| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
೯೪-೯೮. ದುತಿಯೇ ಅಞ್ಞಂ ವಚನನ್ತಿ ಯಂ ಚೋದಕೇನ ಚುದಿತಕಸ್ಸ ದೋಸವಿಭಾವನವಚನಂ ವುತ್ತಂ, ತಂ ತತೋ ಅಞ್ಞೇನೇವ ವಚನೇನ ಪಟಿಚರತಿ। ಅಥ ವಾ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತೀತಿ ಅಞ್ಞೇನ ಕಾರಣೇನ ಅಞ್ಞಂ ಕಾರಣಂ ಪಟಿಚರತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಯಂ ಚೋದಕೇನ ಚುದಿತಕಸ್ಸ ದೋಸವಿಭಾವನಕಾರಣಂ ವುತ್ತಂ, ತತೋ ಅಞ್ಞೇನ ಚೋದನಾಯ ಅಮೂಲಕಭಾವದೀಪಕೇನ ಕಾರಣೇನ ಪಟಿಚರತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪಟಿಚರತೀತಿ ಚ ಪಟಿಚ್ಛಾದನವಸೇನ ಚರತಿ, ಪವತ್ತತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಟಿಚ್ಛಾದನತ್ಥೋ ಏವ ವಾ ಚರತಿ-ಸದ್ದೋ ಅನೇಕತ್ಥತ್ತಾ ಧಾತೂನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಟಿಚ್ಛಾದೇತೀ’’ತಿ। ಕೋ ಆಪನ್ನೋತಿಆದಿನಾ ಪಾಳಿಯಂ ಚೋದನಂ ಅವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ವಿಕ್ಖೇಪಾಪಜ್ಜನವಸೇನ ಅಞ್ಞೇನ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಂ ದಸ್ಸಿತಂ। ಅಪರಮ್ಪಿ ಪನ ಚೋದನಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಥಾಅಪನಾಮವಸೇನ ಪವತ್ತಂ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಂ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಂ ಗತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನ ‘‘ನ ತವ ಪಾಟಲಿಪುತ್ತಗಮನಂ ಪುಚ್ಛಾಮ, ಆಪತ್ತಿಂ ಪುಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತತೋ ರಾಜಗಹಂ ಗತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ‘‘ರಾಜಗಹಂ ವಾ ಯಾಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಂ ವಾ, ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೋಸೀ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ‘‘ತತ್ಥ ಮೇ ಸೂಕರಮಂಸಂ ಲದ್ಧ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ ವತ್ವಾವ ಕಥಂ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಿಕ್ಖಿಪನ್ತೋಪಿ ಹಿ ‘‘ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರತಿ’’ಚ್ಚೇವ ಸಙ್ಖಂ ಗಚ್ಛತಿ।
94-98. Dutiye aññaṃ vacananti yaṃ codakena cuditakassa dosavibhāvanavacanaṃ vuttaṃ, taṃ tato aññeneva vacanena paṭicarati. Atha vā aññenaññaṃ paṭicaratīti aññena kāraṇena aññaṃ kāraṇaṃ paṭicaratīti evamettha attho veditabbo, yaṃ codakena cuditakassa dosavibhāvanakāraṇaṃ vuttaṃ, tato aññena codanāya amūlakabhāvadīpakena kāraṇena paṭicaratīti vuttaṃ hoti. Paṭicaratīti ca paṭicchādanavasena carati, pavattatīti attho. Paṭicchādanattho eva vā carati-saddo anekatthattā dhātūnaṃ. Tenāha ‘‘paṭicchādetī’’ti. Ko āpannotiādinā pāḷiyaṃ codanaṃ avissajjetvā vikkhepāpajjanavasena aññena aññaṃ paṭicaraṇaṃ dassitaṃ. Aparampi pana codanaṃ vissajjetvā bahiddhā kathāapanāmavasena pavattaṃ pāḷimuttakaṃ aññenaññaṃ paṭicaraṇaṃ veditabbaṃ. ‘‘Itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’ti puṭṭho ‘‘pāṭaliputtaṃ gatomhī’’ti vatvā puna ‘‘na tava pāṭaliputtagamanaṃ pucchāma, āpattiṃ pucchāmā’’ti vutte ‘‘tato rājagahaṃ gatomhī’’ti vatvā ‘‘rājagahaṃ vā yāhi brāhmaṇagahaṃ vā, āpattiṃ āpannosī’’ti vutte ‘‘tattha me sūkaramaṃsaṃ laddha’’ntiādīni vatvāva kathaṃ bahiddhā vikkhipantopi hi ‘‘aññenaññaṃ paṭicarati’’cceva saṅkhaṃ gacchati.
ಯದೇತಂ ಅಞ್ಞೇನ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣವಸೇನ ಪವತ್ತವಚನಂ, ತದೇವ ಪುಚ್ಛಿತಮತ್ಥಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ವದತೀತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಸ್ಸೇತಂ ನಾಮ’’ನ್ತಿ। ತುಣ್ಹೀಭೂತಸ್ಸೇತಂ ನಾಮನ್ತಿ ತುಣ್ಹೀಭಾವಸ್ಸೇತಂ ನಾಮಂ, ಅಯಮೇವ ವಾ ಪಾಠೋ। ಅಞ್ಞವಾದಕಂ ಆರೋಪೇತೂತಿ ಅಞ್ಞವಾದಕಕಮ್ಮಂ ಆರೋಪೇತು, ಅಞ್ಞವಾದಕತ್ತಂ ವಾ ಇದಾನಿ ಕರಿಯಮಾನೇನ ಕಮ್ಮೇನ ಆರೋಪೇತೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ವಿಹೇಸಕಂ ಆರೋಪೇತೂತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ವಿಹೇಸಕಕಮ್ಮಂ ವಿಹೇಸಕಭಾವಂ ವಾ ಆರೋಪೇತೂತಿ ಏವಮತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ।
Yadetaṃ aññena aññaṃ paṭicaraṇavasena pavattavacanaṃ, tadeva pucchitamatthaṃ ṭhapetvā aññaṃ vadatīti aññavādakanti āha ‘‘aññenaññaṃ paṭicaraṇassetaṃ nāma’’nti. Tuṇhībhūtassetaṃ nāmanti tuṇhībhāvassetaṃ nāmaṃ, ayameva vā pāṭho. Aññavādakaṃ āropetūti aññavādakakammaṃ āropetu, aññavādakattaṃ vā idāni kariyamānena kammena āropetūti attho. Vihesakaṃ āropetūti etthāpi vihesakakammaṃ vihesakabhāvaṃ vā āropetūti evamattho daṭṭhabbo.
ಅನಾರೋಪಿತೇ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ವುತ್ತದುಕ್ಕಟಂ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂಪಟಿಚರಣವಸೇನ ಯುಜ್ಜತಿ । ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಆಗತೇನ ಪನ ಪಾಳಿಮುತ್ತಕಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂಪಟಿಚರಣವಸೇನ ಅನಾರೋಪಿತೇ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಮುಸಾವಾದೇನ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ, ಆರೋಪಿತೇ ಇಮಿನಾವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಆರೋಪಿತೇ ಅಞ್ಞವಾದಕೇ ಮುಸಾವಾದೇನ ಇಮಿನಾ ಚ ಪಾಚಿತ್ತಿಯದ್ವಯಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಯಾ ಸಾ ಆದಿಕಮ್ಮಿಕಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ, ಸಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ ಆಗತಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂಪಟಿಚರಣವಸೇನ ವುತ್ತಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಾ, ಇಮಿನಾ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನ ಅನಾಪತ್ತಿದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವಾ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ಧಮ್ಮಕಮ್ಮೇನ ಆರೋಪಿತತಾ, ಆಪತ್ತಿಯಾ ವಾ ವತ್ಥುನಾ ವಾ ಅನುಯುಞ್ಜಿಯಮಾನತಾ, ಛಾದೇತುಕಾಮತಾಯ ಅಞ್ಞೇನಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಣಂ ವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ ವಾತಿ ಇಮಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನಿ।
Anāropite aññavādake vuttadukkaṭaṃ pāḷiyaṃ āgataaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena yujjati . Aṭṭhakathāyaṃ āgatena pana pāḷimuttakaaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena anāropite aññavādake musāvādena pācittiyaṃ, āropite imināva pācittiyanti veditabbaṃ. Keci pana ‘‘āropite aññavādake musāvādena iminā ca pācittiyadvayaṃ hotī’’ti vadanti, taṃ vīmaṃsitvā gahetabbaṃ. Yā sā ādikammikassa anāpatti vuttā, sāpi pāḷiyaṃ āgataaññenaññaṃpaṭicaraṇavasena vuttāti daṭṭhabbā, iminā sikkhāpadena anāpattidassanatthaṃ vā. Sesaṃ uttānameva. Dhammakammena āropitatā, āpattiyā vā vatthunā vā anuyuñjiyamānatā, chādetukāmatāya aññenaññaṃ paṭicaraṇaṃ vā tuṇhībhāvo vāti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ಭೂತಗಾಮವಗ್ಗೋ • 2. Bhūtagāmavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 2. Aññavādakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೨. ಅಞ್ಞವಾದಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 2. Aññavādakasikkhāpadaṃ
