Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
အညတ္ရပရိဘောဂပဋိက္ခေပာဒိကထာ
Aññatraparibhogapaṭikkhepādikathā
၃၂၄. နာတိဟရန္တီတိ ဧတ္ထ အတိသဒ္ဒော ဟရဏတ္ထော, ဟရသဒ္ဒော ပရိဘုဉ္ဇနတ္ထောတိ အာဟ ‘‘အညတ္ရ ဟရိတ္ဝာ န ပရိဘုဉ္ဇန္တီ’’တိ။ ယံ မဉ္စပီဌာဒီတိ ယောဇနာ။ တတ္ထာတိ ဥန္ဒ္ရိယမဟာဝိဟာရေ။ တန္တိ မဉ္စပီဌာဒိံ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ အနုဇာနာတိ, တသ္မာ။ တန္တိ မဉ္စပီဌာဒိံ။ အညတ္ရာတိ အညံ ဝိဟာရံ။ အရောဂန္တိ အနဋ္ဌာဇိဏ္ဏတ္တာ အရောဂံ။ တသ္မိံ ဝိဟာရေတိ ဥန္ဒ္ရိယဝိဟာရေ။ တသ္မိန္တိ ဥန္ဒ္ရိယဝိဟာရေ။ တတောတိ ဥန္ဒ္ရိယဝိဟာရတော။ သုယောဇိတာနီတိ သုဋ္ဌု ယောဇိတာနိ။ မူလဒာနံ ဝာ ပဋိပာကတိကံ ဝာ နတ္ထီတိ အဓိပ္ပာယော။ ဆဍ္ဍိတဝိဟာရတောတိ ဘိက္ခူဟိ အနပေက္ခေန ဆဍ္ဍိတသင္ဃိကဝိဟာရတော စ ပုဂ္ဂလေန သာပေက္ခေန ဆဍ္ဍိတပုဂ္ဂလိကဝိဟာရတော စ။ အာဝာသိကကာလေတိ အာဝာသိကာနံ ဌိတကာလေ။ တတောတိ ဆဍ္ဍိတဝိဟာရတော။
324.Nātiharantīti ettha atisaddo haraṇattho, harasaddo paribhuñjanatthoti āha ‘‘aññatra haritvā na paribhuñjantī’’ti. Yaṃ mañcapīṭhādīti yojanā. Tatthāti undriyamahāvihāre. Tanti mañcapīṭhādiṃ. Tasmāti yasmā anujānāti, tasmā. Tanti mañcapīṭhādiṃ. Aññatrāti aññaṃ vihāraṃ. Aroganti anaṭṭhājiṇṇattā arogaṃ. Tasmiṃ vihāreti undriyavihāre. Tasminti undriyavihāre. Tatoti undriyavihārato. Suyojitānīti suṭṭhu yojitāni. Mūladānaṃ vā paṭipākatikaṃ vā natthīti adhippāyo. Chaḍḍitavihāratoti bhikkhūhi anapekkhena chaḍḍitasaṅghikavihārato ca puggalena sāpekkhena chaḍḍitapuggalikavihārato ca. Āvāsikakāleti āvāsikānaṃ ṭhitakāle. Tatoti chaḍḍitavihārato.
ဖာတိကမ္မတ္ထာယာတိ ဧတ္ထ ဖာတိသဒ္ဒော ဝဍ္ဎနတ္ထောတိ အာဟ ‘‘ဝဍ္ဎိကမ္မတ္ထာယာ’’တိ။ ဧတ္ထာတိ ‘‘ဖာတိကမ္မတ္ထာယာ’’တိ ပာဌေ။
Phātikammatthāyāti ettha phātisaddo vaḍḍhanatthoti āha ‘‘vaḍḍhikammatthāyā’’ti. Etthāti ‘‘phātikammatthāyā’’ti pāṭhe.
စက္ကလိကန္တိ စက္ကာကာရေန လာတိ ပဝတ္တတိ, စက္ကာကာရံ ဝာ လာတိ ဂဏ္ဟာတီတိ စက္ကလံ, တဒေဝ စက္ကလိကံ, ပာဒပုဉ္ဇနံ, ‘‘ကမ္ဗလာဒီဟိ ဝေဌေတ္ဝာ ကတ’’န္တိ ဣမိနာ တသ္သ ကရဏာကာရံ ဒသ္သေတိ။ ယေဟီတိ ပာဒေဟိ ။ ဥဒကန္တိ သေနာသနသ္သ တိန္တကံ ဥဒကံ။ ဥဒကံ န ပညာယတီတိ ယောဇနာ။ သဥပာဟနေန အက္ကမိတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ ယောဇနာ။
Cakkalikanti cakkākārena lāti pavattati, cakkākāraṃ vā lāti gaṇhātīti cakkalaṃ, tadeva cakkalikaṃ, pādapuñjanaṃ, ‘‘kambalādīhi veṭhetvā kata’’nti iminā tassa karaṇākāraṃ dasseti. Yehīti pādehi . Udakanti senāsanassa tintakaṃ udakaṃ. Udakaṃ na paññāyatīti yojanā. Saupāhanena akkamituṃ na vaṭṭatīti yojanā.
သုဓာဘူမိယန္တိ သုဓာယ လိတ္တာယံ ဘူမိယံ။ ပရိဘဏ္ဍဘူမိယန္တိ ဂောမယကသာဝပရိဘဏ္ဍဘူမိယံ။ ပာဒာတိ မဉ္စပာဒာ။ တသ္မိန္တိ စောဠကေ။ ဌပေန္တသ္သာတိ မဉ္စပာဒေ ဌပေန္တသ္သ။ တတ္ထာတိ တေသု ဘိက္ခူသု ။ နေဝာသိကာတိ နိဗဒ္ဓံ ဝသန္တီတိ နေဝာသိကာ။ ဌပေန္တီတိ မဉ္စပာဒေ ဌပေန္တိ။ တထေဝာတိ ယထာ နေဝာသိကာ ဝဠဉ္ဇန္တိ, တထေဝ အာဂန္တုကေဟိ ဝဠဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ အတ္ထော။
Sudhābhūmiyanti sudhāya littāyaṃ bhūmiyaṃ. Paribhaṇḍabhūmiyanti gomayakasāvaparibhaṇḍabhūmiyaṃ. Pādāti mañcapādā. Tasminti coḷake. Ṭhapentassāti mañcapāde ṭhapentassa. Tatthāti tesu bhikkhūsu . Nevāsikāti nibaddhaṃ vasantīti nevāsikā. Ṭhapentīti mañcapāde ṭhapenti. Tathevāti yathā nevāsikā vaḷañjanti, tatheva āgantukehi vaḷañjituṃ vaṭṭatīti attho.
သေတဘိတ္တိ ဝာတိ ဧတ္ထ ဝာသဒ္ဒေန နီလဘိတ္တိအာဒယော သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ ‘‘ဒ္ဝာရမ္ပိ ဝာတပာနမ္ပီ’’တိအာဒိနာ သာမညတော ဝုတ္တတ္တာ ဒ္ဝာရဝာတပာနာဒယော အပရိကမ္မကတာပိ န အပသ္သယိတဗ္ဗာ။ ကေနစိ ဝာ ဝတ္ထာဒိနာတိ သမ္ဗန္ဓော။
Setabhitti vāti ettha vāsaddena nīlabhittiādayo sampiṇḍeti. ‘‘Dvārampi vātapānampī’’tiādinā sāmaññato vuttattā dvāravātapānādayo aparikammakatāpi na apassayitabbā. Kenaci vā vatthādināti sambandho.
‘‘ဟုတ္ဝာ’’တိ ဣမိနာ ‘‘ဓောတပာဒကာ’’တိ ပဒသ္သ ‘‘နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ ပဒေ ကိရိယာဝိသေသနဘာဝံ ဒသ္သေတိ, ‘‘ဘိက္ခူ’’တိ ပဒေ ကာရကဝိသေသနဘာဝံ နိဝတ္တေတိ။ ကသ္မိံ ဌာနေ နိပဇ္ဇိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တီတိ အာဟ ‘‘ဓောတေဟိ ပာဒေဟိ အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ’’တိ။ ‘‘အက္ကမိတဗ္ဗဋ္ဌာနသ္သေတံ အဓိဝစန’’န္တိ ဣမိနာ ‘‘ဓောတပာဒကေ’’တိ ပာဌသ္သ ဓောတော ပာဒော တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထ ဌာနေတိ ဓောတပာဒကံ, တသ္မိံ ဓောတပာဒကေတိ အတ္ထံ ဒသ္သေတိ။ ဧတန္တိ ‘‘ဓောတပာဒကေ’’တိ နာမံ။ ‘‘ပစ္စတ္ထရိတ္ဝာ’’တိ ဧတ္ထ ကေန ပစ္စတ္ထရိတ္ဝာတိ အာဟ ‘‘ပစ္စတ္ထရဏေနာ’’တိ။ ‘‘အတ္တနော သန္တကေနာ’’တိ ဣမိနာ သင္ဃိကေန ပစ္စတ္ထရဏေန ပစ္စတ္ထရဏံ ပဋိက္ခိပတိ။ နိဒ္ဒာယတောပီတိ နိဒ္ဒာယကာရဏာပိ, သံကုဋိတေတိ သမ္ဗန္ဓော။ အထ ဝာ နိဒ္ဒာယတောပီတိ နိဒ္ဒာယန္တသ္သပိ။ ‘‘သရီရာဝယဝော’’တိ ပဒေ သာမ္ယတ္ထဆဋ္ဌီ, ‘‘အာပတ္တိယေဝာ’’တိ ပဒေ သမ္ပဒာနံ။ လောမေသု ဖုသန္တေသူတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ပရိဘောဂသီသေနာ’’တိ ဣမိနာ ပရိဘောဂံ အကတ္ဝာ ကေနစိ ကမ္မေန သရီရာဝယဝေန ဖုသန္တသ္သ အနာပတ္တီတိ ဒသ္သေတိ။ ဟတ္ထတလေန ဖုသိတုံ ပာဒတလေန ဖုသိတုံ ဝာ အက္ကမိတုံ ဝာတိ ယထာလာဘယောဇနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ‘‘ပရိဘောဂသီသေနာ’’တိ ပဒသ္သ အတ္ထံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘မဉ္စပီဌံ နီဟရန္တသ္သာ’’တိအာဒိ။
‘‘Hutvā’’ti iminā ‘‘dhotapādakā’’ti padassa ‘‘nipajjitu’’nti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti, ‘‘bhikkhū’’ti pade kārakavisesanabhāvaṃ nivatteti. Kasmiṃ ṭhāne nipajjituṃ kukkuccāyantīti āha ‘‘dhotehi pādehi akkamitabbaṭṭhāne’’ti. ‘‘Akkamitabbaṭṭhānassetaṃ adhivacana’’nti iminā ‘‘dhotapādake’’ti pāṭhassa dhoto pādo tiṭṭhati ettha ṭhāneti dhotapādakaṃ, tasmiṃ dhotapādaketi atthaṃ dasseti. Etanti ‘‘dhotapādake’’ti nāmaṃ. ‘‘Paccattharitvā’’ti ettha kena paccattharitvāti āha ‘‘paccattharaṇenā’’ti. ‘‘Attano santakenā’’ti iminā saṅghikena paccattharaṇena paccattharaṇaṃ paṭikkhipati. Niddāyatopīti niddāyakāraṇāpi, saṃkuṭiteti sambandho. Atha vā niddāyatopīti niddāyantassapi. ‘‘Sarīrāvayavo’’ti pade sāmyatthachaṭṭhī, ‘‘āpattiyevā’’ti pade sampadānaṃ. Lomesu phusantesūti sambandho. ‘‘Paribhogasīsenā’’ti iminā paribhogaṃ akatvā kenaci kammena sarīrāvayavena phusantassa anāpattīti dasseti. Hatthatalena phusituṃ pādatalena phusituṃ vā akkamituṃ vāti yathālābhayojanā daṭṭhabbā. ‘‘Paribhogasīsenā’’ti padassa atthaṃ dassento āha ‘‘mañcapīṭhaṃ nīharantassā’’tiādi.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / စူဠဝဂ္ဂပာဠိ • Cūḷavaggapāḷi / အညတ္ရပရိဘောဂပဋိက္ခေပာဒိ • Aññatraparibhogapaṭikkhepādi
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / စူဠဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / အညတ္ရပဋိဘောဂပဋိက္ခေပာဒိကထာ • Aññatrapaṭibhogapaṭikkhepādikathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အညတ္ရပရိဘောဂပဋိက္ခေပာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Aññatraparibhogapaṭikkhepādikathāvaṇṇanā