| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
4. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තං
4. Aññatitthiyasuttaṃ
24. රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ. අථ ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය රාජගහං පිණ්‌ඩාය පාවිසි. අථ ඛො ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස එතදහොසි – ‘‘අතිප්‌පගො ඛො තාව රාජගහෙ පිණ්‌ඩාය චරිතුං. යංනූනාහං යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍ය’’න්‌ති.
24. Rājagahe viharati veḷuvane. Atha kho āyasmā sāriputto pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho āyasmato sāriputtassa etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyya’’nti.
අථ ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ආයස්‌මන්‌තං සාරිපුත්‌තං තෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එතදවොචුං –
Atha kho āyasmā sāriputto yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ –
‘‘සන්‌තාවුසො, සාරිපුත්‌ත, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌ති පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා පරංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌තාවුසො සාරිපුත්‌ත, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතඤ්‌ච පරංකතඤ්‌ච දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌ති පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. ඉධ, පනාවුසො සාරිපුත්‌ත, සමණො ගොතමො කිංවාදී කිමක්‌ඛායී? කථං බ්‍යාකරමානා ච මයං වුත්‌තවාදිනො චෙව සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස අස්‌සාම, න ච සමණං ගොතමං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍යාම, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍යාම, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුපාතො 1 ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති?
‘‘Santāvuso, sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti. Santāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca dukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti. Idha, panāvuso sāriputta, samaṇo gotamo kiṃvādī kimakkhāyī? Kathaṃ byākaramānā ca mayaṃ vuttavādino ceva samaṇassa gotamassa assāma, na ca samaṇaṃ gotamaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānupāto 2 gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?
‘‘පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං ඛො, ආවුසො, දුක්‌ඛං වුත්‌තං භගවතා. කිං පටිච්‌ච? ඵස්‌සං පටිච්‌ච. ඉති වදං වුත්‌තවාදී චෙව භගවතො අස්‌ස, න ච භගවන්‌තං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍ය, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍ය, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුපාතො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍ය.
‘‘Paṭiccasamuppannaṃ kho, āvuso, dukkhaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva bhagavato assa, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.
‘‘තත්‍රාවුසො, යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා පරංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතඤ්‌ච පරංකතඤ්‌ච දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා.
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā.
‘‘තත්‍රාවුසො, යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා පරංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතඤ්‌ච පරංකතඤ්‌ච දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’’ති.
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.
අස්‌සොසි ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං ඉමං කථාසල්‌ලාපං. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො රාජගහෙ පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යාවතකො ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං අහොසි කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං භගවතො ආරොචෙසි.
Assosi kho āyasmā ānando āyasmato sāriputtassa tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho āyasmā ānando rājagahe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato sāriputtassa tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ ahosi kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi.
‘‘සාධු සාධු, ආනන්‌ද, යථා තං සාරිපුත්‌තො සම්‌මා බ්‍යාකරමානො බ්‍යාකරෙය්‍ය. පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං ඛො, ආනන්‌ද, දුක්‌ඛං වුත්‌තං මයා. කිං පටිච්‌ච? ඵස්‌සං පටිච්‌ච. ඉති වදං වුත්‌තවාදී චෙව මෙ අස්‌ස, න ච මං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍ය, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍ය, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුපාතො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍ය.
‘‘Sādhu sādhu, ānanda, yathā taṃ sāriputto sammā byākaramāno byākareyya. Paṭiccasamuppannaṃ kho, ānanda, dukkhaṃ vuttaṃ mayā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.
‘‘තත්‍රානන්‌ද , යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා. යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා.
‘‘Tatrānanda , ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā.
‘‘තත්‍රානන්‌ද, යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති.
‘‘Tatrānanda, yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘එකමිදාහං, ආනන්‌ද, සමයං ඉධෙව රාජගහෙ විහරාමි වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. අථ ඛ්‌වාහං, ආනන්‌ද, පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය රාජගහං පිණ්‌ඩාය පාවිසිං. තස්‌ස මය්‌හං, ආනන්‌ද, එතදහොසි – ‘අතිප්‌පගො ඛො තාව රාජගහෙ පිණ්‌ඩාය චරිතුං. යංනූනාහං යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍ය’’’න්‌ති.
‘‘Ekamidāhaṃ, ānanda, samayaṃ idheva rājagahe viharāmi veḷuvane kalandakanivāpe. Atha khvāhaṃ, ānanda, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisiṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyya’’’nti.
‘‘අථ ඛ්‌වාහං, ආනන්‌ද, යෙන අඤ්‌ඤතිත්‌ථියානං පරිබ්‌බාජකානං ආරාමො තෙනුපසඞ්‌කමිං; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙහි අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙහි පරිබ්‌බාජකෙහි සද්‌ධිං සම්‌මොදිං. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිං. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො මං, ආනන්‌ද, තෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා එතදවොචුං –
‘‘Atha khvāhaṃ, ānanda, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho maṃ, ānanda, te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ –
‘සන්‌තාවුසො ගොතම, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌ති පනාවුසො ගොතම, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා පරංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌තාවුසො ගොතම, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතඤ්‌ච පරංකතඤ්‌ච දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. සන්‌ති පනාවුසො ගොතම, එකෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති. ඉධ නො ආයස්‌මා ගොතමො කිංවාදී කිමක්‌ඛායී? කථං බ්‍යාකරමානා ච මයං වුත්‌තවාදිනො චෙව ආයස්‌මතො ගොතමස්‌ස අස්‌සාම, න ච ආයස්‌මන්‌තං ගොතමං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍යාම , ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍යාම, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුපාතො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’’ති?
‘Santāvuso gotama, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso gotama, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti. Santāvuso gotama, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca dukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso gotama, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti. Idha no āyasmā gotamo kiṃvādī kimakkhāyī? Kathaṃ byākaramānā ca mayaṃ vuttavādino ceva āyasmato gotamassa assāma, na ca āyasmantaṃ gotamaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma , dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’’ti?
‘‘එවං වුත්‌තාහං, ආනන්‌ද, තෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙ පරිබ්‌බාජකෙ එතදවොචං – ‘පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං ඛො, ආවුසො, දුක්‌ඛං වුත්‌තං මයා. කිං පටිච්‌ච? ඵස්‌සං පටිච්‌ච. ඉති වදං වුත්‌තවාදී චෙව මෙ අස්‌ස, න ච මං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍ය, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍ය, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුපාතො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’’ති.
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, ānanda, te aññatitthiye paribbājake etadavocaṃ – ‘paṭiccasamuppannaṃ kho, āvuso, dukkhaṃ vuttaṃ mayā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’’ti.
‘‘තත්‍රාවුසො, යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා. යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති තදපි ඵස්‌සපච්‌චයා.
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā.
‘‘තත්‍රාවුසො, යෙ තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා සයංකතං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ…පෙ.… යෙපි තෙ සමණබ්‍රාහ්‌මණා කම්‌මවාදා අසයංකාරං අපරංකාරං අධිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං දුක්‌ඛං පඤ්‌ඤපෙන්‌ති, තෙ වත අඤ්‌ඤත්‍ර ඵස්‌සා පටිසංවෙදිස්‌සන්‌තීති නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’’ති. ‘‘අච්‌ඡරියං භන්‌තෙ, අබ්‌භුතං භන්‌තෙ ! යත්‍ර හි නාම එකෙන පදෙන සබ්‌බො අත්‌ථො වුත්‌තො භවිස්‌සති. සියා නු ඛො, භන්‌තෙ, එසෙවත්‌ථො විත්‌ථාරෙන වුච්‌චමානො ගම්‌භීරො චෙව අස්‌ස ගම්‌භීරාවභාසො චා’’ති?
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ dukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti. ‘‘Acchariyaṃ bhante, abbhutaṃ bhante ! Yatra hi nāma ekena padena sabbo attho vutto bhavissati. Siyā nu kho, bhante, esevattho vitthārena vuccamāno gambhīro ceva assa gambhīrāvabhāso cā’’ti?
‘‘තෙන හානන්‌ද, තඤ්‌ඤෙවෙත්‌ථ පටිභාතූ’’ති. ‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘ජරාමරණං, ආවුසො ආනන්‌ද, කිංනිදානං කිංසමුදයං කිංජාතිකං කිංපභව’න්‌ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘ජරාමරණං ඛො, ආවුසො, ජාතිනිදානං ජාතිසමුදයං ජාතිජාතිකං ජාතිපභව’න්‌ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං.
‘‘Tena hānanda, taññevettha paṭibhātū’’ti. ‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jarāmaraṇaṃ, āvuso ānanda, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhava’nti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘jarāmaraṇaṃ kho, āvuso, jātinidānaṃ jātisamudayaṃ jātijātikaṃ jātipabhava’nti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ.
‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘ජාති පනාවුසො ආනන්‌ද, කිංනිදානා කිංසමුදයා කිංජාතිකා කිංපභවා’ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘ජාති ඛො, ආවුසො, භවනිදානා භවසමුදයා භවජාතිකා භවප්‌පභවා’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං .
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘jāti panāvuso ānanda, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘jāti kho, āvuso, bhavanidānā bhavasamudayā bhavajātikā bhavappabhavā’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ .
‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘භවො පනාවුසො ආනන්‌ද, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො’ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘භවො ඛො, ආවුසො, උපාදානනිදානො උපාදානසමුදයො උපාදානජාතිකො උපාදානප්‌පභවො’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං.
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘bhavo panāvuso ānanda, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘bhavo kho, āvuso, upādānanidāno upādānasamudayo upādānajātiko upādānappabhavo’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ.
‘‘සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – උපාදානං පනාවුසො…පෙ.… තණ්‌හා පනාවුසො…පෙ.… වෙදනා පනාවුසො…පෙ.… සචෙ මං, භන්‌තෙ, එවං පුච්‌ඡෙය්‍යුං – ‘ඵස්‌සො පනාවුසො ආනන්‌ද, කිංනිදානො කිංසමුදයො කිංජාතිකො කිංපභවො’ති? එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘ඵස්‌සො ඛො, ආවුසො, සළායතනනිදානො සළායතනසමුදයො සළායතනජාතිකො සළායතනප්‌පභවො’ති. ‘ඡන්‌නංත්‌වෙව, ආවුසො, ඵස්‌සායතනානං අසෙසවිරාගනිරොධා ඵස්‌සනිරොධො; ඵස්‌සනිරොධා වෙදනානිරොධො; වෙදනානිරොධා තණ්‌හානිරොධො; තණ්‌හානිරොධා උපාදානනිරොධො; උපාදානනිරොධා භවනිරොධො; භවනිරොධා ජාතිනිරොධො; ජාතිනිරොධා ජරාමරණං සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සුපායාසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති. එවමෙතස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස නිරොධො හොතී’ති. එවං පුට්‌ඨොහං, භන්‌තෙ, එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය’’න්‌ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – upādānaṃ panāvuso…pe… taṇhā panāvuso…pe… vedanā panāvuso…pe… sace maṃ, bhante, evaṃ puccheyyuṃ – ‘phasso panāvuso ānanda, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo’ti? Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyyaṃ – ‘phasso kho, āvuso, saḷāyatananidāno saḷāyatanasamudayo saḷāyatanajātiko saḷāyatanappabhavo’ti. ‘Channaṃtveva, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā phassanirodho; phassanirodhā vedanānirodho; vedanānirodhā taṇhānirodho; taṇhānirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho; bhavanirodhā jātinirodho; jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’ti. Evaṃ puṭṭhohaṃ, bhante, evaṃ byākareyya’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 4. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
