Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಬುದ್ಧವಂಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā

    ೯. ಅನೋಮದಸ್ಸೀಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ

    9. Anomadassībuddhavaṃsavaṇṇanā

    ಸೋಭಿತಬುದ್ಧೇ ಪನ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ತಸ್ಸ ಅಪರಭಾಗೇ ಏಕಮಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಂ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದರಹಿತಂ ಅಹೋಸಿ। ಅತೀತೇ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇ ತಯೋ ಬುದ್ಧಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಂಸು ಅನೋಮದಸ್ಸೀ, ಪದುಮೋ, ನಾರದೋತಿ। ತತ್ಥ ಅನೋಮದಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಸೋಳಸ ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಾನಿ ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸಞ್ಚ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇತ್ವಾ ತುಸಿತಪುರೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತ್ವಾ ದೇವೇಹಿ ಅಭಿಯಾಚಿತೋ ತತೋ ಚವಿತ್ವಾ ಚನ್ದವತಿಯಂ ನಾಮ ರಾಜಧಾನಿಯಂ ಯಸವಾ ನಾಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಕುಲೇ ಸಮುಸ್ಸಿತಚಾರುಪಯೋಧರಾಯ ಯಸೋಧರಾಯ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಹೇಸಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಸ್ಮಿಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಅಗ್ಗಹೇಸಿ। ಅನೋಮದಸ್ಸಿಕುಮಾರೇ ಕಿರ ಯಸೋಧರಾಯ ದೇವಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಗತೇ ತಸ್ಸ ಪುಞ್ಞಪ್ಪಭಾವೇನ ಪಭಾ ಅಸೀತಿಹತ್ಥಪ್ಪಮಾಣಂ ಠಾನಂ ಫರಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಚನ್ದಸೂರಿಯಪ್ಪಭಾಹಿ ಅನಭಿಭವನೀಯಾವ ಅಹೋಸಿ। ಸಾ ದಸನ್ನಂ ಮಾಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಸುಚನ್ದನುಯ್ಯಾನೇ ವಿಜಾಯಿ। ಪಾಟಿಹಾರಿಯಾನಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯಾನೇವ।

    Sobhitabuddhe pana parinibbute tassa aparabhāge ekamasaṅkhyeyyaṃ buddhuppādarahitaṃ ahosi. Atīte pana tasmiṃ asaṅkhyeyye ekasmiṃ kappe tayo buddhā nibbattiṃsu anomadassī, padumo, nāradoti. Tattha anomadassī bhagavā soḷasa asaṅkhyeyyāni kappasatasahassañca pāramiyo pūretvā tusitapure nibbattitvā devehi abhiyācito tato cavitvā candavatiyaṃ nāma rājadhāniyaṃ yasavā nāmassa rañño kule samussitacārupayodharāya yasodharāya nāma aggamahesiyā kucchismiṃ paṭisandhiṃ aggahesi. Anomadassikumāre kira yasodharāya deviyā kucchigate tassa puññappabhāvena pabhā asītihatthappamāṇaṃ ṭhānaṃ pharitvā aṭṭhāsi. Candasūriyappabhāhi anabhibhavanīyāva ahosi. Sā dasannaṃ māsānaṃ accayena bodhisattaṃ sucandanuyyāne vijāyi. Pāṭihāriyāni heṭṭhā vuttanayāneva.

    ನಾಮಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ಪನಸ್ಸ ನಾಮಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾ, ಯಸ್ಮಾ ಜಾತಿಯಂ ಆಕಾಸತೋ ಸತ್ತ ರತನಾನಿ ಪತಿಂಸು, ತಸ್ಮಾ ಅನೋಮಾನಂ ರತನಾನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿಹೇತುಭೂತತ್ತಾ ‘‘ಅನೋಮದಸ್ಸೀ’’ತಿ ನಾಮಮಕಂಸು। ಸೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ವುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತೋ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಪರಿಚಾರಿಯಮಾನೋ ದಸವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸಿ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ಸಿರಿ ಉಪಸಿರಿ ಸಿರಿವಡ್ಢೋತಿ ತಯೋ ಪಾಸಾದಾ ಅಹೇಸುಂ। ಸಿರಿಮಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ ತೇವೀಸತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಸೋ ಸಿರಿಮಾಯ ದೇವಿಯಾ ಉಪವಾಣೇ ನಾಮ ಪುತ್ತೇ ಜಾತೇ ಚತ್ತಾರಿ ನಿಮಿತ್ತಾನಿ ದಿಸ್ವಾ ಸಿವಿಕಾಯಾನೇನ ಮಹಾಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜಿ। ತಂ ತಿಸ್ಸೋ ಜನಕೋಟಿಯೋ ಅನುಪಬ್ಬಜಿಂಸು।

    Nāmaggahaṇadivase panassa nāmaṃ gaṇhantā, yasmā jātiyaṃ ākāsato satta ratanāni patiṃsu, tasmā anomānaṃ ratanānaṃ uppattihetubhūtattā ‘‘anomadassī’’ti nāmamakaṃsu. So anukkamena vuddhippatto dibbehi kāmaguṇehi paricāriyamāno dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. Tassa kira siri upasiri sirivaḍḍhoti tayo pāsādā ahesuṃ. Sirimādevippamukhāni tevīsati itthisahassāni paccupaṭṭhitāni ahesuṃ. So sirimāya deviyā upavāṇe nāma putte jāte cattāri nimittāni disvā sivikāyānena mahābhinikkhamanaṃ nikkhamitvā pabbaji. Taṃ tisso janakoṭiyo anupabbajiṃsu.

    ತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಮಹಾಪುರಿಸೋ ದಸ ಮಾಸೇ ಪಧಾನಚರಿಯಂ ಚರಿ। ತತೋ ವಿಸಾಖಪುಣ್ಣಮಾಯ ಅನುಪಮಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಅನುಪಮಸೇಟ್ಠಿಧೀತಾಯ ದಿನ್ನಂ ಮಧುಪಾಯಾಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಸಾಲವನೇ ದಿವಾವಿಹಾರಂ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಅನೋಮನಾಮಾಜೀವಕೇನ ದಿನ್ನಾ ಅಟ್ಠ ತಿಣಮುಟ್ಠಿಯೋ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಜ್ಜುನರುಕ್ಖಬೋಧಿಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಅಟ್ಠತ್ತಿಂಸಹತ್ಥವಿತ್ಥತಂ ತಿಣಸನ್ಥರಂ ಸನ್ಥರಿತ್ವಾ ಚತುರಙ್ಗವೀರಿಯಂ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಸಮಾರಂ ಮಾರಬಲಂ ವಿದ್ಧಂಸೇತ್ವಾ ತೀಸು ಯಾಮೇಸು ತಿಸ್ಸೋ ವಿಜ್ಜಾ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ – ‘‘ಅನೇಕಜಾತಿಸಂಸಾರಂ…ಪೇ॰… ತಣ್ಹಾನಂ ಖಯಮಜ್ಝಗಾ’’ತಿ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tehi parivuto mahāpuriso dasa māse padhānacariyaṃ cari. Tato visākhapuṇṇamāya anupamabrāhmaṇagāme piṇḍāya caritvā anupamaseṭṭhidhītāya dinnaṃ madhupāyāsaṃ paribhuñjitvā sālavane divāvihāraṃ vītināmetvā anomanāmājīvakena dinnā aṭṭha tiṇamuṭṭhiyo gahetvā ajjunarukkhabodhiṃ padakkhiṇaṃ katvā aṭṭhattiṃsahatthavitthataṃ tiṇasantharaṃ santharitvā caturaṅgavīriyaṃ adhiṭṭhāya pallaṅkaṃ ābhujitvā samāraṃ mārabalaṃ viddhaṃsetvā tīsu yāmesu tisso vijjā uppādetvā – ‘‘anekajātisaṃsāraṃ…pe… taṇhānaṃ khayamajjhagā’’ti udānaṃ udānesi. Tena vuttaṃ –

    .

    1.

    ‘‘ಸೋಭಿತಸ್ಸ ಅಪರೇನ, ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ದ್ವಿಪದುತ್ತಮೋ।

    ‘‘Sobhitassa aparena, sambuddho dvipaduttamo;

    ಅನೋಮದಸ್ಸೀ ಅಮಿತಯಸೋ, ತೇಜಸ್ಸೀ ದುರತಿಕ್ಕಮೋ॥

    Anomadassī amitayaso, tejassī duratikkamo.

    .

    2.

    ‘‘ಸೋ ಛೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನಂ ಸಬ್ಬಂ, ವಿದ್ಧಂಸೇತ್ವಾ ತಯೋ ಭವೇ।

    ‘‘So chetvā bandhanaṃ sabbaṃ, viddhaṃsetvā tayo bhave;

    ಅನಿವತ್ತಿಗಮನಂ ಮಗ್ಗಂ, ದೇಸೇಸಿ ದೇವಮಾನುಸೇ॥

    Anivattigamanaṃ maggaṃ, desesi devamānuse.

    .

    3.

    ‘‘ಸಾಗರೋವ ಅಸಙ್ಖೋಭೋ, ಪಬ್ಬತೋವ ದುರಾಸದೋ।

    ‘‘Sāgarova asaṅkhobho, pabbatova durāsado;

    ಆಕಾಸೋವ ಅನನ್ತೋ ಸೋ, ಸಾಲರಾಜಾವ ಫುಲ್ಲಿತೋ॥

    Ākāsova ananto so, sālarājāva phullito.

    .

    4.

    ‘‘ದಸ್ಸನೇನಪಿ ತಂ ಬುದ್ಧಂ, ತೋಸಿತಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಣಿನೋ।

    ‘‘Dassanenapi taṃ buddhaṃ, tositā honti pāṇino;

    ಬ್ಯಾಹರನ್ತಂ ಗಿರಂ ಸುತ್ವಾ, ಅಮತಂ ಪಾಪುಣನ್ತಿ ತೇ’’ತಿ॥

    Byāharantaṃ giraṃ sutvā, amataṃ pāpuṇanti te’’ti.

    ತತ್ಥ ಅನೋಮದಸ್ಸೀತಿ ಅನುಪಮದಸ್ಸನೋ, ಅಮಿತದಸ್ಸನೋ ವಾ। ಅಮಿತಯಸೋತಿ ಅಮಿತಪರಿವಾರೋ, ಅಮಿತಕಿತ್ತಿ ವಾ। ತೇಜಸ್ಸೀತಿ ಸೀಲಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾತೇಜೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ದುರತಿಕ್ಕಮೋತಿ ದುಪ್ಪಧಂಸಿಯೋ, ಅಞ್ಞೇನ ದೇವೇನ ವಾ ಮಾರೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಅತಿಕ್ಕಮಿತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೋ ಛೇತ್ವಾ ಬನ್ಧನಂ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಸಬ್ಬಂ ದಸವಿಧಂ ಸಂಯೋಜನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ। ವಿದ್ಧಂಸೇತ್ವಾ ತಯೋ ಭವೇತಿ ತಿಭವೂಪಗಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಮ್ಮಕ್ಖಯಕರಞಾಣೇನ ವಿದ್ಧಂಸೇತ್ವಾ, ಅಭಾವಂ ಕತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅನಿವತ್ತಿಗಮನಂ ಮಗ್ಗನ್ತಿ ನಿವತ್ತಿಯಾ ಪವತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಪಕ್ಖಭೂತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅನಿವತ್ತೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ ಅನಿವತ್ತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ಅನೇನಾತಿ ಅನಿವತ್ತಿಗಮನೋ। ತಂ ಅನಿವತ್ತಿಗಮನಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕಂ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ದಸ್ಸೇತೀ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಸೋಯೇವತ್ಥೋ। ದೇವಮಾನುಸೇತಿ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಸಾಮಿಅತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ।

    Tattha anomadassīti anupamadassano, amitadassano vā. Amitayasoti amitaparivāro, amitakitti vā. Tejassīti sīlasamādhipaññātejena samannāgato. Duratikkamoti duppadhaṃsiyo, aññena devena vā mārena vā kenaci vā atikkamituṃ asakkuṇeyyoti attho. Sochetvā bandhanaṃ sabbanti sabbaṃ dasavidhaṃ saṃyojanaṃ chinditvā. Viddhaṃsetvā tayo bhaveti tibhavūpagaṃ kammaṃ kammakkhayakarañāṇena viddhaṃsetvā, abhāvaṃ katvāti attho. Anivattigamanaṃ magganti nivattiyā pavattiyā paṭipakkhabhūtaṃ nibbānaṃ anivattīti vuccati, taṃ anivattiṃ gacchati anenāti anivattigamano. Taṃ anivattigamanaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ desesīti attho. ‘‘Dassetī’’tipi pāṭho, soyevattho. Devamānuseti devamanussānaṃ, sāmiatthe upayogavacanaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ಅಸಙ್ಖೋಭೋತಿ ಖೋಭೇತುಂ ಚಾಲೇತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯೋತಿ ಅಕ್ಖೋಭಿಯೋ। ಯಥಾ ಹಿ ಸಮುದ್ದೋ ಚತುರಾಸೀತಿಯೋಜನಸಹಸ್ಸಗಮ್ಭೀರೋ ಅನೇಕಯೋಜನಸಹಸ್ಸಭೂತಾವಾಸೋ ಅಕ್ಖೋಭಿಯೋ, ಏವಂ ಅಕ್ಖೋಭಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆಕಾಸೋವ ಅನನ್ತೋತಿ ಯಥಾ ಪನ ಆಕಾಸಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ನತ್ಥಿ, ಅಥ ಖೋ ಅನನ್ತೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ಅಪಾರೋ, ಏವಂ ಭಗವಾಪಿ ಬುದ್ಧಗುಣೇಹಿ ಅನನ್ತೋ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ಅಪಾರೋ। ಸೋತಿ ಸೋ ಭಗವಾ। ಸಾಲರಾಜಾವ ಫುಲ್ಲಿತೋತಿ ಸಬ್ಬಲಕ್ಖಣಾನುಬ್ಯಞ್ಜನಸಮಲಙ್ಕತಸರೀರತ್ತಾ ಸುಫುಲ್ಲಿತಸಾಲರಾಜಾ ವಿಯ ಸೋಭತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ದಸ್ಸನೇನಪಿ ತಂ ಬುದ್ಧನ್ತಿ ತಸ್ಸ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ದಸ್ಸನೇನಾಪೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಈದಿಸೇಸುಪಿ ಸಾಮಿವಚನಂ ಪಯುಜ್ಜನ್ತಿ ಸದ್ದಸತ್ಥವಿದೂ। ತೋಸಿತಾತಿ ಪರಿತೋಸಿತಾ ಪೀಣಿತಾ। ಬ್ಯಾಹರನ್ತನ್ತಿ ಬ್ಯಾಹರನ್ತಸ್ಸ, ಸಾಮಿಅತ್ಥೇ ಉಪಯೋಗವಚನಂ। ಅಮತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಪಾಪುಣನ್ತೀತಿ ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ। ತೇತಿ ಯೇ ತಸ್ಸ ಗಿರಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಸುಣನ್ತಿ, ತೇ ಅಮತಂ ಪಾಪುಣನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Asaṅkhobhoti khobhetuṃ cāletuṃ asakkuṇeyyoti akkhobhiyo. Yathā hi samuddo caturāsītiyojanasahassagambhīro anekayojanasahassabhūtāvāso akkhobhiyo, evaṃ akkhobhiyoti attho. Ākāsova anantoti yathā pana ākāsassa anto natthi, atha kho ananto appameyyo apāro, evaṃ bhagavāpi buddhaguṇehi ananto appameyyo apāro. Soti so bhagavā. Sālarājāva phullitoti sabbalakkhaṇānubyañjanasamalaṅkatasarīrattā suphullitasālarājā viya sobhatīti attho. Dassanenapi taṃ buddhanti tassa buddhassa dassanenāpīti attho. Īdisesupi sāmivacanaṃ payujjanti saddasatthavidū. Tositāti paritositā pīṇitā. Byāharantanti byāharantassa, sāmiatthe upayogavacanaṃ. Amatanti nibbānaṃ. Pāpuṇantīti adhigacchanti. Teti ye tassa giraṃ dhammadesanaṃ suṇanti, te amataṃ pāpuṇantīti attho.

    ಭಗವಾ ಪನ ಬೋಧಿಮೂಲೇ ಸತ್ತಸತ್ತಾಹಂ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಆಯಾಚಿತೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಬುದ್ಧಚಕ್ಖುನಾ ಲೋಕಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಅತ್ತನಾ ಸಹ ಪಬ್ಬಜಿತೇ ತಿಕೋಟಿಸಙ್ಖೇ ಜನೇ ಉಪನಿಸ್ಸಯಸಮ್ಪನ್ನೇ ದಿಸ್ವಾ – ‘‘ಕತ್ಥ ನು ಖೋ ತೇ ಏತರಹಿ ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ ಉಪಧಾರೇನ್ತೋ ಸುಭವತೀನಗರೇ ಸುದಸ್ಸನುಯ್ಯಾನೇ ವಿಹರನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ಆಕಾಸೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಸುದಸ್ಸನುಯ್ಯಾನೇ ಓತರಿ। ಸೋ ತೇಹಿ ಪರಿವುತೋ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯ ಪರಿಸಾಯ ಮಜ್ಝೇ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತೇಸಿ। ತತ್ಥ ಕೋಟಿಸತಾನಂ ಪಠಮಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Bhagavā pana bodhimūle sattasattāhaṃ vītināmetvā brahmunā āyācito dhammadesanāya buddhacakkhunā lokaṃ olokento attanā saha pabbajite tikoṭisaṅkhe jane upanissayasampanne disvā – ‘‘kattha nu kho te etarahi viharantī’’ti upadhārento subhavatīnagare sudassanuyyāne viharante disvā ākāsena gantvā sudassanuyyāne otari. So tehi parivuto sadevamanussāya parisāya majjhe dhammacakkaṃ pavattesi. Tattha koṭisatānaṃ paṭhamābhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    5.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ ತಸ್ಸ, ಇದ್ಧೋ ಫೀತೋ ತದಾ ಅಹು।

    ‘‘Dhammābhisamayo tassa, iddho phīto tadā ahu;

    ಕೋಟಿಸತಾನಿ ಅಭಿಸಮಿಂಸು, ಪಠಮೇ ಧಮ್ಮದೇಸನೇ’’ತಿ॥

    Koṭisatāni abhisamiṃsu, paṭhame dhammadesane’’ti.

    ತತ್ಥ ಫೀತೋತಿ ಫಾತಿಪ್ಪತ್ತೋ ಬಾಹುಜಞ್ಞವಸೇನ। ಕೋಟಿಸತಾನೀತಿ ಕೋಟೀನಂ ಸತಾನಿ ಕೋಟಿಸತಾನಿ। ‘‘ಕೋಟಿಸತಯೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ತಸ್ಸ ಸತಕೋಟಿಯೋತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tattha phītoti phātippatto bāhujaññavasena. Koṭisatānīti koṭīnaṃ satāni koṭisatāni. ‘‘Koṭisatayo’’tipi pāṭho, tassa satakoṭiyoti attho.

    ಅಥಾಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಓಸಧೀನಗರದ್ವಾರೇ ಅಸನರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಯಮಕಪಾಟಿಹಾರಿಯಂ ಕತ್ವಾ ಅಸುರೇಹಿ ದುರಭಿಭವನೇ ತಾವತಿಂಸಭವನೇ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಸಿಲಾಯಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ತೇಮಾಸಂ ಅಭಿಧಮ್ಮವಸ್ಸಂ ವಸ್ಸಾಪಯಿ। ತದಾ ಅಸೀತಿದೇವತಾಕೋಟಿಯೋ ಅಭಿಸಮಿಂಸು। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Athāparena samayena osadhīnagaradvāre asanarukkhamūle yamakapāṭihāriyaṃ katvā asurehi durabhibhavane tāvatiṃsabhavane paṇḍukambalasilāyaṃ nisinno temāsaṃ abhidhammavassaṃ vassāpayi. Tadā asītidevatākoṭiyo abhisamiṃsu. Tena vuttaṃ –

    .

    6.

    ‘‘ತತೋ ಪರಂ ಅಭಿಸಮಯೇ, ವಸ್ಸನ್ತೇ ಧಮ್ಮವುಟ್ಠಿಯೋ।

    ‘‘Tato paraṃ abhisamaye, vassante dhammavuṭṭhiyo;

    ಅಸೀತಿಕೋಟಿಯೋಭಿಸಮಿಂಸು, ದುತಿಯೇ ಧಮ್ಮದೇಸನೇ’’ತಿ॥

    Asītikoṭiyobhisamiṃsu, dutiye dhammadesane’’ti.

    ತತ್ಥ ವಸ್ಸನ್ತೇತಿ ಬುದ್ಧಮಹಾಮೇಘೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ। ಧಮ್ಮವುಟ್ಠಿಯೋತಿ ಧಮ್ಮಕಥಾವಸ್ಸವುಟ್ಠಿಯೋ।

    Tattha vassanteti buddhamahāmeghe vassante. Dhammavuṭṭhiyoti dhammakathāvassavuṭṭhiyo.

    ತತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಮಙ್ಗಲಪಞ್ಹಾನಿದ್ದೇಸೇ ಅಟ್ಠಸತ್ತತಿ ಕೋಟಿಯೋ ಅಭಿಸಮಿಂಸು। ಸೋ ತತಿಯೋ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tato aparena samayena maṅgalapañhāniddese aṭṭhasattati koṭiyo abhisamiṃsu. So tatiyo abhisamayo ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    7.

    ‘‘ತತೋ ಪರಮ್ಪಿ ವಸ್ಸನ್ತೇ, ತಪ್ಪಯನ್ತೇ ಚ ಪಾಣಿನಂ।

    ‘‘Tato parampi vassante, tappayante ca pāṇinaṃ;

    ಅಟ್ಠಸತ್ತತಿಕೋಟೀನಂ, ತತಿಯಾಭಿಸಮಯೋ ಅಹೂ’’ತಿ॥

    Aṭṭhasattatikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahū’’ti.

    ತತ್ಥ ವಸ್ಸನ್ತೇತಿ ಧಮ್ಮಕಥಾಸಲಿಲಧಾರಂ ವಸ್ಸನ್ತೇ। ತಪ್ಪಯನ್ತೇತಿ ಧಮ್ಮಾಮತವಸ್ಸೇನ ತಪ್ಪಯನ್ತೇ, ತಪ್ಪನಂ ಕರೋನ್ತೇ ಭಗವತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tattha vassanteti dhammakathāsaliladhāraṃ vassante. Tappayanteti dhammāmatavassena tappayante, tappanaṃ karonte bhagavatīti attho.

    ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸಪಿ ಭಗವತೋ ತಯೋ ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ತತ್ಥ ಸೋರೇಯ್ಯನಗರೇ ಇಸಿದತ್ತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಧಮ್ಮೇ ದೇಸಿಯಮಾನೇ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಅಟ್ಠನ್ನಂ ಅರಹನ್ತಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ। ಅಯಂ ಪಠಮೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ರಾಧವತೀನಗರೇ ಸುನ್ದರಿನ್ಧರಸ್ಸ ನಾಮ ರಞ್ಞೋ ಧಮ್ಮೇ ದೇಸಿಯಮಾನೇ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಅರಹನ್ತಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ। ಅಯಂ ದುತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ಪುನ ಸೋರೇಯ್ಯನಗರೇಯೇವ ಸೋರೇಯ್ಯರಞ್ಞಾ ಸಹ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಪಬ್ಬಜ್ಜಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಛನ್ನಂ ಅರಹನ್ತಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಮಜ್ಝೇ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸಿ। ಅಯಂ ತತಿಯೋ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Anomadassissapi bhagavato tayo sāvakasannipātā ahesuṃ. Tattha soreyyanagare isidattassa rañño dhamme desiyamāne pasīditvā ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ aṭṭhannaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ paṭhamo sannipāto ahosi. Rādhavatīnagare sundarindharassa nāma rañño dhamme desiyamāne ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ sattannaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ dutiyo sannipāto ahosi. Puna soreyyanagareyeva soreyyaraññā saha ehibhikkhupabbajjāya pabbajitānaṃ channaṃ arahantasatasahassānaṃ majjhe pātimokkhaṃ uddisi. Ayaṃ tatiyo sannipāto ahosi. Tena vuttaṃ –

    .

    8.

    ‘‘ಸನ್ನಿಪಾತಾ ತಯೋ ಆಸುಂ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಚ ಮಹೇಸಿನೋ।

    ‘‘Sannipātā tayo āsuṃ, tassāpi ca mahesino;

    ಅಭಿಞ್ಞಾಬಲಪ್ಪತ್ತಾನಂ, ಪುಪ್ಫಿತಾನಂ ವಿಮುತ್ತಿಯಾ॥

    Abhiññābalappattānaṃ, pupphitānaṃ vimuttiyā.

    .

    9.

    ‘‘ಅಟ್ಠಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ಸನ್ನಿಪಾತೋ ತದಾ ಅಹು।

    ‘‘Aṭṭhasatasahassānaṃ, sannipāto tadā ahu;

    ಪಹೀನಮದಮೋಹಾನಂ, ಸನ್ತಚಿತ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥

    Pahīnamadamohānaṃ, santacittāna tādinaṃ.

    ೧೦.

    10.

    ‘‘ಸತ್ತಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ದುತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ।

    ‘‘Sattasatasahassānaṃ, dutiyo āsi samāgamo;

    ಅನಙ್ಗಣಾನಂ ವಿರಜಾನಂ, ಉಪಸನ್ತಾನ ತಾದಿನಂ॥

    Anaṅgaṇānaṃ virajānaṃ, upasantāna tādinaṃ.

    ೧೧.

    11.

    ‘‘ಛನ್ನಂ ಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ, ತತಿಯೋ ಆಸಿ ಸಮಾಗಮೋ।

    ‘‘Channaṃ satasahassānaṃ, tatiyo āsi samāgamo;

    ಅಭಿಞ್ಞಾಬಲಪ್ಪತ್ತಾನಂ, ನಿಬ್ಬುತಾನಂ ತಪಸ್ಸಿನ’’ನ್ತಿ॥

    Abhiññābalappattānaṃ, nibbutānaṃ tapassina’’nti.

    ತತ್ಥ ತಸ್ಸಾಪಿ ಚ ಮಹೇಸಿನೋತಿ ತಸ್ಸ ಮಹೇಸಿನೋ ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸಾಪಿ। ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ದ್ವಿಪದುತ್ತಮೋ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ತಸ್ಸಪಿ ದ್ವಿಪದುತ್ತಮಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲಕ್ಖಣಂ ಸದ್ದಸತ್ಥತೋ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ಅಭಿಞ್ಞಾಬಲಪ್ಪತ್ತಾನನ್ತಿ ಅಭಿಞ್ಞಾನಂ ಬಲಪ್ಪತ್ತಾನಂ, ಚಿಣ್ಣವಸಿತಾಯ ಖಿಪ್ಪನಿಸನ್ತಿಭಾವೇನ ಅಭಿಞ್ಞಾಸು ಥಿರಭಾವಪ್ಪತ್ತಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಪ್ಫಿತಾನನ್ತಿ ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಭಾವೇನ ಅತಿವಿಯ ಸೋಭಗ್ಗಪ್ಪತ್ತಾನಂ। ವಿಮುತ್ತಿಯಾತಿ ಅರಹತ್ತಫಲವಿಮುತ್ತಿಯಾ।

    Tattha tassāpi ca mahesinoti tassa mahesino anomadassissāpi. ‘‘Tassāpi dvipaduttamo’’tipi pāṭho, tassapi dvipaduttamassāti attho. Lakkhaṇaṃ saddasatthato gahetabbaṃ. Abhiññābalappattānanti abhiññānaṃ balappattānaṃ, ciṇṇavasitāya khippanisantibhāvena abhiññāsu thirabhāvappattānanti attho. Pupphitānanti sabbaphāliphullabhāvena ativiya sobhaggappattānaṃ. Vimuttiyāti arahattaphalavimuttiyā.

    ಅನಙ್ಗಣಾನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಯಂ ಅಙ್ಗಣ-ಸದ್ದೋ ಕತ್ಥಚಿ ಕಿಲೇಸೇಸು ದಿಸ್ಸತಿ। ಯಥಾಹ – ‘‘ತತ್ಥ ಕತಮಾನಿ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಣಾನಿ? ರಾಗೋ ಅಙ್ಗಣಂ ದೋಸೋ ಅಙ್ಗಣಂ ಮೋಹೋ ಅಙ್ಗಣ’’ನ್ತಿ (ವಿಭ॰ ೯೨೪)। ‘‘ಪಾಪಕಾನಂ ಖೋ ಏತಂ, ಆವುಸೋ, ಅಕುಸಲಾನಂ ಇಚ್ಛಾವಚರಾನಂ ಅಧಿವಚನಂ ಯದಿದಂ ಅಙ್ಗಣ’’ನ್ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೬೦)। ಕತ್ಥಚಿ ಕಿಸ್ಮಿಞ್ಚಿ ಮಲೇ? ಯಥಾಹ – ‘‘ತಸ್ಸೇವ ರಜಸ್ಸ ವಾ ಅಙ್ಗಣಸ್ಸ ವಾ ಪಹಾನಾಯ ವಾಯಮತೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೧೮೪)। ಕತ್ಥಚಿ ತಥಾರೂಪೇ ಭೂಮಿಭಾಗೇ ‘‘ಚೇತಿಯಙ್ಗಣಂ ಬೋಧಿಯಙ್ಗಣಂ ರಾಜಙ್ಗಣ’’ನ್ತಿ। ಇಧ ಪನ ಕಿಲೇಸೇಸು ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ತಸ್ಮಾ ನಿಕ್ಕಿಲೇಸಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ (ಮ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೫೭)। ವಿರಜಾನನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ತಪಸ್ಸಿನನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಕ್ಖಯಕರೋ ಅರಿಯಮಗ್ಗಸಙ್ಖಾತೋ ತಪೋ ಯೇಸಂ ಅತ್ಥಿ ತೇ ತಪಸ್ಸಿನೋ, ತೇಸಂ ತಪಸ್ಸೀನಂ, ಖೀಣಾಸವಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Anaṅgaṇānanti ettha ayaṃ aṅgaṇa-saddo katthaci kilesesu dissati. Yathāha – ‘‘tattha katamāni tīṇi aṅgaṇāni? Rāgo aṅgaṇaṃ doso aṅgaṇaṃ moho aṅgaṇa’’nti (vibha. 924). ‘‘Pāpakānaṃ kho etaṃ, āvuso, akusalānaṃ icchāvacarānaṃ adhivacanaṃ yadidaṃ aṅgaṇa’’nti (ma. ni. 1.60). Katthaci kismiñci male? Yathāha – ‘‘tasseva rajassa vā aṅgaṇassa vā pahānāya vāyamatī’’ti (ma. ni. 1.184). Katthaci tathārūpe bhūmibhāge ‘‘cetiyaṅgaṇaṃ bodhiyaṅgaṇaṃ rājaṅgaṇa’’nti. Idha pana kilesesu daṭṭhabbo. Tasmā nikkilesānanti attho (ma. ni. aṭṭha. 1.57). Virajānanti tasseva vevacanaṃ. Tapassinanti kilesakkhayakaro ariyamaggasaṅkhāto tapo yesaṃ atthi te tapassino, tesaṃ tapassīnaṃ, khīṇāsavānanti attho.

    ತದಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಏಕೋ ಮಹೇಸಕ್ಖೋ ಯಕ್ಖಸೇನಾಪತಿ ಅಹೋಸಿ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಮಹಾನುಭಾವೋ ಅನೇಕಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಯಕ್ಖಾನಂ ಅಧಿಪತಿ। ಸೋ ‘‘ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಪರಮರುಚಿರದಸ್ಸನಂ ಸತ್ತರತನಮಯಂ ಅಭಿರುಚಿರರಜನಿಕರಮಣ್ಡಲಸದಿಸಂ ಮಣ್ಡಪಂ ನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಸತ್ತಾಹಂ ಮಹಾದಾನಂ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಸ್ಸ ಸಙ್ಘಸ್ಸ ಅದಾಸಿ। ಅಥ ನಂ ಭಗವಾ ಭತ್ತಾನುಮೋದನಸಮಯೇ ‘‘ಅನಾಗತೇ ಕಪ್ಪಸತಸಹಸ್ಸಾಧಿಕೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯೇ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೇ ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tadā amhākaṃ bodhisatto eko mahesakkho yakkhasenāpati ahosi mahiddhiko mahānubhāvo anekakoṭisatasahassānaṃ yakkhānaṃ adhipati. So ‘‘buddho loke uppanno’’ti sutvā āgantvā paramaruciradassanaṃ sattaratanamayaṃ abhirucirarajanikaramaṇḍalasadisaṃ maṇḍapaṃ nimminitvā tattha sattāhaṃ mahādānaṃ buddhappamukhassa saṅghassa adāsi. Atha naṃ bhagavā bhattānumodanasamaye ‘‘anāgate kappasatasahassādhike ekasmiṃ asaṅkhyeyye atikkante gotamo nāma buddho bhavissatī’’ti byākāsi. Tena vuttaṃ –

    ೧೨.

    12.

    ‘‘ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ, ಯಕ್ಖೋ ಆಸಿಂ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ।

    ‘‘Ahaṃ tena samayena, yakkho āsiṃ mahiddhiko;

    ನೇಕಾನಂ ಯಕ್ಖಕೋಟೀನಂ, ವಸವತ್ತಿಮ್ಹಿ ಇಸ್ಸರೋ॥

    Nekānaṃ yakkhakoṭīnaṃ, vasavattimhi issaro.

    ೧೩.

    13.

    ‘‘ತದಾಪಿ ತಂ ಬುದ್ಧವರಂ, ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಹೇಸಿನಂ।

    ‘‘Tadāpi taṃ buddhavaraṃ, upagantvā mahesinaṃ;

    ಅನ್ನಪಾನೇನ ತಪ್ಪೇಸಿಂ, ಸಸಙ್ಘಂ ಲೋಕನಾಯಕಂ॥

    Annapānena tappesiṃ, sasaṅghaṃ lokanāyakaṃ.

    ೧೪.

    14.

    ‘‘ಸೋಪಿ ಮಂ ತದಾ ಬ್ಯಾಕಾಸಿ, ವಿಸುದ್ಧನಯನೋ ಮುನಿ।

    ‘‘Sopi maṃ tadā byākāsi, visuddhanayano muni;

    ಅಪರಿಮೇಯ್ಯಿತೋ ಕಪ್ಪೇ, ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥

    Aparimeyyito kappe, ayaṃ buddho bhavissati.

    ೧೫.

    15.

    ‘‘ಪಧಾನಂ ಪದಹಿತ್ವಾನ…ಪೇ॰… ಹೇಸ್ಸಾಮ ಸಮ್ಮುಖಾ ಇಮಂ॥

    ‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ.

    ೧೬.

    16.

    ‘‘ತಸ್ಸಾಪಿ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ, ಹಟ್ಠೋ ಸಂವಿಗ್ಗಮಾನಸೋ।

    ‘‘Tassāpi vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;

    ಉತ್ತರಿಂ ವತಮಧಿಟ್ಠಾಸಿಂ, ದಸಪಾರಮಿಪೂರಿಯಾ’’ತಿ॥

    Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā’’ti.

    ತತ್ಥ ಉತ್ತರಿಂ ವತಮಧಿಟ್ಠಾಸಿನ್ತಿ ಪಾರಮಿಪೂರಣತ್ಥಾಯ ಭಿಯ್ಯೋಪಿ ದಳ್ಹತರಂ ಪರಕ್ಕಮಮಕಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।

    Tattha uttariṃ vatamadhiṭṭhāsinti pāramipūraṇatthāya bhiyyopi daḷhataraṃ parakkamamakāsīti attho.

    ತಸ್ಸ ಪನ ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಚನ್ದವತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ಅಹೋಸಿ, ಯಸವಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ, ಯಸೋಧರಾ ನಾಮ ಮಾತಾ, ನಿಸಭೋ ಚ ಅನೋಮೋ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ, ವರುಣೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಸುನ್ದರೀ ಚ ಸುಮನಾ ಚ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ, ಅಜ್ಜುನರುಕ್ಖೋ ಬೋಧಿ, ಸರೀರಂ ಅಟ್ಠಪಣ್ಣಾಸಹತ್ಥುಬ್ಬೇಧಂ ಅಹೋಸಿ, ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಂ ಆಯು, ಸಿರಿಮಾ ನಾಮ ಅಗ್ಗಮಹೇಸೀ, ಉಪವಾಣೋ ನಾಮಸ್ಸ ಪುತ್ತೋ, ದಸವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸಿ। ಸೋ ಸಿವಿಕಾಯಾನೇನ ನಿಕ್ಖಮಿ। ಸಿವಿಕಾಯಾನೇನ ಗಮನಂ ಪನ ಸೋಭಿತಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾಯ ಪಾಸಾದಗಮನೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಧಮ್ಮಕೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಉಪಟ್ಠಾಕೋ। ಧಮ್ಮಾರಾಮೇ ಕಿರ ಭಗವಾ ವಿಹಾಸೀತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –

    Tassa pana anomadassissa bhagavato candavatī nāma nagaraṃ ahosi, yasavā nāma rājā pitā, yasodharā nāma mātā, nisabho ca anomo ca dve aggasāvakā, varuṇo nāmupaṭṭhāko, sundarī ca sumanā ca dve aggasāvikā, ajjunarukkho bodhi, sarīraṃ aṭṭhapaṇṇāsahatthubbedhaṃ ahosi, vassasatasahassaṃ āyu, sirimā nāma aggamahesī, upavāṇo nāmassa putto, dasavassasahassāni agāraṃ ajjhāvasi. So sivikāyānena nikkhami. Sivikāyānena gamanaṃ pana sobhitabuddhavaṃsavaṇṇanāya pāsādagamane vuttanayeneva veditabbaṃ. Dhammako nāma rājā upaṭṭhāko. Dhammārāme kira bhagavā vihāsīti. Tena vuttaṃ –

    ೧೭.

    17.

    ‘‘ನಗರಂ ಚನ್ದವತೀ ನಾಮ, ಯಸವಾ ನಾಮ ಖತ್ತಿಯೋ।

    ‘‘Nagaraṃ candavatī nāma, yasavā nāma khattiyo;

    ಮಾತಾ ಯಸೋಧರಾ ನಾಮ, ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಸತ್ಥುನೋ॥

    Mātā yasodharā nāma, anomadassissa satthuno.

    ೨೨.

    22.

    ‘‘ನಿಸಭೋ ಚ ಅನೋಮೋ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ।

    ‘‘Nisabho ca anomo ca, ahesuṃ aggasāvakā;

    ವರುಣೋ ನಾಮುಪಟ್ಠಾಕೋ, ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಸತ್ಥುನೋ॥

    Varuṇo nāmupaṭṭhāko, anomadassissa satthuno.

    ೨೩.

    23.

    ‘‘ಸುನ್ದರೀ ಚ ಸುಮನಾ ಚ, ಅಹೇಸುಂ ಅಗ್ಗಸಾವಿಕಾ।

    ‘‘Sundarī ca sumanā ca, ahesuṃ aggasāvikā;

    ಬೋಧಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ, ಅಜ್ಜುನೋತಿ ಪವುಚ್ಚತಿ॥

    Bodhi tassa bhagavato, ajjunoti pavuccati.

    ೨೫.

    25.

    ‘‘ಅಟ್ಠಪಣ್ಣಾಸರತನಂ, ಅಚ್ಚುಗ್ಗತೋ ಮಹಾಮುನಿ।

    ‘‘Aṭṭhapaṇṇāsaratanaṃ, accuggato mahāmuni;

    ಪಭಾ ನಿದ್ಧಾವತೀ ತಸ್ಸ, ಸತರಂಸೀವ ಉಗ್ಗತೋ॥

    Pabhā niddhāvatī tassa, sataraṃsīva uggato.

    ೨೬.

    26.

    ‘‘ವಸ್ಸಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಆಯು ವಿಜ್ಜತಿ ತಾವದೇ।

    ‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;

    ತಾವತಾ ತಿಟ್ಠಮಾನೋ ಸೋ, ತಾರೇಸಿ ಜನತಂ ಬಹುಂ॥

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ೨೭.

    27.

    ‘‘ಸುಪುಪ್ಫಿತಂ ಪಾವಚನಂ, ಅರಹನ್ತೇಹಿ ತಾದಿಹಿ।

    ‘‘Supupphitaṃ pāvacanaṃ, arahantehi tādihi;

    ವೀತರಾಗೇಹಿ ವಿಮಲೇಹಿ, ಸೋಭಿತ್ಥ ಜಿನಸಾಸನಂ॥

    Vītarāgehi vimalehi, sobhittha jinasāsanaṃ.

    ೨೮.

    28.

    ‘‘ಸೋ ಚ ಸತ್ಥಾ ಅಮಿತಯಸೋ, ಯುಗಾನಿ ತಾನಿ ಅತುಲಿಯಾನಿ।

    ‘‘So ca satthā amitayaso, yugāni tāni atuliyāni;

    ಸಬ್ಬಂ ತಮನ್ತರಹಿತಂ, ನನು ರಿತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಾ’’ತಿ॥

    Sabbaṃ tamantarahitaṃ, nanu rittā sabbasaṅkhārā’’ti.

    ತತ್ಥ ಪಭಾ ನಿದ್ಧಾವತೀತಿ ತಸ್ಸ ಸರೀರತೋ ಪಭಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ। ಸರೀರಪ್ಪಭಾ ಪನಸ್ಸ ನಿಚ್ಚಕಾಲಂ ದ್ವಾದಸಯೋಜನಪ್ಪಮಾಣಂ ಪದೇಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ। ಯುಗಾನಿ ತಾನೀತಿ ಅಗ್ಗಸಾವಕಯುಗಾದೀನಿ ಯುಗಳಾನಿ। ಸಬ್ಬಂ ತಮನ್ತರಹಿತನ್ತಿ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ ಸಬ್ಬಮ್ಪಿ ಅನಿಚ್ಚಮುಖಂ ಪವಿಟ್ಠಂ ವಿನಟ್ಠನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ನನು ರಿತ್ತಕಮೇವ ಸಙ್ಖಾರಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ತಸ್ಸ ನನು ರಿತ್ತಕಾ ತುಚ್ಛಕಾಯೇವ ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ಅತ್ಥೋ। -ಕಾರೋ ಪದಸನ್ಧಿಕರೋ। ಸೇಸಗಾಥಾಸು ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।

    Tattha pabhā niddhāvatīti tassa sarīrato pabhā nikkhamati. Sarīrappabhā panassa niccakālaṃ dvādasayojanappamāṇaṃ padesaṃ pharitvā tiṭṭhati. Yugāni tānīti aggasāvakayugādīni yugaḷāni. Sabbaṃtamantarahitanti vuttappakāraṃ sabbampi aniccamukhaṃ paviṭṭhaṃ vinaṭṭhanti attho. ‘‘Nanu rittakameva saṅkhārā’’tipi pāṭho, tassa nanu rittakā tucchakāyeva sabbe saṅkhārāti attho. Ma-kāro padasandhikaro. Sesagāthāsu sabbattha uttānamevāti.

    ಇಮಸ್ಸ ಪನ ಅನೋಮದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಚ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಚಾತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ ಅಗ್ಗಸಾವಕಭಾವತ್ಥಾಯ ಪಣಿಧಾನಮಕಂಸು। ಇಮೇಸಂ ಪನ ಥೇರಾನಂ ವತ್ಥು ಚೇತ್ಥ ಕಥೇತಬ್ಬಂ। ಮಯಾ ಗನ್ಥವಿತ್ಥಾರಭಯೇನ ನ ಉದ್ಧಟನ್ತಿ।

    Imassa pana anomadassissa bhagavato santike sāriputto ca mahāmoggallāno cāti ime dve aggasāvakā aggasāvakabhāvatthāya paṇidhānamakaṃsu. Imesaṃ pana therānaṃ vatthu cettha kathetabbaṃ. Mayā ganthavitthārabhayena na uddhaṭanti.

    ಅನೋಮದಸ್ಸೀಬುದ್ಧವಂಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Anomadassībuddhavaṃsavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ನಿಟ್ಠಿತೋ ಸತ್ತಮೋ ಬುದ್ಧವಂಸೋ।

    Niṭṭhito sattamo buddhavaṃso.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಬುದ್ಧವಂಸಪಾಳಿ • Buddhavaṃsapāḷi / ೯. ಅನೋಮದಸ್ಸೀಬುದ್ಧವಂಸೋ • 9. Anomadassībuddhavaṃso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact