Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-പുരാണ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
൯. അഞ്ഞഭാഗിയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
9. Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā
അഞ്ഞഭാഗോ വാ അസ്സ അത്ഥീതി യഥാ സുവണ്ണസ്സേദം സോവണ്ണമിത്യത്ര സുവണ്ണവാ അനേന സുവണ്ണോ ഇത്യുച്ചതേ. തം പടിമായ സരീരം, സിലാപുത്തകസ്സ സരീരന്തി ച നിദസ്സനം. ഛഗലകസ്സ ‘‘ദബ്ബോ’’തി ദിന്നം നാമം ‘‘ദേസോ’’തി വുച്ചതി. കസ്മാ? ഥേരം അനുദ്ധംസേതും ഥേരസ്സാപി അപദിസിതബ്ബത്താ. അഞ്ഞമ്പി വത്ഥും ന ഥേരംയേവ. ലിസ്സതി സിലിസ്സതി വോഹാരമത്തേനേവന അത്ഥതോ. ഈസകം അല്ലീയതീതി ലേസോതി അധിപ്പായോ. ലിസസേലഛകോലഅല്ലീഭാവേ. തേന വുത്തം ‘‘ഈസകം അല്ലീയതീതി ലേസോ’’തി. യസ്മാ ദേസലേസാ അത്ഥതോ നിന്നാനാകരണം, തസ്മാ ‘‘കിഞ്ചിദേസം ലേസമത്തം ഉപാദായാ’’തി പദം ഉദ്ധരിത്വാ ‘‘ദസ ലേസാ ജാതിലേസോ’’തിആദി (പാരാ॰ ൩൯൪) പദഭാജനേ വുത്തം.
Aññabhāgovā assa atthīti yathā suvaṇṇassedaṃ sovaṇṇamityatra suvaṇṇavā anena suvaṇṇo ityuccate. Taṃ paṭimāya sarīraṃ, silāputtakassa sarīranti ca nidassanaṃ. Chagalakassa ‘‘dabbo’’ti dinnaṃ nāmaṃ ‘‘deso’’ti vuccati. Kasmā? Theraṃ anuddhaṃsetuṃ therassāpi apadisitabbattā. Aññampi vatthuṃ na theraṃyeva. Lissati silissati vohāramattenevana atthato. Īsakaṃ allīyatīti lesoti adhippāyo. Lisaselachakolaallībhāve. Tena vuttaṃ ‘‘īsakaṃ allīyatīti leso’’ti. Yasmā desalesā atthato ninnānākaraṇaṃ, tasmā ‘‘kiñcidesaṃ lesamattaṃ upādāyā’’ti padaṃ uddharitvā ‘‘dasa lesā jātileso’’tiādi (pārā. 394) padabhājane vuttaṃ.
അട്ഠുപ്പത്തിവസേനേവ ആവിഭൂതന്തി ഏത്ഥ കിഞ്ച ഭിയ്യോ അനിയമത്താ. ന ഹി മേത്തിയഭൂമജകാനം വിയ അഞ്ഞേസം സബ്ബേസമ്പി ‘‘ഛഗലകമേവേത്ഥ അഞ്ഞഭാഗിയം അധികരണം ഹോതി, അഞ്ഞം ഗോമഹിംസാദികമ്പി ഹോതി, ന ച മേത്തിയഭൂമജകാ വിയ സബ്ബേപി നാമലേസമത്തമേവ ഉപാദിയന്തി, അഞ്ഞമ്പി ജാതിലേസാദിം ഉപാദിയന്തി, തസ്മാ അനിയമത്താ ന വിഭത്തം. കിഞ്ച ഭിയ്യോ തഥാവുത്തേ ഛഗലകസ്സേവ അഞ്ഞഭാഗിയതാ സമ്ഭവതി, ന അഞ്ഞസ്സ, യേന സോവ ദസ്സിതോ. ലേസോ ച നാമ ലേസോവ, ന ജാതിആദി, യേന സോവ ദസ്സിതോതി ഏവം മിച്ഛാഗാഹപ്പസങ്ഗതോതി വേദിതബ്ബം. ഇധ ച…പേ॰… സഞ്ഞിനോപീതി ഇമസ്മിം സിക്ഖാപദേ ച അമൂലകസിക്ഖാപദേ ചാതി അത്ഥോ.
Aṭṭhuppattivaseneva āvibhūtanti ettha kiñca bhiyyo aniyamattā. Na hi mettiyabhūmajakānaṃ viya aññesaṃ sabbesampi ‘‘chagalakamevettha aññabhāgiyaṃ adhikaraṇaṃ hoti, aññaṃ gomahiṃsādikampi hoti, na ca mettiyabhūmajakā viya sabbepi nāmalesamattameva upādiyanti, aññampi jātilesādiṃ upādiyanti, tasmā aniyamattā na vibhattaṃ. Kiñca bhiyyo tathāvutte chagalakasseva aññabhāgiyatā sambhavati, na aññassa, yena sova dassito. Leso ca nāma lesova, na jātiādi, yena sova dassitoti evaṃ micchāgāhappasaṅgatoti veditabbaṃ. Idha ca…pe… saññinopīti imasmiṃ sikkhāpade ca amūlakasikkhāpade cāti attho.
അഞ്ഞഭാഗിയസിക്ഖം യോ, നേവ സിക്ഖതി യുത്തിതോ;
Aññabhāgiyasikkhaṃ yo, neva sikkhati yuttito;
ഗച്ഛേ വിനയവിഞ്ഞൂഹി, അഞ്ഞഭാഗിയതംവ സോ. (വജിര॰ ടീ॰ പാരാജിക ൪൦൮);
Gacche vinayaviññūhi, aññabhāgiyataṃva so. (vajira. ṭī. pārājika 408);
അഞ്ഞഭാഗിയസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Aññabhāgiyasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.