Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. អញ្ញតិត្ថិយសុត្តវណ្ណនា
4. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
២៤. ចតុត្ថេ បាវិសីតិ បវិដ្ឋោ។ សោ ច ន តាវ បវិដ្ឋោ, ‘‘បវិសិស្សាមី’’តិ និក្ខន្តត្តា បន ឯវំ វុត្តោ។ យថា កិំ? យថា ‘‘គាមំ គមិស្សាមី’’តិ និក្ខន្តបុរិសោ តំ គាមំ អប្បត្តោបិ ‘‘កហំ ឥត្ថន្នាមោ’’តិ វុត្តេ ‘‘គាមំ គតោ’’តិ វុច្ចតិ, ឯវំ។ អតិប្បគោតិ តទា កិរ ថេរស្ស អតិប្បគោយេវ និក្ខន្តទិវសោ អហោសិ, អតិប្បគោយេវ និក្ខន្តភិក្ខូ ពោធិយង្គណេ ចេតិយង្គណេ និវាសនបារុបនដ្ឋានេតិ ឥមេសុ ឋានេសុ យាវ ភិក្ខាចារវេលា ហោតិ, តាវ បបញ្ចំ ករោន្តិ។ ថេរស្ស បន ‘‘យាវ ភិក្ខាចារវេលា ហោតិ, តាវ បរិព្ពាជកេហិ សទ្ធិំ ឯកទ្វេកថាវារេ ករិស្សាមី’’តិ ចិន្តយតោ យំនូនាហន្តិ ឯតទហោសិ។ បរិព្ពាជកានំ អារាមោតិ សោ កិរ អារាមោ ទក្ខិណទ្វារស្ស ច វេឡុវនស្ស ច អន្តរា អហោសិ។ ឥធាតិ ឥមេសុ ចតូសុ វាទេសុ។ កិំវាទី កិមក្ខាយីតិ កិំ វទតិ កិំ អាចិក្ខតិ, កិំ ឯត្ថ សមណស្ស គោតមស្ស ទស្សនន្តិ បុច្ឆន្តិ។ ធម្មស្ស ចានុធម្មំ ព្យាករេយ្យាមាតិ, ភោតា គោតមេន យំ វុត្តំ ការណំ, តស្ស អនុការណំ កថេយ្យាម។ សហធម្មិកោ វាទានុបាតោតិ បរេហិ វុត្តការណេន សការណោ ហុត្វា សមណស្ស គោតមស្ស វាទានុបាតោ វាទប្បវត្តិ វិញ្ញូហិ គរហិតព្ពំ ការណំ កោចិ អប្បមត្តកោបិ កថំ នាគច្ឆេយ្យ? ឥទំ វុត្តំ ហោតិ – កថំ សព្ពាការេនបិ សមណស្ស គោតមស្ស វាទេ គារយ្ហំ ការណំ ន ភវេយ្យាតិ?
24. Catutthe pāvisīti paviṭṭho. So ca na tāva paviṭṭho, ‘‘pavisissāmī’’ti nikkhantattā pana evaṃ vutto. Yathā kiṃ? Yathā ‘‘gāmaṃ gamissāmī’’ti nikkhantapuriso taṃ gāmaṃ appattopi ‘‘kahaṃ itthannāmo’’ti vutte ‘‘gāmaṃ gato’’ti vuccati, evaṃ. Atippagoti tadā kira therassa atippagoyeva nikkhantadivaso ahosi, atippagoyeva nikkhantabhikkhū bodhiyaṅgaṇe cetiyaṅgaṇe nivāsanapārupanaṭṭhāneti imesu ṭhānesu yāva bhikkhācāravelā hoti, tāva papañcaṃ karonti. Therassa pana ‘‘yāva bhikkhācāravelā hoti, tāva paribbājakehi saddhiṃ ekadvekathāvāre karissāmī’’ti cintayato yaṃnūnāhanti etadahosi. Paribbājakānaṃ ārāmoti so kira ārāmo dakkhiṇadvārassa ca veḷuvanassa ca antarā ahosi. Idhāti imesu catūsu vādesu. Kiṃvādī kimakkhāyīti kiṃ vadati kiṃ ācikkhati, kiṃ ettha samaṇassa gotamassa dassananti pucchanti. Dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāmāti, bhotā gotamena yaṃ vuttaṃ kāraṇaṃ, tassa anukāraṇaṃ katheyyāma. Sahadhammiko vādānupātoti parehi vuttakāraṇena sakāraṇo hutvā samaṇassa gotamassa vādānupāto vādappavatti viññūhi garahitabbaṃ kāraṇaṃ koci appamattakopi kathaṃ nāgaccheyya? Idaṃ vuttaṃ hoti – kathaṃ sabbākārenapi samaṇassa gotamassa vāde gārayhaṃ kāraṇaṃ na bhaveyyāti?
ឥតិ វទន្តិ ផស្សបច្ចយា ទុក្ខន្តិ ឯវំ វទន្តោតិ អត្ថោ។ តត្រាតិ តេសុ ចតូសុ វាទេសុ។ តេ វត អញ្ញត្រ ផស្សាតិ ឥទំ ‘‘តទបិ ផស្សបច្ចយា’’តិ បដិញ្ញាយ សាធកវចនំ។ យស្មា ហិ ន វិនា ផស្សេន ទុក្ខបដិសំវេទនា អត្ថិ, តស្មា ជានិតព្ពមេតំ យថា ‘‘តទបិ ផស្សបច្ចយា’’តិ អយមេត្ថ អធិប្បាយោ។
Itivadanti phassapaccayā dukkhanti evaṃ vadantoti attho. Tatrāti tesu catūsu vādesu. Te vata aññatra phassāti idaṃ ‘‘tadapi phassapaccayā’’ti paṭiññāya sādhakavacanaṃ. Yasmā hi na vinā phassena dukkhapaṭisaṃvedanā atthi, tasmā jānitabbametaṃ yathā ‘‘tadapi phassapaccayā’’ti ayamettha adhippāyo.
សាធុ , សាធុ, អានន្ទាតិ អយំ សាធុការោ សារិបុត្តត្ថេរស្ស ទិន្នោ, អានន្ទត្ថេរេន បន សទ្ធិំ ភគវា អាមន្តេសិ។ ឯកមិទាហន្តិ ឯត្ថ ឥធាតិ និបាតមត្តំ, ឯកំ សមយន្តិ អត្ថោ។ ឥទំ វចនំ ‘‘ន កេវលំ សារិបុត្តោវ រាជគហំ បវិដ្ឋោ, អហម្បិ បាវិសិំ។ ន កេវលញ្ច តស្សេវាយំ វិតក្កោ ឧប្បន្នោ, មយ្ហម្បិ ឧប្បជ្ជិ។ ន កេវលញ្ច តស្សេវ សា តិត្ថិយេហិ សទ្ធិំ កថា ជាតា, មយ្ហម្បិ ជាតបុព្ពា’’តិ ទស្សនត្ថំ វុត្តំ។
Sādhu, sādhu, ānandāti ayaṃ sādhukāro sāriputtattherassa dinno, ānandattherena pana saddhiṃ bhagavā āmantesi. Ekamidāhanti ettha idhāti nipātamattaṃ, ekaṃ samayanti attho. Idaṃ vacanaṃ ‘‘na kevalaṃ sāriputtova rājagahaṃ paviṭṭho, ahampi pāvisiṃ. Na kevalañca tassevāyaṃ vitakko uppanno, mayhampi uppajji. Na kevalañca tasseva sā titthiyehi saddhiṃ kathā jātā, mayhampi jātapubbā’’ti dassanatthaṃ vuttaṃ.
អច្ឆរិយំ អព្ភុតន្តិ ឧភយម្បេតំ វិម្ហយទីបនមេវ។ វចនត្ថោ បនេត្ថ អច្ឆរំ បហរិតុំ យុត្តន្តិ អច្ឆរិយំ។ អភូតបុព្ពំ ភូតន្តិ អព្ភុតំ។ ឯកេន បទេនាតិ ‘‘ផស្សបច្ចយា ទុក្ខ’’ន្តិ ឥមិនា ឯកេន បទេន។ ឯតេន ហិ សព្ពវាទានំ បដិក្ខេបត្ថោ វុត្តោ។ ឯសេវត្ថោតិ ឯសោយេវ ផស្សបច្ចយា ទុក្ខន្តិ បដិច្ចសមុប្បាទត្ថោ។ តញ្ញេវេត្ថ បដិភាតូតិ តញ្ញេវេត្ថ ឧបដ្ឋាតុ។ ឥទានិ ថេរោ ជរាមរណាទិកាយ បដិច្ចសមុប្បាទកថាយ តំ អត្ថគម្ភីរញ្ចេវ គម្ភីរាវភាសញ្ច ករោន្តោ សចេ មំ, ភន្តេតិអាទិំ វត្វា យំមូលកា កថា ឧប្បន្នា, តទេវ បទំ គហេត្វា វិវដ្ដំ ទស្សេន្តោ ឆន្នំត្វេវាតិអាទិមាហ។ សេសំ ឧត្តានមេវាតិ។ ចតុត្ថំ។
Acchariyaṃabbhutanti ubhayampetaṃ vimhayadīpanameva. Vacanattho panettha accharaṃ paharituṃ yuttanti acchariyaṃ. Abhūtapubbaṃ bhūtanti abbhutaṃ. Ekena padenāti ‘‘phassapaccayā dukkha’’nti iminā ekena padena. Etena hi sabbavādānaṃ paṭikkhepattho vutto. Esevatthoti esoyeva phassapaccayā dukkhanti paṭiccasamuppādattho. Taññevettha paṭibhātūti taññevettha upaṭṭhātu. Idāni thero jarāmaraṇādikāya paṭiccasamuppādakathāya taṃ atthagambhīrañceva gambhīrāvabhāsañca karonto sace maṃ, bhantetiādiṃ vatvā yaṃmūlakā kathā uppannā, tadeva padaṃ gahetvā vivaṭṭaṃ dassento channaṃtvevātiādimāha. Sesaṃ uttānamevāti. Catutthaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. អញ្ញតិត្ថិយសុត្តំ • 4. Aññatitthiyasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. អញ្ញតិត្ថិយសុត្តវណ្ណនា • 4. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā