Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. അഞ്ഞതരബ്രഹ്മസുത്തം
5. Aññatarabrahmasuttaṃ
൧൭൬. സാവത്ഥിനിദാനം . തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഏവരൂപം പാപകം ദിട്ഠിഗതം ഉപ്പന്നം ഹോതി – ‘‘നത്ഥി സോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ യോ ഇധ ആഗച്ഛേയ്യാ’’തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ചേതസാ ചേതോപരിവിതക്കമഞ്ഞായ – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ…പേ॰… തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസീദി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ.
176. Sāvatthinidānaṃ . Tena kho pana samayena aññatarassa brahmuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘natthi so samaṇo vā brāhmaṇo vā yo idha āgaccheyyā’’ti. Atha kho bhagavā tassa brahmuno cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho bhagavā tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘കഹം നു ഖോ ഭഗവാ ഏതരഹി വിഹരതീ’’തി? അദ്ദസാ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ 1 ഭഗവന്തം ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസിന്നം തേജോധാതും സമാപന്നം. ദിസ്വാന – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം വാ ബാഹം പസാരേയ്യ, പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ ഏവമേവ – ജേതവനേ അന്തരഹിതോ തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ പുരത്ഥിമം ദിസം നിസ്സായ 2 തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസീദി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ നീചതരം ഭഗവതോ.
Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’’ti? Addasā kho āyasmā mahāmoggallāno 3 bhagavantaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisinnaṃ tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno puratthimaṃ disaṃ nissāya 4 tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ മഹാകസ്സപസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘കഹം നു ഖോ ഭഗവാ ഏതരഹി വിഹരതീ’’തി? അദ്ദസാ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകസ്സപോ ഭഗവന്തം ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ…പേ॰… ദിസ്വാന – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ…പേ॰… ഏവമേവ – ജേതവനേ അന്തരഹിതോ തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകസ്സപോ ദക്ഖിണം ദിസം നിസ്സായ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസീദി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ നീചതരം ഭഗവതോ.
Atha kho āyasmato mahākassapassa etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’’ti? Addasā kho āyasmā mahākassapo bhagavantaṃ dibbena cakkhunā…pe… disvāna – seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahākassapo dakkhiṇaṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ മഹാകപ്പിനസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘കഹം നു ഖോ ഭഗവാ ഏതരഹി വിഹരതീ’’തി? അദ്ദസാ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകപ്പിനോ ഭഗവന്തം ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ…പേ॰… തേജോധാതും സമാപന്നം. ദിസ്വാന – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ…പേ॰… ഏവമേവ – ജേതവനേ അന്തരഹിതോ തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാകപ്പിനോ പച്ഛിമം ദിസം നിസ്സായ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസീദി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ നീചതരം ഭഗവതോ.
Atha kho āyasmato mahākappinassa etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’’ti? Addasā kho āyasmā mahākappino bhagavantaṃ dibbena cakkhunā…pe… tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna – seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahākappino pacchimaṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ അനുരുദ്ധസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘കഹം നു ഖോ ഭഗവാ ഏതരഹി വിഹരതീ’’തി? അദ്ദസാ ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ…പേ॰… തേജോധാതും സമാപന്നം. ദിസ്വാന – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ…പേ॰… തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ ഉത്തരം ദിസം നിസ്സായ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഉപരി വേഹാസം പല്ലങ്കേന നിസീദി തേജോധാതും സമാപജ്ജിത്വാ നീചതരം ഭഗവതോ.
Atha kho āyasmato anuruddhassa etadahosi – ‘‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’’ti? Addasā kho āyasmā anuruddho…pe… tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna – seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā anuruddho uttaraṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno upari vehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.
അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തം ബ്രഹ്മാനം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ brahmānaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘അജ്ജാപി തേ ആവുസോ സാ ദിട്ഠി, യാ തേ ദിട്ഠി പുരേ അഹു;
‘‘Ajjāpi te āvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
പസ്സസി വീതിവത്തന്തം, ബ്രഹ്മലോകേ പഭസ്സര’’ന്തി.
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassara’’nti.
‘‘ന മേ മാരിസ സാ ദിട്ഠി, യാ മേ ദിട്ഠി പുരേ അഹു;
‘‘Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu;
പസ്സാമി വീതിവത്തന്തം, ബ്രഹ്മലോകേ പഭസ്സരം;
Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
സ്വാഹം അജ്ജ കഥം വജ്ജം, അഹം നിച്ചോമ്ഹി സസ്സതോ’’തി.
Svāhaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ തം ബ്രഹ്മാനം സംവേജേത്വാ – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം വാ ബാഹം പസാരേയ്യ, പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ ഏവമേവ – തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ അന്തരഹിതോ ജേതവനേ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ സോ ബ്രഹ്മാ അഞ്ഞതരം ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജം ആമന്തേസി – ‘‘ഏഹി ത്വം, മാരിസ, യേനായസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തേനുപസങ്കമ; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ഏവം വദേഹി – ‘അത്ഥി നു ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, അഞ്ഞേപി തസ്സ ഭഗവതോ സാവകാ ഏവംമഹിദ്ധികാ ഏവംമഹാനുഭാവാ ; സേയ്യഥാപി ഭവം മോഗ്ഗല്ലാനോ കസ്സപോ കപ്പിനോ അനുരുദ്ധോ’’’തി? ‘‘ഏവം, മാരിസാ’’തി ഖോ സോ ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജോ തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ പടിസ്സുത്വാ യേനായസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ഏതദവോച – ‘‘അത്ഥി നു ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, അഞ്ഞേപി തസ്സ ഭഗവതോ സാവകാ ഏവംമഹിദ്ധികാ ഏവംമഹാനുഭാവാ; സേയ്യഥാപി ഭവം മോഗ്ഗല്ലാനോ കസ്സപോ കപ്പിനോ അനുരുദ്ധോ’’തി? അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തം ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –
Atha kho bhagavā taṃ brahmānaṃ saṃvejetvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – tasmiṃ brahmaloke antarahito jetavane pāturahosi. Atha kho so brahmā aññataraṃ brahmapārisajjaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, mārisa, yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ evaṃ vadehi – ‘atthi nu kho, mārisa moggallāna, aññepi tassa bhagavato sāvakā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā ; seyyathāpi bhavaṃ moggallāno kassapo kappino anuruddho’’’ti? ‘‘Evaṃ, mārisā’’ti kho so brahmapārisajjo tassa brahmuno paṭissutvā yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, mārisa moggallāna, aññepi tassa bhagavato sāvakā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā; seyyathāpi bhavaṃ moggallāno kassapo kappino anuruddho’’ti? Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ brahmapārisajjaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘തേവിജ്ജാ ഇദ്ധിപത്താ ച, ചേതോപരിയായകോവിദാ;
‘‘Tevijjā iddhipattā ca, cetopariyāyakovidā;
ഖീണാസവാ അരഹന്തോ, ബഹൂ ബുദ്ധസ്സ സാവകാ’’തി.
Khīṇāsavā arahanto, bahū buddhassa sāvakā’’ti.
അഥ ഖോ സോ ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജോ ആയസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ ഭാസിതം അഭിനന്ദിത്വാ അനുമോദിത്വാ യേന സോ ബ്രഹ്മാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തം ബ്രഹ്മാനം ഏതദവോച – ‘‘ആയസ്മാ മാരിസ, മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ ഏവമാഹ –
Atha kho so brahmapārisajjo āyasmato mahāmoggallānassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā yena so brahmā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ brahmānaṃ etadavoca – ‘‘āyasmā mārisa, mahāmoggallāno evamāha –
‘‘തേവിജ്ജാ ഇദ്ധിപത്താ ച, ചേതോപരിയായകോവിദാ;
‘‘Tevijjā iddhipattā ca, cetopariyāyakovidā;
ഖീണാസവാ അരഹന്തോ, ബഹൂ ബുദ്ധസ്സ സാവകാ’’തി.
Khīṇāsavā arahanto, bahū buddhassa sāvakā’’ti.
ഇദമവോച സോ ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജോ. അത്തമനോ ച സോ ബ്രഹ്മാ തസ്സ ബ്രഹ്മപാരിസജ്ജസ്സ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.
Idamavoca so brahmapārisajjo. Attamano ca so brahmā tassa brahmapārisajjassa bhāsitaṃ abhinandīti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. അഞ്ഞതരബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ • 5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. അഞ്ഞതരബ്രഹ്മസുത്തവണ്ണനാ • 5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā