| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā |
[२९५] ५. अन्तजातकवण्णना
[295] 5. Antajātakavaṇṇanā
उसभस्सेव ते खन्धोति इदं सत्था जेतवने विहरन्तो तेयेव द्वे जने आरब्भ कथेसि। पच्चुप्पन्नवत्थु पुरिमसदिसमेव।
Usabhasseva te khandhoti idaṃ satthā jetavane viharanto teyeva dve jane ārabbha kathesi. Paccuppannavatthu purimasadisameva.
अतीते बाराणसियं ब्रह्मदत्ते रज्जं कारेन्ते बोधिसत्तो एकस्मिं गामूपचारे एरण्डरुक्खदेवता हुत्वा निब्बत्ति। तदा एकस्मिं गामके मतं जरग्गवं निक्कड्ढित्वा गामद्वारे एरण्डवने छड्डेसुं। एको सिङ्गालो आगन्त्वा तस्स मंसं खादि। एको काको आगन्त्वा एरण्डे निलीनो तं दिस्वा ‘‘यंनूनाहं एतस्स अभूतगुणकथं कथेत्वा मंसं खादेय्य’’न्ति चिन्तेत्वा पठमं गाथमाह –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ gāmūpacāre eraṇḍarukkhadevatā hutvā nibbatti. Tadā ekasmiṃ gāmake mataṃ jaraggavaṃ nikkaḍḍhitvā gāmadvāre eraṇḍavane chaḍḍesuṃ. Eko siṅgālo āgantvā tassa maṃsaṃ khādi. Eko kāko āgantvā eraṇḍe nilīno taṃ disvā ‘‘yaṃnūnāhaṃ etassa abhūtaguṇakathaṃ kathetvā maṃsaṃ khādeyya’’nti cintetvā paṭhamaṃ gāthamāha –
१३३.
133.
‘‘उसभस्सेव ते खन्धो, सीहस्सेव विजम्भितं।
‘‘Usabhasseva te khandho, sīhasseva vijambhitaṃ;
मिगराज नमो त्यत्थु, अपि किञ्चि लभामसे’’ति॥
Migarāja namo tyatthu, api kiñci labhāmase’’ti.
तत्थ नमो त्यत्थूति नमो ते अत्थु।
Tattha namo tyatthūti namo te atthu.
तं सुत्वा सिङ्गालो दुतियं गाथमाह –
Taṃ sutvā siṅgālo dutiyaṃ gāthamāha –
१३४.
134.
‘‘कुलपुत्तोव जानाति, कुलपुत्तं पसंसितुं।
‘‘Kulaputtova jānāti, kulaputtaṃ pasaṃsituṃ;
मयूरगीवसङ्कास, इतो परियाहि वायसा’’ति॥
Mayūragīvasaṅkāsa, ito pariyāhi vāyasā’’ti.
तत्थ इतो परियाहीति एरण्डतो ओतरित्वा इतो येनाहं, तेनागन्त्वा मंसं खादाति वदति।
Tattha ito pariyāhīti eraṇḍato otaritvā ito yenāhaṃ, tenāgantvā maṃsaṃ khādāti vadati.
तं तेसं किरियं दिस्वा रुक्खदेवता ततियं गाथमाह –
Taṃ tesaṃ kiriyaṃ disvā rukkhadevatā tatiyaṃ gāthamāha –
१३५.
135.
‘‘मिगानं सिङ्गालो अन्तो, पक्खीनं पन वायसो।
‘‘Migānaṃ siṅgālo anto, pakkhīnaṃ pana vāyaso;
एरण्डो अन्तो रुक्खानं, तयो अन्ता समागता’’ति॥
Eraṇḍo anto rukkhānaṃ, tayo antā samāgatā’’ti.
तत्थ अन्तोति हीनो लामको।
Tattha antoti hīno lāmako.
सत्था इमं धम्मदेसनं आहरित्वा जातकं समोधानेसि – ‘‘तदा सिङ्गालो देवदत्तो अहोसि, काको कोकालिको, रुक्खदेवता पन अहमेव अहोसि’’न्ति।
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo devadatto ahosi, kāko kokāliko, rukkhadevatā pana ahameva ahosi’’nti.
अन्तजातकवण्णना पञ्चमा।
Antajātakavaṇṇanā pañcamā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / जातकपाळि • Jātakapāḷi / २९५. अन्तजातकं • 295. Antajātakaṃ
