| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၂၅. အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဝတ္ထုကထာ
25. Aññatitthiyapubbavatthukathā
၈၆. ယော ပနာတိ ယော ပန အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော။ အညောပီတိ ပသူရတော အပရောပိ။ ဣဓာတိ ဣမသ္မိံ သာသနေ။ တသ္မိန္တိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗေ။ တတ္ထာတိ ‘‘ယော သော ဘိက္ခဝေ အညောပီ’’တိအာဒိဝစနေ။ အယန္တိ ပရိဝာသော။ နဂ္ဂပရိဗ္ဗာဇကသ္သေဝာတိ ဝတ္ဝာ တသ္သ ဘေဒံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘အာဇီဝကသ္သ ဝာ အစေလကသ္သ ဝာ’’တိ။ တတ္ထ အာဇီဝကော ဥပရိ ဧကမေဝ ဝတ္ထံ ဥပကစ္ဆကေ ပဝေသေတ္ဝာ ပရိဒဟတိ, ဟေဋ္ဌာ နဂ္ဂော။ အစေလကော ပန သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ နဂ္ဂောယေဝ။ သောပီတိ =၀၃ နဂ္ဂပရိဗ္ဗာဇကောပိ။ ဝာလကမ္ဗလာဒီနန္တိ ဝာလေန ကတံ ကမ္ဗလံ, အာဒိသဒ္ဒေန ကေသကမ္ဗလာဒယော သင္ဂဏ္ဟာတိ။ အသ္သာတိ ပရိဗ္ဗာဇကသ္သ။ အညသ္သာတိ နဂ္ဂပရိဗ္ဗာဇကတော အပရသ္သ။ ပဏ္ဍရင္ဂာဒိကသ္သာတိ ပဏ္ဍရံ သေတဝတ္ထံ အင္ဂေ သရီရေ ဧတသ္သတ္ထီတိ ပဏ္ဍရင္ဂော, အာဒိသဒ္ဒေန နီလင္ဂာဒယော သင္ဂဏ္ဟာတိ။
86.Yo panāti yo pana aññatitthiyapubbo. Aññopīti pasūrato aparopi. Idhāti imasmiṃ sāsane. Tasminti aññatitthiyapubbe. Tatthāti ‘‘yo so bhikkhave aññopī’’tiādivacane. Ayanti parivāso. Naggaparibbājakassevāti vatvā tassa bhedaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘ājīvakassa vā acelakassa vā’’ti. Tattha ājīvako upari ekameva vatthaṃ upakacchake pavesetvā paridahati, heṭṭhā naggo. Acelako pana sabbena sabbaṃ naggoyeva. Sopīti =03 naggaparibbājakopi. Vālakambalādīnanti vālena kataṃ kambalaṃ, ādisaddena kesakambalādayo saṅgaṇhāti. Assāti paribbājakassa. Aññassāti naggaparibbājakato aparassa. Paṇḍaraṅgādikassāti paṇḍaraṃ setavatthaṃ aṅge sarīre etassatthīti paṇḍaraṅgo, ādisaddena nīlaṅgādayo saṅgaṇhāti.
ဧဝန္တိ ဣမိနာ ကေသမသ္သုဩရောပနာဒိနာ။ ပဗ္ဗာဇေန္တေဟိ ဘိက္ခူဟီတိ သမ္ဗန္ဓော။ တသ္မိန္တိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗေ, နိသိန္နေယေဝာတိ ယောဇနာ။ အနာဒရေ စေတံ ဘုမ္မဝစနံ။ တသ္သာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ။ နယိမေတိ န ဣမေ, ဘိက္ခူတိ သမ္ဗန္ဓော။ တန္တိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗံ။
Evanti iminā kesamassuoropanādinā. Pabbājentehi bhikkhūhīti sambandho. Tasminti aññatitthiyapubbe, nisinneyevāti yojanā. Anādare cetaṃ bhummavacanaṃ. Tassāti aññatitthiyapubbassa. Nayimeti na ime, bhikkhūti sambandho. Tanti aññatitthiyapubbaṃ.
၈၇. ‘‘ဧဝံ ခော။ပေ.။ အနာရာဓကော’’တိ အယံ ကထာ မာတိကာတိ ယောဇနာ။ အသ္သာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ။ တသ္သေဝာတိ တသ္သာယေဝ မာတိကာယ။ တတ္ထာတိ ဝိဘင္ဂေ။ အတိကာလေနာတိ ဧတ္ထ ဘတ္တကိစ္စံ ကတ္ဝာ ဝတ္တကရဏဝေလာယေဝ အတိကာလော နာမာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဝတ္တကရဏဝေလာယမေဝာ’’တိ။ ဣမိနာ ဘုမ္မတ္ထေ ကရဏဝစနန္တိပိ ဒသ္သေတိ။ တတ္ထေဝာတိ ကုလဃရေသုယေဝ။ အညဒတ္ထူတိ ဧကံသေန, ‘‘ကရောန္တော’’တိ ဣမိနာ ပာဌသေသံ ဒသ္သေတိ။ ဧဝမ္ပိ ကရောန္တော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗောတိ ယောဇနာ။ ‘‘သမ္ပာဒကော’’တိ ဣမိနာ အနာရာဓကောတိ ဧတ္ထ အာရာဓသဒ္ဒသ္သ သာဓနတ္ထံ ဒသ္သေတိ, တောသနတ္ထာဒယော နိဝတ္တေတိ။
87. ‘‘Evaṃ kho…pe… anārādhako’’ti ayaṃ kathā mātikāti yojanā. Assāti aññatitthiyapubbassa. Tassevāti tassāyeva mātikāya. Tatthāti vibhaṅge. Atikālenāti ettha bhattakiccaṃ katvā vattakaraṇavelāyeva atikālo nāmāti dassento āha ‘‘vattakaraṇavelāyamevā’’ti. Iminā bhummatthe karaṇavacanantipi dasseti. Tatthevāti kulagharesuyeva. Aññadatthūti ekaṃsena, ‘‘karonto’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Evampi karonto aññatitthiyapubboti yojanā. ‘‘Sampādako’’ti iminā anārādhakoti ettha ārādhasaddassa sādhanatthaṃ dasseti, tosanatthādayo nivatteti.
အဇ္ဈာစာရတ္ထိကာ ဝိသန္တိ ပဝိသန္တိ ဧတ္ထာတိ ဝေသိယာ, သောဘဏရူပသင္ခာတံ ဝေသံ ဓာရေတီတိ ဝာ ဝေသိယာ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘သုလဘဇ္ဈာစာရာ’’တိအာဒိ။ အာမိသောယေဝ ကိဉ္ဇက္ခော အပ္ပမတ္တကဋ္ဌေနာတိ အာမိသကိဉ္ဇက္ခော, ဝိသေသနပရပဒော။ အထ ဝာ အာမိသော စ တတော အညော ကိဉ္ဇက္ခော စ အာမိသကိဉ္ဇက္ခံ, တသ္သ သမ္ပဒာနံ အာမိသကိဉ္ဇက္ခသမ္ပဒာနံ။ ကိဉ္ဇက္ခသဒ္ဒော ကေသရသ္သေဝ မုခ္ယတော ဝာစကော, အပ္ပမတ္တကသ္သ ပန ရူဠ္ဟီဝသေန။ ဝိဓဝာတိ ဧတ္ထ ဓဝသဒ္ဒော ပတိနောယေဝ ဝာစကော, န ရုက္ခဝိသေသသ္သာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘မတပတိကာ ဝာ’’တိအာဒိ။ ဣမေဟိ ပဒေဟိ မတဝသေန ဝာ ပဝုတ္ထဝသေန ဝာ ဝိဂတော ဓဝော ဧတာသံ, ဓဝေန ဝာ ဝိဂတာတိ ဝိဓဝာတိ ဝစနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ တာတိ ဝိဓဝာ။ ယောဗ္ဗနပတ္တတ္တာ ဝာ ယောဗ္ဗနာတီတတ္တာ ဝာ ထုလ္လာ မဟန္တာ ကုမာရိကာတိ ထုလ္လကုမာရိကာတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ယောဗ္ဗနပတ္တာ’’တိအာဒိ။ ပဏ္ဍကာတိ ဧတ္ထ အာသိတ္တပဏ္ဍကာဒီသု ပဉ္စသု ပဏ္ဍကေသု နပုံသကပဏ္ဍကောဝာဓိပ္ပေတောတိ အာဟ ‘‘နပုံသကာ’’တိ။ သမာနပဗ္ဗဇ္ဇာတိ ဘိက္ခူဟိ သမာနပဗ္ဗဇ္ဇာ။ တတောတိ ဝိသ္သာသတော။
Ajjhācāratthikā visanti pavisanti etthāti vesiyā, sobhaṇarūpasaṅkhātaṃ vesaṃ dhāretīti vā vesiyā. Tena vuttaṃ ‘‘sulabhajjhācārā’’tiādi. Āmisoyeva kiñjakkho appamattakaṭṭhenāti āmisakiñjakkho, visesanaparapado. Atha vā āmiso ca tato añño kiñjakkho ca āmisakiñjakkhaṃ, tassa sampadānaṃ āmisakiñjakkhasampadānaṃ. Kiñjakkhasaddo kesarasseva mukhyato vācako, appamattakassa pana rūḷhīvasena. Vidhavāti ettha dhavasaddo patinoyeva vācako, na rukkhavisesassāti dassento āha ‘‘matapatikā vā’’tiādi. Imehi padehi matavasena vā pavutthavasena vā vigato dhavo etāsaṃ, dhavena vā vigatāti vidhavāti vacanatthaṃ dasseti. Tāti vidhavā. Yobbanapattattā vā yobbanātītattā vā thullā mahantā kumārikāti thullakumārikāti dassento āha ‘‘yobbanapattā’’tiādi. Paṇḍakāti ettha āsittapaṇḍakādīsu pañcasu paṇḍakesu napuṃsakapaṇḍakovādhippetoti āha ‘‘napuṃsakā’’ti. Samānapabbajjāti bhikkhūhi samānapabbajjā. Tatoti vissāsato.
တတ္ထာတိ ဝေသိယာဒီသု။ တာသန္တိ ဝေသိယာနံ။ သောတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထာတိ သဗ္ဗေသု =၀၄ ဝိဓဝာဒီသု။ ဂန္တဗ္ဗတံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘သစေ ပနာ’’တိအာဒိ။ တထာတိ ယထာ ဂန္တဗ္ဗတ္တံ ဝုတ္တံ, တထာ။
Tatthāti vesiyādīsu. Tāsanti vesiyānaṃ. Soti aññatitthiyapubbo. Sabbatthāti sabbesu =04 vidhavādīsu. Gantabbataṃ dassento āha ‘‘sace panā’’tiādi. Tathāti yathā gantabbattaṃ vuttaṃ, tathā.
ဥစ္စာဝစာနီတိ ဧတ္ထ ဥဒ္ဓံ စယတိ ဝဍ္ဎတီတိ ဥစ္စံ, စယတော အဝဂတော ဝိယောဂောတိ အဝစံ။ ဥစ္စဉ္စ အဝစဉ္စ ဥစ္စာဝစာနီတိ ဝစနတ္ထေန မဟန္တခုဒ္ဒကတ္ထောတိ အာဟ ‘‘မဟန္တခုဒ္ဒကာနီ’’တိ။ ‘‘ကမ္မာနီ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ကရဏီယာနီ’’တိပဒသ္သ သရူပံ ဒသ္သေတိ။ တံဒသ္သနေန စ ကတ္တဗ္ဗာနီတိ ကရဏီယာနီတိ ဝစနတ္ထော ကာတဗ္ဗော။ တတ္ထာတိ မဟန္တခုဒ္ဒကေသု ကမ္မေသု ။ တတ္ထ န ဒက္ခောတိ ဧတ္ထ တသဒ္ဒသ္သ ဝိသယံ ဒသ္သေတုံ ဝုတ္တံ ‘‘တေသု တေသု နဝကမ္မေသူ’’တိ။ ‘‘ဥဋ္ဌာနဝီရိယသမ္ပန္နော’’တိ ဣမိနာ နတ္ထိ အလသော ကောသဇ္ဇံ ဧတသ္သာတိ အနလသောတိ ဝစနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ တတ္ရာတိ ဧတ္ထ တ္ရပစ္စယော သတ္တမ္ယတ္ထေ ဝိစ္ဆာဇောတကောတိ အာဟ ‘‘တေသု တေသူ’’တိ။ ‘‘ဌာနုပ္ပတ္တိကာယ ဝီမံသာယာ’’တိ ဝုတ္တဝစနသ္သတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဣဒမေဝ’’န္တိအာဒိ။ ‘‘တသ္မိံယေဝ ခဏေ ဥပ္ပန္နပညာယာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဌာနုပ္ပတ္တိကာယာ’’တိ ဧတ္ထ ဌာနသဒ္ဒော တင္ခဏတ္ထောတိ ဒသ္သေတိ။ အလံ ကာတုန္တိ ဧတ္ထ အလံသဒ္ဒော ဘူသနဝာရဏပရိယတ္တသင္ခာတေသု တီသု အတ္ထေသု ပရိယတ္တတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ကာတုံ သမတ္ထော’’တိ။
Uccāvacānīti ettha uddhaṃ cayati vaḍḍhatīti uccaṃ, cayato avagato viyogoti avacaṃ. Uccañca avacañca uccāvacānīti vacanatthena mahantakhuddakatthoti āha ‘‘mahantakhuddakānī’’ti. ‘‘Kammānī’’ti iminā ‘‘karaṇīyānī’’tipadassa sarūpaṃ dasseti. Taṃdassanena ca kattabbānīti karaṇīyānīti vacanattho kātabbo. Tatthāti mahantakhuddakesu kammesu . Tattha na dakkhoti ettha tasaddassa visayaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘tesu tesu navakammesū’’ti. ‘‘Uṭṭhānavīriyasampanno’’ti iminā natthi alaso kosajjaṃ etassāti analasoti vacanatthaṃ dasseti. Tatrāti ettha trapaccayo sattamyatthe vicchājotakoti āha ‘‘tesu tesū’’ti. ‘‘Ṭhānuppattikāya vīmaṃsāyā’’ti vuttavacanassatthaṃ dassento āha ‘‘idameva’’ntiādi. ‘‘Tasmiṃyeva khaṇe uppannapaññāyā’’ti iminā ‘‘ṭhānuppattikāyā’’ti ettha ṭhānasaddo taṅkhaṇatthoti dasseti. Alaṃ kātunti ettha alaṃsaddo bhūsanavāraṇapariyattasaṅkhātesu tīsu atthesu pariyattatthoti āha ‘‘kātuṃ samattho’’ti.
တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒောတိ တိခိဏဆန္ဒော။ ‘‘ဗလဝစ္ဆန္ဒော’’တိ ဣမိနာ အဓိပ္ပာယတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ လောကိယသမာဓိဘာဝနာယာတိ လောကိယာယ အဋ္ဌသမာပတ္တိသင္ခာတာယ သမာဓိဘာဝနာယ။
Tibbacchandoti tikhiṇachando. ‘‘Balavacchando’’ti iminā adhippāyatthaṃ dasseti. Lokiyasamādhibhāvanāyāti lokiyāya aṭṭhasamāpattisaṅkhātāya samādhibhāvanāya.
ဣဓာဂတောတိ ဣမသ္မိံ သာသနေ အာဂတော။ တိတ္ထာယတနသာမိကသ္သာတိ တရန္တိ ဥပ္လဝန္တိ သတ္တာ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရောန္တိ ဧတ္ထာတိ တိတ္ထံ, ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိယော။ တမေဝ အာယတနံ ဒိဋ္ဌိဂတိကာနန္တိ တိတ္ထာယတနံ။ အထ ဝာ တိတ္ထမေတေသမတ္ထီတိ တိတ္ထိနော, တေသမာယတနံ တိတ္ထာယတနံ, တသ္သ သာမိကော တိတ္ထာယတနသာမိကော, တသ္သ။ တသ္သ ဒိဋ္ဌိယာတိ ဧတ္ထ ဒိဋ္ဌိသဒ္ဒော လဒ္ဓိပရိယာယောတိ အာဟ ‘‘တသ္သ သန္တကာယ လဒ္ဓိယာ’’တိ။ ကသ္မာ သာ လဒ္ဓိ ‘‘ခန္တီ’’တိ စ ‘‘ရုစီ’’တိ စ ‘‘အာဒာယော’’တိ စ ဝုစ္စတီတိ အာဟ ‘‘ဣဒာနီ’’တိအာဒိ။ သာယေဝ လဒ္ဓိ ခမတိ စေဝ ရုစ္စတိ စ ဂဟိတာ စာတိ ယောဇနာ။ တသ္သ တိတ္ထကရသ္သာတိ ကတ္ဝတ္ထေ သာမိဝစနံ။ တသ္သာတိ တိတ္ထာယတနသာမိကသ္သ။ ဘညမာနာယာတိ ဘဏိယမာနာယ။ အနဘိရဒ္ဓောတိ ဧတ္ထ အနဘိရာဓိတော အပရိတောသိတစိတ္တောတိ အတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘အပရိပုဏ္ဏသင္ကပ္ပော, နော ပဂ္ဂဟိတစိတ္တော’’တိ။ ယဒိဒန္တိ ယံ ဣဒံ ‘‘အနတ္တမနတ္တ’’န္တိ ဝာ ‘‘အတ္တမနတ္တ’’န္တိ ဝာ သမ္ဗန္ဓော။ ဣမိနာ ‘‘ဣဒ’’န္တိပဒသ္သ အနိယမံ ဒသ္သေတိ။ ဣမေတိ ဘိက္ခူ။ ယဉ္စ အနတ္တမနတ္တန္တိ ယောဇနာ။ တသ္သေဝာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ ဧဝ အနတ္တမနတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣဒန္တိ ဒ္ဝေ အတ္တမနတ္တာနိ, ဒ္ဝေ အနတ္တမနတ္တာနီတိ စတုဗ္ဗိဓံ ဣဒံ ဓမ္မဇာတံ။ သင္ဃာဋနီယန္တိ သင္ဃဋိတဗ္ဗံ, သန္နိစယံ ကာတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ‘‘အနာရာဓကေ’’တိအာဒိနာ အနာရာဓနီယသ္မိန္တိ =၀၅ ဧတ္ထ န အာရာဓေတိ ဝတ္တံ အနေန ကမ္မေနာတိ အနာရာဓနီယန္တိ ဝစနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ဣဒန္တိ စတုဗ္ဗိဓံ။ လိင္ဂန္တိ ကာရဏံ။ လက္ခဏန္တိ စိဟနံ။ ဣတောတိ အဋ္ဌင္ဂတော နီဟဋေနာတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝုတ္တဝိပလ္လာသေနာတိ ကဏ္ဟပက္ခေ ဝုတ္တဝိပရီတေန။
Idhāgatoti imasmiṃ sāsane āgato. Titthāyatanasāmikassāti taranti uplavanti sattā ummujjanimujjaṃ karonti etthāti titthaṃ, dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo. Tameva āyatanaṃ diṭṭhigatikānanti titthāyatanaṃ. Atha vā titthametesamatthīti titthino, tesamāyatanaṃ titthāyatanaṃ, tassa sāmiko titthāyatanasāmiko, tassa. Tassa diṭṭhiyāti ettha diṭṭhisaddo laddhipariyāyoti āha ‘‘tassa santakāya laddhiyā’’ti. Kasmā sā laddhi ‘‘khantī’’ti ca ‘‘rucī’’ti ca ‘‘ādāyo’’ti ca vuccatīti āha ‘‘idānī’’tiādi. Sāyeva laddhi khamati ceva ruccati ca gahitā cāti yojanā. Tassa titthakarassāti katvatthe sāmivacanaṃ. Tassāti titthāyatanasāmikassa. Bhaññamānāyāti bhaṇiyamānāya. Anabhiraddhoti ettha anabhirādhito aparitositacittoti atthaṃ dassento āha ‘‘aparipuṇṇasaṅkappo, no paggahitacitto’’ti. Yadidanti yaṃ idaṃ ‘‘anattamanatta’’nti vā ‘‘attamanatta’’nti vā sambandho. Iminā ‘‘ida’’ntipadassa aniyamaṃ dasseti. Imeti bhikkhū. Yañca anattamanattanti yojanā. Tassevāti aññatitthiyapubbassa eva anattamanattanti sambandho. Idanti dve attamanattāni, dve anattamanattānīti catubbidhaṃ idaṃ dhammajātaṃ. Saṅghāṭanīyanti saṅghaṭitabbaṃ, sannicayaṃ kātabbanti attho. ‘‘Anārādhake’’tiādinā anārādhanīyasminti =05 ettha na ārādheti vattaṃ anena kammenāti anārādhanīyanti vacanatthaṃ dasseti. Idanti catubbidhaṃ. Liṅganti kāraṇaṃ. Lakkhaṇanti cihanaṃ. Itoti aṭṭhaṅgato nīhaṭenāti sambandho. Vuttavipallāsenāti kaṇhapakkhe vuttaviparītena.
သုက္ကပက္ခေ အဋ္ဌင္ဂာနိ သမောဓာနေတ္ဝာ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘နာတိကာလေန ဂာမပဝေသနံ နာတိဒိဝာ ပဋိက္ကမန’’န္တိအာဒိ။ ကဏ္ဟပက္ခေပိ ဣမိနာ နယေန အဋ္ဌင္ဂာနိ သမောဓာနေတဗ္ဗာနိ။ ‘‘ပရိတောသကော’’တိ ဣမိနာ အာရာဓကသဒ္ဒသ္သ တောသနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ဟေဋ္ဌာ ပန ‘‘သမ္ပာဒကော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ သာဓနတ္ထံ ဒသ္သေတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။
Sukkapakkhe aṭṭhaṅgāni samodhānetvā dassento āha ‘‘nātikālena gāmapavesanaṃ nātidivā paṭikkamana’’ntiādi. Kaṇhapakkhepi iminā nayena aṭṭhaṅgāni samodhānetabbāni. ‘‘Paritosako’’ti iminā ārādhakasaddassa tosanatthaṃ dasseti. Heṭṭhā pana ‘‘sampādako’’ti vuttattā sādhanatthaṃ dassetīti daṭṭhabbaṃ.
ဥပသမ္ပဒမာဠကေပီတိ ဥပသမ္ပာဒဋ္ဌာနေ ဧကကူဋယုတ္တေ အနေကကောဏေ ပတိသ္သယဝိသေသေပိ။ သော ဟိ ဧကကူဋံ ကတ္ဝာ အနေကေဟိ ကောဏေဟိ မလီယတိ ဝိဘူသီယတီတိ မာဠောတိ ဝုစ္စတိ။ ‘‘စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသိတဗ္ဗ’’န္တိဝစနံ အသဒိသူပမာယ ပာကဋံ ကရောန္တော ‘‘ယထာ ပနာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဟီတိ သစ္စံ။ အသ္သာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ။ ပရိဝသန္တော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗောတိ သမ္ဗန္ဓော။ အန္တရာတိ စတုမာသသ္သ အဗ္ဘန္တရေ။ ကုပ္ပနသဘာဝောတိ နသ္သနသဘာဝော။ ပရိဂ္ဂဏ္ဟာတီတိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာ ဂဏ္ဟာတိ။ နာမရူပံ ဝဝတ္ထပေတီတိ ‘‘ဣဒံ နာမံ, ဣဒံ ရူပ’’န္တိ ဝဝတ္ထပေတိ။ လက္ခဏန္တိ နမနရုပ္ပနလက္ခဏံ, အနိစ္စာဒိလက္ခဏံ ဝာ။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂသ္သ ဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာပဟာနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘သမူဟတာနိ။ပေ.။ သလ္လ’’န္တိ။ အဗ္ဗုဠ္ဟန္တိ အာဝဟိယိတ္ထာတိ အဗ္ဗုဠ္ဟံ, ဥဒ္ဓံ ဝဟိယိတ္ထာတိ အတ္ထော။ အာတ္ယူပသဂ္ဂော ဟိ ဥဒ္ဓင္ဂမတ္ထော။ တံဒိဝသမေဝာတိ တသ္မိံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂသ္သ ပဋိလဘနဒိဝသေယေဝ။ ဘုမ္မတ္ထေ စေတံ ဥပယောဂဝစနံ။ တဒဟေဝာတိ တသ္မိံ သောတာပန္နဘဝနအဟနိ ဧဝ။
Upasampadamāḷakepīti upasampādaṭṭhāne ekakūṭayutte anekakoṇe patissayavisesepi. So hi ekakūṭaṃ katvā anekehi koṇehi malīyati vibhūsīyatīti māḷoti vuccati. ‘‘Cattāro māse parivasitabba’’ntivacanaṃ asadisūpamāya pākaṭaṃ karonto ‘‘yathā panā’’tiādimāha. Hīti saccaṃ. Assāti aññatitthiyapubbassa. Parivasanto aññatitthiyapubboti sambandho. Antarāti catumāsassa abbhantare. Kuppanasabhāvoti nassanasabhāvo. Pariggaṇhātīti paricchinditvā gaṇhāti. Nāmarūpaṃ vavatthapetīti ‘‘idaṃ nāmaṃ, idaṃ rūpa’’nti vavatthapeti. Lakkhaṇanti namanaruppanalakkhaṇaṃ, aniccādilakkhaṇaṃ vā. Sotāpattimaggassa diṭṭhivicikicchāpahānaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘samūhatāni…pe… salla’’nti. Abbuḷhanti āvahiyitthāti abbuḷhaṃ, uddhaṃ vahiyitthāti attho. Ātyūpasaggo hi uddhaṅgamattho. Taṃdivasamevāti tasmiṃ sotāpattimaggassa paṭilabhanadivaseyeva. Bhummatthe cetaṃ upayogavacanaṃ. Tadahevāti tasmiṃ sotāpannabhavanaahani eva.
တသ္သာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ။ ပာဠိယံ ပတ္တသ္သ အနာဂတတ္တာ ဝုတ္တံ ‘‘ပတ္တမ္ပိ တထေဝာ’’တိ။ ယထာ ဥပဇ္ဈာယမူလကံ စီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ, ပတ္တမ္ပိ တထေဝာတိ အတ္ထော။ ဣဒန္တိ ပတ္တစီဝရံ။ ဣမသ္သာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ။ အညေတိ ဥပဇ္ဈာယတော အပရေ။ တေဟိပီတိ အညေဟိပိ။ ဝိလောမာတိ ပဋိလောမာ။ အာယတ္တန္တိ အဓီနံ။ အာယတ္တဇီဝိကတ္တာတိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗသ္သ ဥပဇ္ဈာယေန အာယတ္တဇီဝိကတ္တာ။ တသ္သာတိ ဥပဇ္ဈာယသ္သ။ ဝစနကရောတိ ဝစနံ ကရော။ ဝာက္ယေပိ သမာသေပိ ဝစနသဒ္ဒသ္သ ‘‘တသ္သာ’’တိ ပဒမေဝ အပေက္ခတ္တာ ‘‘ဝစနကရော’’တိ သမာသော ဟောတိ။ ဧသေဝ နယော ‘‘ဥပဇ္ဈာယေန အာယတ္တဇီဝကတ္တာ’’တိ ဧတ္ထာပိ။ တေနာတိ ဝစနကရဟေတုနာ။
Tassāti aññatitthiyapubbassa. Pāḷiyaṃ pattassa anāgatattā vuttaṃ ‘‘pattampi tathevā’’ti. Yathā upajjhāyamūlakaṃ cīvaraṃ pariyesitabbaṃ, pattampi tathevāti attho. Idanti pattacīvaraṃ. Imassāti aññatitthiyapubbassa. Aññeti upajjhāyato apare. Tehipīti aññehipi. Vilomāti paṭilomā. Āyattanti adhīnaṃ. Āyattajīvikattāti aññatitthiyapubbassa upajjhāyena āyattajīvikattā. Tassāti upajjhāyassa. Vacanakaroti vacanaṃ karo. Vākyepi samāsepi vacanasaddassa ‘‘tassā’’ti padameva apekkhattā ‘‘vacanakaro’’ti samāso hoti. Eseva nayo ‘‘upajjhāyena āyattajīvakattā’’ti etthāpi. Tenāti vacanakarahetunā.
အဂ္ဂိပရိစရဏကာတိ =၀၆ အဂ္ဂိပူဇကာ။ ဣမိနာ အဂ္ဂိံ ပရိစရန္တီတိ အဂ္ဂိကာတိ ဝစနတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ တာပသာတိ ဇဋာဓရာ။ တေ ဟိ ယသ္မာ ဇဋာ စ တပော စ ဧတေသမတ္ထိ, တသ္မာ ‘‘ဇဋိလာ’’တိ စ ‘‘တာပသာ’’တိ စ ဝုစ္စန္တိ။ ဧတေတိ ဇဋိလကာ။ ‘‘ကိရိယံ န ပဋိဗာဟန္တီ’’တိ ဝုတ္တဝစနသ္သ အတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘အတ္ထိ ကမ္မံ, အတ္ထိ ကမ္မဝိပာကော’’တိ။ ဧတဒေဝ ပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ ဧတံ ဧဝ တာပသပဗ္ဗဇ္ဇံ။ ဧတေသန္တိ ဇဋိလာနံ။ သာသနေတိ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနေ။ တေသန္တိ ဉာတီနံ, ဣမံ ပရိဟာရန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ တေတိ ဉာတယော။ ဟီတိ သစ္စံ, ယသ္မာ ဝာ။ ဉာတိသေဋ္ဌသ္သာတိ ဉာတိယေဝ သေဋ္ဌော, ဉာတီနံ ဝာတိ ဉာတိသေဋ္ဌော, တသ္သ, ဗုဒ္ဓသ္သာတိ သမ္ဗန္ဓော။
Aggiparicaraṇakāti =06 aggipūjakā. Iminā aggiṃ paricarantīti aggikāti vacanatthaṃ dasseti. Tāpasāti jaṭādharā. Te hi yasmā jaṭā ca tapo ca etesamatthi, tasmā ‘‘jaṭilā’’ti ca ‘‘tāpasā’’ti ca vuccanti. Eteti jaṭilakā. ‘‘Kiriyaṃ na paṭibāhantī’’ti vuttavacanassa atthaṃ dassento āha ‘‘atthi kammaṃ, atthi kammavipāko’’ti. Etadeva pabbajjanti etaṃ eva tāpasapabbajjaṃ. Etesanti jaṭilānaṃ. Sāsaneti buddhassa sāsane. Tesanti ñātīnaṃ, imaṃ parihāranti sambandho. Teti ñātayo. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Ñātiseṭṭhassāti ñātiyeva seṭṭho, ñātīnaṃ vāti ñātiseṭṭho, tassa, buddhassāti sambandho.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၂၅. အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗကထာ • 25. Aññatitthiyapubbakathā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဝတ္ထုကထာ • Aññatitthiyapubbavatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Aññatitthiyapubbavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Aññatitthiyapubbavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Aññatitthiyapubbavatthukathāvaṇṇanā
