| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā |
೩-೭. ಅಞ್ಞಾಸಿಕೋಣ್ಡಞ್ಞತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ
3-7. Aññāsikoṇḍaññattheraapadānavaṇṇanā
ಪದುಮುತ್ತರಸಮ್ಬುದ್ಧನ್ತಿಆದಿಕಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಅಞ್ಞಾಸಿಕೋಣ್ಡಞ್ಞತ್ಥೇರಸ್ಸ ಅಪದಾನಂ। ಅಯಂ ಕಿರ ಪುರಿಮಬುದ್ಧೇಸು ಕತಾಧಿಕಾರೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಭವೇ ವಿವಟ್ಟೂಪನಿಸ್ಸಯಾನಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಉಪಚಿನನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಹಂಸವತೀನಗರೇ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ವಿಞ್ಞುತಂ ಪತ್ವಾ ಏಕದಿವಸಂ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಏಕಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಅತ್ತನೋ ಸಾಸನೇ ಪಠಮಂ ಪಟಿವಿದ್ಧಧಮ್ಮರತ್ತಞ್ಞೂನಂ ಅಗ್ಗಟ್ಠಾನೇ ಠಪೇನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಯಮ್ಪಿ ತಂ ಠಾನನ್ತರಂ ಪತ್ಥೇನ್ತೋ ಸತಸಹಸ್ಸಭಿಕ್ಖುಪರಿವಾರಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸತ್ತಾಹಂ ಮಹಾದಾನಂ ಪವತ್ತೇತ್ವಾ ಪಣಿಧಾನಂ ಅಕಾಸಿ। ಸತ್ಥಾಪಿಸ್ಸ ಅನನ್ತರಾಯತಂ ದಿಸ್ವಾ ಭಾವಿನಿಂ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ಸೋ ಯಾವಜೀವಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಸತ್ಥರಿ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಚೇತಿಯೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿಯಮಾನೇ ಅನ್ತೋಚೇತಿಯೇ ರತನಘರಂ ಕಾರಾಪೇಸಿ, ಚೇತಿಯಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಸಹಸ್ಸರತನಗ್ಘಿಕಾನಿ ಚ ಕಾರೇಸಿ।
Padumuttarasambuddhantiādikaṃ āyasmato aññāsikoṇḍaññattherassa apadānaṃ. Ayaṃ kira purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare gahapatimahāsālakule nibbattitvā viññutaṃ patvā ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ attano sāsane paṭhamaṃ paṭividdhadhammarattaññūnaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento satasahassabhikkhuparivārassa bhagavato sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā paṇidhānaṃ akāsi. Satthāpissa anantarāyataṃ disvā bhāviniṃ sampattiṃ byākāsi. So yāvajīvaṃ puññāni karonto satthari parinibbute cetiye patiṭṭhāpiyamāne antocetiye ratanagharaṃ kārāpesi, cetiyaṃ parivāretvā sahassaratanagghikāni ca kāresi.
ಸೋ ಏವಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕತ್ವಾ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ದೇವಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಂಸರನ್ತೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಕಾಲೇ ಮಹಾಕಾಲೋ ನಾಮ ಕುಟುಮ್ಬಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ಅಟ್ಠಕರೀಸಮತ್ತೇ ಖೇತ್ತೇ ಸಾಲಿಗಬ್ಭಂ ಫಾಲೇತ್ವಾ ಗಹಿತಸಾಲಿತಣ್ಡುಲೇಹಿ ಅಸಮ್ಭಿನ್ನಖೀರಪಾಯಾಸಂ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಮಧುಸಪ್ಪಿಸಕ್ಕರಾದಯೋ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅದಾಸಿ। ಸಾಲಿಗಬ್ಭಂ ಫಾಲೇತ್ವಾ ಗಹಿತಗಹಿತಟ್ಠಾನಂ ಪುನ ಪೂರತಿ। ಪುಥುಕಕಾಲೇ ಪುಥುಕಗ್ಗಂ ನಾಮ ಅದಾಸಿ। ಲಾಯನೇ ಲಾಯನಗ್ಗಂ, ವೇಣಿಕರಣೇ ವೇಣಗ್ಗಂ, ಕಲಾಪಾದಿಕರಣೇ ಕಲಾಪಗ್ಗಂ, ಖಲಗ್ಗಂ, ಭಣ್ಡಗ್ಗಂ, ಮಿನಗ್ಗಂ ಕೋಟ್ಠಗ್ಗನ್ತಿ ಏವಂ ಏಕಸಸ್ಸೇ ನವ ವಾರೇ ಅಗ್ಗದಾನಂ ಅದಾಸಿ, ತಮ್ಪಿ ಸಸ್ಸಂ ಅತಿರೇಕತರಂ ಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅಹೋಸಿ।
So evaṃ puññāni katvā tato cavitvā devamanussesu saṃsaranto vipassissa bhagavato kāle mahākālo nāma kuṭumbiko hutvā aṭṭhakarīsamatte khette sāligabbhaṃ phāletvā gahitasālitaṇḍulehi asambhinnakhīrapāyāsaṃ sampādetvā tattha madhusappisakkarādayo pakkhipitvā buddhappamukhassa saṅghassa adāsi. Sāligabbhaṃ phāletvā gahitagahitaṭṭhānaṃ puna pūrati. Puthukakāle puthukaggaṃ nāma adāsi. Lāyane lāyanaggaṃ, veṇikaraṇe veṇaggaṃ, kalāpādikaraṇe kalāpaggaṃ, khalaggaṃ, bhaṇḍaggaṃ, minaggaṃ koṭṭhagganti evaṃ ekasasse nava vāre aggadānaṃ adāsi, tampi sassaṃ atirekataraṃ sampannaṃ ahosi.
ಏವಂ ಯಾವಜೀವಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕತ್ವಾ ತತೋ ಚುತೋ ದೇವಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ದೇವೇಸು ಚ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಚ ಸಂಸರನ್ತೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತೋ ಉಪ್ಪತ್ತಿತೋ ಪುರೇತರಮೇವ ಕಪಿಲವತ್ಥುನಗರಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ದೋಣವತ್ಥುನಾಮಕೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಕುಲೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋತಿ ಗೋತ್ತತೋ ಆಗತಂ ನಾಮಂ ಅಹೋಸಿ। ಸೋ ವಯಪ್ಪತ್ತೋ ತಯೋ ವೇದೇ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಲಕ್ಖಣಮನ್ತೇಸು ಚ ಪಾರಂ ಅಗಮಾಸಿ। ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ತುಸಿತಪುರತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಕಪಿಲವತ್ಥುಪುರೇ ಸುದ್ಧೋದನಮಹಾರಾಜಸ್ಸ ಗೇಹೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತಸ್ಸ ನಾಮಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ಅಟ್ಠುತ್ತರಸತೇಸು ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು ಉಪನೀತೇಸು ಯೇ ಅಟ್ಠ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಲಕ್ಖಣಪರಿಗ್ಗಹಣತ್ಥಂ ಮಹಾತಲಂ ಉಪನೀತಾ। ಸೋ ತೇಸು ಸಬ್ಬನವಕೋ ಹುತ್ವಾ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಲಕ್ಖಣನಿಪ್ಫತ್ತಿಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಏಕಂಸೇನ ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ನಿಟ್ಠಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಉದಿಕ್ಖನ್ತೋ ವಿಚರತಿ।
Evaṃ yāvajīvaṃ puññāni katvā tato cuto devaloke nibbattitvā devesu ca manussesu ca saṃsaranto amhākaṃ bhagavato uppattito puretarameva kapilavatthunagarassa avidūre doṇavatthunāmake brāhmaṇagāme brāhmaṇamahāsālakule nibbatti. Tassa koṇḍaññoti gottato āgataṃ nāmaṃ ahosi. So vayappatto tayo vede uggahetvā lakkhaṇamantesu ca pāraṃ agamāsi. Tena samayena amhākaṃ bodhisatto tusitapurato cavitvā kapilavatthupure suddhodanamahārājassa gehe nibbatti. Tassa nāmaggahaṇadivase aṭṭhuttarasatesu brāhmaṇesu upanītesu ye aṭṭha brāhmaṇā lakkhaṇapariggahaṇatthaṃ mahātalaṃ upanītā. So tesu sabbanavako hutvā mahāpurisassa lakkhaṇanipphattiṃ disvā ‘‘ekaṃsena ayaṃ buddho bhavissatī’’ti niṭṭhaṃ gantvā mahāsattassa abhinikkhamanaṃ udikkhanto vicarati.
ಬೋಧಿಸತ್ತೋಪಿ ಖೋ ಮಹತಾ ಪರಿವಾರೇನ ವಡ್ಢಮಾನೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ವುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತೋ ಞಾಣಪರಿಪಾಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಏಕೂನತಿಂಸತಿಮೇ ವಸ್ಸೇ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಅನೋಮಾನದೀತೀರೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಉರುವೇಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಧಾನಂ ಪದಹಿ। ತದಾ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಮಾಣವೋ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಂ ಸುತ್ವಾ ಲಕ್ಖಣಪರಿಗ್ಗಾಹಕಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುತ್ತೇಹಿ ವಪ್ಪಮಾಣವಾದೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅತ್ತಪಞ್ಚಮೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ತಂ ಉಪಟ್ಠಹನ್ತೋ ತಸ್ಸ ಓಳಾರಿಕಾಹಾರಪರಿಭೋಗೇನ ನಿಬ್ಬಿನ್ನೋ ಅಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಇಸಿಪತನಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಓಳಾರಿಕಾಹಾರಪರಿಭೋಗೇನ ಲದ್ಧಕಾಯಬಲೋ ವೇಸಾಖಪುಣ್ಣಮಾಯಂ ಬೋಧಿರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಅಪರಾಜಿತಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ತಿಣ್ಣಂ ಮಾರಾನಂ ಮತ್ಥಕಂ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ ಸತ್ತಸತ್ತಾಹಂ ಬೋಧಿಮಣ್ಡೇಯೇವ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಾನಂ ಞಾಣಪರಿಪಾಕಂ ಞತ್ವಾ ಆಸಾಳ್ಹೀಪುಣ್ಣಮಾಯಂ ಇಸಿಪತನಂ ಗನ್ತ್ವಾ ತೇಸಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪವತ್ತನಸುತ್ತನ್ತಂ (ಮಹಾವ॰ ೧೩ ಆದಯೋ; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೧೦೮೧) ಕಥೇಸಿ। ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞತ್ಥೇರೋ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಕೋಟೀಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಪಞ್ಚಮಿಯಂ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಅನತ್ತಲಕ್ಖಣಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾಯ (ಮಹಾವ॰ ೨೦ ಆದಯೋ; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೫೯) ಅರಹತ್ತಂ ಸಚ್ಛಾಕಾಸಿ।
Bodhisattopi kho mahatā parivārena vaḍḍhamāno anukkamena vuddhippatto ñāṇaparipākaṃ gantvā ekūnatiṃsatime vasse mahābhinikkhamanaṃ nikkhamanto anomānadītīre pabbajitvā anukkamena uruvelaṃ gantvā padhānaṃ padahi. Tadā koṇḍañño māṇavo mahāsattassa pabbajitabhāvaṃ sutvā lakkhaṇapariggāhakabrāhmaṇānaṃ puttehi vappamāṇavādīhi saddhiṃ attapañcamo pabbajitvā anukkamena bodhisattassa santikaṃ upasaṅkamitvā chabbassāni taṃ upaṭṭhahanto tassa oḷārikāhāraparibhogena nibbinno apakkamitvā isipatanaṃ agamāsi. Atha kho bodhisatto oḷārikāhāraparibhogena laddhakāyabalo vesākhapuṇṇamāyaṃ bodhirukkhamūle aparājitapallaṅke nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ madditvā abhisambuddho hutvā sattasattāhaṃ bodhimaṇḍeyeva vītināmetvā pañcavaggiyānaṃ ñāṇaparipākaṃ ñatvā āsāḷhīpuṇṇamāyaṃ isipatanaṃ gantvā tesaṃ dhammacakkapavattanasuttantaṃ (mahāva. 13 ādayo; saṃ. ni. 5.1081) kathesi. Desanāpariyosāne koṇḍaññatthero aṭṭhārasahi brahmakoṭīhi saddhiṃ sotāpattiphale patiṭṭhāsi. Atha pañcamiyaṃ pakkhassa anattalakkhaṇasuttantadesanāya (mahāva. 20 ādayo; saṃ. ni. 3.59) arahattaṃ sacchākāsi.
೫೯೬. ಏವಂ ಸೋ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ‘‘ಕಿಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಅಹಂ ಲೋಕುತ್ತರಸುಖಂ ಅಧಿಗತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಪುಬ್ಬಕಮ್ಮಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ಞತ್ವಾ ಸೋಮನಸ್ಸವಸೇನ ಪುಬ್ಬಚರಿತಾಪದಾನಂ ಉದಾನವಸೇನ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಪದುಮುತ್ತರಸಮ್ಬುದ್ಧನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತೋಯೇವ। ಲೋಕಜೇಟ್ಠಂ ವಿನಾಯಕನ್ತಿ ಸಕಲಸ್ಸ ಸತ್ತಲೋಕಸ್ಸ ಜೇಟ್ಠಂ ಪಧಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಸೇಸೇನ ವೇನೇಯ್ಯಸತ್ತೇ ಸಂಸಾರಸಾಗರಸ್ಸ ಪರತೀರಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಂ ನೇತಿ ಸಮ್ಪಾಪೇತೀತಿ ವಿನಾಯಕೋ, ತಂ ವಿನಾಯಕಂ। ಬುದ್ಧಭೂಮಿಮನುಪ್ಪತ್ತನ್ತಿ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಭೂಮಿ ಪತಿಟ್ಠಾನಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಬುದ್ಧಭೂಮಿ, ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಂ, ತಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಪಟಿವಿದ್ಧೋತಿ ಬುದ್ಧಭೂಮಿಮನುಪ್ಪತ್ತೋ, ತಂ ಬುದ್ಧಭೂಮಿಮನುಪ್ಪತ್ತಂ, ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಪ್ಪತ್ತಂ ಬುದ್ಧಭೂತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಠಮಂ ಅದ್ದಸಂ ಅಹನ್ತಿ ಪಠಮಂ ವೇಸಾಖಪುಣ್ಣಮಿಯಾ ರತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಬುದ್ಧಭೂತಂ ಪದುಮುತ್ತರಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಹಂ ಅದ್ದಕ್ಖಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
596. Evaṃ so arahattaṃ patvā ‘‘kiṃ kammaṃ katvā ahaṃ lokuttarasukhaṃ adhigatomhī’’ti upadhārento attano pubbakammaṃ paccakkhato ñatvā somanassavasena pubbacaritāpadānaṃ udānavasena dassento padumuttarasambuddhantiādimāha. Tassattho heṭṭhā vuttoyeva. Lokajeṭṭhaṃ vināyakanti sakalassa sattalokassa jeṭṭhaṃ padhānanti attho. Visesena veneyyasatte saṃsārasāgarassa paratīraṃ amatamahānibbānaṃ neti sampāpetīti vināyako, taṃ vināyakaṃ. Buddhabhūmimanuppattanti buddhassa bhūmi patiṭṭhānaṭṭhānanti buddhabhūmi, sabbaññutaññāṇaṃ, taṃ anuppatto paṭividdhoti buddhabhūmimanuppatto, taṃ buddhabhūmimanuppattaṃ, sabbaññutappattaṃ buddhabhūtanti attho. Paṭhamaṃ addasaṃ ahanti paṭhamaṃ vesākhapuṇṇamiyā rattiyā paccūsasamaye buddhabhūtaṃ padumuttarasambuddhaṃ ahaṃ addakkhinti attho.
೫೯೭. ಯಾವತಾ ಬೋಧಿಯಾ ಮೂಲೇತಿ ಯತ್ತಕಾ ಬೋಧಿರುಕ್ಖಸಮೀಪೇ ಯಕ್ಖಾ ಸಮಾಗತಾ ರಾಸಿಭೂತಾ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಬುದ್ಧಭೂತಂ ತಂ ಬುದ್ಧಂ ಪಞ್ಜಲೀಕತಾ ದಸಙ್ಗುಲಿಸಮೋಧಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಪುಟಂ ಸಿರಸಿ ಠಪೇತ್ವಾ ವನ್ದನ್ತಿ ನಮಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
597.Yāvatā bodhiyā mūleti yattakā bodhirukkhasamīpe yakkhā samāgatā rāsibhūtā sambuddhaṃ buddhabhūtaṃ taṃ buddhaṃ pañjalīkatā dasaṅgulisamodhānaṃ añjalipuṭaṃ sirasi ṭhapetvā vandanti namassantīti sambandho.
೫೯೮. ಸಬ್ಬೇ ದೇವಾ ತುಟ್ಠಮನಾತಿ ಬುದ್ಧಭೂತಟ್ಠಾನಂ ಆಗತಾ ತೇ ಸಬ್ಬೇ ದೇವಾ ತುಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ಆಕಾಸೇ ಸಞ್ಚರನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅನ್ಧಕಾರತಮೋನುದೋತಿ ಅತಿವಿಯ ಅನ್ಧಕಾರಂ ಮೋಹಂ ನುದೋ ಖೇಪನೋ ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
598.Sabbe devā tuṭṭhamanāti buddhabhūtaṭṭhānaṃ āgatā te sabbe devā tuṭṭhacittā ākāse sañcarantīti sambandho. Andhakāratamonudoti ativiya andhakāraṃ mohaṃ nudo khepano ayaṃ buddho anuppattoti attho.
೫೯೯. ತೇಸಂ ಹಾಸಪರೇತಾನನ್ತಿ ಹಾಸೇಹಿ ಪೀತಿಸೋಮನಸ್ಸೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಾನಂ ತೇಸಂ ದೇವಾನಂ ಮಹಾನಾದೋ ಮಹಾಘೋಸೋ ಅವತ್ತಥ ಪವತ್ತತಿ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ ಕಿಲೇಸೇ ಸಂಕಿಲೇಸೇ ಧಮ್ಮೇ ಝಾಪಯಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
599.Tesaṃ hāsaparetānanti hāsehi pītisomanassehi samannāgatānaṃ tesaṃ devānaṃ mahānādo mahāghoso avattatha pavattati, sammāsambuddhasāsane kilese saṃkilese dhamme jhāpayissāmāti sambandho.
೬೦೦. ದೇವಾನಂ ಗಿರಮಞ್ಞಾಯಾತಿ ವಾಚಾಯ ಥುತಿವಚನೇನ ಸಹ ಉದೀರಿತಂ ದೇವಾನಂ ಸದ್ದಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ಹಟ್ಠೋ ಹಟ್ಠೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತೇನ ಚಿತ್ತೇನ ಆದಿಭಿಕ್ಖಂ ಪಠಮಂ ಆಹಾರಂ ಬುದ್ಧಭೂತಸ್ಸ ಅಹಂ ಅದಾಸಿನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
600.Devānaṃ giramaññāyāti vācāya thutivacanena saha udīritaṃ devānaṃ saddaṃ jānitvā haṭṭho haṭṭhena cittena somanassasahagatena cittena ādibhikkhaṃ paṭhamaṃ āhāraṃ buddhabhūtassa ahaṃ adāsinti sambandho.
೬೦೨. ಸತ್ತಾಹಂ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮ್ಮಾತಿ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಂ ಪಧಾನಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಪದಟ್ಠಾನಂ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಞಾಣಸಙ್ಖಾತಂ ಬೋಧಿಂ ಅಜ್ಝಗಮಂ ಅಧಿಗಞ್ಛಿಂ ಅಹನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ಮೇ ಪಠಮಂ ಭತ್ತನ್ತಿ ಇದಂ ಭತ್ತಂ ಸರೀರಯಾಪನಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಸ್ಸ ಉತ್ತಮಚಾರಿಸ್ಸ ಮೇ ಮಯ್ಹಂ ಇಮಿನಾ ದೇವಪುತ್ತೇನ ಪಠಮಂ ದಿನ್ನಂ ಅಹೋಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
602.Sattāhaṃabhinikkhammāti mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā sattāhaṃ padhānaṃ katvā sabbaññutaññāṇapadaṭṭhānaṃ arahattamaggañāṇasaṅkhātaṃ bodhiṃ ajjhagamaṃ adhigañchiṃ ahanti attho. Idaṃ me paṭhamaṃ bhattanti idaṃ bhattaṃ sarīrayāpanaṃ brahmacārissa uttamacārissa me mayhaṃ iminā devaputtena paṭhamaṃ dinnaṃ ahosīti attho.
೬೦೩. ತುಸಿತಾ ಹಿ ಇಧಾಗನ್ತ್ವಾತಿ ತುಸಿತಭವನತೋ ಇಧ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಯೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಮೇ ಮಮ ಭಿಕ್ಖಂ ಉಪಾನಯಿ ಅದಾಸಿ, ತಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ಕಿತ್ತಯಿಸ್ಸಾಮಿ ಕಥೇಸ್ಸಾಮಿ ಪಾಕಟಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ। ಭಾಸತೋ ಭಾಸನ್ತಸ್ಸ ಮಮ ವಚನಂ ಸುಣಾಥಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಇತೋ ಪರಂ ಅನುತ್ತಾನಪದಮೇವ ವಣ್ಣಯಿಸ್ಸಾಮ।
603.Tusitā hi idhāgantvāti tusitabhavanato idha manussaloke āgantvā yo devaputto me mama bhikkhaṃ upānayi adāsi, taṃ devaputtaṃ kittayissāmi kathessāmi pākaṭaṃ karissāmi. Bhāsato bhāsantassa mama vacanaṃ suṇāthāti sambandho. Ito paraṃ anuttānapadameva vaṇṇayissāma.
೬೦೭. ತಿದಸಾತಿ ತಾವತಿಂಸಭವನಾ। ಅಗಾರಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಉಪ್ಪನ್ನಬ್ರಾಹ್ಮಣಗೇಹತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಛ ಸಂವಚ್ಛರಾನಿ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕಂ ಕರೋನ್ತೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಸಹ ವಸಿಸ್ಸತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
607.Tidasāti tāvatiṃsabhavanā. Agārāti attano uppannabrāhmaṇagehato nikkhamitvā pabbajitvā cha saṃvaccharāni dukkarakārikaṃ karontena bodhisattena saha vasissatīti sambandho.
೬೦೮. ತತೋ ಸತ್ತಮಕೇ ವಸ್ಸೇತಿ ತತೋ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತ್ತಮೇ ಸಂವಚ್ಛರೇ। ಬುದ್ಧೋ ಸಚ್ಚಂ ಕಥೇಸ್ಸತೀತಿ ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ ದುಕ್ಕರಕಾರಿಕಂ ಕತ್ವಾ ಸತ್ತಮಸಂವಚ್ಛರೇ ಬುದ್ಧೋ ಹುತ್ವಾ ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪವತ್ತನಸುತ್ತನ್ತದೇಸನಾಯ ದುಕ್ಖಸಮುದಯನಿರೋಧಮಗ್ಗಸಚ್ಚಸಙ್ಖಾತಂ ಚತುಸಚ್ಚಂ ಕಥೇಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ನಾಮ ನಾಮೇನಾತಿ ನಾಮೇನ ಗೋತ್ತನಾಮವಸೇನ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ನಾಮ। ಪಠಮಂ ಸಚ್ಛಿಕಾಹಿತೀತಿ ಪಞ್ಚವಗ್ಗಿಯಾನಮನ್ತರೇ ಪಠಮಂ ಆದಿತೋ ಏವ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಞಾಣಂ ಸಚ್ಛಿಕಾಹಿತಿ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕರಿಸ್ಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
608.Tato sattamake vasseti tato pabbajitakālato paṭṭhāya sattame saṃvacchare. Buddho saccaṃ kathessatīti chabbassāni dukkarakārikaṃ katvā sattamasaṃvacchare buddho hutvā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye dhammacakkapavattanasuttantadesanāya dukkhasamudayanirodhamaggasaccasaṅkhātaṃ catusaccaṃ kathessatīti attho. Koṇḍañño nāma nāmenāti nāmena gottanāmavasena koṇḍañño nāma. Paṭhamaṃ sacchikāhitīti pañcavaggiyānamantare paṭhamaṃ ādito eva sotāpattimaggañāṇaṃ sacchikāhiti paccakkhaṃ karissatīti attho.
೬೦೯. ನಿಕ್ಖನ್ತೇನಾನುಪಬ್ಬಜಿನ್ತಿ ನಿಕ್ಖನ್ತೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತೇನ ಸಹ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅನುಪಬ್ಬಜಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ತಥಾ ಅನುಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಮಯಾ ಪಧಾನಂ ವೀರಿಯಂ ಸುಕತಂ ಸುಟ್ಠು ಕತಂ ದಳ್ಹಂ ಕತ್ವಾ ಕತನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಿಲೇಸೇ ಝಾಪನತ್ಥಾಯಾತಿ ಕಿಲೇಸೇ ಸೋಸನತ್ಥಾಯ ವಿದ್ಧಂಸನತ್ಥಾಯ ಅನಗಾರಿಯಂ ಅಗಾರಸ್ಸ ಅಹಿತಂ ಕಸಿವಣಿಜ್ಜಾದಿಕಮ್ಮವಿರಹಿತಂ ಸಾಸನಂ ಪಬ್ಬಜಿಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
609.Nikkhantenānupabbajinti nikkhantena bodhisattena saha nikkhamitvā anupabbajinti attho. Tathā anupabbajitvā mayā padhānaṃ vīriyaṃ sukataṃ suṭṭhu kataṃ daḷhaṃ katvā katanti attho. Kilese jhāpanatthāyāti kilese sosanatthāya viddhaṃsanatthāya anagāriyaṃ agārassa ahitaṃ kasivaṇijjādikammavirahitaṃ sāsanaṃ pabbajiṃ paṭipajjinti attho.
೬೧೦. ಅಭಿಗನ್ತ್ವಾನ ಸಬ್ಬಞ್ಞೂತಿ ಸಬ್ಬಂ ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ವಾ ಸಙ್ಖಾರವಿಕಾರಲಕ್ಖಣನಿಬ್ಬಾನಪಞ್ಞತ್ತಿಸಙ್ಖಾತಂ ಞೇಯ್ಯಂ ವಾ ಜಾನನ್ತೋ ದೇವೇಹಿ ಸಹ ವತ್ತಮಾನೇ ಸತ್ತ ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧೋ ಮಿಗಾರಞ್ಞಂ ಮಿಗದಾಯ ವಿಹಾರಂ ಅಭಿಗನ್ತ್ವಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮೇ ಮಯಾ ಸಚ್ಛಿಕತೇನ ಇಮಿನಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗಞಾಣೇನ ಅಮತಭೇರಿಂ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನಭೇರಿಂ ಅಹರಿ ಪಹರಿ ದಸ್ಸೇಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
610.Abhigantvānasabbaññūti sabbaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ vā saṅkhāravikāralakkhaṇanibbānapaññattisaṅkhātaṃ ñeyyaṃ vā jānanto devehi saha vattamāne satta loke buddho migāraññaṃ migadāya vihāraṃ abhigantvā upasaṅkamitvā me mayā sacchikatena iminā sotāpattimaggañāṇena amatabheriṃ amatamahānibbānabheriṃ ahari pahari dassesīti attho.
೬೧೧. ಸೋ ದಾನೀತಿ ಸೋ ಅಹಂ ಪಠಮಂ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಇದಾನಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗಞಾಣೇನ ಅಮತಂ ಸನ್ತಂ ವೂಪಸನ್ತಸಭಾವಂ ಪದಂ ಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ ಪಾಪುಣಿತಬ್ಬಂ, ಅನುತ್ತರಂ ಉತ್ತರವಿರಹಿತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತ್ತೋ ಅಧಿಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬಾಸವೇ ಪರಿಞ್ಞಾಯಾತಿ ಕಾಮಾಸವಾದಯೋ ಸಬ್ಬೇ ಆಸವೇ ಪರಿಞ್ಞಾಯ ಪಹಾನಪರಿಞ್ಞಾಯ ಪಜಹಿತ್ವಾ ಅನಾಸವೋ ನಿಕ್ಕಿಲೇಸೋ ವಿಹರಾಮಿ ಇರಿಯಾಪಥವಿಹಾರೇನ ವಾಸಂ ಕಪ್ಪೇಮಿ। ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಚತಸ್ಸೋತ್ಯಾದಯೋ ಗಾಥಾಯೋ ವುತ್ತತ್ಥಾಯೇವ।
611.So dānīti so ahaṃ paṭhamaṃ sotāpanno idāni arahattamaggañāṇena amataṃ santaṃ vūpasantasabhāvaṃ padaṃ pajjitabbaṃ pāpuṇitabbaṃ, anuttaraṃ uttaravirahitaṃ nibbānaṃ patto adhigatoti attho. Sabbāsave pariññāyāti kāmāsavādayo sabbe āsave pariññāya pahānapariññāya pajahitvā anāsavo nikkileso viharāmi iriyāpathavihārena vāsaṃ kappemi. Paṭisambhidā catassotyādayo gāthāyo vuttatthāyeva.
ಅಥ ನಂ ಸತ್ಥಾ ಅಪರಭಾಗೇ ಜೇತವನಮಹಾವಿಹಾರೇ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ ಪಞ್ಞತ್ತವರಬುದ್ಧಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಪಠಮಂ ಪಟಿವಿದ್ಧಧಮ್ಮಭಾವಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ‘‘ಏತದಗ್ಗಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಮ ಸಾವಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ರತ್ತಞ್ಞೂನಂ ಯದಿದಂ ಅಞ್ಞಾಸಿಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೧.೧೮೮) ಏತದಗ್ಗೇ ಠಪೇಸಿ। ಸೋ ದ್ವೀಹಿ ಅಗ್ಗಸಾವಕೇಹಿ ಅತ್ತನಿ ಕರಿಯಮಾನಂ ಪರಮನಿಪಚ್ಚಕಾರಂ, ಗಾಮನ್ತಸೇನಾಸನೇ ಆಕಿಣ್ಣವಿಹಾರಞ್ಚ ಪರಿಹರಿತುಕಾಮೋ, ವಿವೇಕಾಭಿರತಿಯಾ ವಿಹರಿತುಕಾಮೋ ಚ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಉಪಗತಾನಂ ಗಹಟ್ಠಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಪಟಿಸನ್ಥಾರಕರಣಮ್ಪಿ ಪಪಞ್ಚಂ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಆಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಹಿಮವನ್ತಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಛದ್ದನ್ತೇಹಿ ನಾಗೇಹಿ ಉಪಟ್ಠಿಯಮಾನೋ ಛದ್ದನ್ತದಹತೀರೇ ದ್ವಾದಸ ವಸ್ಸಾನಿ ವಸಿ। ಏವಂ ತತ್ಥ ವಸನ್ತಂ ಥೇರಂ ಏಕದಿವಸಂ ಸಕ್ಕೋ ದೇವರಾಜಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಠಿತೋ ಏವಮಾಹ ‘‘ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತೂ’’ತಿ। ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಚತುಸಚ್ಚಗಬ್ಭಂ ತಿಲಕ್ಖಣಾಹತಂ ಸುಞ್ಞತಾಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ನಾನಾನಯವಿಚಿತ್ತಂ ಅಮತೋಗಧಂ ಬುದ್ಧಲೀಲಾಯ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ತಂ ಸುತ್ವಾ ಸಕ್ಕೋ ಅತ್ತನೋ ಪಸಾದಂ ಪವೇದೇನ್ತೋ –
Atha naṃ satthā aparabhāge jetavanamahāvihāre bhikkhusaṅghamajjhe paññattavarabuddhāsane nisinno paṭhamaṃ paṭividdhadhammabhāvaṃ dīpento ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ rattaññūnaṃ yadidaṃ aññāsikoṇḍañño’’ti (a. ni. 1.188) etadagge ṭhapesi. So dvīhi aggasāvakehi attani kariyamānaṃ paramanipaccakāraṃ, gāmantasenāsane ākiṇṇavihārañca pariharitukāmo, vivekābhiratiyā viharitukāmo ca attano santikaṃ upagatānaṃ gahaṭṭhapabbajitānaṃ paṭisanthārakaraṇampi papañcaṃ maññamāno satthāraṃ āpucchitvā himavantaṃ pavisitvā chaddantehi nāgehi upaṭṭhiyamāno chaddantadahatīre dvādasa vassāni vasi. Evaṃ tattha vasantaṃ theraṃ ekadivasaṃ sakko devarājā upasaṅkamitvā vanditvā ṭhito evamāha ‘‘sādhu me, bhante, ayyo dhammaṃ desetū’’ti. Thero tassa catusaccagabbhaṃ tilakkhaṇāhataṃ suññatāpaṭisaṃyuttaṃ nānānayavicittaṃ amatogadhaṃ buddhalīlāya dhammaṃ desesi. Taṃ sutvā sakko attano pasādaṃ pavedento –
‘‘ಏಸ ಭಿಯ್ಯೋ ಪಸೀದಾಮಿ, ಸುತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಮಹಾರಸಂ।
‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvā dhammaṃ mahārasaṃ;
ವಿರಾಗೋ ದೇಸಿತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಅನುಪಾದಾಯ ಸಬ್ಬಸೋ’’ತಿ॥ (ಥೇರಗಾ॰ ೬೭೩) –
Virāgo desito dhammo, anupādāya sabbaso’’ti. (theragā. 673) –
ಥುತಿಂ ಅಕಾಸಿ। ಥೇರೋ ಛದ್ದನ್ತದಹತೀರೇ ದ್ವಾದಸ ವಸ್ಸಾನಿ ವಸಿತ್ವಾ ಉಪಕಟ್ಠೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನೇ ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಂ ಅನುಜಾನಾಪೇತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀತಿ।
Thutiṃ akāsi. Thero chaddantadahatīre dvādasa vassāni vasitvā upakaṭṭhe parinibbāne satthāraṃ upasaṅkamitvā parinibbānaṃ anujānāpetvā tattheva gantvā parinibbāyīti.
ಅಞ್ಞಾಸಿಕೋಣ್ಡಞ್ಞತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Aññāsikoṇḍaññattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi / ೩-೭. ಅಞ್ಞಾಸಿಕೋಣ್ಡಞ್ಞತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ • 3-7. Aññāsikoṇḍaññattheraapadānaṃ
