| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ကင္ခာဝိတရဏီ-အဘိနဝ-ဋီကာ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
၂. အညဝာဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ယမတ္ထန္တိ ‘‘တ္ဝံ ကိရ ဒုက္ကဋာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိအာဒိကံ ယံ ကိဉ္စိ အတ္ထံ။ တတော အညန္တိ ပုစ္ဆိတတ္ထတော အညမတ္ထံ။ အညေနညံ ပဋိစရဏသ္သာတိ ဝိနယဓရေန ယံ ဝစနံ ဒောသပုစ္ဆနတ္ထံ ဝုတ္တံ, တတော အညေန ဝစနေန ပဋိစ္ဆာဒနသ္သ။ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထောပိ ဟိ စရသဒ္ဒော ဟောတိ အနေကတ္ထတ္တာ ဓာတူနံ။ ဝုတ္တန္တိ ပာဠိယံ ဝုတ္တံ။
Yamatthanti ‘‘tvaṃ kira dukkaṭāpattiṃ āpanno’’tiādikaṃ yaṃ kiñci atthaṃ. Tato aññanti pucchitatthato aññamatthaṃ. Aññenaññaṃ paṭicaraṇassāti vinayadharena yaṃ vacanaṃ dosapucchanatthaṃ vuttaṃ, tato aññena vacanena paṭicchādanassa. Paṭicchādanatthopi hi carasaddo hoti anekatthattā dhātūnaṃ. Vuttanti pāḷiyaṃ vuttaṃ.
သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နောတိ ဧတ္ထ ဌပေတ္ဝာ ပာရာဇိကံ သေသာ သာဝသေသာပတ္တိ နာမ, တံ အာပန္နော။ အနုယုဉ္ဇိယမာနောတိ ‘‘ကိံ, အာဝုသော, ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နောသီ’’တိ ပုစ္ဆိယမာနော။ အညေန ဝစနေနာတိ ‘‘ကော အာပန္နော? ကိံ အာပန္နော? ကိသ္မိံ အာပန္နော? ကထံ အာပန္နော? ကံ ဘဏထ? ကိံ ဘဏထာ’’တိ အညေန ဝစနေန။ အညန္တိ ‘‘ကိံ တ္ဝံ ဣတ္ထန္နာမံ အာပတ္တိံ အာပန္နောသီ’’တိအာဒိကံ အနုယုဉ္ဇကဝစနံ။ တထာ တထာ ဝိက္ခိပတီတိ တေန တေန ပကာရေန ဝိက္ခိပတိ။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ? သော (ပာစိ. အဋ္ဌ. ၉၄) ကိဉ္စိ ဝီတိက္ကမံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အာဝုသော, အာပတ္တိံ အာပန္နောသီ’’တိ သင္ဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော ‘‘ကော အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ တတော ‘‘တ္ဝ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ကိံ အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ အထ ‘‘ပာစိတ္တိယံ ဝာ ဒုက္ကဋံ ဝာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ကိသ္မိံ အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ တတော ‘‘အမုကသ္မိံ နာမ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ကထံ အာပန္နော, ကိံ ကရောန္တော အာပန္နောမ္ဟီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ အထ ‘‘ဣဒံ နာမ ကရောန္တော အာပန္နော’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကံ ဘဏထာ’’တိ ဝဒတိ။ တတော ‘‘တံ ဘဏာမာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကိံ ဘဏထာ’’တိ ဧဝမနေကေဟိ ပကာရေဟိ ဝိက္ခိပတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
Sāvasesaṃ āpattiṃ āpannoti ettha ṭhapetvā pārājikaṃ sesā sāvasesāpatti nāma, taṃ āpanno. Anuyuñjiyamānoti ‘‘kiṃ, āvuso, itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’ti pucchiyamāno. Aññena vacanenāti ‘‘ko āpanno? Kiṃ āpanno? Kismiṃ āpanno? Kathaṃ āpanno? Kaṃ bhaṇatha? Kiṃ bhaṇathā’’ti aññena vacanena. Aññanti ‘‘kiṃ tvaṃ itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’tiādikaṃ anuyuñjakavacanaṃ. Tathā tathā vikkhipatīti tena tena pakārena vikkhipati. Kiṃ vuttaṃ hoti? So (pāci. aṭṭha. 94) kiñci vītikkamaṃ disvā ‘‘āvuso, āpattiṃ āpannosī’’ti saṅghamajjhe āpattiyā anuyuñjiyamāno ‘‘ko āpanno’’ti vadati. Tato ‘‘tva’’nti vutte ‘‘ahaṃ kiṃ āpanno’’ti vadati. Atha ‘‘pācittiyaṃ vā dukkaṭaṃ vā’’ti vutte ‘‘ahaṃ kismiṃ āpanno’’ti vadati. Tato ‘‘amukasmiṃ nāma vatthusmi’’nti vutte ‘‘ahaṃ kathaṃ āpanno, kiṃ karonto āpannomhī’’ti pucchati. Atha ‘‘idaṃ nāma karonto āpanno’’ti vutte ‘‘kaṃ bhaṇathā’’ti vadati. Tato ‘‘taṃ bhaṇāmā’’ti vutte ‘‘kiṃ bhaṇathā’’ti evamanekehi pakārehi vikkhipatīti vuttaṃ hoti.
ယော ပန ဘိက္ခု သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော, တံ န ကထေတုကာမော တုဏ္ဟီဘာဝေန ဝိဟေသေတီတိ သမ္ဗန္ဓော။ ဝိဟေသေတီတိ စိရနိသဇ္ဇာစိရဘာသနေဟိ ပိဋ္ဌိအာဂိလာယနတာလုသောသာဒိဝသေန သင္ဃံ ဝိဟေသေတိ, ပရိသ္သမံ တေသံ ကရောတီတိ အတ္ထော။ ပရိသ္သမော ဟိ ဝိဟေသာ နာမ။ အညဝာဒကကမ္မန္တိ အညဝာဒကသ္သ ဘိက္ခုနော အညဝာဒကာရောပနတ္ထံ ကာတဗ္ဗံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ။ ဝိဟေသကကမ္မန္တိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ တသ္မိံ သင္ဃေန ကတေတိ တသ္မိံ အညဝာဒကကမ္မေ စ ဝိဟေသကကမ္မေ စ သင္ဃေန ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝာစာယ ကတေ။ တထာ ကရောန္တာနန္တိ တံ ပကာရံ ကရောန္တာနံ, အညဝာဒကဉ္စ ဝိဟေသကဉ္စ ကရောန္တာနန္တိ အတ္ထော။
Yo pana bhikkhu sāvasesaṃ āpattiṃ āpanno, taṃ na kathetukāmo tuṇhībhāvena vihesetīti sambandho. Vihesetīti ciranisajjācirabhāsanehi piṭṭhiāgilāyanatālusosādivasena saṅghaṃ viheseti, parissamaṃ tesaṃ karotīti attho. Parissamo hi vihesā nāma. Aññavādakakammanti aññavādakassa bhikkhuno aññavādakāropanatthaṃ kātabbaṃ ñattidutiyakammaṃ. Vihesakakammanti etthāpi eseva nayo. Tasmiṃ saṅghena kateti tasmiṃ aññavādakakamme ca vihesakakamme ca saṅghena ñattidutiyakammavācāya kate. Tathā karontānanti taṃ pakāraṃ karontānaṃ, aññavādakañca vihesakañca karontānanti attho.
‘‘ဝိဟေသကေတိ အယမေတ္ထ အနုပညတ္တီ’’တိ အဝစနဉ္စေတ္ထ ‘‘အာပတ္တိကရာ စ ဟောတိ အညဝာဒကသိက္ခာပဒာဒီသု ဝိယာ’’တိ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ပဌမပာရာဇိကဝဏ္ဏနာ) ဝုတ္တတ္တာယေဝ ပညာယတီတိ ကတ္ဝာ။ ဧသ နယော ဥပရိ သိက္ခာပဒေသု။ ဓမ္မကမ္မေ တိကပာစိတ္တိယန္တိ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညိဝေမတိကအဓမ္မကမ္မသညီနံ ဝသေန တီဏိ ပာစိတ္တိယာနိ။ အဓမ္မကမ္မေ တိကဒုက္ကဋန္တိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။ အနာရောပိတေတိ ကမ္မဝာစာယ အနာရောပိတေ, အပ္ပတိဋ္ဌာပိတေတိ အတ္ထော။ ဂေလညေနာတိ ယေန ကထေတုံ န သက္ကောတိ, မုခေ တာဒိသေန ဗ္ယာဓိနာ။ သင္ဃသ္သ ဘဏ္ဍနာဒီနိ ဘဝိသ္သန္တီတိ သင္ဃမဇ္ဈေ ကထိတေ တပ္ပစ္စယာ သင္ဃသ္သ ဘဏ္ဍနံ ဝာ ကလဟော ဝာ ဝိဂ္ဂဟော ဝာ ဝိဝာဒော ဝာ သင္ဃဘေဒော ဝာ သင္ဃရာဇိ ဝာ ဘဝိသ္သန္တီတိ ဣမိနာ ဝာ အဓိပ္ပာယေန န ကထေန္တသ္သ။ ဧတ္ထ စ အဓမ္မေနာတိ အဘူတေန ဝတ္ထုနာ။
‘‘Vihesaketi ayamettha anupaññattī’’ti avacanañcettha ‘‘āpattikarā ca hoti aññavādakasikkhāpadādīsu viyā’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) vuttattāyeva paññāyatīti katvā. Esa nayo upari sikkhāpadesu. Dhammakamme tikapācittiyanti dhammakamme dhammakammasaññivematikaadhammakammasaññīnaṃ vasena tīṇi pācittiyāni. Adhammakamme tikadukkaṭanti etthāpi eseva nayo. Anāropiteti kammavācāya anāropite, appatiṭṭhāpiteti attho. Gelaññenāti yena kathetuṃ na sakkoti, mukhe tādisena byādhinā. Saṅghassa bhaṇḍanādīni bhavissantīti saṅghamajjhe kathite tappaccayā saṅghassa bhaṇḍanaṃ vā kalaho vā viggaho vā vivādo vā saṅghabhedo vā saṅgharāji vā bhavissantīti iminā vā adhippāyena na kathentassa. Ettha ca adhammenāti abhūtena vatthunā.
‘‘သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အဒိန္နာဒာနသဒိသာနီ’’တိ အဝိသေသံ အတိဒိသိတ္ဝာ ဝိသေသံ ဒသ္သေတုံ ‘‘ဣဒံ ပနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သိယာ ကိရိယံ အညေနညံ ပဋိစရန္တသ္သ။ သိယာ အကိရိယံ တုဏ္ဟီဘာဝေန ဝိဟေသေန္တသ္သ။
‘‘Samuṭṭhānādīni adinnādānasadisānī’’ti avisesaṃ atidisitvā visesaṃ dassetuṃ ‘‘idaṃ panā’’tiādi vuttaṃ. Siyā kiriyaṃ aññenaññaṃ paṭicarantassa. Siyā akiriyaṃ tuṇhībhāvena vihesentassa.
အညဝာဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
