| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੮. ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
੬੯. ਅਟ੍ਠਮੇ ਭਗવਾ ਮੂਲਂ ਕਾਰਣਂ ਏਤੇਸਂ ਯਾਥਾવਤੋ ਅਧਿਗਮਾਯਾਤਿ ਭਗવਂਮੂਲਕਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭਗવਨ੍ਤਞ੍ਹਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਯਂ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮੇ ਆਜਾਨਾਮ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਾਮਾ’’ਤਿ। ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨਾ ਅਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਤਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਸੇવਿਤਬ੍ਬਾਨਞ੍ਹਿ ਯਾਥਾવਤੋ ਅਧਿਗਮਞ੍ਞਾਣਾਨਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨਕਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਮੂਲਕਾਨਿ ਅਨਞ੍ਞવਿਸਯਤ੍ਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਕਸ੍ਸਪਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਇਮੇ ਞਾਣਧਮ੍ਮਾ। ਆਜਾਨਾਮਾਤਿ ਅਭਿਮੁਖਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਜਾਨਾਮ। ਪਟਿવਿਜ੍ਝਾਮਾਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛਾਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਗવਾ ਨੇਤਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਗવਂਨੇਤ੍ਤਿਕਾ। ਨੇਤਾਤਿ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ વੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨਂ ਪਾਪੇਤਾ। વਿਨੇਤਾਤਿ ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਧਮ੍ਮੇ વੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨਤੋ ਅਪਨੇਤਾ। ਤਦਙ੍ਗવਿਨਯਾਦਿવਸੇਨ વਾ વਿਨੇਤਾ। ਅਥ વਾ ਯਥਾ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸੋ ਹੋਤਿ, ਏવਂ વਿਸੇਸਤੋ ਨੇਤਾ। ਅਨੁਨੇਤਾਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ, ਇਮੇ ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਉਭਯਸਮ੍ਪਾਪਨਾਪਨਯਨਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾਸਭਾવਤੋ’’ਤਿਆਦਿ।
69. Aṭṭhame bhagavā mūlaṃ kāraṇaṃ etesaṃ yāthāvato adhigamāyāti bhagavaṃmūlakā. Tenāha ‘‘bhagavantañhi nissāya mayaṃ ime dhamme ājānāma paṭivijjhāmā’’ti. Amhākaṃ dhammāti tehi attanā adhigantabbatāya vuttaṃ. Sevitabbāsevitabbānañhi yāthāvato adhigamaññāṇāni adhigacchanakasambandhīni, tāni ca sammāsambuddhamūlakāni anaññavisayattā. Tenāha ‘‘pubbe kassapasammāsambuddhenā’’tiādi. Ime dhammāti ime ñāṇadhammā. Ājānāmāti abhimukhaṃ paccakkhato jānāma. Paṭivijjhāmāti tasseva vevacanaṃ, adhigacchāmāti attho. Bhagavā netā etesanti bhagavaṃnettikā. Netāti sevitabbadhamme veneyyasantānaṃ pāpetā. Vinetāti asevitabbadhamme veneyyasantānato apanetā. Tadaṅgavinayādivasena vā vinetā. Atha vā yathā alamariyañāṇadassanaviseso hoti, evaṃ visesato netā. Anunetāti ‘‘ime dhammā sevitabbā, ime na sevitabbā’’ti ubhayasampāpanāpanayanatthaṃ paññāpetā. Tenāha ‘‘yathāsabhāvato’’tiādi.
ਪਟਿਸਰਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਭਗવਾ ਪਟਿਸਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਗવਂਪਟਿਸਰਣਾ। ਆਪਾਥਂ ਉਪਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਹਿ ਭਗવਾ ਪਟਿਸਰਣਂ ਸਮੋਸਰਣਟ੍ਠਾਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਚਤੁਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਟਿਸਰਤਿ ਸਭਾવਸਮ੍ਪਟਿવੇਧવਸੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ વਾ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਭਗવਾ ਪਟਿਸਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਗવਂਪਟਿਸਰਣਾ। ਪਟਿਸਰਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਤੀਤਿ વਾ ਪਟਿਸਰਣਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨવਸੇਨ ਭਗવਾ ਪਟਿਸਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਗવਂਪਟਿਸਰਣਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਪਿਚਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਪਟਿવੇਧવਸੇਨਾਤਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤਬ੍ਬਤਾવਸੇਨ। ਅਸਤਿਪਿ ਮੁਖੇ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏવਂ વਦਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਫਸ੍ਸੋ ਆਗਚ੍ਛਤਿ ਅਹਂ ਭਗવਾ ਕਿਨ੍ਨਾਮੋ’’ਤਿ। ਫਸ੍ਸੋ ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਪਾਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋਯੇવ ਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ‘‘ਅਹਂ ਕਿਨ੍ਨਾਮੋ’’ਤਿ ਨਾਮਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ વਿਯ, ਭਗવਾ ਚਸ੍ਸ ਨਾਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ વਿਯ ਹੋਤਿ।
Paṭisaranti etthāti paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Āpāthaṃ upagacchantā hi bhagavā paṭisaraṇaṃ samosaraṇaṭṭhānaṃ. Tenāha ‘‘catubhūmakadhammā’’tiādi. Paṭisarati sabhāvasampaṭivedhavasena paccekaṃ upagacchatīti vā paṭisaraṇaṃ, bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Paṭisarati paṭivijjhatīti vā paṭisaraṇaṃ, tasmā paṭivijjhanavasena bhagavā paṭisaraṇaṃ etesanti bhagavaṃpaṭisaraṇā. Tenāha ‘‘apicā’’tiādi. Paṭivedhavasenāti paṭivijjhitabbatāvasena. Asatipi mukhe atthato evaṃ vadanto viya hotīti āha ‘‘phasso āgacchati ahaṃ bhagavā kinnāmo’’ti. Phasso ñāṇassa āpāthaṃ āgacchantoyeva hi attano ‘‘ahaṃ kinnāmo’’ti nāmaṃ pucchanto viya, bhagavā cassa nāmaṃ karonto viya hoti.
ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਸਦ੍ਦਾਪੇਕ੍ਖਾਯ ‘‘ਭਗવਨ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ, ਅਤ੍ਥੋ ਪਨ ਸਾਮਿવਚਨવਸੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਭਗવਤੋ’’ਤਿ। ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਚ ਭਾਗੋ ਹੋਤੁ। ਭਗવਤੋ ਹਿ ਏਸ ਭਾਗੋ, ਯਦਿਦਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦੇਸਨਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਨ ਭਾਗੋ ਸવਨਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਏવਞ੍ਹਿ ਸਦ੍ਦਲਕ੍ਖਣੇਨ ਸਮੇਤਿ। ਕੇਚਿ ਪਨ ਪਟਿਭਾਤੂਤਿ ਪਦਸ੍ਸ ਦਿਸ੍ਸਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤਿ, ਞਾਣੇਨ ਦਿਸ੍ਸਤੁ, ਦੇਸੀਯਤੂਤਿ વਾ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਪਟ੍ਠਾਤੂਤਿ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚੁਪਤਿਟ੍ਠਤੁ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਕੋ ਅਧਿਪ੍ਪਯਾਸੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੋ ਅਧਿਕਪ੍ਪਯੋਗੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Paṭibhātūti ettha paṭisaddāpekkhāya ‘‘bhagavanta’’nti upayogavacanaṃ, attho pana sāmivacanavaseneva veditabboti dassento āha ‘‘bhagavato’’ti. Paṭibhātūti ca bhāgo hotu. Bhagavato hi esa bhāgo, yadidaṃ dhammassa desanā, amhākaṃ pana bhāgo savananti adhippāyo. Evañhi saddalakkhaṇena sameti. Keci pana paṭibhātūti padassa dissatūti atthaṃ vadanti, ñāṇena dissatu, desīyatūti vā attho. Upaṭṭhātūti ñāṇassa paccupatiṭṭhatu. Pāḷiyaṃ ko adhippayāsoti ettha ko adhikappayogoti attho.
ਲੋਕવਜ੍ਜવਸੇਨਾਤਿ ਲੋਕਿਯਜਨੇਹਿ ਪਕਤਿਯਾ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬવਜ੍ਜવਸੇਨ। વਿਪਾਕવਜ੍ਜવਸੇਨਾਤਿ વਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਪਾਯਸਂવਤ੍ਤਨਿਕવਜ੍ਜવਸੇਨ। ਕਥਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਉਭਯવਜ੍ਜવਸੇਨਪਿ ਅਪ੍ਪਸਾવਜ੍ਜਤਾਯ વਿਸਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
Lokavajjavasenāti lokiyajanehi pakatiyā garahitabbavajjavasena. Vipākavajjavasenāti vipākassa apāyasaṃvattanikavajjavasena. Kathantiādinā ubhayavajjavasenapi appasāvajjatāya visayaṃ dasseti. Sesamettha suviññeyyameva.
ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Aññatitthiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੮. ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Aññatitthiyasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Aññatitthiyasuttavaṇṇanā
