| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၈. အညတိတ္ထိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
၆၉. အဋ္ဌမေ ဘဂဝာ မူလံ ကာရဏံ ဧတေသံ ယာထာဝတော အဓိဂမာယာတိ ဘဂဝံမူလကာ။ တေနာဟ ‘‘ဘဂဝန္တဉ္ဟိ နိသ္သာယ မယံ ဣမေ ဓမ္မေ အာဇာနာမ ပဋိဝိဇ္ဈာမာ’’တိ။ အမ္ဟာကံ ဓမ္မာတိ တေဟိ အတ္တနာ အဓိဂန္တဗ္ဗတာယ ဝုတ္တံ။ သေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗာနဉ္ဟိ ယာထာဝတော အဓိဂမညာဏာနိ အဓိဂစ္ဆနကသမ္ဗန္ဓီနိ, တာနိ စ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓမူလကာနိ အနညဝိသယတ္တာ။ တေနာဟ ‘‘ပုဗ္ဗေ ကသ္သပသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေနာ’’တိအာဒိ။ ဣမေ ဓမ္မာတိ ဣမေ ဉာဏဓမ္မာ။ အာဇာနာမာတိ အဘိမုခံ ပစ္စက္ခတော ဇာနာမ။ ပဋိဝိဇ္ဈာမာတိ တသ္သေဝ ဝေဝစနံ, အဓိဂစ္ဆာမာတိ အတ္ထော။ ဘဂဝာ နေတာ ဧတေသန္တိ ဘဂဝံနေတ္တိကာ။ နေတာတိ သေဝိတဗ္ဗဓမ္မေ ဝေနေယ္ယသန္တာနံ ပာပေတာ။ ဝိနေတာတိ အသေဝိတဗ္ဗဓမ္မေ ဝေနေယ္ယသန္တာနတော အပနေတာ။ တဒင္ဂဝိနယာဒိဝသေန ဝာ ဝိနေတာ။ အထ ဝာ ယထာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော ဟောတိ, ဧဝံ ဝိသေသတော နေတာ။ အနုနေတာတိ ‘‘ဣမေ ဓမ္မာ သေဝိတဗ္ဗာ, ဣမေ န သေဝိတဗ္ဗာ’’တိ ဥဘယသမ္ပာပနာပနယနတ္ထံ ပညာပေတာ။ တေနာဟ ‘‘ယထာသဘာဝတော’’တိအာဒိ။
69. Aṭṭhame bhagavā mūlaṃ kāraṇaṃ etesaṃ yāthāvato adhigamāyāti bhagavaṃmūlakā. Tenāha ‘‘bhagavantañhi nissāya mayaṃ ime dhamme ājānāma paṭivijjhāmā’’ti. Amhākaṃ dhammāti tehi attanā adhigantabbatāya vuttaṃ. Sevitabbāsevitabbānañhi yāthāvato adhigamaññāṇāni adhigacchanakasambandhīni, tāni ca sammāsambuddhamūlakāni anaññavisayattā. Tenāha ‘‘pubbe kassapasammāsambuddhenā’’tiādi. Ime dhammāti ime ñāṇadhammā. Ājānāmāti abhimukhaṃ paccakkhato jānāma. Paṭivijjhāmāti tasseva vevacanaṃ, adhigacchāmāti attho. Bhagavā netā etesanti bhagavaṃnettikā. Netāti sevitabbadhamme veneyyasantānaṃ pāpetā. Vinetāti asevitabbadhamme veneyyasantānato apanetā. Tadaṅgavinayādivasena vā vinetā. Atha vā yathā alamariyañāṇadassanaviseso hoti, evaṃ visesato netā. Anunetāti ‘‘ime dhammā sevitabbā, ime na sevitabbā’’ti ubhayasampāpanāpanayanatthaṃ paññāpetā. Tenāha ‘‘yathāsabhāvato’’tiādi.
ပဋိသရန္တိ ဧတ္ထာတိ ပဋိသရဏံ, ဘဂဝာ ပဋိသရဏံ ဧတေသန္တိ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ အာပာထံ ဥပဂစ္ဆန္တာ ဟိ ဘဂဝာ ပဋိသရဏံ သမောသရဏဋ္ဌာနံ။ တေနာဟ ‘‘စတုဘူမကဓမ္မာ’’တိအာဒိ။ ပဋိသရတိ သဘာဝသမ္ပဋိဝေဓဝသေန ပစ္စေကံ ဥပဂစ္ဆတီတိ ဝာ ပဋိသရဏံ, ဘဂဝာ ပဋိသရဏံ ဧတေသန္တိ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ ပဋိသရတိ ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ဝာ ပဋိသရဏံ, တသ္မာ ပဋိဝိဇ္ဈနဝသေန ဘဂဝာ ပဋိသရဏံ ဧတေသန္တိ ဘဂဝံပဋိသရဏာ။ တေနာဟ ‘‘အပိစာ’’တိအာဒိ။ ပဋိဝေဓဝသေနာတိ ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗတာဝသေန။ အသတိပိ မုခေ အတ္ထတော ဧဝံ ဝဒန္တော ဝိယ ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ဖသ္သော အာဂစ္ဆတိ အဟံ ဘဂဝာ ကိန္နာမော’’တိ။ ဖသ္သော ဉာဏသ္သ အာပာထံ အာဂစ္ဆန္တောယေဝ ဟိ အတ္တနော ‘‘အဟံ ကိန္နာမော’’တိ နာမံ ပုစ္ဆန္တော ဝိယ, ဘဂဝာ စသ္သ နာမံ ကရောန္တော ဝိယ ဟောတိ။
Paṭisaranti etthāti paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Āpāthaṃ upagacchantā hi bhagavā paṭisaraṇaṃ samosaraṇaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘catubhūmakadhammā’’tiādi. Paṭisarati sabhāvasampaṭivedhavasena paccekaṃ upagacchatīti vā paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Paṭisarati paṭivijjhatīti vā paṭisaraṇaṃ, tasmā paṭivijjhanavasena bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Tenāha ‘‘apicā’’tiādi. Paṭivedhavasenāti paṭivijjhitabbatāvasena. Asatipi mukhe atthato evaṃ vadanto viya hotīti āha ‘‘phasso āgacchati ahaṃ bhagavā kinnāmo’’ti. Phasso ñāṇassa āpāthaṃ āgacchantoyeva hi attano ‘‘ahaṃ kinnāmo’’ti nāmaṃ pucchanto viya, bhagavā cassa nāmaṃ karonto viya hoti.
ပဋိဘာတူတိ ဧတ္ထ ပဋိသဒ္ဒာပေက္ခာယ ‘‘ဘဂဝန္တ’’န္တိ ဥပယောဂဝစနံ, အတ္ထော ပန သာမိဝစနဝသေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘ဘဂဝတော’’တိ။ ပဋိဘာတူတိ စ ဘာဂော ဟောတု။ ဘဂဝတော ဟိ ဧသ ဘာဂော, ယဒိဒံ ဓမ္မသ္သ ဒေသနာ, အမ္ဟာကံ ပန ဘာဂော သဝနန္တိ အဓိပ္ပာယော။ ဧဝဉ္ဟိ သဒ္ဒလက္ခဏေန သမေတိ။ ကေစိ ပန ပဋိဘာတူတိ ပဒသ္သ ဒိသ္သတူတိ အတ္ထံ ဝဒန္တိ, ဉာဏေန ဒိသ္သတု, ဒေသီယတူတိ ဝာ အတ္ထော။ ဥပဋ္ဌာတူတိ ဉာဏသ္သ ပစ္စုပတိဋ္ဌတု။ ပာဠိယံ ကော အဓိပ္ပယာသောတိ ဧတ္ထ ကော အဓိကပ္ပယောဂောတိ အတ္ထော။
Paṭibhātūti ettha paṭisaddāpekkhāya ‘‘bhagavanta’’nti upayogavacanaṃ, attho pana sāmivacanavaseneva veditabboti dassento āha ‘‘bhagavato’’ti. Paṭibhātūti ca bhāgo hotu. Bhagavato hi esa bhāgo, yadidaṃ dhammassa desanā, amhākaṃ pana bhāgo savananti adhippāyo. Evañhi saddalakkhaṇena sameti. Keci pana paṭibhātūti padassa dissatūti atthaṃ vadanti, ñāṇena dissatu, desīyatūti vā attho. Upaṭṭhātūti ñāṇassa paccupatiṭṭhatu. Pāḷiyaṃ ko adhippayāsoti ettha ko adhikappayogoti attho.
လောကဝဇ္ဇဝသေနာတိ လောကိယဇနေဟိ ပကတိယာ ဂရဟိတဗ္ဗဝဇ္ဇဝသေန။ ဝိပာကဝဇ္ဇဝသေနာတိ ဝိပာကသ္သ အပာယသံဝတ္တနိကဝဇ္ဇဝသေန။ ကထန္တိအာဒိနာ ဥဘယဝဇ္ဇဝသေနပိ အပ္ပသာဝဇ္ဇတာယ ဝိသယံ ဒသ္သေတိ။ သေသမေတ္ထ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
Lokavajjavasenāti lokiyajanehi pakatiyā garahitabbavajjavasena. Vipākavajjavasenāti vipākassa apāyasaṃvattanikavajjavasena. Kathantiādinā ubhayavajjavasenapi appasāvajjatāya visayaṃ dasseti. Sesamettha suviññeyyameva.
အညတိတ္ထိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Aññatitthiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၈. အညတိတ္ထိယသုတ္တံ • 8. Aññatitthiyasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၈. အညတိတ္ထိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
