| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา
5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā
๑๗๖. เตโชกสิณปริกมฺมํ กตฺวาติ ‘‘เตโชกสิณปริกมฺมชฺฌานํ สมาปชฺชิสฺสามี’’ติ จิตฺตุปฺปาโท เอเวตฺถ เตโชกสิณปริกมฺมํฯ น หิ พุทฺธานํ อเญฺญสํ วิย ตตฺถ ฌานสมาปชฺชเนน ปริกมฺมปปโญฺจ อตฺถิ สพฺพเตฺถว จิณฺณวสีภาวสฺส ปรมุกฺกํสภาวปฺปตฺตตฺตาฯ ตสฺส กิร พฺรหฺมุโน ‘‘ยถาหํ เอวํ มหานุภาโว อโญฺญ นตฺถี’’ติ ลทฺธิ, ยํ สนฺธาย วุตฺตํ – ‘‘นตฺถิ โส สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา, โย อิธ อาคเจฺฉยฺยา’’ติฯ ภควา ตสฺส ตํ ลทฺธิํ วิสฺสเชฺชตุํ เตโชธาตุํ สมาปชฺชิตฺวา ตสฺส อุปริ อากาเส นิสีทิฯ เตน วุตฺตํ ‘‘เตโชธาตุํ…เป.… ตถาคตํ ทิสฺวา’’ติฯ อฎฺฐิเวธํ วิยํ วิชฺฌิตโพฺพ อฎฺฐิเวธี, ยถา อฎฺฐิํ วิชฺฌิตฺวา อฎฺฐิมิญฺชํ อาหจฺจ ติฎฺฐติ, เอวํ วิชฺฌิตโพฺพติ อโตฺถฯ อยํ ปน อฎฺฐิเวธี วิย อฎฺฐิเวธี, ยถา โส ลทฺธิํ วิสฺสเชฺชติ, เอวํ ปฎิปชฺชิตโพฺพติ อโตฺถฯ เสสานนฺติ มหากสฺสปมหากปฺปินอนุรุทฺธเตฺถรานํฯ
176.Tejokasiṇaparikammaṃkatvāti ‘‘tejokasiṇaparikammajjhānaṃ samāpajjissāmī’’ti cittuppādo evettha tejokasiṇaparikammaṃ. Na hi buddhānaṃ aññesaṃ viya tattha jhānasamāpajjanena parikammapapañco atthi sabbattheva ciṇṇavasībhāvassa paramukkaṃsabhāvappattattā. Tassa kira brahmuno ‘‘yathāhaṃ evaṃ mahānubhāvo añño natthī’’ti laddhi, yaṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘natthi so samaṇo vā brāhmaṇo vā, yo idha āgaccheyyā’’ti. Bhagavā tassa taṃ laddhiṃ vissajjetuṃ tejodhātuṃ samāpajjitvā tassa upari ākāse nisīdi. Tena vuttaṃ ‘‘tejodhātuṃ…pe… tathāgataṃ disvā’’ti. Aṭṭhivedhaṃ viyaṃ vijjhitabbo aṭṭhivedhī, yathā aṭṭhiṃ vijjhitvā aṭṭhimiñjaṃ āhacca tiṭṭhati, evaṃ vijjhitabboti attho. Ayaṃ pana aṭṭhivedhī viya aṭṭhivedhī, yathā so laddhiṃ vissajjeti, evaṃ paṭipajjitabboti attho. Sesānanti mahākassapamahākappinaanuruddhattherānaṃ.
อญฺญพฺรหฺมสรีรวิมานาลงฺการาทีนํ ปภาติ พฺรหฺมานํ สรีรปฺปภา วิมานปฺปภา อลงฺการวตฺถาทีนํ ปภาติ อิมสฺมิํ พฺรหฺมโลเก อิมา สพฺพา ปภา อตฺตโน ปภสฺสรภาเวน อภิภวนฺตํฯ นตฺถิ เม สาติ อิทานิ เม สา ทิฎฺฐิ นตฺถิ, ‘‘นตฺถิ โส สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา, โย อิธ อาคเจฺฉยฺยา’’ติ อยํ ลทฺธิ นตฺถิฯ เตนาห ‘‘ตตฺราสฺส…เป.… ปหีนา’’ติฯ เอตฺถาติ เอตสฺมิํ สมาคเมฯ ยถา ตสฺส พฺรหฺมุโน สพฺพโส ทิฎฺฐิคตํ วิมุจฺจติ ธมฺมจกฺขุ อุปฺปชฺชติ, เอวํ มหนฺตํ ธมฺมเทสนํ เทเสสิฯ
Aññabrahmasarīravimānālaṅkārādīnaṃ pabhāti brahmānaṃ sarīrappabhā vimānappabhā alaṅkāravatthādīnaṃ pabhāti imasmiṃ brahmaloke imā sabbā pabhā attano pabhassarabhāvena abhibhavantaṃ. Natthi me sāti idāni me sā diṭṭhi natthi, ‘‘natthi so samaṇo vā brāhmaṇo vā, yo idha āgaccheyyā’’ti ayaṃ laddhi natthi. Tenāha ‘‘tatrāssa…pe… pahīnā’’ti. Etthāti etasmiṃ samāgame. Yathā tassa brahmuno sabbaso diṭṭhigataṃ vimuccati dhammacakkhu uppajjati, evaṃ mahantaṃ dhammadesanaṃ desesi.
‘‘อชฺชาปิ เต, อาวุโส’’ติอาทินา วุเตฺตน ตตฺตเกเนวฯ สรูเปน วุตฺตาติ ปฐเมน ปาเทน จตโสฺส, ทุติเยน เอกนฺติ เอวํ ปญฺจ อภิญฺญา สรูเปน วุตฺตาฯ กสฺมา เอตฺถ ทิพฺพโสตํ นาคตนฺติ? อาห ‘‘ตาสํ วเสน อาคตเมวา’’ติฯ เยน อิมา โลกุตฺตรา อภิญฺญา อธิคตา, น ตสฺส ทิพฺพโสตสมฺปาทนํ ภาริยํ ปฎิปกฺขวิคเมน สุเขเนว อิชฺฌนโตฯ
‘‘Ajjāpi te, āvuso’’tiādinā vuttena tattakeneva. Sarūpena vuttāti paṭhamena pādena catasso, dutiyena ekanti evaṃ pañca abhiññā sarūpena vuttā. Kasmā ettha dibbasotaṃ nāgatanti? Āha ‘‘tāsaṃ vasena āgatamevā’’ti. Yena imā lokuttarā abhiññā adhigatā, na tassa dibbasotasampādanaṃ bhāriyaṃ paṭipakkhavigamena sukheneva ijjhanato.
อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตํ • 5. Aññatarabrahmasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. อญฺญตรพฺรหฺมสุตฺตวณฺณนา • 5. Aññatarabrahmasuttavaṇṇanā
