṃsādikampi hoti, na ca mettiyabhūmajakā viya sabbepi nāmalesamattameva upādiyanti, aññampi jātilesādiṃ upādiyanti, tasmā aniyamattā na vibhattaṃ. Kiñca bhiyyo tathāvutte chagalakasseva aññabhāgiyatā sambhavati, na aññassa, yena sova dassito. Leso ca nāma lesova, na jātiādi, yena sova dassitoti evaṃ micchāgāhappasaṅgatoti veditabbaṃ. Idha ca…pe… saññinopīti imasmiṃ sikkhāpade ca amūlakasikkhāpade cāti attho.
అఞ్ఞభాగియసిక్ఖం యో, నేవ సిక్ఖతి యుత్తితో;
Aññabhāgiyasikkhaṃ yo, neva sikkhati yuttito;
గచ్ఛే వినయవిఞ్ఞూహి, అఞ్ఞభాగియతంవ సో. (వజిర॰ టీ॰ పారాజిక ౪౦౮);
Gacche vinayaviññūhi, aññabhāgiyataṃva so. (vajira. ṭī. pārājika 408);
అఞ్ఞభాగియసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.