Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา
5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā
๑๗๖. ปญฺจเม เตโชธาตุํ สมาปชฺชิตฺวาติ เตโชกสิณปริกมฺมํ กตฺวา ปาทกชฺฌานโต วุฎฺฐาย, ‘‘สรีรโต ชาลา นิกฺขมนฺตู’’ติ อธิฎฺฐหโนฺต อธิฎฺฐานจิตฺตานุภาเวน สกลสรีรโต ชาลา นิกฺขมนฺติ, เอวํ เตโชธาตุํ สมาปโนฺน นาม โหติ, ตถา สมาปชฺชิตฺวาฯ ตสฺมิํ พฺรหฺมโลเกติ กสฺมา เถโร ตตฺถ อคมาสิ? เถรสฺส กิร เตโชธาตุํ สมาปชฺชิตฺวา ตสฺส พฺรหฺมุโน อุปริ นิสินฺนํ ตถาคตํ ทิสฺวา ‘‘อฎฺฐิเวธี อยํ ปุคฺคโล, มยาเปตฺถ คนฺตพฺพ’’นฺติ อโหสิ, ตสฺมา อคมาสิฯ เสสานํ คมเนปิ เอเสว นโยฯ โส หิ พฺรหฺมา ตถาคตสฺส เจว ตถาคตสาวกานญฺจ อานุภาวํ อทิสฺวา อภโพฺพ วินยํ อุปคนฺตุํ, เตน โส สนฺนิปาโต อโหสิฯ ตตฺถ ตถาคตสฺส สรีรโต อุคฺคตชาลา สกลพฺรหฺมโลกํ อติกฺกมิตฺวา อชฎากาเส ปกฺขนฺทา, ตา จ ปน ฉพฺพณฺณา อเหสุํ, ตถาคตสฺส สาวกานํ อาภา ปกติวณฺณาวฯ
176. Pañcame tejodhātuṃ samāpajjitvāti tejokasiṇaparikammaṃ katvā pādakajjhānato vuṭṭhāya, ‘‘sarīrato jālā nikkhamantū’’ti adhiṭṭhahanto adhiṭṭhānacittānubhāvena sakalasarīrato jālā nikkhamanti, evaṃ tejodhātuṃ samāpanno nāma hoti, tathā samāpajjitvā. Tasmiṃ brahmaloketi kasmā thero tattha agamāsi? Therassa kira tejodhātuṃ samāpajjitvā tassa brahmuno upari nisinnaṃ tathāgataṃ disvā ‘‘aṭṭhivedhī ayaṃ puggalo, mayāpettha gantabba’’nti ahosi, tasmā agamāsi. Sesānaṃ gamanepi eseva nayo. So hi brahmā tathāgatassa ceva tathāgatasāvakānañca ānubhāvaṃ adisvā abhabbo vinayaṃ upagantuṃ, tena so sannipāto ahosi. Tattha tathāgatassa sarīrato uggatajālā sakalabrahmalokaṃ atikkamitvā ajaṭākāse pakkhandā, tā ca pana chabbaṇṇā ahesuṃ, tathāgatassa sāvakānaṃ ābhā pakativaṇṇāva.
ปสฺสสิ วีติวตฺตนฺตนฺติ อิมสฺมิํ พฺรหฺมโลเก อญฺญพฺรหฺมสรีรวิมานาลงฺการาทีนํ ปภา อติกฺกมมานํ พุทฺธสฺส ภควโต ปภสฺสรํ ปภํ ปสฺสสีติ ปุจฺฉติฯ น เม, มาริส, สา ทิฎฺฐีติ ยา เมสา, ‘‘อิธาคนฺตุํ สมโตฺถ อโญฺญ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา นตฺถี’’ติ ปุเร ทิฎฺฐิ, นตฺถิ เม สาฯ กถํ วชฺชนฺติ เกน การเณน วเทยฺยํฯ นิโจฺจมฺหิ สสฺสโตติ อิมสฺส กิร พฺรหฺมุโน ลทฺธิทิฎฺฐิ สสฺสตทิฎฺฐิ จาติ เทฺว ทิฎฺฐิโยฯ ตตฺราสฺส ตถาคตเญฺจว ตถาคตสาวเก จ ปสฺสโต ลทฺธิทิฎฺฐิ ปหีนาฯ ภควา ปเนตฺถ มหนฺตํ ธมฺมเทสนํ เทเสสิฯ พฺรหฺมา เทสนาปริโยสาเน โสตาปตฺติผเล ปติฎฺฐหิฯ อิติสฺส มเคฺคน สสฺสตทิฎฺฐิ ปหีนา, ตสฺมา เอวมาหฯ
Passasi vītivattantanti imasmiṃ brahmaloke aññabrahmasarīravimānālaṅkārādīnaṃ pabhā atikkamamānaṃ buddhassa bhagavato pabhassaraṃ pabhaṃ passasīti pucchati. Na me, mārisa, sā diṭṭhīti yā mesā, ‘‘idhāgantuṃ samattho añño samaṇo vā brāhmaṇo vā natthī’’ti pure diṭṭhi, natthi me sā. Kathaṃ vajjanti kena kāraṇena vadeyyaṃ. Niccomhi sassatoti imassa kira brahmuno laddhidiṭṭhi sassatadiṭṭhi cāti dve diṭṭhiyo. Tatrāssa tathāgatañceva tathāgatasāvake ca passato laddhidiṭṭhi pahīnā. Bhagavā panettha mahantaṃ dhammadesanaṃ desesi. Brahmā desanāpariyosāne sotāpattiphale patiṭṭhahi. Itissa maggena sassatadiṭṭhi pahīnā, tasmā evamāha.
พฺรหฺมปาริสชฺชนฺติ พฺรหฺมปาริจาริกํฯ เถรานญฺหิ ภณฺฑคาหกทหรา วิย พฺรหฺมานมฺปิ ปาริสชฺชา พฺรหฺมาโน นาม โหนฺติฯ เตนุปสงฺกมาติ กสฺมา เถรเสฺสว สนฺติกํ เปเสสิ? เถเร กิรสฺส ตตฺตเกเนว กถาสลฺลาเปน วิสฺสาโส อุทปาทิ, ตสฺมา ตเสฺสว สนฺติกํ เปเสสิ อเญฺญปีติ ยถา ตุเมฺห จตฺตาโร ชนา, กินฺนุ โข เอวรูปา อเญฺญปิ อตฺถิ, อุทาหุ ตุเมฺห จตฺตาโร เอว มหิทฺธิกาติ? เตวิชฺชาติ ปุเพฺพนิวาสทิพฺพจกฺขุอาสวกฺขยสงฺขาตาหิ ตีหิ วิชฺชาหิ สมนฺนาคตาฯ อิทฺธิปตฺตาติ อิทฺธิวิธญาณํ ปตฺตาฯ เจโตปริยายโกวิทาติ ปเรสํ จิตฺตาจาเร กุสลาฯ เอวเมตฺถ ปญฺจ อภิญฺญาปิ สรูเปน วุตฺตาฯ ทิพฺพโสตํ ปน ตาสํ วเสน อาคตเมว โหติฯ พหูติ เอวรูปา ฉฬภิญฺญา พุทฺธสาวกา พหู คณนปถํ อติกฺกนฺตา, สกลํ ชมฺพุทีปํ กาสาวปโชฺชตํ กตฺวา วิจรนฺตีติฯ ปญฺจมํฯ
Brahmapārisajjanti brahmapāricārikaṃ. Therānañhi bhaṇḍagāhakadaharā viya brahmānampi pārisajjā brahmāno nāma honti. Tenupasaṅkamāti kasmā therasseva santikaṃ pesesi? There kirassa tattakeneva kathāsallāpena vissāso udapādi, tasmā tasseva santikaṃ pesesi aññepīti yathā tumhe cattāro janā, kinnu kho evarūpā aññepi atthi, udāhu tumhe cattāro eva mahiddhikāti? Tevijjāti pubbenivāsadibbacakkhuāsavakkhayasaṅkhātāhi tīhi vijjāhi samannāgatā. Iddhipattāti iddhividhañāṇaṃ pattā. Cetopariyāyakovidāti paresaṃ cittācāre kusalā. Evamettha pañca abhiññāpi sarūpena vuttā. Dibbasotaṃ pana tāsaṃ vasena āgatameva hoti. Bahūti evarūpā chaḷabhiññā buddhasāvakā bahū gaṇanapathaṃ atikkantā, sakalaṃ jambudīpaṃ kāsāvapajjotaṃ katvā vicarantīti. Pañcamaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตํ • 5. Aññatarabrahmasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา • 5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā