| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
8. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තවණ්‌ණනා
8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
69. අට්‌ඨමෙ භගවා මූලං කාරණං එතෙසං යාථාවතො අධිගමායාති භගවංමූලකා. තෙනාහ ‘‘භගවන්‌තඤ්‌හි නිස්‌සාය මයං ඉමෙ ධම්‌මෙ ආජානාම පටිවිජ්‌ඣාමා’’ති. අම්‌හාකං ධම්‌මාති තෙහි අත්‌තනා අධිගන්‌තබ්‌බතාය වුත්‌තං. සෙවිතබ්‌බාසෙවිතබ්‌බානඤ්‌හි යාථාවතො අධිගමඤ්‌ඤාණානි අධිගච්‌ඡනකසම්‌බන්‌ධීනි, තානි ච සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධමූලකානි අනඤ්‌ඤවිසයත්‌තා. තෙනාහ ‘‘පුබ්‌බෙ කස්‌සපසම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙනා’’තිආදි. ඉමෙ ධම්‌මාති ඉමෙ ඤාණධම්‌මා. ආජානාමාති අභිමුඛං පච්‌චක්‌ඛතො ජානාම. පටිවිජ්‌ඣාමාති තස්‌සෙව වෙවචනං, අධිගච්‌ඡාමාති අත්‌ථො. භගවා නෙතා එතෙසන්‌ති භගවංනෙත්‌තිකා. නෙතාති සෙවිතබ්‌බධම්‌මෙ වෙනෙය්‍යසන්‌තානං පාපෙතා. විනෙතාති අසෙවිතබ්‌බධම්‌මෙ වෙනෙය්‍යසන්‌තානතො අපනෙතා. තදඞ්‌ගවිනයාදිවසෙන වා විනෙතා. අථ වා යථා අලමරියඤාණදස්‌සනවිසෙසො හොති, එවං විසෙසතො නෙතා. අනුනෙතාති ‘‘ඉමෙ ධම්‌මා සෙවිතබ්‌බා, ඉමෙ න සෙවිතබ්‌බා’’ති උභයසම්‌පාපනාපනයනත්‌ථං පඤ්‌ඤාපෙතා. තෙනාහ ‘‘යථාසභාවතො’’තිආදි.
69. Aṭṭhame bhagavā mūlaṃ kāraṇaṃ etesaṃ yāthāvato adhigamāyāti bhagavaṃmūlakā. Tenāha ‘‘bhagavantañhi nissāya mayaṃ ime dhamme ājānāma paṭivijjhāmā’’ti. Amhākaṃ dhammāti tehi attanā adhigantabbatāya vuttaṃ. Sevitabbāsevitabbānañhi yāthāvato adhigamaññāṇāni adhigacchanakasambandhīni, tāni ca sammāsambuddhamūlakāni anaññavisayattā. Tenāha ‘‘pubbe kassapasammāsambuddhenā’’tiādi. Ime dhammāti ime ñāṇadhammā. Ājānāmāti abhimukhaṃ paccakkhato jānāma. Paṭivijjhāmāti tasseva vevacanaṃ, adhigacchāmāti attho. Bhagavā netā etesanti bhagavaṃnettikā. Netāti sevitabbadhamme veneyyasantānaṃ pāpetā. Vinetāti asevitabbadhamme veneyyasantānato apanetā. Tadaṅgavinayādivasena vā vinetā. Atha vā yathā alamariyañāṇadassanaviseso hoti, evaṃ visesato netā. Anunetāti ‘‘ime dhammā sevitabbā, ime na sevitabbā’’ti ubhayasampāpanāpanayanatthaṃ paññāpetā. Tenāha ‘‘yathāsabhāvato’’tiādi.
පටිසරන්‌ති එත්‌ථාති පටිසරණං, භගවා පටිසරණං එතෙසන්‌ති භගවංපටිසරණා. ආපාථං උපගච්‌ඡන්‌තා හි භගවා පටිසරණං සමොසරණට්‌ඨානං. තෙනාහ ‘‘චතුභූමකධම්‌මා’’තිආදි. පටිසරති සභාවසම්‌පටිවෙධවසෙන පච්‌චෙකං උපගච්‌ඡතීති වා පටිසරණං, භගවා පටිසරණං එතෙසන්‌ති භගවංපටිසරණා. පටිසරති පටිවිජ්‌ඣතීති වා පටිසරණං, තස්‌මා පටිවිජ්‌ඣනවසෙන භගවා පටිසරණං එතෙසන්‌ති භගවංපටිසරණා. තෙනාහ ‘‘අපිචා’’තිආදි. පටිවෙධවසෙනාති පටිවිජ්‌ඣිතබ්‌බතාවසෙන. අසතිපි මුඛෙ අත්‌ථතො එවං වදන්‌තො විය හොතීති ආහ ‘‘ඵස්‌සො ආගච්‌ඡති අහං භගවා කින්‌නාමො’’ති. ඵස්‌සො ඤාණස්‌ස ආපාථං ආගච්‌ඡන්‌තොයෙව හි අත්‌තනො ‘‘අහං කින්‌නාමො’’ති නාමං පුච්‌ඡන්‌තො විය, භගවා චස්‌ස නාමං කරොන්‌තො විය හොති.
Paṭisaranti etthāti paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Āpāthaṃ upagacchantā hi bhagavā paṭisaraṇaṃ samosaraṇaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘catubhūmakadhammā’’tiādi. Paṭisarati sabhāvasampaṭivedhavasena paccekaṃ upagacchatīti vā paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Paṭisarati paṭivijjhatīti vā paṭisaraṇaṃ, tasmā paṭivijjhanavasena bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Tenāha ‘‘apicā’’tiādi. Paṭivedhavasenāti paṭivijjhitabbatāvasena. Asatipi mukhe atthato evaṃ vadanto viya hotīti āha ‘‘phasso āgacchati ahaṃ bhagavā kinnāmo’’ti. Phasso ñāṇassa āpāthaṃ āgacchantoyeva hi attano ‘‘ahaṃ kinnāmo’’ti nāmaṃ pucchanto viya, bhagavā cassa nāmaṃ karonto viya hoti.
පටිභාතූති එත්‌ථ පටිසද්‌දාපෙක්‌ඛාය ‘‘භගවන්‌ත’’න්‌ති උපයොගවචනං, අත්‌ථො පන සාමිවචනවසෙනෙව වෙදිතබ්‌බොති දස්‌සෙන්‌තො ආහ ‘‘භගවතො’’ති. පටිභාතූති ච භාගො හොතු. භගවතො හි එස භාගො, යදිදං ධම්‌මස්‌ස දෙසනා, අම්‌හාකං පන භාගො සවනන්‌ති අධිප්‌පායො. එවඤ්‌හි සද්‌දලක්‌ඛණෙන සමෙති. කෙචි පන පටිභාතූති පදස්‌ස දිස්‌සතූති අත්‌ථං වදන්‌ති, ඤාණෙන දිස්‌සතු, දෙසීයතූති වා අත්‌ථො. උපට්‌ඨාතූති ඤාණස්‌ස පච්‌චුපතිට්‌ඨතු. පාළියං කො අධිප්‌පයාසොති එත්‌ථ කො අධිකප්‌පයොගොති අත්‌ථො.
Paṭibhātūti ettha paṭisaddāpekkhāya ‘‘bhagavanta’’nti upayogavacanaṃ, attho pana sāmivacanavaseneva veditabboti dassento āha ‘‘bhagavato’’ti. Paṭibhātūti ca bhāgo hotu. Bhagavato hi esa bhāgo, yadidaṃ dhammassa desanā, amhākaṃ pana bhāgo savananti adhippāyo. Evañhi saddalakkhaṇena sameti. Keci pana paṭibhātūti padassa dissatūti atthaṃ vadanti, ñāṇena dissatu, desīyatūti vā attho. Upaṭṭhātūti ñāṇassa paccupatiṭṭhatu. Pāḷiyaṃ ko adhippayāsoti ettha ko adhikappayogoti attho.
ලොකවජ්‌ජවසෙනාති ලොකියජනෙහි පකතියා ගරහිතබ්‌බවජ්‌ජවසෙන. විපාකවජ්‌ජවසෙනාති විපාකස්‌ස අපායසංවත්‌තනිකවජ්‌ජවසෙන. කථන්‌තිආදිනා උභයවජ්‌ජවසෙනපි අප්‌පසාවජ්‌ජතාය විසයං දස්‌සෙති. සෙසමෙත්‌ථ සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
Lokavajjavasenāti lokiyajanehi pakatiyā garahitabbavajjavasena. Vipākavajjavasenāti vipākassa apāyasaṃvattanikavajjavasena. Kathantiādinā ubhayavajjavasenapi appasāvajjatāya visayaṃ dasseti. Sesamettha suviññeyyameva.
අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Aññatitthiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 8. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තං • 8. Aññatitthiyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 8. අඤ්‌ඤතිත්‌ථියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
