| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๒. อโนตฺตปฺปีสุตฺตวณฺณนา
2. Anottappīsuttavaṇṇanā
๑๔๕. ทุติเย อนาตาปีติ ยํ วีริยํ กิเลเส อาตปติ, เตน รหิโตฯ อโนตฺตปฺปีติ นิพฺภโย กิเลสุปฺปตฺติโต กุสลานุปฺปตฺติโต จ ภยรหิโตฯ สโมฺพธายาติ สมฺพุชฺฌนตฺถายฯ นิพฺพานายาติ นิพฺพานสจฺฉิกิริยายฯ อนุตฺตรสฺส โยคเกฺขมสฺสาติ อรหตฺตสฺส ตญฺหิ อนุตฺตรเญฺจว จตูหิ จ โยเคหิ เขมํฯ
145. Dutiye anātāpīti yaṃ vīriyaṃ kilese ātapati, tena rahito. Anottappīti nibbhayo kilesuppattito kusalānuppattito ca bhayarahito. Sambodhāyāti sambujjhanatthāya. Nibbānāyāti nibbānasacchikiriyāya. Anuttarassa yogakkhemassāti arahattassa tañhi anuttarañceva catūhi ca yogehi khemaṃ.
อนุปฺปนฺนาติอาทีสุ เย ปุเพฺพ อปฺปฎิลทฺธปุพฺพํ จีวราทิํ วา ปจฺจยํ อุปฎฺฐากสทฺธิวิหาริก-อเนฺตวาสีนํ วา อญฺญตรโต มนุญฺญวตฺถุํ ปฎิลภิตฺวา ตํ สุภํ สุขนฺติ อโยนิโส คณฺหนฺตสฺส อญฺญตรํ วา ปน อนนุภูตปุพฺพํ อารมฺมณํ ยถา ตถา วา อโยนิโส อาวเชฺชนฺตสฺส โลภาทโย ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ, เต อนุปฺปนฺนาติ เวทิตพฺพาฯ อญฺญถา หิ อนมตเคฺค สํสาเร อนุปฺปนฺนา นาม ปาปกา ธมฺมา นตฺถิฯ อนุภูตปุเพฺพปิ จ วตฺถุมฺหิ อารมฺมเณ วา ยสฺส ปกติพุทฺธิยา วา อุเทฺทสปริปุจฺฉาย วา ปริยตฺตินวกมฺมโยนิโสมนสิการานํ วา อญฺญตรวเสน ปุเพฺพ อนุปฺปชฺชิตฺวา ปจฺฉา ตาทิเสน ปจฺจเยน สหสา อุปฺปชฺชนฺติ, อิเมปิ ‘‘อนุปฺปนฺนา อุปฺปชฺชมานา อนตฺถาย สํวเตฺตยฺยุ’’นฺติ เวทิตพฺพาฯ เตสุเยว ปน วตฺถารมฺมเณสุ ปุนปฺปุนํ อุปฺปชฺชมานา นปฺปหียนฺติ นาม, เต ‘‘อุปฺปนฺนา อปฺปหียมานา อนตฺถาย สํวเตฺตยฺยุ’’นฺติ เวทิตพฺพาฯ อยเมตฺถ สเงฺขโป, วิตฺถารโต ปน อุปฺปนฺนานุปฺปนฺนเภโท จ ปหานปฺปหานวิธานญฺจ สพฺพํ วิสุทฺธิมเคฺค ญาณทสฺสนวิสุทฺธินิเทฺทเส กถิตํฯ
Anuppannātiādīsu ye pubbe appaṭiladdhapubbaṃ cīvarādiṃ vā paccayaṃ upaṭṭhākasaddhivihārika-antevāsīnaṃ vā aññatarato manuññavatthuṃ paṭilabhitvā taṃ subhaṃ sukhanti ayoniso gaṇhantassa aññataraṃ vā pana ananubhūtapubbaṃ ārammaṇaṃ yathā tathā vā ayoniso āvajjentassa lobhādayo pāpakā akusalā dhammā uppajjanti, te anuppannāti veditabbā. Aññathā hi anamatagge saṃsāre anuppannā nāma pāpakā dhammā natthi. Anubhūtapubbepi ca vatthumhi ārammaṇe vā yassa pakatibuddhiyā vā uddesaparipucchāya vā pariyattinavakammayonisomanasikārānaṃ vā aññataravasena pubbe anuppajjitvā pacchā tādisena paccayena sahasā uppajjanti, imepi ‘‘anuppannā uppajjamānā anatthāya saṃvatteyyu’’nti veditabbā. Tesuyeva pana vatthārammaṇesu punappunaṃ uppajjamānā nappahīyanti nāma, te ‘‘uppannā appahīyamānā anatthāya saṃvatteyyu’’nti veditabbā. Ayamettha saṅkhepo, vitthārato pana uppannānuppannabhedo ca pahānappahānavidhānañca sabbaṃ visuddhimagge ñāṇadassanavisuddhiniddese kathitaṃ.
อนุปฺปนฺนา เม กุสลา ธมฺมาติ อปฺปฎิลทฺธาปิ สีลสมาธิมคฺคผลสงฺขาตา อนวชฺชธมฺมาฯ อุปฺปนฺนาติ เตเยว ปฎิลทฺธาฯ นิรุชฺฌมานา อนตฺถาย สํวเตฺตยฺยุนฺติ เต สีลาทิธมฺมา ปริหานิวเสน ปุน อนุปฺปตฺติยา นิรุชฺฌมานา อนตฺถาย สํวเตฺตยฺยุนฺติ เวทิตพฺพาฯ เอตฺถ จ โลกิยา ปริหายนฺติ, โลกุตฺตรานํ ปริหานิ นตฺถีติฯ ‘‘อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา’’ติ อิมสฺส ปน สมฺมปฺปธานสฺส วเสนายํ เทสนา กตาฯ ทุติยมโคฺค วา สีฆํ อนุปฺปชฺชมาโน, ปฐมมโคฺค นิรุชฺฌมาโน อนตฺถาย สํวเตฺตยฺยาติ เอวเมฺปตฺถ อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพฯ อิติ อิมสฺมิํ สุเตฺต อิเม จตฺตาโร สมฺมปฺปธานา ปุพฺพภาควิปสฺสนาวเสน กถิตาติฯ ทุติยํฯ
Anuppannāme kusalā dhammāti appaṭiladdhāpi sīlasamādhimaggaphalasaṅkhātā anavajjadhammā. Uppannāti teyeva paṭiladdhā. Nirujjhamānā anatthāya saṃvatteyyunti te sīlādidhammā parihānivasena puna anuppattiyā nirujjhamānā anatthāya saṃvatteyyunti veditabbā. Ettha ca lokiyā parihāyanti, lokuttarānaṃ parihāni natthīti. ‘‘Uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā’’ti imassa pana sammappadhānassa vasenāyaṃ desanā katā. Dutiyamaggo vā sīghaṃ anuppajjamāno, paṭhamamaggo nirujjhamāno anatthāya saṃvatteyyāti evampettha attho daṭṭhabbo. Iti imasmiṃ sutte ime cattāro sammappadhānā pubbabhāgavipassanāvasena kathitāti. Dutiyaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๒. อโนตฺตปฺปีสุตฺตํ • 2. Anottappīsuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒. อโนตฺตปฺปีสุตฺตวณฺณนา • 2. Anottappīsuttavaṇṇanā
