| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಪುರಾಣ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
೯. ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
9. Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā
ಅಞ್ಞಭಾಗೋ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಯಥಾ ಸುವಣ್ಣಸ್ಸೇದಂ ಸೋವಣ್ಣಮಿತ್ಯತ್ರ ಸುವಣ್ಣವಾ ಅನೇನ ಸುವಣ್ಣೋ ಇತ್ಯುಚ್ಚತೇ। ತಂ ಪಟಿಮಾಯ ಸರೀರಂ, ಸಿಲಾಪುತ್ತಕಸ್ಸ ಸರೀರನ್ತಿ ಚ ನಿದಸ್ಸನಂ। ಛಗಲಕಸ್ಸ ‘‘ದಬ್ಬೋ’’ತಿ ದಿನ್ನಂ ನಾಮಂ ‘‘ದೇಸೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಥೇರಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತುಂ ಥೇರಸ್ಸಾಪಿ ಅಪದಿಸಿತಬ್ಬತ್ತಾ। ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಂ ನ ಥೇರಂಯೇವ। ಲಿಸ್ಸತಿ ಸಿಲಿಸ್ಸತಿ ವೋಹಾರಮತ್ತೇನೇವನ ಅತ್ಥತೋ। ಈಸಕಂ ಅಲ್ಲೀಯತೀತಿ ಲೇಸೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಲಿಸಸೇಲಛಕೋಲಅಲ್ಲೀಭಾವೇ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಈಸಕಂ ಅಲ್ಲೀಯತೀತಿ ಲೇಸೋ’’ತಿ। ಯಸ್ಮಾ ದೇಸಲೇಸಾ ಅತ್ಥತೋ ನಿನ್ನಾನಾಕರಣಂ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಕಿಞ್ಚಿದೇಸಂ ಲೇಸಮತ್ತಂ ಉಪಾದಾಯಾ’’ತಿ ಪದಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ‘‘ದಸ ಲೇಸಾ ಜಾತಿಲೇಸೋ’’ತಿಆದಿ (ಪಾರಾ॰ ೩೯೪) ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ।
Aññabhāgovā assa atthīti yathā suvaṇṇassedaṃ sovaṇṇamityatra suvaṇṇavā anena suvaṇṇo ityuccate. Taṃ paṭimāya sarīraṃ, silāputtakassa sarīranti ca nidassanaṃ. Chagalakassa ‘‘dabbo’’ti dinnaṃ nāmaṃ ‘‘deso’’ti vuccati. Kasmā? Theraṃ anuddhaṃsetuṃ therassāpi apadisitabbattā. Aññampi vatthuṃ na theraṃyeva. Lissati silissati vohāramattenevana atthato. Īsakaṃ allīyatīti lesoti adhippāyo. Lisaselachakolaallībhāve. Tena vuttaṃ ‘‘īsakaṃ allīyatīti leso’’ti. Yasmā desalesā atthato ninnānākaraṇaṃ, tasmā ‘‘kiñcidesaṃ lesamattaṃ upādāyā’’ti padaṃ uddharitvā ‘‘dasa lesā jātileso’’tiādi (pārā. 394) padabhājane vuttaṃ.
ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನೇವ ಆವಿಭೂತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ ಅನಿಯಮತ್ತಾ। ನ ಹಿ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾನಂ ವಿಯ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸಬ್ಬೇಸಮ್ಪಿ ‘‘ಛಗಲಕಮೇವೇತ್ಥ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಂ ಅಧಿಕರಣಂ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಂ ಗೋಮಹಿಂಸಾದಿಕಮ್ಪಿ ಹೋತಿ, ನ ಚ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕಾ ವಿಯ ಸಬ್ಬೇಪಿ ನಾಮಲೇಸಮತ್ತಮೇವ ಉಪಾದಿಯನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಜಾತಿಲೇಸಾದಿಂ ಉಪಾದಿಯನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಅನಿಯಮತ್ತಾ ನ ವಿಭತ್ತಂ। ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ ತಥಾವುತ್ತೇ ಛಗಲಕಸ್ಸೇವ ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯತಾ ಸಮ್ಭವತಿ, ನ ಅಞ್ಞಸ್ಸ, ಯೇನ ಸೋವ ದಸ್ಸಿತೋ। ಲೇಸೋ ಚ ನಾಮ ಲೇಸೋವ, ನ ಜಾತಿಆದಿ, ಯೇನ ಸೋವ ದಸ್ಸಿತೋತಿ ಏವಂ ಮಿಚ್ಛಾಗಾಹಪ್ಪಸಙ್ಗತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಇಧ ಚ…ಪೇ॰… ಸಞ್ಞಿನೋಪೀತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚ ಅಮೂಲಕಸಿಕ್ಖಾಪದೇ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Aṭṭhuppattivaseneva āvibhūtanti ettha kiñca bhiyyo aniyamattā. Na hi mettiyabhūmajakānaṃ viya aññesaṃ sabbesampi ‘‘chagalakamevettha aññabhāgiyaṃ adhikaraṇaṃ hoti, aññaṃ gomahiṃsādikampi hoti, na ca mettiyabhūmajakā viya sabbepi nāmalesamattameva upādiyanti, aññampi jātilesādiṃ upādiyanti, tasmā aniyamattā na vibhattaṃ. Kiñca bhiyyo tathāvutte chagalakasseva aññabhāgiyatā sambhavati, na aññassa, yena sova dassito. Leso ca nāma lesova, na jātiādi, yena sova dassitoti evaṃ micchāgāhappasaṅgatoti veditabbaṃ. Idha ca…pe… saññinopīti imasmiṃ sikkhāpade ca amūlakasikkhāpade cāti attho.
ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಂ ಯೋ, ನೇವ ಸಿಕ್ಖತಿ ಯುತ್ತಿತೋ।
Aññabhāgiyasikkhaṃ yo, neva sikkhati yuttito;
ಗಚ್ಛೇ ವಿನಯವಿಞ್ಞೂಹಿ, ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯತಂವ ಸೋ॥ (ವಜಿರ॰ ಟೀ॰ ಪಾರಾಜಿಕ ೪೦೮)।
Gacche vinayaviññūhi, aññabhāgiyataṃva so. (vajira. ṭī. pārājika 408);
ಅಞ್ಞಭಾಗಿಯಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
