| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
6. Aññātakaviññattisikkhāpadavaṇṇanā
೫೧೫. ಛಟ್ಠೇ ಪತಿಕಿಟ್ಠೋತಿ ನಿಹೀನೋ, ಲಾಮಕೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲೋಲಜಾತಿಕೋತಿ ಲೋಲಸಭಾವೋ। ಪಟುಯೇವ ಪಟ್ಟೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಛೇಕೋ’’ತಿಆದಿ। ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿಯಾತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿಯಾ’’ತಿ ನಿಪಾತವಸೇನ ಸಮಾನತ್ಥಂ ‘‘ಕಿಂಸು ವಿಯಾ’’ತಿ ನಿಪಾತಪದನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಕಿಂಸು ವಿಯಾ’’ತಿ, ಕಿಂ ವಿಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ದುಕ್ಖಂ ವಿಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಕಿಲೇಸೋ ವಿಯಾ’’ತಿಆದಿ। ಧಮ್ಮವಸೇನ ಉಪಚಾರವಸೇನ ನಿಮನ್ತನಾ ಧಮ್ಮನಿಮನ್ತನಾತಿ ಪಾಳಿಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸಚೇ ಪನ ‘‘ವದೇಯ್ಯಾಥ, ಭನ್ತೇ, ಯೇನತ್ಥೋ’’ತಿ ಇದಂ ಸಚ್ಚಮೇವ ವುತ್ತಂ ಸಿಯಾ, ಪವಾರಿತೋಯೇವ ಹೋತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪವಾರೇತ್ವಾಪಿ ಅದಾತುಕಾಮೋ ಅಪ್ಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇಯೇವ ತಿಟ್ಠತಿ, ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ಪವಾರಿತಾಪವಾರಿತಭಾವಂ ಅವಿಚಾರೇತ್ವಾ ‘‘ಞಾತಕೋ ತೇ, ಉಪನನ್ದ, ಅಞ್ಞಾತಕೋ’’ತಿ ಞಾತಕಅಞ್ಞಾತಕಭಾವಂಯೇವ ವಿಚಾರೇಸಿ। ಮುಸಿಂಸೂತಿ ವಿಲುಮ್ಪಿಂಸು।
515. Chaṭṭhe patikiṭṭhoti nihīno, lāmakoti attho. Lolajātikoti lolasabhāvo. Paṭuyeva paṭṭo. Tenāha ‘‘cheko’’tiādi. Kismiṃ viyāti ettha ‘‘kismiṃ viyā’’ti nipātavasena samānatthaṃ ‘‘kiṃsu viyā’’ti nipātapadanti āha ‘‘kiṃsu viyā’’ti, kiṃ viyāti attho, dukkhaṃ viyāti adhippāyo. Tenāha ‘‘kileso viyā’’tiādi. Dhammavasena upacāravasena nimantanā dhammanimantanāti pāḷipadassa attho veditabbo. Sace pana ‘‘vadeyyātha, bhante, yenattho’’ti idaṃ saccameva vuttaṃ siyā, pavāritoyeva hoti. Yasmā pana pavāretvāpi adātukāmo appavāritaṭṭhāneyeva tiṭṭhati, tasmā bhagavā pavāritāpavāritabhāvaṃ avicāretvā ‘‘ñātako te, upananda, aññātako’’ti ñātakaaññātakabhāvaṃyeva vicāresi. Musiṃsūti vilumpiṃsu.
೫೧೭. ಅನುಪುಬ್ಬಕಥಾತಿ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ವಿನಿಚ್ಛಯಕಥಾ। ಸೇಸಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕೇಹಿ ಗಹಿತತ್ತಾ ನಿವಾಸನಪಾರುಪನಮತ್ತಮೇವ ಅವಸಿಟ್ಠನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ನಿವಾಸನಪಾರುಪನಮತ್ತಂಯೇವ ಹರಿತ್ವಾ’’ತಿ। ಸದ್ಧಿವಿಹಾರಿಕಾನಂ ತಾವ ಆಗಮನಸ್ಸ ವಾ ಅನಾಗಮನಸ್ಸ ವಾ ಅಜಾನನತಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಥೇರೇಹಿ ನೇವ ತಾವ…ಪೇ॰… ಭಞ್ಜಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ಪರೇಸಮ್ಪಿ ಅತ್ಥಾಯ ಲಭನ್ತೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಚೀವರಂ ದದಮಾನಾ ಸಯಂ ಸಾಖಾಭಙ್ಗೇನ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತೀತಿ ತೇಸಂ ಅತ್ಥಾಯಪಿ ಭಞ್ಜಿತುಂ ಲಭನ್ತಿ। ‘‘ತಿಣೇನ ವಾ ಪಣ್ಣೇನ ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಆಗನ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಈದಿಸೇಸು ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಪಿ ಅನುಞ್ಞಾತಾಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ನೇವ ಭೂತಗಾಮಪಾತಬ್ಯತಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಹೋತೀ’’ತಿ। ನ ತೇಸಂ ಧಾರಣೇ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ತೇಸಂ ತಿತ್ಥಿಯದ್ಧಜಾನಂ ಧಾರಣೇಪಿ ದುಕ್ಕಟಂ ನತ್ಥಿ।
517.Anupubbakathāti anupubbena vinicchayakathā. Sesaparikkhārānaṃ saddhivihārikehi gahitattā nivāsanapārupanamattameva avasiṭṭhanti āha ‘‘nivāsanapārupanamattaṃyeva haritvā’’ti. Saddhivihārikānaṃ tāva āgamanassa vā anāgamanassa vā ajānanatāya vuttaṃ ‘‘therehi neva tāva…pe… bhañjitabba’’nti. Paresampi atthāya labhantīti attano cīvaraṃ dadamānā sayaṃ sākhābhaṅgena paṭicchādentīti tesaṃ atthāyapi bhañjituṃ labhanti. ‘‘Tiṇena vā paṇṇena vā paṭicchādetvā āgantabba’’nti vacanato īdisesu bhūtagāmapātabyatāpi anuññātāyeva hotīti āha – ‘‘neva bhūtagāmapātabyatāya pācittiyaṃ hotī’’ti. Na tesaṃ dhāraṇe dukkaṭanti tesaṃ titthiyaddhajānaṃ dhāraṇepi dukkaṭaṃ natthi.
ಯಾನಿ ಚ ನೇಸಂ ವತ್ಥಾನಿ ದೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಥೇರಾನಂ ಸಯಮೇವ ದಿನ್ನತ್ತಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಟ್ಠಾನೇ ಠಿತತ್ತಾ’’ತಿ। ಯದಿ ಲದ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ತಿತ್ಥಿಯಪಕ್ಕನ್ತಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಲದ್ಧಿಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ’’ತಿ। ‘‘ನೋ ಚೇ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ವಿಹಾರಚೀವರಂ ವಾ…ಪೇ॰… ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಪವಿಟ್ಠವಿಹಾರತೋ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಅತ್ತನೋ ಅಭಿರುಚಿತಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ವುತ್ತಂ। ಇಮಿನಾ ಚ ‘‘ಯಂ ಆವಾಸಂ ಪಠಮಂ ಉಪಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ ಅನ್ತರಾಮಗ್ಗೇ ಠಿತವಿಹಾರಮ್ಪಿ ಸಚೇ ನಗ್ಗೋ ಹುತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ದುಕ್ಕಟಮೇವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಯದಿ ಏವಂ ತತ್ಥ ಕಸ್ಮಾ ನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಚೇ? ಅನೋಕಾಸತ್ತಾ। ತತ್ಥ ಹಿ ‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಚೀವರಸ್ಸ ವಾ…ಪೇ॰… ಚೀವರಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಸಮ್ಬನ್ಧೇನ ಸಙ್ಘಿಕಮ್ಪಿ ಚೀವರಂ ನಿವಾಸೇತುಂ ಪಾರುಪಿತುಞ್ಚ ಅನುಜಾನನ್ತೋ ‘‘ಯಂ ಆವಾಸಂ ಪಠಮಂ…ಪೇ॰… ಗಹೇತ್ವಾ ಪಾರುಪಿತು’’ನ್ತಿ ಆಹ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಅನೋಕಾಸತ್ತಾ ದುಕ್ಕಟಂ ನ ವುತ್ತಂ।
Yāni ca nesaṃ vatthāni dentīti sambandho. Therānaṃ sayameva dinnattā vuttaṃ ‘‘acchinnacīvaraṭṭhāne ṭhitattā’’ti. Yadi laddhiṃ gaṇhāti, titthiyapakkantako nāma hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘laddhiṃ aggahetvā’’ti. ‘‘No ce hoti saṅghassa vihāracīvaraṃ vā…pe… āpatti dukkaṭassā’’ti iminā antarāmagge paviṭṭhavihārato nikkhamitvā aññattha attano abhirucitaṭṭhānaṃ gacchantassa dukkaṭaṃ vuttaṃ. Iminā ca ‘‘yaṃ āvāsaṃ paṭhamaṃ upagacchatī’’ti vuttaṃ antarāmagge ṭhitavihārampi sace naggo hutvā gacchati, dukkaṭamevāti veditabbaṃ. Yadi evaṃ tattha kasmā na vuttanti ce? Anokāsattā. Tattha hi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, acchinnacīvarassa vā…pe… cīvaraṃ viññāpetu’’nti iminā sambandhena saṅghikampi cīvaraṃ nivāsetuṃ pārupituñca anujānanto ‘‘yaṃ āvāsaṃ paṭhamaṃ…pe… gahetvā pārupitu’’nti āha, tasmā tattha anokāsattā dukkaṭaṃ na vuttaṃ.
ವಿಹಾರಚೀವರನ್ತಿ ಸೇನಾಸನಚೀವರಂ। ಚಿಮಿಲಿಕಾಹೀತಿ ಪಟಪಿಲೋತಿಕಾಹಿ। ತಸ್ಸ ಉಪರೀತಿ ಭೂಮತ್ಥರಣಸ್ಸ ಉಪರಿ। ವಿದೇಸಗತೇನಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಚೀವರಂ ಅಲಭಿತ್ವಾ ವಿದೇಸಗತೇನ। ಏಕಸ್ಮಿಂ…ಪೇ॰… ಠಪೇತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಲೇಸೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಗತತ್ತಾ ಠಪೇನ್ತೇನ ಚ ಸಙ್ಘಿಕಪರಿಭೋಗೇನೇವ ಠಪಿತತ್ತಾ ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಂ ಸೇನಾಸನೇ ನಿಯಮಿತಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಠಪೇತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಪರಿಭೋಗೇನೇವಾತಿ ಅಞ್ಞಂ ಚೀವರಂ ಅಲಭಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನೇನ।
Vihāracīvaranti senāsanacīvaraṃ. Cimilikāhīti paṭapilotikāhi. Tassa uparīti bhūmattharaṇassa upari. Videsagatenāti aññaṃ cīvaraṃ alabhitvā videsagatena. Ekasmiṃ…pe… ṭhapetabbanti ettha ‘‘lesena gahetvā agatattā ṭhapentena ca saṅghikaparibhogeneva ṭhapitattā aññasmiṃ senāsane niyamitampi aññattha ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti. Paribhogenevāti aññaṃ cīvaraṃ alabhitvā paribhuñjanena.
೫೧೯-೫೨೧. ಪರಿಭೋಗಜಿಣ್ಣನ್ತಿ ಯಥಾ ತೇನ ಚೀವರೇನ ಸರೀರಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಏವಂ ಜಿಣ್ಣಂ। ಕಪ್ಪಿಯವೋಹಾರೇನಾತಿ ಕಯವಿಕ್ಕಯಾಪತ್ತಿತೋ ಮೋಚನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ‘‘ವಿಞ್ಞಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಇಮಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಂ ವಿಭಾವೇತಿ ‘‘ಚೇತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಪರಿವತ್ತಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಹಿ ವಿಞ್ಞಾಪನಂ ನಾಮ ಪರಿವತ್ತನಮೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸಙ್ಘವಸೇನ ಪವಾರಿತಾನಂ ವಿಞ್ಞಾಪನೇ ವತ್ತಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ಪಮಾಣಮೇವ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ। ಸಙ್ಘವಸೇನ ಹಿ ಪವಾರಿತೇ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಾಧಾರಣತ್ತಾ ಅಧಿಕಂ ವಿಞ್ಞಾಪೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ। ಯಂ ಯಂ ಪವಾರೇತೀತಿ ಯಂ ಯಂ ಚೀವರಾದಿಂ ದಸ್ಸಾಮೀತಿ ಪವಾರೇತಿ। ವಿಞ್ಞಾಪನಕಿಚ್ಚಂ ನತ್ಥೀತಿ ವಿನಾ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ದೀಯಮಾನತ್ತಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಞಾತಕಾನಂ ಪವಾರಿತಾನ’’ನ್ತಿ ಇದಂ ಅನುವತ್ತತಿಯೇವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅತ್ತನೋ ಞಾತಕಪವಾರಿತೇ’’ತಿಆದಿ। ವಿಕಪ್ಪನುಪಗಚೀವರತಾ, ಸಮಯಾಭಾವೋ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ಚತ್ತಾರಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
519-521.Paribhogajiṇṇanti yathā tena cīvarena sarīraṃ paṭicchādetuṃ na sakkā, evaṃ jiṇṇaṃ. Kappiyavohārenāti kayavikkayāpattito mocanatthaṃ vuttaṃ. ‘‘Viññāpentassā’’ti imasseva atthaṃ vibhāveti ‘‘cetāpentassa parivattāpentassā’’ti. Attano dhanena hi viññāpanaṃ nāma parivattanamevāti adhippāyo. Saṅghavasena pavāritānaṃ viññāpane vattaṃ dasseti ‘‘pamāṇameva vaṭṭatī’’ti. Saṅghavasena hi pavārite sabbesaṃ sādhāraṇattā adhikaṃ viññāpetuṃ na vaṭṭati. Yaṃ yaṃ pavāretīti yaṃ yaṃ cīvarādiṃ dassāmīti pavāreti. Viññāpanakiccaṃ natthīti vinā viññattiyā dīyamānattā viññāpetvā kiṃ karissatīti adhippāyo. Aññassatthāyāti etthāpi ‘‘ñātakānaṃ pavāritāna’’nti idaṃ anuvattatiyevāti āha ‘‘attano ñātakapavārite’’tiādi. Vikappanupagacīvaratā, samayābhāvo, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha cattāri aṅgāni.
ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aññātakaviññattisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 6. Aññātakaviññattisikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Aññātakaviññattisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Aññātakaviññattisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೬. ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 6. Aññātakaviññattisikkhāpadavaṇṇanā
